V i i - - ' " .i ^
2 6 4 D' A M F> O I N S C H E •
in den jaare 161^, te Vencticn gekocht was, wierd voor cen o-gemeen fchoon eii
verwonderlyk iluk gehoudcn, alhoewel hcc op verrc na niet quam by 'c gecne u aar
Over ikhierichryve; nadicnhct, als wy boven gczegt hebben , twee duizenc ncgcii
hondert en twaälf oncen weegt.
De Schryver van 't gemeide boek Mfcellaim Natura &c, tckcnt op dcze ondcr-
V in dinge van Uonnms Vollquadut aan , dat Gargius van COm , in zyne HUtorie der
Drogeryen verhaalr, en na hem andere Schryvers, die hem miHchicn hebben uicgeichreeven,
dat men in zee niet alleen groote liukken amber, maar zelf ganfche Lilanden
vindt. De Schryver die deze Aanmerking in zyn boek Mi\ceUnnea Natiira
Gc. maakt, kryt deze beregtenvoovbelachelykulc, cnvoegt'erby,dat indicnhicrin
giilingen mögen plaats hebben > deze vertellingen op 't verhaal der gcener zyn gcgrondr,
die Over een Iluk van de zee zynde gevaaren , daar Grauwen Ambar op den grond
lag, Over al de geur van dezen araber geroken hebben, waar door ze zyn bewogen geworden
te gelooven, en daar na te verbreiden, dat heC.ecn Eiland van amber onder
water was, 't geen deeze reuk uitgaf. Die zelve Schryver, om zyn meening te beveltigen,
verhaak 'igttnt'^oannts I-abri, overhetverilagvanGrf^ow//vani^o/wiir, heeftuitgegeeven,
te weeten,dat men in dit gedeelte van de zee een Ituk amber van 100 ponden gevondenhad,
en'tgeenGßjg/WiOokheeftverfpreidt, dat'erin't jaar omt r entde
Kaap Komoryneen brok van 3 00 pond gevonden, en onder den naam van leem verkogt is.
Joannes Ugolifcoiux verhaak, dat 'er omtrent de Kaap Komoryn een ander ituk van
i f o o p o n d e n i s verkocht, tn Monardus ichryft, dat'eruic hec lyfvan eenen Walvifch
100 ponden amber is gehaak. (Jtize Schryver, die deze aanmerkingen in zyn boek
Mifcellanea Natura maakt, voegc'er by, dat het geene de zelve Gargius, op 't verhaalvan
anderen, heeft gefchreven, de waarheit nader bykomt; namelyk, daimen
een iluk van Grauwen Amber van een manslengte, eneen ander van 30 handpalmen
Jang, cn 18 breed had gevonden. De zelve Schryver tekfent daarenboven aan, dat
Montanus, in zyn Gezantfchapnaar Japan , in den jaare 1Ö59 gedaan , gewaagt dat
de Koning van Saflumen een Ituk Grauwen amber van 130 ponden hadde, 1^1.000
Tailien, zeker Japans geld, waerdig gefchat.
Velgens'tverhaal der Hol landeren, fmeet men, in den jaare 166Ö, naby degroene
Kaap, in denjambesftroom een Üük Ambe r w e g , dat 80 ponden woeg, en Gargius
bekent, na alle deze verfcheide verbalen, dac het grootlte ituk ambar, 't geen
hy gezien heeft, maar van i f ponden was.
In 't gcdagte boek, Mifcdlanea Natura genaatnt, heb ik gevonden dat deze amber
geen gom van een boom is, by toeval in zee gedropen ; dat het alzöo weinig
'c uitwerpzel van eenigen vogel is, noch een honigraat, maar dat het eenig fiym op
den grond der zee is, dat, even ecns als het zeepik, groeic en t' zamenllolt; en by
deze waarnemingewordaangeknoopt.datzekerkoopmanvan liatavia, Gabriel Nak-
¿^genaamt, als een ooggetuige, verklaart hadde, dat delnwGondersvandezuidelyk
e Ooiier eilanden amber met pik van den gront der fee hadden gehaak ,en dat men längs
d e itranden van' t Eiland Mauritius, dievan Madagaskar, en de Zuidelyke Ooiier Eilanden
dezen amber op't land vond, .die zeer van de varkens gezogt, en gretigingeflokt
vvord. In de t w e ede af beelding, van het meergemelde boek, by de x i fte w aarneming
door Andries Kleijer gedaan, vind men d'afbeeldzelen van twee Walviilchen,
van'tklicnite{lag,ind'b:ilanden van Japan gevangen , in wier buiken veel Grauwen
Amber gevonden wierdi en dit verhaaiheeft aanleidmgetot het verdigtzelgegeeven,
van die gcloof t hebben, dat d' Amber van de ilymagiige vogtigheid kan voortkoomen,
diein de maagevan den Walvifchgroeit, endiedooronverteerde fpyze veroorzaakt
zynde, naderhant Word uitgebraakt; ofvanzommige anderen, die gemeent hebben,
dat het de drek, o f t zaad van deze WalviOchen is. 't Gevoelen vandie
en Serapion gemeent hebben, datd'Amber de dieren de dood aanbrengt die 'er van
ccten, is niet cen h-aair bcter.
Alle
roUST..