in Joure ook de nijverheid niet vreemd is. Daar zijn twee olie-
slagerijen en een fabriek van naaigaren, die met stoom werken.
Maar er is nog vrij wat meer, dan waarvan die rookende getuigen
verteilen. Welligt bevreemdt ons bet betrekkelijk groot aantal
mannen en jongens, die wij tegenkomen, dragende meubel-
stukken van allerlei aard, en de niet onbelangrijke menigte van
winkels, waar zoogenaamde Friesche klokken te koop hangen.
Kastemakerijen, klokkemakerijen en daarmede in verband staande
geelgieterijen , zijn nog altijd mild vloeijende bronnen van bestaan.
Aan het einde van het vlek ligt de zeer uitgestrekte boomkweekerij
van Wi j br en Kr i jns & Co., waar in den winter ieder werk
en brood kan vinden, en die ook in den zomer tal van banden
bezig houdt. "Verlaten wij de hoofdstraat, dan vinden wij er havens,
vol van schepen en een scheepstimmerwerf, waar E e lt j e van
der Z e e , behalve stevige vrachtschepen, ook bij de liefhebbers
van zeilen günstig bekende pleiziervaartuigen bouwt. De boter-
handel is er van beteekenis en drie stoombooten onderhouden
geregeld de gemeenschap met Sneek. Wij leeren Joure kennen
als een volkrijk en welvarend vlek, en behalve de fraaije, lange
hoofdstraat vinden wij er belangrijke buurten längs de vaarten,
vol schilderachtige kijkjes op huizen en boomen en schepen.
Yooral van de groote klapbrug bij de oude herberg, met het
in steen gemetseld opschrift:
Int Tolhuya Goet logis,
vertoont het zieh günstig. Daar weerkaatst het breede water de
kloeke woningen in het groen, de gemetselde wallen, de talrijke
vaartuigen, en aan den anderen karit rijst het hoog en digt
geboomte van He r ema s t a t e , met het breede roodsteenen
heerenhuis, aan het einde der lange hoofdstraat.
Groote zeeschepen, zooals een eeuw geleden, toen de „Ham-
burgervaarders” hier in „de kolk” overwinterden, ziet men er
thans niet meer. Destijds kwamen nog, gelijk van ouds, de
schippers der Hamburger vloot jaarlijks in de maand Januarij
hier in het Tolhuis zamen, ter regeling van de vergoeding,
volgens onderling „kompakt” uittekeeren aan nen, die hun schepen
verloren hadden. Ten jare 1788 waren nog negentien dergelijke
vaartuigen in deze onderlinge assurantiemaatschappij opgenomen.
Na onze rondwandeling ter kennismaking met het uitwendige,
beginnen wij met de nadere beschouwing van eenige bijzonder-
heden; ’t geleide van den Doopsgezinden predikant F. Bo rn ver-
schaft ons daartoe hier en daar de gewenschte gelegenheid. Yan
eenig belang is de fraaije, in 1644 gebouwde Hervormde kerk,
met den sierlijken, reeds in 1628 gestichten toren. Grietman
Hob b e van B a e r d t , de vader van den West-Stellingwerfschen
grietman, dien wij te Wolvega leerden kennen, heeft zoowel van
den toren als van de kerk den eersten steen gelegd, blijkens de
opschriften in poezij en proza, die hier en daar zijn geplaatst.
De gemeente, in 1598 nog maar zeven ledematen teilend, was
een halve eeuw later reeds zöozeer toegenomen, dat zij dit ruime
bedehuis noodig had. Er werd daarbij op voortdurenden aanwas
gerekend. Naast het schip der kerk werd voorloopig nog maar
eene zijbeuk aangebragt, maar de aanleg werd zöö gemaakt , dat
een tweede gemakkelijk kon worden gebouwd en de ruimte daar-
voor is naast de kerk ook altijd opengehouden, al deed zieh tot
nog toe de behoefte aan vergrooting niet genoegzaam gevoelen,
om tot zulk een werk over te gaan. Dezelfde H o b b e van
Bae r d t versierde het gebouw met een goed gesneden eiken-
houten heerenbank, die evenals alles in de kerk uitstekend onderhouden
is. Het orgel is een geschenk van den heer Ve ge l i n
van Cl a e rbe rge n.
Waarschijnlijk uit vrees, dat de ingezetenen den naam hunner
woonplaats soms vergeten mogten, staat op een der balken met
groote letters: de f l ek ke J o u r e en boven een zijdeur aan de
buitenzijde nog eens: de f lecke J o uwe r , — tevens ten be-
wijze, dat de eenparigheid van spelling ook in ’t jaar 1644 te
wünschen overliet.
Achter de kerk ligt de ruime botermarkt, waarheen de schepen door
een kanaal met hun vracht kunnen doorvaren, en een in 1880 ge-
stichtarm- en weeshuis spreekt er van de zorg voor hulpbehoevenden.