i^'fiiij
i
( 1 i
t 'ii
I
212
. 1 1
De Don
dtrfihop.
jes befihrc'.
vn.
De ri»
den-, war
omtegelaovin
¡s,
dat äczefw
indi
ìucht ¡ehooren
'xorden.
De ßü'arigheia.
Door
NatUiiTkundige
reden op'
D ' A M B O I N S C H E
de plaai. h.by ¿eier A . e « de z-^' foort by letter ß. JVaar by wy *er ten 'voegen
;;/iiNo. i ' 'verbeeldi omirent een Dinger lang en dik, naar onderm toe wat dünner loo^
pende; zynde graauw Dan koleur, hebbende in V midden ODtr langt beene eene i'ooren
of ker], ter weder zyde germpelt en eenigzins geplooit. Zyn ßof is heel hard , doch
een der zeher doorßuande, bevond' ik die Orot en glafachtig, en met ßraalen uit het midäelpunt
naar buiten fcbietende , als hier hy No. 2- afgebceld is. No. 3. is een andere ,
doch kleinder joort-^gloejenU brui» endoorfchynendvan koleur ^ dog Deel Düfier en hardcr
als devoorgaande: IVy bebten een Dan aezehe dwars doorgeßaagen^ en.beDonden^aut
uit een wit middelpunt zyn jiraalen alle blinkende naar buiien liepen^ gelyk te zien is
by ^o.j^.enwanneerik een ander in de langte kloofde^ bevond' ik dat dezelve mede uit
het genoemde middelpunt mar buiten Hefen ^ als te zien is by N o . y. JVaar uit "sel lio[
te beßuiienis , dat zy aoor eene ¡chielike fmelting en ßremjning geforjneert zyn. Die
afgetekent fiaat ¿>'No. 6.is een Dan een andere gedaante, namentlyk ander plat,topsgewys
opgfiande als een Zuikerbroud^ doch dtkksr enjtompervan gedaante,hebbendevyf
nbben, ieder tußchen twee naaden of Door en heen loopende, beginnende Dan het toppunt
a f , eneindigende in 'tmidden Dan het onderßeplatte deel; zie bem Derbeeld by No./.
Dan deze is een andere foort ^ afgetekent by N0.8. die een isjeinig platter is als de Door^
gaande, en tuffchen zyn nbben als met een net, 'i geen witter als de grond is, oniDlogten.
Hy beeft de koleur en bardigheit Dan een Vuurßeen Die by So. p. Derbeeld ,
// noch een ander foort, wat platter en zoo geregelt met als de Doorgaande, en wede
Duurßeenachtig, Van deze beb ik noch meerder foort en , doch alzoo sy j/iaar weinig
Derfcbillen, laaten -wy het hier by blyDen, en Dertoonen noch een Dan die foorten, die
wy geloDen door "t Blixem-Duur in de aarde geDormt te zyn ; zie hm Derbeeld by
No. IG Hy is ongelykzydig^ bobbelig engeperß, tvaar door by noch week zynde^ op
twee plaaizen is geborßen, en een Dan dezelve hier duidelyk te zien > Hy is mede l/uur-
Jteenhard, dcjb met een glavjßi^e Kaftanie bruine korß om'.rokken: IVy zouden meer
Doorbeelden können geeven, doch alzoo op deze plaat 00k moeten koomen de zoo genaamtie
Donderfchopjes, zuUen wy hier mede eindigen.
. IX. H O O F T D E E L.
Ceraunia Metallica: Dorìder-Schopje,
A t ßeenen in de Wolken voortgebragt worden is mynes eragtens nu gcnoegzaam
bekent, en by 'c meeite zoo geleerd als gemeen vo!k aangenomen;
maar dar metaalfche lichaamen in deDoiider-wolken geteelt worden
is mynes wetens in Europa noch weinig gehoort, en zai miiTchìen ook befwaarlyk
aangenomen worden, te raeer alsmenhoortenziecdewonderlykegedaante
van dit flag van donder'lteenen, dewelke 200 nacuurlyk onzehuiflyke Initrumenten
verbeeiden. Ik bekenne, dat het my qualyk kon wysgemaakt worden, doe z e rny eerftmaa!
getoont wierden, te meer als 2ommigevanonzeWerkbaafenaannaamen,zuIke
donderileenen naa te maken, 't w e lkz y e g c e rni e c volbr a cht en, dochikverfekere den
L e z e r , dat ik my hier in niet onachtzaam of ligt gelovi g gedraage, maar alles eeri t naiuvk
e u r i g e n u i t z o o d a n i g o o g g e t u i g e n , die my geloofwaardigtoefcheenen, ondervraagc
hebbe: Ik zie ook geen fwarigheid,waarom niet zoo wel metallifche als aardachtige
enfleenachtigertofFemet de. dampen uit de bergen in d e wölken zoude können opget
r o k k e n , endoor 'tdonder-vuur toteenlteengefmolcen worden, alsmen overdenkt,
dat de blocdige en veel ver w ige regen, dieraen zomcydsgezien heeft, geen andere
oorfpronk kan hebben als van diergelyke aardachtige dampen : Maar hier in leide
de groociie iwarigheid, hoedit Dach van donder-lleencn , die ik van hun gedaante
Donder-fchopjes n o eme , die wonderlykc gedaante van onz e huillyke Ini lrumenten verk
l e e g e n ; d o c h i k b e k e n n e , d a t i k mylieverover de ondoorgrondelykekragtendernat
u u r v e r w o n d e r e j danmet een altenaukeurig onderfoekin d'een o fd'ander dvvaling
vervallen wil ; het naaite , daar ik my aanft'òude , kan men haalen uit de Fhilofophia
¡ecretd Vetenivi fiDe Magia naturali , dewelke leert, dat alle menfchelyke koniien ,
TV".
J^'.io
¿n
Iii'