hi-" '
: : •
14-4- D ' A M B O I N S C H E
en is voor een, dat roode ßippelen ofvlakjes hadde, 60 'Ducatons bet aalt, doch was toen
maaralken bekent; nu zyn deiche -watgemeender, doch echter waardig. T>e tß^foort,
by letter T ^ aangewexeri, word by ons een Baftaard- Ark genaamt. 'De i.)^* foort, by letter
K. 'De io<i'fiort, by letter 'De it'^' foort, by letter M.'De izii' foort, by letter^,
^ex^alltZynverjcheidefoortenvan^^^•a^x¿-^x\iQn\'waarhywyde rechte Noachs-Ark,
by letter P. verbeeldt, hebbengevoegt. T>e 1 f o o r t , by leiterO. afgetekent ,behoort
onder de Bontemantels , en word deGtvio\\iXQgena&mt \ dex^e iyn heel i^ldzaamy en
worden weinig ge;^en.
XXXIL HOOFTDEEL.
Amußum : Kom^as-Schul^^
D
E zeMzaame Schulp Amußum of Kompas-Schulp , al fchyntzeuitdenmaag«
fchap van de TeSiines te zyn, verdient echter wegens haare zeldzaamheU
een byzonder Hooftdeel.
Zy gelykt een platteJacobs-Schulp, gemaaktvantweedunne,ronde,en
7. 'te htm
•verieelat
op dt a
flaat
XLV./<i.
ter A. tian
meeft platte'fchaalen, in den grootte van een.dwarshanden meer; doch men vind aan
beide fchaalen ganfch geen uitileekende ribben, gelyk anders alle TeStines hebben,
maar zy zyn efTen en glad: Her wonderlyklie daar aan is, datdebultige zyde ganfch
d* Amnilam
l>efihre
veil.
Utierh'" <^ä3rentegen isde vlakke ichaal, dewelke maar een weinig bultig is, donker-
»a« ti»- leververwig, en doortrokkenmetgroeneilreepen, dewelkeachterbydenwervelmeell:
"zy is""« zaamen itooten, en zieh na den omloop uitbreiden, recht gelyk de ftreekenopeen
f e i l t " ^on^Pssroos, waarvanze den naam heeft; aan den binnenften zyde daarentegen hebde
» van
hleur.
zeUZaam.
ben beide de fchaalen eenige dünne uitileekende ribben, dewelke niet tot achteren toe
Icopen, maar die zy omtrent de midden verliezen, dewelke menook van buiten bekennen
kan, als men ze maar een weinig tegens den dag aanhoud; zoo fchynt daa
deze Schulp uit twee verfcheiden fchaalen gemaakt te zyn, zoo dat men 'tnietgelooven
zoude, als men ze niet aan malkander vaft z iet ; achter by den wervel in de twee
uitileekende hoekenzyn zemeteenbandjevaft, gelykandere^^^i/Wj-. HaarJnwoon.
der is een week geelachtig vleefch, fchier gelyk aan den Tinna: Het tweede wonder
is, dat men ze zoo zelden vind, en geen plaars op ftrand of in 't zand kan aanwyzen
, daar zy woonen, dan dewelke by geval in 't zand op vlakke ftranden gerakenJ
En ho- Men weet tot noch toe maar twee piaatzen, daar men ze vangt, te weeten den Noord-
Weften hoek van Xula mangoliy en de ftranden van Waro tot Hote toe, op Kerams
zcn vior. Noordkuft. Zy dryven in zeewater omtrent de ftranden, meeft met dewitte of bultige
fchaal boven, doch zy zyn zoo behendig, dat ze dan'twitte, dan 't bruine boven
keeren, gelyk ze ook fchuins dryven ; en zoo zy willen te gronde gaan,trekken
ze haar 't zaamen, doorfnydende het water als een pyl: Men vangt ze met netten onder
andere viiTchen, daar in zyal gapende dryven, enaerfelenalsmenna hun toegaat.
Men vind ze maar in weinige maanden van 't jaar, en dat maar in den Ooften of Zuid-
Zyrtveel Ooiien Mou߻i, dewelke opvoornoeradeplaaizeneenopperwalmaakt. De eerfte wiervcZlfi,
den in' t jaar in Jmboina gthrzgz Hote-, daar na heeft menze wel in 2ojaadoch
weder rzn niet gezien, tot dat 'er eenige weinige , in't jaar K^Sy, vznXula mangolt gthxii^i
Bierden: na dien tyd zyn ze in meerder meenigte van //^i^rcsaangebragt. Haarezeldkome
«. zaame gedaante en moeilyke manier om te vinden hebben haar altyd onder de dierfte
Rariteiten geitelt.
U'ordent' De eigen Naam by d'inlandersis onbekent, behalven dat haar zommige^/tfi^r^^j»^,
"•Teleide ^^^ 'S, VHegende Schulp noemen, om dat ze quanfuisals vliegende op \ waterdryienaarM.
yen; doch deze naam komt met beter reden toe alledeJacobs-Schulpen, dewelke
een fprong doen als of ze vlogen. Beter hebben ze onze DuitfcheKompas-SchuIpen,
genaamt,
xLjr.