312 POLYGAMIE. VERANDERDE TOESTANDEN. ZENDING.
bij gehuwde vrouwen de kuischheid als regel beschouwd. Op zedelijk gebied
heerschten er allerlei ondeugden en onnatuurlijkheden; onanie was algemeen onder
e aimen, en men vond zelfs een godheid, die deze verkeerdheid besehermde. Bij
? y 18 6t We‘ °Pmerkelijki dat bloed schände algemeen wem veroorcteeici« door de zeden
* *
Op de Polynesische eilanden is in deze eeuw de toestand der bewoners veel ver-
Sen Phelblbe n plvaoaltkss egiegmenaea kgte wvoooorn tEenu roenp eezsecdheen bzeijsnc hvaovoinr ge. enM genro omt ogeet ddeueslt ew vele rhdewtgeneeenn
wij mededeelen omtrent de oorspronkelijke zeden-onderscheiden van hetgeen er
tweigje nzwuloleonr deigr idsa. aHroemt eneorgst eh ehte eefetn veono raaln dbeert euekite nmise dveodoere ldeen . historische ethnographie •
De wijziging in de Polynesische toestanden is aanvankelijk’ vooral tot stand gebracht
br0re^idim! !g nv„amn Vh°e t rOhf rris tesehnjkd inggel ooOf pemn evrkaenl ijCk hirsis theelitj,k ed abt edsceh aeveirnstge epigoegnin Ignekn ntioett uuiitt--
gingen van een zuiver rehgieuse tendenz. Door de overdreven Schilderingen van
streven,° nhv e,t we nkn ged,ne mw erPeol,1dJ nevserröv u¡ldBe ipn hdeetz ee ineidl ard,deer nv ohreigt ed °eeelu wva, no eme nd raoamr. ainn tidscehn
gelukkigen natuurtoestand der Polynesiers een toevluchtsoord te zoeken en uit
men de gveasrclhv. ieed, e°myse rbveasnc haevemn g„ P(1aeurl weet reVldir.g iHmeet” ,w laesv edned tiojpd edeenr eroebniznasaomn adeielna,n dto einn
een natuurstaat van geluk, met onvermmderde belangstelling las. E r was een geest
van dwepenj ontstaan met den natuurtoestand, en deze bracht ook verschilfende
Ohnstelijke sekten er toe, om samen te werken, teneinde die natuurkinderen den
zegen des Christendoms deelaehtig te doen worden. Zoo vereenigden zieh Anglicanen,
eoeonn S0fe meenscuh a6pnp ePliVjkf ^oyptterendaenne.n Zohoo ew secrhde ripn 1z7ij9 5o otke Lteognedneonv edre e„lMkaisnsdioern asrtyo .nSdoecnie, ttyo”t
opgericht, welke aanvankelijk zieh ten doel stelde, de grondwaarheden van het
dCihernissttveonrdmom t et eh ovuedrebnre. iden onder de Heidenen, zonder zieh aan een bepaalden °gods-
Tot veld der werkzaamheid waren de Polynesische eilanden uitgekozen: Tahiti,
ldvei icSroanmesoiae-. en Tonga-eilanden, de Marquesas-eilanden, Hawaii en de eilanden van
Aanvankelijk had deze arbeid met groote moeielijkheden te kampen, en op verschalende
eilanden moesten de zendelingen hun taak weder opgeven. Op Tahiti vond
de zendmg het eerst vasten grond, toen koning Pomare II er in 1812 tot het
verwferf °Verglng en d°0r een reeks 'van gelukkige oorlogen zieh de heerschappij
De vrede van den natuurstaat, welken men zieh in Polynesie gedroomd had, werd
echter verstoord door de verkondigers van het Christendom. In 1829 zöchten ook
de Jezuieten toegang op Tahiti te verkrijgen voor hun zending, doch nadat de toen-
mahge konmgm dezen had doen verdrijven, achtte de Fransche regeering zieh
beleedigd, en met kracht van wapenen werden zij er teruggebracht. Zelfs ontstond er
na de inbezitnemmg der eilanden door Frankrijk in 1842 een vervolging tegen de
gPernooteosttsacnhtaspc hter adE nggeedleseclhtee lijzke nidne lhinugne pnl,a aetsn, hhoeetw ePl aerirj socohke EnPgroeltsecshtaennt sbclhevee nz eanrbdeeildinegn-.
