256 ’t h u is t e w a rm o n d .
aan. Prächtige lanen van beuken en eiken leiden tusschen krachtig
hakhout en welig opgaand geboomte naar een ouderwetsch wit
gepleisterd gebouw, met twee vooruitspringende vleugels, die kleine
koepeltorentjes dragen aan het front en twee vierkante torens
aan den achtergevel. Een smaakvol aangelegde gracht omringt het
aan drie zijden. Trotsche linden spiegelen zieh in den vijver; kloeke
sparren slaan hun donker groene takken uit over helder gekleurde
mosgronden; de fijne tinten van het jonge loof der zware beuken
steken vrolijk af bij de sombere coniferen. Enkele witte beeiden
blinken tusschen het hout., breede rijwegen en voetpaden slinge-
ren er door heen. Het edele Hui s te Warmond heeft een
statig en heerlijk park , En het is een aanzienlijke huizinge, al
vertoont het zieh niet meer met den luister, waarmede de admi-
raal Johan van ü u i v e n v o o r d e het overoude slot der van
d e r Won d e s in 1590 had herbouwd. Jammer, dat de baron
v an Le y d e n , de echtgenoot der gravinne de Thoms , Boer-
h a a v e ’s kleindochter, die het kasteel in 1780 bijna geheel heeft
vernieuwd, het niet wat hooger uit de gracht heeft doen optrek-
ken. De vensters der benedenverdieping zijn veel te digt bij het
water, dan dat de indruk van ’t geheel er niet onder zou lijden.
Van het oude huis, dat in 1573 geheel werd verwoest, zal in
het tegenwoordige wel niets meer zijn te vinden; van ’t in 1590
gebouwde kan een der vierkante torens nog over zijn. Volgens
de afbeeldingen van dat kasteel stond althans een dergelijke toren
aan den achtergevel. Overigens werd misschien wat van het rnuur-
werk gespaard, maar de vorm werd geheel veranderd. De onge-
lijke trapgevels en daken werden onder een dak gebragt en een
vleugel aan het front bijgebouwd. De muur, die het voorplein
afsloot, verdween en de gracht er voor werd gedempt. De hooge
achtkantige hoektoren aan den voorgevel werd gesloopt, evenals
een paar kleinere traptorens. De zeer ongelijke lichtopeningen
werden door schuiframen van gelijke grootte en in eene lijn ge-
plaatst, vervangen, zoodät de in dien tijd zoo gewenschte regel-
matigheid verkregen werd ten koste van de schilderachtigheid der
zeer afwisselende lijnen, waaraan de gebouwen uit de 16de eeuw
HEEREN VAN WARMOND.
zulk een hooge mate van schoonheid danken. En de schoonhei
der kleuren, die zoo vaak vergoeden wat aan den vorm welhgt
ontbreekt, wordt aan dit wit gepleisterde huis gemist. Niettemm,
door zijn grootte, zijn torens, zijn ouderwetsche kleine rmtjes,
zijn hoog dak en zijn breede gracht maakt ook het tegenwoordige
kasteel, te midden van een statig bosch gelegen, nog steeds
een’ indruk, die bij de oudheid der bezitting en het aanzien
zijner bezitters voegt.
In 1274 leefde Di r k van Warmo nd . Niet lang daarna
kwam de heerlijkheid aan de Heeren van d e r Woude, m wier
geslacht zij bleef tot 1525. Toen kwam zij bij erfems aan de
Duivenvoorde’s , die later naam en wapen van den uitgestorven
hoofdstam Wa s s e n a e r hebben aangenomen. In 1774 werd zij
voor ’t eerst verkocht. De nieuwe eigenaar was de Heer van
L e y d e n en na den dood der kinderlooze weduwe van diens
eenigen zoon ging het huis met de daaronder behoorende gronden
bij testament aan den graaf van L im b u r g S t y r u m over.
In de laatste helft der 17de en in ’t begin der 18de eeuw hielden
de vele R. Catholieken uit den omtrek in de slotkapel hun gods-
dienstige bijeenkomsten. Evenals op de naburige huizen Oud -
Teyl i n g e n en Oud-Alkemade en op de 1 6 3 8 door Albrecht
baron van Wassenaar -Warmond gestichte buitenplaats Mee-
r e n b u r g , was hier een huiskapelaan. De Remonstranten, wier
aantal te Leiden en in de omstreken vrij belangrijk was, hadden
in het dorp een kerk, die door twee predikanten werd bediend.
Voor de kerkgeschiedens van het gewest heeft de hooge heerlijkheid
van Warmond ook in dit opzigt beteekenis.
Na ons bezoek aan het kasteel keeren wij naar den straatweg
terug. Een eind weegs houden wij nog het bosch nevens ons,
maar weldra maakt het. houtgewas weer plaats voor vlakke velden ,
waarin hier en daar boerderijen verstrooid liggen en waar boven
in de verte de hooge toren van Noordwi jk oprijst en nogverder