H O O F D S T U K XVI I I .
DE B EWO N E R S VAN CELEBES .
Met grilligen vorm strekt zieh het eiland Celebes uit in den Oceaan, in hoofdzaak
samengesteld uit bergketenen, die als armen in zee uitsteken en vier groote schier-
eilanden vormen. Hoewe) men in den laatsten tijd dieper in het binnenland van
Celebes is doorgedrongen, blijft er toch nog altijd veel te onderzoeken over op dit
eiland. De hggmg als oostelijkste der Groote Soenda-eilanden, in de overo-ano-szone
naar de Australische wereld, deed reeds Wallace inzien, dat men zieh hier op een
merkwaardig gedeelte der aarde bevindt. Ook op ethnographisch gebied moeten hier
belangrijke verschijnselen vermoed worden. Wij kennen echter bevolking van Celebes nog slechts ten deele. tot nog toe ook de
VoZlgoeon si sd ed eo ffftiaclireiejikeh eoipdg avdeeiri wbeevrdo lkvionogr 1v8a9n6 Cdee lebbeevso lskliencgh tgs erbeikj ensdc hvatatning bekend.
A. Het Gouvernement Celebes.
B. Residentie Menado.
a. Minahasa.
b. Gorontalo.
European e n 1 394
C h in e e z e n ..................................................3 645
Arabieren en vreemde ¡Oosterlingen. 588
Inländers................................................. 378 232
E uropeanen........................................... 920
Chineezen....................................................... 3 670
Arabieren................................................. 307
Inlanders................................................. 298938
CEhuirnoepeezaenn.e..n........................................................ ... .... ....... ..... 510155
Arabieren ........................... 133
Inlanders . . . . . . . . . . 247 056
Daarbij komen nog de bewoners der bondgenootsehappelijke en leenroerige riiken
landen aan de Tologolf, die tot Ternate behooren en het land Töradja, zoodat
cmijetner , ted atz aemchetne r rewkeeinnitg o pze kneierht eimd inhdeeefrt .dan IV2 millioen bewoners van Celebes een
Omtrent de^ afkomst der Inlande/s van Celebes heeft men nog geen zekerheid.
onbi e.t wWij0tJe<li Ìb aadrl,k wdaijtl s meeenn hiveerr zvaemrwelannataem s tagmebmezeing dh eveofto rt e tazloreijkkeen , vdoolkcjhe s,I mwee ld iei s vheer-t wantschap moet uitgedrukt worden, weten wy nog niet.
In het oosten van den Indischen Archipel vindt men een groot aantal volkies, die
meestal m het binnenland, doch gedeeltelijk ook aan de kusten van eenige eilanden
wonen, welke veelal met den ifàam Alfoeren worden aangeduid. Die Alfoeren wonen
voornamelijk op de eilanden Boeroe, Ceram, Halmaheira, de Bangaai- en Soela-eilan-
den, ter wij I ook de Heidensche bewoners van vele andere eilanden, die tot de resi-
dent.es Ternate en Amboina behooren, er wel toe gerekend worden. Door sommio-en
wordt de naam Alfoeren ook toegepast op de Heidensche stammen in het binnenland
van Zuid-Mmdanao of Mangindano en op .Celebes is de naam ingebruik in de Minahasa,
in Boloang Mongondou en hier en daar elders op de noordelijke iandtong. Ook
DE ALFOEREN. AFKOMST. 209
worden de Heidensche inboorlingen van Centraal-Celebes door sommigen wel Alfoeren
genoemd, hoewel zij meer met den aan het Boegineesch ontleenden naam „Toradja”,
d. i. bewoners van het binnenland, worden aangeduid. Ook in het noordwesten van
Nieuw-Guinea heeft men den stam der Arfoe, meestal „Alfoeren” geschreven.
Onder den naam Alfoeren heeft men geen logisch gevormd, ethnographisch begrip
te verstaan. Eigenlijk heeft het woord betrekking op den maatschappelijken toestand
en den lageren graad van beschaving der volken, die men er mede aanduidt, in
vergelijking met anderen. In het bijzonder worden nog de Heidensche inboorlingen
Alfoeren genoemd, in tegenstelling met hen, die den Islam zijn toegedaan of tot het
Christendom bekeerd zijn. Men beschouwt meestal het woord „Alfoer” als door de
Spanjaarden in Indië ingevoerd; dezen zouden het gebruikt hebben in de beteekenis
van wild, -ongetemd, schuw. Daar het in die beteekenis ook het burgerrecht heeft
verkregen in het Ternätaansch, (nl. in den vorm van foeroe, die dus met al, het
STR A AT MET DE WONING VAN DEN GOUVERNEUR IN MAKASSAR.
Arabisch lidwoord, Alfoeröe worrlt) is het niet onwaarschijnlijk, dat het bovenal door
Ternataanschen invloed meer bekend en verspreid is geworden in streiten als Noord-
„Cbeelerbgebso, ereHna”l.maheira en Ceram. - Valentijn noemt de Alfoeren „bergwilden” of
heiDde vAanlf otearlsecnh,e tovnoglkveanll evno remne ng oeuewns ptaraalkfeanm iolime,v adti.e evenwel een groote verscheiden-
Van de Alfoeren valt, bij gemis van een ethnographisch begrip, geen beschrijving
in het algemeen te geven en het is niet beslist, wanneer men dien naam moet toe-
hpaiesrs egne. voBndeetenr wiso rhdeetn .daarom, zieh meer tot de afzonderlijke volken te bepalen welke
De bevolking van Celebes kan gebracht worden tot drie hoofdstammen: de Boeqi-
neezen en Makassaren in het zuiden, de Toradja’s of bergbewoners van Centraal-
Celebes, en de Alfoeren in het noorden. Verder houden zieh längs de zuideliike en
oostelijke kusten Badjoe’s of Orang Laoet op, door onze zeelieden bij verbastering