EX VETERI TESTAMENTO.
Genesis i. j . A DAM figurant Christi gestauit; nam sicut ille sexta die for-
mams ad ïmagmem Dei,ita sexta inundi aetate filius Dei carnis
- tornt am mduit, hoe est 3 formant serui accepit, vt reformaret hominem
ad simihtudinem Dei .
4 - Ena désignât Ecclesiam
S. Isidori in editione Grialiana auctorem
habent Cyprianuro Suarez 5. I. , cuius
nomine a me proferentur. In eadem
Matritensi editione regia , et alias erat,
nomina leguntur legis : omisi cum codice
Vçronensi leguntur, vt sensus planior
^procéderet ; quod abest etiam a prima
Aliegoriarum editione Haganoensi . Cetera
y in allegoriis deinde exponendis ,
et illustrandis diligentia Cypriani Suarii
annotaioris efficiet, ne vberiores anno-
tatiönes nostrae desiderentur . Paucas
proïnde interserere est animus. AR.
3. Adam figuram gestauit Christi.
Haec: allegoria est Apostoli 1 . ad Co-
trinth. cap. 15. sic enim ait : Factus est
primus homo Adam in animam viuen-
tem : nouissimus Adam in spiritum vi-
Uificahtem . E t quidem Genes, c. 2. le-
g im u f, factum esse primum hominem in
animam ■ viuentem, hoc est, efficacités ope-
rantem, cui membra corporis seruiant,
cuiuique voluntati, ac efficaciae auscultent,
vt exponit B. Chrysostomus . Atque ,
v t scribit Theodoretus , non vocauit secundum
Adam spiritum viuentem , sed
viuificantem. Omnibus enim vitam lar-
gitur . Talern autem Deus hominem créa-
u it , quo per rationem , ac intelligentiam
omnibus esset animalibus praestantior,
quae rnentem huiusmodi non habent, v t
luculenter scribit B. Augustinus 12. de
tiuit. C. 23. SVARIVS .
lb. Ita sexta mundi aetate. Perfectio
jenario numero comprehenditur, propterea
Zfeus sex diebus mundum per fe c it , v t do-
fet B. Aug. lib. n . de ciuitat. Dei c.^o.
tausa autem, cur extreme 9 id est t sexto
die eonditus fiter it homo 9 v t scribit
factam per mysterium lauacri, quae
eleganter Gregorius Niss. lib. 1 de ho-
mine cap. 2. , ƒ « / : Quoniam decebat, vt
veluti quoddam regni domicilium faturo
regi Deus efficeret, et deinde hominem
animo quidem immortali, corpore ver©
mortali praeditum , in mundum introdu-
ceret, vt miraculorum mundi horum
spectator, horum dominus esset, et De o
quidem frueretur per diuiniórem natu-
ram , bonis vero , quae in terra sunt »
per sensum vteretur similem , et terrei
n 1 . Eadem fere scribit Damascene
lib. 2. cap. i i . Secundum autem Adam 9
id est , Christum Dominum nostrum sexta
aetate 9 quae a B. Ioanne Baptista act
mundi vsque occasum, et interitum per-
tin e i, natutn esse ait Eucherius in c. 1.
Genes. Deinde , v t inquit B. Hieronymus
in Amos c .5 ., omnes labor es , et molestiao
septimo numero conquiescent: sic ut i re-
quieuit Deus die septimo ab omni opere 9
quod patrarat Gen. 2. Quae requies , et
septimi diei sanctificatio, et benedictio
post opera sua valde bona , v t notat Iu-
nilius y designat, quod et nos singuli post
opera bona , quae in nobis Deus opera•
tur y ad requiem tendimus vitae caelestis 9
quae y quia sempiterna e s t, merito. idem
dies Septimus vesper am habuisse non tra-
d i tur . SVARIVS .
4. Per mysterium lauacri . Hane aU
legoriam doeuit etiam, et illustrem fecit
Apostolus : nam quum Genes. 2. scriptum
sit : Immisit ergo Dominus Deus so-
porem in Adam , quumque obdormisset,
tulit vnam de costis eius , et repleuit
carnem pro e a . Et aedificauit Dominus
Deus costam , quam tulerat de Adam ,
iß mulicrem 9 etc. Sacramentum hoc ma*
"irfTi T '•fifiUMTi'Iiiiiir iftgTi'
de latere in cruce morientis Christi profluxit: sicut Eua de costa
hominis dormientis .
