
n o y H H K W v s f
Deus charitas appellettir. Ilia est enim perfecta charitas, quae ini-*
micos et patienter sustinet , et benigne refouet . Oui 'vero haec
non agjt,lpnge a charitate discedit. Haec enim summa sola sunt
bona. Nam a quibus habentur, vtique Veraciter habentur. Aliae
vero virtutes media bona sunt , et quae ad vtilitatem possunt ab
aliquihus haberi, et ad perniciem, si de his arrogantes tumuerint.
14 3 . Quatuor autem sunt diligenda : Deus scilicet , atque pro-
ximus, caro nostra, atque anima . Prior est autem amor Der : se-
quens vero est et proximi . Sed sicut per amorem Dei amor fit
proximi,, sic per amorem proximi amor ostenditur Dei. Dilectio in
Deum origo est dilectionis in proximum ; et dilectio in proximum
cognitio est dilectionis in Deum . Porro dilectio Dei a timore in-
choat, sed non sub timore perseuerat . Nam dilectio ex timore
seruilis est, non libera. Quia non constat ex amore D e i, sed ex
timore supplied.
144. In tribus autem his rebus dilectio Dei exprimitur, vt nihil
remaneat in homine, quod non diuinae dilectioni subdatur .
M3tth.22.37. Nam dum dicitur, Diliges Deum ex toto corde tuo , omnes cogita-
tiones in Deum referendas praecipit: dum vero dicitur, ex tota. ani-
map omnes affectiones animae ad Deum referri iussit: dum vero
adiecit,£x tota mente-, indicat, omnem rationem humanam, qua in-
telligimus , et discernimus , in rebus diuinis esse occupandam .
14 5 . Item duo sunt erga dilectionem proximi seruanda . Vt
_ ipse praestet aids, quae sibi praestari et ab aids vult; et quae sibi
inferri pertimescit, non inferat. Ex hac gemma dilectionis virtute
in proximum omnes oriuntur virtutes, quibus aut vtiliter ea , quae
sunt appetenda, cupimus , aut quae vitanda sunt, praecauemus.
Matth. 7. xi. 1 46. Quod enim Dominus dicit; Omnia , quaecumque vultis,
•vt faciant •vob/s homines, et vos fdcite Hits , pertinet ad boni im-
pensionem in proximum. Item quod in veteri testamento legiturr
,Tob-4. itf. Quod tibi non -vis,altert ne feceris , pertinet ad cauendum , nequis
malum inferat proximo. Ex his ergo duobus articulis congrue di-
iigitur proximus, dum et beneficii impensione fouetur,et nulla ma-
litia laeditur .
146. Verba Tobiae in Vulgata haec de , nt tu aliquando alteri facias . Sen-
sunt: Quod ab alio oderis fieri tibi , v i - tentia eadera est. AR,
il 1 ^ h ^
1 ' X X X V I I I.
I AT- Inter Scientiam, et Sapientiam hoc interest: scientia ad
a°nitionem pertinet : sapientia ad contemplationem . Sctentia tem-
poralibus bene vtitur, atque, in vitandis malts , sen mtelhgendts,
vel appetendis bonis versatur . Sapientia autem tantummodo arter-
na contemplatur . Item nonnulli viri inter Sapientiam , et Pruden-
tiam intellioi voluerunt,vt sapientiam in diuinis, prudentiam autem,
vel scientiam in hominis negotds ponerent. Perfecta autem
est scientia multa agere bona,et de illislaudemterrenamnonquaerere
: quae Deus praecepit, facere , et seruum inutilem ante oculos
Dei se existimare. x x x j
inB. Inter Sapientiam , et Eloquentiam ita distinguunt : quod
e lo q u en tia constat ex verbis. Sapientiam sine eloquentia prodes-
se , non est dubium. Eloquentia sine Sapientia va ere non potest.
Melior enim est indiserta prudentia, quam stulta loquacitas . Rerum
enim studia prosunt , non ornamenta verborum. Eloquentia
enim, vt diximus, scientia est verborum : sapientia autem cognitio
rerum ^ et intcllectus csius<irum • . ,
14.0 Porro sapientiam veteres philosopham vocauerunt, id est,
omnium rerum humanarum , atque diuinarum scientiam . Hums
philosophiae partes tres esse dixerunt,id est, Physicam ,Logicam,
Ethicam. Physica naturalis est-.Ethica moralis: Logics rational.s.
Harum prima naturae, et contemplatiom rerum deputatur: secun-
da in actione, et cognitione recte viuendi versatur: tertia in discernendo
verum a falso ponitui • t
I 5 o. Hoc trimodum philosophiae genus mxta sapientes mundi
in partibus suis ita distinguitur. Ad physicam pertinere aiunt di-
sciplinas septem , quarum prima est arithmetiea, secunda geometna,
tertia musha, quarta astronomia, quinta astrologia, sexta mecham-
ea, septima medicina. Ratio autem earumdem disciplinarum bre-
uiter ist a est.
1 5 0 . De a rithme tics, geometria, mu- Etymologiarum , vbi opportunae notae
. 5 . . in libris suis locis aah ibentur. A K tv .