í . '
li
162 D' A M E O I N SCHE
1. Conchäplana y zynal i e platte en efíene Schulpen, gelykzommige M i a i j , e n
platte Otíñers.
1. G?«¿:«x'tf,dewelkegebulten holis, gelykdey^tofa//, ^xiOßreumecbinatum.
5. Longa y langwerpige, gelyk àt Solones.
4. Lunata, halfrond ais een halve maan. Chama Squammata.
5. Inorbem circumaEia^ recht rond ais een fchijf, ais een foorte van Chama Umrat
a y en Tafelbordjes.
6. "Dimidio orbecafuy ais van een halve maan een ñ u k a f g e fne d eni s , gelyk de C¿«-
ma ßriata, quadrata.^ en TcBen virgineus.
7. In áorfum elata y buUíg , Tygerstongen , ^nTeBtincnlus granofus y onder de
Ho8o.r nLtajveiss, alieg ldaed CaCjfihdaems.a lavtSy Trocellana.
9. Rugata y Chanta ajpera.
10. 'Denticülatsy Wiens kanten getand of gekartelt z yn, gelyk alle foorten va»
Chama afpera.
11. Striata, dewelke ribben heeft van' t hoofd na de kanten ilrekkende , Cham*
ßriata en 'Perinés.
IX. Vertice muricatim intorto y dewelke in een tui t toeloopen, en i leekel s daar aaa
hebben, als "Pfiudofurpura , Turbo caudatus, ^ Voluta acule ata.
als 139e. ntMaadragianey li inmenu crHoenpeamd a6Íeymü.i fo, Wiens r anden me t t a k k e n en^ h o o rn, en, u, i t l^o open,
14. Margine foris effnfo , Wiens rand uitwaarts omgebogen is, gelyk de Cajßdes
majores. t , u
l y . Margine intus replicato ^ Wiens randen innewaarts gebogen zyn, gelyk alle
Torcellan£. . ,
16. VißiBionevirgulata, dewe l k e met itreepjes of kentekenen getcikent is, als
Letcerhoorntjes en Letterfchulpen.
, 7 . <Dißinätone crinita y me t fync ftreepjes als haairtjes gefchildert, fyne Let ter
fchulpen en Arabifche Hoorntjes.
18. crifpay die verwarde fchilderijen hebben , Arabifche Letterhoorntjes.
J9. Vndata canaliculatim, dewelke groote plooijen heeft, op en neergaande als
Zeebaaren. Concha fqnammata. ,, ^
Vndatapernnatim, wi em fchaalen geftreept zyn als kämmen; alle TcBmesy
c e l v k de zoo genaamde x^ardbezien.
" L Vndata imbricatim, wiens fchaalen gekartelt zyn op de plooijen, inmanier
als de dakpannen leggen. y 3 ru ^ -r,
i l . CancelUtim reticulata , ruitswys gedraait, onder de Chama Át Tygeiston-
^ ^ l ^ E l f S - ^ i n o b l i q u u m y die een uitlopenden hoek maakt, Peäen virginius en
' ^ ' T ^ ^ . p e n f a i n r e B u m y dievooruitgebreidtis, gelyk de Oeflers, ende^i.^ma
c ko r t gedrongen, gelyk de Pimpeltjes.
z á , Torreeiay lang uitgerekt, Spillen en Babylonifche torens.
27, Sinuatay bochtig. Eia kris.
, 8 . Brevi nodo ligata, die kort en rond zyn, als Alykruiken.
a9. Toto latere connexa^ die aan den eenen xyde niet open gaan, Solenes, UlU
na, en Pinn^e.
so. Aà Plaußm aperta, als men daar op kiopt opengaande . ,,,
. zo o k r o m , d a t z e t o t e e n Trompet dient, Tri^^^^^^
5X. Nav^gans^Velißcansy Venera ßve Nerita. Nautzlus.
33. Saliens ex oquis, ^fiipfamCarinans. TeUmes.
X X X I X .
