ZWEMMEN IN DE BRANDING.
„Het zwemmen is met alleen een noodzakelijke kunst, waarin mannen en vrouwen
boven alle andere volken mtmunten, maar ook een geliefkoosd spei. Er was bij hen
een bijzondere wijze van zwemmen in zwang, waarmede zij zieh in Karakooa-baai
vermaakten, die ons zöd gevaarlijk en buitengewoon voorkwam,in bijzonderheden vermeld te worden. dat zij wel verdient,
„De branding op de kust rondom de baai strekt zieh uit tot een afstand van
ongeveer honderdvijftig meter van het strand, binnen welke ruimte de golven, die
zieh wegens de ondiepte van het water ophoopen, met groot geweld tegen het strand
worden geworpen. Wanneer nu bij stormachtig weder, of eenige buitengewone
zdiej indiinegn otipj dz eveo, ohr edte zweo eusittes pgaenwnienlgd, deenr wbreal nodpin gde tovto lhgeent duei tewrisjtzee :is gedreven, kiezen
„Twintig of dertig inboorlingen, ieder voorzien van een lange, smalle plank, aan
de einden afgerond, steken te zamen van het strand af. Bij; de eerste golf, die zij
ontmoeten, duiken zij onder en, haar over hen heen latende rollen, komen zij aan
de andere zijde weder hoven en zwemmen dan zoo snel mogelijk zeewaarts. Met de
tweede golf handelen zij eveneens, waarhij de grootste moeielijkheid hierin hestaat,
het gesehikte oogenhlik te kiezen, om onder haar heen te duiken; missen zij dit, dan
worden zij door de branding opgenomen en met onwederstaanhaar geweld terugge-
dreven, terwijl zij daarbij al hun behendigheid noodig hebben, om niet tegen de
rotsen verpletterd te worden. Zoodra zij door deze herhaalde pogingen het stille
water aan de andere zijde der branding bereikt hebben, gaan zij languit op hun
plank liggen, om uit te rüsten en zieh tot den terugkeer voör te bereiden. Daar de
branding uit een aantal golven bestaat, waarvan iedere derde golf altijd veel grooter
ATHLETISCHE SPELEN. SLEDEN.
dan de andere is en hooger op het strand spoelt, terwijl de andere m de tusschen-
geleo'en ruimte breken, trachten zij zieh op den top van de grootste golf te plaat-
fen en worden dan door deze met verbazende snelheid naar het strand teru0-
gdeied Ìbnrdefeeknt zvijo ozrdieaht zbiji j dveenr goiesvsienrg op den top van een der kleinere golven plaatsen, b e r e i k e n , o f niet in Staat zijn, hun plank in behoorly ke
richting op de top der golf te houden, zien zij zieh blootgesteld aan de woede der
volgende en zijn zij, om deze te vermijden, verplieht, opmeuw te duiken en de plaats,
vanZwiaj ard izei i ianf sthakuGnD d, owele, doemr tGh ebt esrteriaknedn . te bereiken, slagen, z.ijn. .to.ch altijd, nog aan
het grootste gevaar blootgesteld. De kust is namelijk omzoomd door een keten van
rotfeen met hier en daar kleine openingen er tussehen, waardoor zij genoodzaakt zijn
hun plank heen te sturen, of, ingeval dit mislukt, haar, voordat zij de rotsen
bereiken, in den steek te laten en onder de golf heen duikende, zoo goed mogelijk
den terugweg te maken. Dit wordt als een groote schände aangemerkt en gaat ook
gepaard met het verlies van de plank, die ik meermalen op hetzelfde oogenbhk, dat
dWe ij inkboonodrleinng deh aastro uvtehreliide t, enm ebte hgernodoigtehne ids,c hwnaka rmteegdeen zdije zireoht seinn dziat gm voeeriberliijjzkeel eenn.
gevOaoakr vaotlhlele tsipsecih ev euriltussptiagndneinn,g enni ewt agreenno ebgi j bheewno nzdeeerre nin.” zwang, zooals het kegele , w
wheetr preunw emree t bsopkesreenn boef zsigtohkiekledne ne. n Zdeorogaelsl ijkmee ns pemie nk,a pteitrewinij l Czoijo kz sie hv enrhua aeln zcielann kmane,t
wordt deze kunst niet met die woede en hardnekkigheid bij hen beoefend als
op Tonga, daar de overwinning op betrekkelijk veel gemakkelijker voorwaarden
^E en'snel01dat vroeger op de Sandwich-eilanden zeer in zwang was, is het sieden,
waarvoor van de steile helling der bergen door de.spelers gebruik werd gemaakt.
HeEt lkspe eis pweelerdr hwoalsu av ogoenrzoieemn dv eann oepe nd es iveodleg, envdeer vwaaijrzdei ggde svpaene ldt:w ee smalle Whoäu&teni
schinkels, van zeven tot achttien voet lang, drie centimeters dik en aan het eene
eind om^eboven, geheel op dezelfde wijze als de stalen vlucht eener schaats. Deze
werden naast elkander geplaatst, niet parallel, doch een weinig divergeerend, zoodat
de ruimte tussehen de schinkels ongeveer twee centimeters aan het eene uitemde
en vijf aan het andere bedroeg. Zij werden met elkander verbonden dooi houten
dwarsstukken en meestal met sterk matwerk bedekt. De Inlandsche benammg voor
de siede is papa. Om een glijbaan voor haar te maken, groeven zij van “en top
des bergs tot onderaan een smalle en ondiepe greppel, die zij zelfs een mijl of lanDer
omp edt egnr avsl abkelcleegnd ,g roomnd hveet rvpoaldg dgeenm. akAklevloijrkeenrs teh emt askpeeni . te beginnen, wer,d de greppel
Wanneer de spelerà zieh op den top van den berg verzameld hadden nam een
van hen de siede in handen, hield haar voor zieh uit, ging eenige schreden terug,
liep zoo snel hij kon vooruit, wierp zieh hals over kop m de greppyl en gieed b ik-
semsnel op de siede naar beneden. De snelheid, waarmede een goed bestuuide siede
naar beneden stortte, was inderdaad ontzettend, daar de heihng dikwijls een hoek
van vijf-en-veertig graden bedroeg. De kunst, om 'de smalle siede m evenwicht te
houden, was zeer moeilijk en zoodra een speler maar een wemig naar een zijde
overhelde of zijn siede niet juist in de greppel wist te houden, liep hij groot gevaar,
sr het leven bij in te schieten. De siede vloog in een oogwenk m stukken, de
bestuurder werd hoog in de lucht geslingerd en rolde van den steilen heuvel naar
benHeidj,e nd,i ez ohnedt evr eerestn ilgä nmgsid ddeel , groemp pzeile hv otoer ubitekswtuarmen, owfa tse gdeen wtein nheoru dyeann. dit spei, dat
dikwijls met zulk een hartstochtelijkheid werd gespeeld, dat er voorbeelden zijn van
inboorlingen, die alles, wat zij bezaten, er aan waagden. Zij zetten hun huizen, hun
landerijen, hun vruchtboomen en hun oogst op het spei. Echtgenooten waagden fr
hun vrouwen en kinderen aan en vrouwen zichzelf. En nadat zij alles, wat zij
bezaten, of misschien later zouden bezitten, verloren hadden, verpandden zij zelts hun
beenderen, om na hun dood gebruikt te worden tot het vervaardigen van visch