Op de Tonga-eilanden werd de in 1800 afgebroken zendingsarbeid in 1826 weer
opgevat en deed er na 1828 vooral het Christendom wortel schieten. Van Tonga uit
wonadaerr nzaimj esne deWrte swleeyrada nusictgheeb rzeeidn.d eIlnin g1e8n1 9i nw e1r8d3 5d e dzee n.zdeinndgi nogp oHpa wdaei iF aidainig-eeivlaanngdeennl
van Amerika uit, en vond er spoedig ingang; in 1825 bestonden er reeds 6 stations.
Cn van Hawaii uit werd de zending ook op andere eilandengroepen uitgebreid
eveneens m Micronesie. Door dien arbeid is de toestand geheel veranderd op de
meeste eilanden, te meer, daar de zending niet zelden door de Staatkunde werd
gevolgd en Europeanen langzamerhand bezitters der meeste eilandengroepen werden.
H O O F D S T U K XXVI .
POLYNESIERS EN MICRONESIERS.
N a d e r e b e s c h r ijv in g .
I. De S am o a- o f S o h ip f e r s - e ila n d e n e n h u n b e w o n e r s .
De Samoa-eilanden zijn, volgens het tractaat tusschen Duitschland en Engeland
(zie pag. 249 van dit deel) een bezitting :van Duitschland en Amerika geworden.
Deze groep eilanden bestaat uit 14 vulkanische eilanden, hoewel de vulkanen zijn
uitgebluscht, waaronder drie grootere: Sawaii, 1707 KM2 met 12,530 inwoners,
Upolu, 881 KM2 met 16,568 inwoners en Tutuila, 139 KM2 met 3746 inwoners.
In het geheel bestaat de bevolking uit 35,560 inboorlingen, waarbij nog 450 vreem-
delingen komen en 800 plantage-arbeiders, die van andere eilanden zijn aangevoerd,
daar de Samoaners niet tot voortdurenden arbeid op de plantages zijn te bewegen.
Bijna al deze eilanden zijn ontdekt geworden door den Nederlandschen zeevaarder
Jacob Roggeveen, die. in 1722, om het fabelachtige Groote Zuidland op te sporen,
den Stillen Oeeaan van het oosten naar het westen doorzeilde. Bougainville bezoeht
dezen archipel in 1760 en gaf er den tegenwoordig veranderden naam van „Schipperseilanden”
aan, omdat de eilanden in de route lagen, welke veel zeevaarders kozen.
De naam • „Samoa” is er aan gegeven naar den naam der inboorlingen „Hamoa”,
welke weder afstamde van „Moa”, den held hunner sage, het oude hoofd der eerste
volI knp lalantteerresn opt ijdde zwe eeridlaennd edne. ze eilanden bezoeht door Laperouse (,1tn7c8n7\) , pEjdwards
(1794) en Kotzebue (1824), maar toch was er zoo goed als niets van bekend geworden;
Eerst in den nieuwen tijd werden deze eilanden bekend door de Londensche
zending, die in 1830 op Upolu een Station vestigde, en door Wilkes, die er in opdracht
derD eV esrteaeantkigudned igSeta tteone svtaannd Noopo rdde-zAe meielrainkdae no pwmaest inugietenr sdt eoedn.zeker, doordien de hoof-
den voortdurend met elkander in oorlog waren. Toen de Noord-Amerikanen van den
twist tusschen die hoofden gebruik maakten en in 1878 de eilandengroep annexeerden,
traden Engeland en Duitschland hiertegen op, en daardoor werd de annexatie weder
ingetrokken. Toen in 1882 het voorstel werd gedaan, om de eilanden onder Duitsch
protectoraat te stellen, een gevolg van de financieele moeielijkheden, waarin het
Hamburger handelshuis Godefroy, dat er den handel grootendeels in handen had,
verkeerde, werd dit afgestemd door den Rijksdag. De onrust op deze eilanden
duurde voort, totdat den 14en Juli 1882 de Samoa-eilanden bij verdrag onder de
bescherming van Duitschland, Engeland en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
gesteld werden. Dit verhinderde niet, dat de woelingen voortduurden, waarin ook de
consuls der genoemde natien betrokken waren, die partij trokken voor den een
of anderen koning. Daarom was de besliste regeling bij het jongste verdrag hoog
gewenscht. De hoofdplaats is Apia, op de noordzijde van het eiland Upolu gelegnen,
waar de Duitsehe handel zijn factorijen heeft en + 250 Duitschers gevestigd zijn.
DiDt ee ilSanamd oisa ntehrasn sz ijvno oer egno egdo eDd ugietsvcohr.md, schoon Polynesisch menschenras, veel met
de Tonganeezen overeenkomend,. flink, krachtig gebouwd, slank van gestalte, met
licht olijfbruine kleur en zwart, krallend haar, donkere oogen en intelligente gelaats