dit moet oorspronkelijk algemeen bestaan hebben in den Archipel en bij de Polynesische
volken. Vo ledig komt het matriarchaat nog voor bij enkele Maleische stammen van
oumatra, nl. in de Padangsche Bovenlanden, doch het wordt bijna niet meer gevonden..
legenovei de exogamie bestaat bij enkele volken het verbod, om met iemand van
vreemden stam te huwen, iets, wat misschien een gevolg is van animositeit tusschen
de stammen onderling. Men noemt dit endogamie. Bij twee volken in den Archipel
moet dit voorkomen, nl. bij de Alfoeren van Noord-Ceiebel en de Dajaks.
Het lndividueele huwelijk in den patriarchalen vorm is zoo goed als algemeen in
den Archipel, en de bovengenoemde voorbeelden zijn misschien een vroeger meer voorkomenden toestand. slechts spören van
Hoewel de Islam den man toestaat, meer dan een vrouw te nemen, heeft toch de
polygamie m den Indischen Archipel geen wortel gevat en bestaat deze alleen bij
njkeren, die zieh de weelde van meer vrouwen kunnen veroorloven. Er is ook een
volk in Indie, bij w ie monogamie bepaald verplichtend is, nl. bij de Badoej’s, in het
zuiden van de afdeeling Lebak (Res. Bantam), een volkje, waarop wij later terugkomen.
Geregelde polygamie komt in den Archipel niet voor. Het huwelijk bij de Javanen
werd vroeger zoo goed als geheel buiten de jongelieden tot stand gebracht; tegenwoordig
bepaalt zieh die gewoonte bijna uitsluitend tot de hoogere standen, bij de
volksklasse met meer, zooals wij zullen zien. Als bij deze de leeftijd van 15 ei 46
jaren door den jongen bereikt is, ziet de vader rond onder de meisjes van de desa
hneata rm eeeisnj e geecshctheirk twe ovrdrot unwo ovito ogre rzaiajnd pjloeneggedn, eenn sroamadsp lweeogrdt td deizte anl .oinp henakaer l3ee —ge4vea ljlaeanr:
uitgehuwelijkt. Dit tot stand brengen van het huwelijk sluit niet uit, dat bij het
nl. bij 6 dJJeOn ngoeolglesdt eno p ind ev erleij stSveevldaellne.n Deelk aanfgdeesrl otreenehdesi dg oveadn hdeeb bMeno hlaemermene dkaeannnscehne, meisjes bestaat hier dus niet.
In den oogsttijd spoedt oud en jong zieh naar de velden, om „padi” te snijden, eD
komen jongelmgen en meisjes vrij met elkander in aanraking. Menig engao-ement
wordt dan irf stilte gesloten, dat later tot een huwelijk leidt, doch ook menig arm
meisjeshart wordt hier hopeloos gewond, wanneer de man harer keuze zijn blikken
op een gelukkiger mededingster vestigt, of de geheime taal van haar van liefde voor
honemtze gpdo, peeelenn dm ahna rtte kniieezt enb.egrijpt of niet wil verstaan, want haar toch is het recht
De wijze, waarop de jongeling zieh bij die gelegenheid tegenover het meisje
verklaart, is versehillend. Het geschiedt o. a. door haar te vragen, of zij hem een
betelpruim wil klaarmaken, en het voldoen aan dit verzoek is een bewijs, dat zij
den jongen niet ongenegen is. Zoo komen er geheime verbintenissen tot stand, een
voorspel van het huwelijk, soms ook tegen den wil van den vader van den jongen,
nooit tegen dien van het meisje. Dit Staat onder ouderlijke macht. De vader van
den jongen volgt dan toch in den regel den wensch van zijn zoon, en de volkshumor
heeft dit reeds uitgedrukt in een spreekwoord: „de buffel volgt zijn jong”. De regel
is verder, dat de wederzijdsche ouders het huwelijk in orde maken.
Als het oog van den vader van een jongen op een meisje gevallen is, gaan vrienden
als tusschenpersonen voopaf den vader van het meisje eens polsen en bij toestemming
gaat daarna de va,der met zijn zoon, die van niets weten mag, eens een kijkje
nemen bij het pieisje, en eerst als zij thuisgekomen zijn, deelt de vader zijn plan
mede. Als de zoon er beslist bezwaar tegen heeft, gaat het huwelijk niet door; de
stem van het meisje wordt niet gevraagd. Doch meestal stemt de jongen er mede
m, want hij deed dat reeds vooraf, en de ouders beginnen te onderhandelen. Als
dezen het over den bruidschat eens kunnen worden, is de zaak beklonken.
Bij het kiezen van een bruid wordt op verschillende zaken gelet, die als teekenen
voor een goede huisvrouw beschouwd worden. De gelaatskunde speelt hierbij een
rol. Zoo is een groot hoofd, volgens de meening, meestal een teeken van een wel-
denkend en kalm karakter; een klein hoofd daarentegen geeffc een onverstandige,
kortzichtige, driftige natuur aan. Rood haar wordt de vloek Res duivels genoemd
en wijst op een duivelachtige inborst; geelachtig-bruin haar doet den bezitterkennen .
avlasn ieeemna nmdi ldv, anm eedeenli jdneijnddig eenn, evdaellsmchoeendi ga akradr;a kztwera. rt haar daarentegen is een bewijs
Een smal voorhoofd duidt onverstand aan; een breed een streng en stug gemoed;
rechte wenkbrauwen te hoog boven de oogen, wijzen op blufferigheid en trotsch-'
heid. Groote oogen zijn het eigendom van iemand, die langzaam, traag, maar
goed geaard is; kleine van een, die goed, mild, medelijdend genoemd kan worden.
