I
h
rw 'ir*' ' r
f r r
í ! ¿ Í : ¡í.
. i p i
lyj: •
• i r i:,-'^^::,
. 1 . ••; '•] 1
- O ;
3 9 Ö D' A M B O Í N S C H E
Mei^i'i vanzelfsmñukkengeíprongen. eerhy inde ketenengeklonken Wierde, en de ftukdaarna
door hem uit mifmoedigheit weggefmecen, te meer dewyl hein de Genius
¿¡'L^L^desvoorfchrevevarkenfteensnaarouder gevvoontein degedaaBte vaneen man in den
gev^»den. ¿^.^Qm^iet mcer verfchynencn geen uitkomíl openbaren vvilde, daarom hy zieh dien
^ ookquytmaakte. Opmynen tweedentrouwdagheefceenvande aanzittende gallen in
eentamvarkenshoott, digtonder^toog eenfteentje gevonde inde grootte van een
'¿Tge- e rwet te, niet recht r o n d , eerll wi í , daar na allenkskens grauwachtig w ten tam o r d e n d e ; deze
Vir.
was zoohard niet als d e voorgaande.
L I . H O Ö F T D E E L.
P i l i e Porcoiutn. Varkens Bollen.
Ewyl wy nu aan 't verhaal der Varkens geraakt zyn,2oomoeten wy noch meer .
dingenaanhaalen, dewelke zeldzaamin dezeive zyn; inde magen van de
voorichreve Strandjuttenof kleine wilde Varkensop hetLand Hcehamohel
vindmen dikwylsz, 3 e n 4 ballenomtrcnteenvuifcgrootofminder,- zom-
L v j f m i g e Vierkant, zommige rond als een kogel , van buiren zyn ze vaalgrauw gelyk de
vja'.äefei- grauwc hocden, zommige ook bruin, ruig als een vilc, daar aan mea de haairtjes
S r / "-^klaarlyk bekennen k an, ligten taaivan fubltancie; als menze doorkapt zooziec men
^'"• 'i^r" diergelyke haairen, in de midden hard, roodachtig doch noch al van haair^
n gemaakt , zoo digt en vaft dat de geheele bal niec dan een enkel vilt fchynt te
zyn. Zy hebben geen zonderlyke fmaak en de haairtjes iemand op de huid körnende
verwekken een klein j e u k e n : De Jagers hebben my tot noch tpe nietkonnen zeggen»
•waar uit deze ballen groeijen, weetende geene vruchten in 't boich doch geen ander koft
die de Varkens eeten» waar aan diergelyke haairtjes ftaan; her is ook te verwonderen,
dat zomtyds 4 diergelyke groote ballen, in eene mage van van zulke kleine Varkens
gevonden worden, en de Jagers hebben nooiL gemerkt, dat zoodanig värken\leefch
J ^ i f ' l flimmerzy van fmaak. Daarentegenheeft men inde magen van zommige koebeeften
v l i j i t » diergelyke ballen gevonden, van buiten gladder dan de voorige, zwartgroen en voo-
^evondt»! z e r , van binnen mede haairig doch niet viltig, maar als van flym't zamen gebakken:
Pifo fl^j». maar deze koebeeÜen waren lange tevoren niet gezond geweelt, quynende en uittee.
^ihaalt. jQj ¿atze ftierven. Diergelyke ballen beichrift Do^or Tifo Ltb. S'Cap. 15. Htßor.
Brafd. gevonden te worden in de ßrafilifche koebeeden , àie hj Tochos THoßs
JumentorumTiOQm : Dezekoebeellengaan langen tyd kuchende en quynende tot datze
fterven , gelyk de bokke j die den Bezoar hebben; dezelve ballen zyn ganfch haair
i g , van buiten met een zwartachtige harde en gladde huid omgeven : Hy oordeeU
H i ' J " ^^ komen als de koebeeften op haar vel jeuken gevoelen, het welk zy met byten
r/ir ctirr. de huid verdryven, willende eenige haairtjes uitrukken en inzwelgen, die dan onverdoulyk
in de mage zlttende met de voorfchreveflymerige huid omgeven worden*
Als ditin deBrafilifche koebeeften plaats heeft, zoo kan ik niet weeten, hoe het in
de wilde Varkens zyn k an, welkers ballen buiten lichtgrauw en ruig, binnen van rolTe
haairtjes gemaakt ichynen, daar de Varkens hier te lande allegaar zwarte haairen hebben.
¿ ' J i r • Hetgebruikvan deBrafilifche Tophusis gewreeven etiingenomen tegens een langduurige
dyfetitheria, van buiten als haazen haairen opgelegt, ftillet het bloeden der
neuzen, 't welk T i f i zegtbevonden te zyn. De Amboinfche Varkenfteenen worden gebrandt,
en men laat de Jagthonden daar aan rieken om gretig op het wild te worden.
^ •
Om«
TV" .uvu.
Mi
! \