R A R I T E I T - K A M E R : IIBOCL iöj
XXXIX. H o o F T D E E L.
Boe men de HoQrntjcs vergaderen en fchoon mden
Nze Landslieden en Vrienden in 't Vaderland zyn meerendeels in dat gèv
o e l c n , datmendeHoorntiesenRariteiícnzoofchoonenzuiveropftrandí.Ér^^^^^^^^^
v i n d , of zoodani g uic den zee haal t , gelyk men ze hunlieden toezend,
en dat 't by gevolg geen andere moeite koft als maar hec opraapen: Het
was bykans niet waardig dit mifverfland wydiopi g te wederleggenj indien het n ì t t^M- .
nodigwas, onsdiein/WiáWoonenvan dat quaad vermoeden tezuivercn, alsofhet
onbeieeftheid otonbi l l ikheid was, als w y de Vrienden zomtyds hun v e r z o e k cn zinlykheidnietkönnenvoldoen:
Weshalvenikaanwyzen moet, wat tyd en moeite zy koflen,
als men een ilei van R a r i t e i t enbyma l k ande r e n wilkrygen, my, doch zonder
roem, redelykekenniiTe daar vantoef chryvende , als dewelke in myne ledige uuren ^^^ ^^^
vry wat werks daar van gemaakt heb. Ik verklaar dan, dat ikover een Kabinet van
omtrent 360 foorten, alieenlyk in Hoorntjes en Schuipenbeftaande, dewclkeinde
Amboinfche g ewe s e n gevonden w o r d e n , byde2«jaaren vergadert heb, en dat daar
onder veele foorten waaren, waar van ik maar een ttuk gehadheb, welke alle m t J »
jaar i6Si. op het aanhoudenvaneenige Vrienden, aan dewelke ik verplicht: w a s . ge-á-^^fzonden
zynaan zyn Hooghei t Coßnus den III- g root Har tog vanTofcanen.
Behalven den langen tyd, die daar toe vereifchc w o rd , zalik hier ook aan wyzen,^, , , - , ,
wat moeite enverdriet men u i t i laanmoetomdezelve fchoon te m a a k en, eneenigaan-j-; '^;« .
z i e n t e g e e v e n ; Ikwilgaarnbekennen, datikzebyandereLiefhebbers alzoo íáioovi vcrKrygt*
g e ä e n heb , maar veel weiniger foorten ; en die den navolgenden moei t e niet wilontz
i e n , en zyn werk daar van maaken , daar toebeter gelegentheid hebbende dan ik,
zaIzebuitentwyfFel alzoo f choon, enveel, ookinveelkortertyd, by malkander können
k r ygen, danikgedaanheb.
1 . Vooreerftf laatteweeten, dat alie Hoornt jes , die men h ieren daar op den f lrand
v i n d , meeil d o o d , gebroken en gefcheurt z y n : D o o d noemen w y zoodaanige Hoorni
j e s , niet daar het Beel lui t ver rotof geftorven is. maardiehaaren natuurlyken glans
e n k o l e u r v e r l o o r e n h e b b e n ; wantal't geenementoteenRari tei tbewaarenwi l , moet
m in var fch uit den zee haalen, daar h e t levende D i e r nochi n is.
2. Men vind niet allerlei Hoornt jes op alle ftranden, maar een ieder heefc zynen byzonderen
ftrand en Li land , daar men z e moet laaten opz o e k en, gelyk in di t B o e k by alle íepÍLtfoorten
aangetekent flaat; doch daar zyn zommige, die geen byzonderef t rand hebben,
maar die men by geval m den open zee vind, gelyk de Nautilus major en minori
3. Het opzoeken van de Hoorntjes gefchiedmeef tbynacht , zoo wel by nieüwe, Byxacht
alsby vol l e maan: Hetmoetlaagwater, ofaan't waffenzyn, wanneer de Hoorntjes
z i c h b ü i t e n ' t z a n d b e g e e v e n : Bydonkere nachten moet het met toortzen gefchieden,
opdat men van z ieh zien mag.
4. Haar beile tyd zyn de t w e e eerile regen-maanden, dewelke in Jmbon zyn Majus J»
eny««i«J totin maar als het regenweer te lang aanhoud. zoo verbergen ze '
haar wede r in 'c z a n d , als m e d e in de heet e maanden ; doch by vol l e maan kome n ze als
dan voor den dach.
S- Vlakke zandilranden hebben meeil Schulpen en kleine Turbines, maarandere W^r d*
Hoorsitjes, inzonderheit de g e t akt e , moet men tuffchen de k l ippenzoeken, dog daar ^JaJ^^"
het land geen ftcilen wal maakt 1 want aan den f t e i l te kan me n niet zoeken. vondett
6, Dlt wri i »
i. . J