Zoo zijn er nog een groot aantal kenteekenen, waarop gelet wordt door hen, die een
ebeenzo evkri enafdl.eggen bij het meisje, dat ten huwelijk gevraagd wordt voor een zoon of
Het ideaal vooral is een vrouw met een lief, welbesneden, jeugdig, glanzend, frisch
gelaat, sprekende oogen, gitzwart, weelderig hoofdhaar en körte, fijne ponyhaartjes,
die zieh coquet ter hoogte der slapen krullen, alsmede een lichtgeel getinte huid,
waaronder de blauwgroen gekleurde adertjes hier en daar zichtbaar zijn. Een vrouw
echter met een langwerpig rond, donker gekleurd, door een weelderige massa van
bruinzwart en stijf haar omlijst en hier en daar door roode vlekken ontsierd gelaat,
bbllaouemw”z woafr t„ed eo obgleone men deees nk wvraija dlsa”n ggeenn, odemündn. en hals, wordt doerga-sari d.i. „stinkende
Er zijn nog verschillende physionomieen, die hun eigenaardige deugden en gebreken
bezitten en waarnaar de meisjes bij de Javanen getoetst worden. Hoewel de vrouw
een vrij ondergesehikte positie in de Javaansche maatschappij inneemt, heeft bij het
van nature idealistische javaansche volk Hymen toch een groote beteekenis.
Om die reden wordt ook nog door berekeningen en voorspellingen uit de letters
van het Javaansche alphabet, alle met cabalistische beteekenis in verband met maand en
jaar van geboorte enz., afgeleid, of van een verbintenis van het paar heil kan worden
verwacht. Ook de dag van het huwelijk wordt op deze wijze door geheimzinnige
berekeningen vastgesteld, wat met het oog op de goede en siechte dagen noodig is.
De Javaan trouwt bij voorkeur op Maandag- en Vrijdagavond; in de Padangsche
Bovenlanden zijn bij v. Zondag, Maandag, Donderdag en Vrijdag goede dagen.
* * *
Bij de Javanen wordt tegenwoordig het huwelijk volgens den Mohammedaanschen
ntus gesloten en daarvoor geldt ook het Mohammedaansche huwelijksrecht. Wel
worden nog enkele gewoonten of gebruiken bij het huwelijksleven gevonden, die
waarschijnlijk uit den Hindu-tijd afstammen, doch het zijn enkele. Hiertoe behoort
tme islsacthenie nh udwe epnl.i cht van ouders en voogden, om de kinderen op behoorlijken leeftiJid
De eigenlijke huwelijksvoltrekking, als een gevolg der overeenkomst, waarbij de
echtgenoot en de, „wali" der vrouw hun toestemming door aanbod en aanname te
Kennen geven, geschiedt gewoonlijk in de moskee of „medsdjid,” in tegenwoordigheid
van den „penghoeloe” of diens plaatsvervanger en twee meerderjarige getuigen. Voor
dme gveolldt,r eekektiwnga revna,n khoekto hsunwoteelnij ke nozn.tvangt de geestelijke een kleine belooning, bestaande
, E®n huwelijksakte, ofschoon enkelen die kunnen vertoonen, is niet bepaald noodig;
doch bijna overal wordt tegenwoordig op Java, althans in de gouvernementslanden,
oor alleen tot het sluiten van huwelijken bevoegde Mohammedaansche geestelijken
daarvoor m bepaalde registers, die door regenten worden gecontroleerd, aanteekening
mgeonsokuedeekna,s vwooorradlt ogoeks,t öortm. dat door het getrouwde paar een bijdrage van f 4—f 6 in de
Het Mohammedaansche recht bepaalt de verplichtingen der echtgenooten ten
opzichte van elkander. Op den man rust de verplichting, zijn vrouw of vrouwen
ScSnmeidmmg , bgeehdaunrdeenledne, dbeenh otiojdrl,i jkd avt odoer hguesnc hoeniddeenrh ovurodu wzo rngi ette mdraagg ehne,r trZoeulfws enn.a eDcohcth-
e vrouw is ook gehoorzaamheid verschuldigd en moet den man overal volgen. Heeft
ae man meer dan een vrouw, dan moet iedere vrouw een afzonderlijk huis hebben
“ 7 , zlJn minst een afzonderlijke kamer. Bij het nemen van een nieuwe vrouw
moet de man, wanneer zij maagd is, zeven of anders drie nachten bij haar doorbrengen.
* *
J van haar ouders gekohcuhwte lmijoke t hweto rodoerns,p rioentsk,e ldijakt hveoeorrs cdhee nindv obeergirnigp , vdaant dheent
a t js t b a l ie .