5. Abel pastor ouium Christi tenuit typum3 qui est verus, Genesis 4.
et bonus pastor, sicut ipse dicit, Ego sum pastor bonus, qui pono
animam meant pro ouibus meis 3 venturus rector fidelium populorum .
6. Cain frater eius 5 aetate maior3qui eundem Abel occidit in Ibid,
catnpo 5 priorem significat populum 3 qui interfecit Christum in Cal*
uarjae loco.
7. Enoch filius Cain, in cuius nomine pater condidit ciuita-ibid,
tem 3 significat 3 impios in hac tantum vita esse fundatos .
gnum esse in Christo , et Ecclesia scripsit
Ephes» c, 5. Ham y v t praeclarc ait Prosper
in lib. de Promissionibus, et prae-
dictionibus D e i, Hoc est magnum sacra-
mentum,quodpromissum sperauit Adam,
et futurum praeuidit : formandam scilicet
ecclesiam ex latere Christi in cruce
pendentis . Vnde Theophylactus enar-
rans verba ilia B. loannis cap. 1 9. Ad
Iesum autem quum venissent, vt vide-
runt.eum mortuum , non fregerunt eius
crura , sed vnus militum lancea eius
latus. aperuit, et continuo exiiiit sanguis
et aqua , sic ait : Non simpliciter haec
fiunt : sed quia ecclesia per haec duo
et fit, et consistit . Nam per aquam quidem
generamur, per sanguinem autem ,
et corpus pascimur . De quo vberius
scribit B. Aug. 12. cont. Faustum Mani-
chaeum . SVARIVS .
5. Abel pastor ouium . In hac allegoria
plenior est lectio in ms. quam in
impress. lib. nam citatur testimonium
B. loan. c. 10. quod valde ad rem fa cit
. Fuisse autem pastorem Abel déclarât
4; cap. Gen. qui primus mortalium
omnium fuit clarus virginitate, marty-
rio , et sacerdotio , quitus ornamentis Do-
minum expres s it , auctor e B. Aug. in lib.
de mirabilib. sacrae script. , qui venturus
rector fidelium populorum propterea
dicitur y quod tandem futurus pastor sit
vniuf ouilis , id est, iudaeorutn , et gentium
ad Rom. 1 1 . , et loan. 10. SVAR.
6. Cain frater eius aetate maior •
F t si Philo epis copus sine causa put a t , geminos fratres fuisse • Est autem imprimis
pulchra haec allegoria • OccidituT
enim Abel pastor ouium a fratre rnaio-
re y occiditur Christus pastor , et caput
populi minoris natu a iudaeorum populo
natu maiore, Abel in campo , Christus in
Caluariae loco ; occiditur autem vterque
post sacrificium , vterque, Diabolo funestac
inuidiae facibus parricidarum animos in-
cendente . Et quidem sanguis Abel Deum
ad iustam vindictam suo clamorje prouo-
cauit y itaque Cain vagusy et profugus er at
in terra , v e l ç iv a v , ^ rpiftav , id est9
gemens, et tremens, v t verterunt lxx. sed
longe melius clamat sanguis Christi propter
causas , quas exponit egrcgic B. Aug.
cont. Faust. Manichaeum, vbi ornatissime
hanc explicat allegoriam: cuius meminit B.
Ambros, in l . i . de Cain, et Abel . SVAR.
7. Enoch , non Enos legendum esse
perspicuum e s t . B . autem Aug. in lib. iy«
de ciuitate Dei , v e l non fuisse Enoch
primogenitum Cain ( nam et Iudas fuit
quartus filius Jacob, a quo tarnen Judaea
nominata e s t, et Iudaei ) v e l longo post
interuallo temporis ypostquam status est y
conditam esse de illius nomine ciuitatem
existimat, quum iam scilicet tarn nume-
rosum esset genus humanum , v t ciuitas
posset aedificari , quae nihil aliud est 9
quam hominum multitudo aliqito secieta-
fis nomine colligata . B. autem Chryso-
stomusy quum Genes.4. scriptum s it , aedi-
ficatam esse ciuitatem a Cain , qui vocauit
nomen eius ex nomine filii stii Enoch 9
non dissimiliter , atque È. Isidorus, ait ;
Vide , quomodo paùllatim détériorés
fiunt , Quippe ho minibus' factis monk