zoo gruwelijk heeft gewroken. Niet hier, maar op een derde
hois van denzelfden naam, eveneens bij Koudekerk, woonde Jan
v an P o e l g e e s t , wiens dochter Aleid het hof van hertog
Al b r e c h t en gansch Holland in zoo heftige beroering bragt.
Aan de gebeurtenissen, door de geschiedenis geboekt, aan de
romaneske verhalen, door Beets in herinnering gehouden, heeft
Ou d - P o e l g e e s t zijn aandeel niet geleverd. Er is weinig van
te vermelden, dan de lange reeks van namen zijner vaak afwisse-
lende bezitters. Maar daaronder zijn namen van edelen, baronnen,
graven zelfs, uit hoog adellijke geslachten. En twee borgerlijke
namen zijn er aan verbonden, die tegen menig anderen opwegen.
De eerste en grootste is die van B o e r ha a ve , die het hois in
1724 kocht en tot zijn’ dood in 1738 er gaarne vertoefde. In
zijn’ tijd was de losthof vermaard om den rijkdom van inlandsche
en uitheemsche planten en gewassen, door hem er gekweekt. De
naam van den edelen man en uitstekenden geleerde verdrong in
den mond des volks dien van P o e l g e e s t of A l k emade , waar-
onder de hoizinge in de leenregisters van Holland stond opge-
teekend. Nog spreekt de Leidenaar van Bo er ha ave -om, wan-
neer hij de wandeling längs het digte plantsoen der schoone
boitenplaats maakt. Minder wijd vermaard dan de wereldberoemde
medicos, maar toch waard om onder de verdienstelijke mannen
van dezen tijd geteld te worden, is een der latere bezitters,
Mr. L. C. Lozac, degelijk geleerde, in wiens geslacht ijver voor
de wetenschap en.liefde voor de vrijheid wel erfelijk scheen, jaren
lang als lid der Tweede Kamer tronw de volksbelangen behar-
tigend en als Minister van Binnenlandsche Zaken kracht en ge-
zondheid opofferend aan het ambt, dat hij oit pligtgevoel had
aanvaard.
Uit den met anemonen bezaaiden grond wassen overal forsche
stammen op. Breede wandelpaden en statige lanen leiden tusschen
zwaar en gezond geboomte. Over rijke en smaakvolle bloemperken
ziet de achterzijde van het hois op de kalme trekvaart en de
vrnchtbare weiden en op de stad, in wier wallen zooveel kloeke
borgers woonden, aan wier hoogeschool zooveel lichten van den
eersten rang hebben geschitterd. „De wijd vermaarde tolp” , —
de tweestammige tulpenboom, naar men zegt door Boerhaave geplant
_ is ziek en afgeleefd. Het lood, op de gaten en spleten
in tronk en takken gespijkerd, heeft zijn’ ondergang zeker ver-
traagd, maar het kan toch op den door het leven niet houden
in den verweerden getuige van een’ schoonen, roemrijken tijd.
Het min of meer langwijlige versje, in 1817 er op geplaatst, zal
welligt binnen weinige jaren naar den zolder van ’t kasteel moeten
' verhuizen. De zigtbare herinneringen aan de groote mannen uit
het voorgeslacht verdwijuen bij den dag. Maar zoolang de dorpen
en huizen, de bosschen en velden in Leidens omtrek hun namen
behouden, zullen daaraan de herinneringen verbonden blijven van
mannen en vrouwen, wier roem op velerlei gebied door den loop
der eeuwen niet wordt uitgebluscht.
Längs peppels en hagen, weilanden en boschjes wandelen wij
verder. Ter linkerzijde van den weg ligt een groote- boerderij,
die nog enkele sporen van vroeger aanzien vertoont. Ditis Abt s poel
, eertijds een uithof der abdij van Egmond. Welligt lagen
hier de landerijen, door Wi l l em en J acob van S t e e n h u i s
aan dat klooster in ruil voor andere goederen afgestaan, waar-
van Al ei dis, voogdes van Hol l a n d , in 1261 de tienden aan
den abt en de monniken schonk. De gebouwen werden in 1574
door de Spanjaarden afgebrand. ln ’t begin der 17de eeuw werd
er een deftig heerenhuis, met toren en trapgevels, gebouwd. De
nieuwe Heer was Eoy van Broe khov eni schout van Leiden
en baljuw van Rijnland, een der regters van Oldenbarneveld.
En tot voor eenige jaren was Abt spo el een niet onvermaarde
buitenplaats, vermaard vooral om de milddadigheid der eigenaresse,
de wed. van Leyden Gael van Vl a a r d ing en.
Niet ver van Abtspoel vinden wij een kruispunt van water-
wegen. De poelen, die hier in vroeger dagen, blijkens menig
daaraan ontleenden naam, overvloedig zijn geweest, hebben sinds