III.
A fd eel .
vin.
H oofds
tu k .
Etrnuynn,
* Zie *t
II. D. ï.
STUK,
blidl. 99 ■
„ geelen groen , volgens C lusius, en ins-
„ gelyks met gefronfte Blaadjes, zo Magno-
,, h i u s aantekent.”
In de Hof-Ruite zyn de Blaadjes bynarond,
in de Wilde Ruite ifnallar en Lancetvormig
o f Liniaal. Ten opzigt. van de Bloemen komen
zy overeen , dat de meeften beftaan uit
vier holle Blaadjes, op de kanten als met Franje
, en agt Meeldraadjes , in welker zonderlinge
fpeeling , tot een bewys van de Minnaary der
Planten, iedereen zig gemakkelyk kan verlustigen,
gelyk ik dit omftandig befchreeven heb*.
Het Vrugtbeginzel, daar binnen, o f deszelfs
Kasje, heeft onderaan agt Stippen, die altoos
met Honig, als een foort van Balfem, bevog-
tigd zyn. De Vrugt is rondachtig met vier
ftompe toppen, en beftaat dus als uit vier fa*
mengevoegde Pluisjes, door een ■ Kruiswys’
middelfchot verdeeld, en veele zwarte Zaadjes
bevattende.
Aangezien H i p p o c r a t e s meer dan dertig
maaien van de Wynruit in zyne Werken
fpreekfc* en dezelve inzonderheid voor de Kwaaien
van de beminnelyke Sexe aanpryst, zo mag
men onderftellen , dat dit Gewas oudtyds van
veel gebruik geweest zy in de Geneeskunde.
D i o s c o r i d e s , ondertusfehen , verhaalt a
dat het , te veel ingenomen zynde , van eene
doodelyke uitwerking zy, De zwaare Reuk,
zekerlyk , en de ongemeene bitterheid van
Smaak , die ’er in heerfcht, wyzen een overvloed
-»vloed van fcherpe Olie in dit Kruid aan , waar III.
van men de Vergaarplaatfen zeer duidelyk in de A vmEL*
Blaadjes, tegen den Dag gehouden , kan be- Hoofd-
fchouwen. De vlugge Geest, hier in ve rvat,STUK*
maakt een llerke prikkeling der Zenuwen )n^ >n<>sy‘
verdunnende de Slymige, dikke, koude Vog-
ten en de fchadelyke dikwils door ’t Zweet
uitdryvende. Uit- en inwendig is hierom het
Loof der Wynruit, in veele Gevallen, een
voortreffelyk hulpmiddel. In ’t algemeen wordt
hetzelve aangemerkt een byzonder Tegengift
te zyn van de Pest en ingenomen Vergiften ,
die een Flaauwte o f Hartvang veroirzaaken ,
gelyk de meeften doen ( * J , en hier mede
heeft de byzondere kragt van dit Kruid , in
de Vrouw- en Vryfter * Ziekten o f Moeder,
kwaaien , zo genaamd, veel overeenkomst.
Merk hier uit*, wat de reden z y , dat hetzelve
in Mannen en Vrouwen eene tegenftrydige
uitwerking hebben kan ( f ) . Wanneer de Men.
fchen door Zwaarmoedigheid als betoverd zyn,
zal dit Middel dikwils hun tot herftelling brengen.
In allerley Kwaaien , daar de kragt der
Natuur tot uitwerping van ongeftelde Stoffen
door de Zweetgaten moet geholpen worden ,
gelyk de Kinderziekte, Mazelen en dergeïyken,
is het , maatig gebruikt zynde, voortreffelyk.
Men
(*) Sal via cara Rata , faciunt tlbi Pocula tuta. Schol,
Salem.
(T) R facit caft.um, incenditque libidiuetn V: Eaiem
D 3 H,