3 i i I N G E N E S I N ,
rum , hoc idem significat: quia in fine cemporum ex ipsa plebe san-
ctarum animarum natus est Christus.
5. Sterilitas autem eius intimat, quod in hoc seculo spe salui
facti sumus, et in Christo tamquam in Isaac omnes nati sumus •
Quern partum ecclesia in fine temporum mirabili Dei gratia, non
naturali fecunditate, procreauit. Iam deinde sequentis historiae sa-
cramentum quid imaginarie portendebat., inspiciendum est . Quis
ergo in Abraham , vt praedictum est, per illam immolationem figu-
rabatur, nisi Pater excelsus ? Quis in Isaac , nisi Christus ?
6. Nam sicut Abraham .vnicum filium , et dilectum, Deo victi-
mam obtulit, ita Deus Pater vnicum filium suum pro nobis omnibus
tradidit. Et sicut Isaac ipse sibi ligna portauit, quibus erat
imponendus, ita et Christus gestauit in humeris lignum crucis, in
quo erat crucifigendus. Duo autem serui illi dimissi, et non perducti
ad locum sacrificii, iudaeos figurabant, qui quum seruiliter viuerent,
etcarnalitersaperent, non intelligebanthumilitatem Christi,non in tel-
ligebant passionem Christi: ideo non perueneruntad locum sacrificii.
7. Cur autem duo serui, nisi quia populus ipse in duas partes
diuidendus erat ? quod factum est, Salomone peccante , quando
diuisus est idem populus loco regni, non errore impietatis: quibus
lerem. 3.v.fi. etiam saepe per Prophetam dicitur : Aduersatrix Israel. et praeua-
ricatrix Iuda . Asinus autem ille insensata est stultitia- iudaeorum .
Ista insensata stultitia portabat omnia sacramenta, et quod ferebat,
nesciebat ?
8. Iam quod dictum est eis, Expectate hie cunt asino 3 post-
quam adorauerimus, reuertemur ad vo s , Apostolum audi dicen-
Roni.xi.v.i;. tem : Caecitas, inquit, ex parte in Israel facta est. Quid est, ex-
pcctatc hie cum . asino ? v t plemtudo , inquit, gentium intraret - hoc
est, postquam adorauerimus, vbi sacrificium Dominicae crucis im-
pletum per gentes fuerit praedicatum : hoc est, vt plenitudo gentium
intraret.
9* Quid est reuertemur ad vos ? et sic omnis Israel saluus fie-
r e t . Triduum autem illud,in quo venerunt ad locum immolationis,
6. Et sicut Isaac vsque ad locum sa- git in Is ra e l, donee plenitudo gentium in*
orificii. E x eod. term. GRIAL. traret. AREV.
8. Vulgata , Caecitas ex parte conti•
I N G E N E S I N , 3 I J
nis, tres mundi significat aetates i vnam ante legem, aliam sub lege,
tertiam sub gratia. Ante legem , ab Abraham vsque ad Moy-
sen : sub lege, a Moyse vsque ad Ioannem : inde iam ad Dominum
. Et quidquid restat, tertius dies gratiae est. In qua tertia
aetate , quasi post triduum, sacramentum sacrificii Christi comple-
turn est.
10. Deinde Isaac, ligatis pedibus, altari superponitur, et Do-
minus in ligno suspensus cruci affigitur. Sed illud, quod figura-
tum est in Isaac, translatum est ad arietem . Cur hoc, nisi quia
Christus ouis ? ipse enim filius, ipse agnus . Filius , quia natus :
aries , quia immolatus . Sed quid est, quod in vepribus haerebat
aries ille? crux cornua habet: sic enim duo ligna compinguntur in
se , quum speciem crucis reddunt.
n . Vnde scriptum est de eo : Cornua in manibus eius sunt.
Cornibus ergo haerens aries crucifixum Dominum significabat. Ve-
pres autem spinae sunt. Spinae iniquos,et peccatores significant,
qui suspenderunt Dominum in cruce . Inter spinas itaque pecca-
torum iudaeorum suspensus est Dominus, sicut per Ieremiam di-
cit idem : Spinis peccatorum suorum circumdedit me populus hie.
Alii hunc arietem cornibus in vepribus obligatum, eundem Christum
senserunt, antequam immolaretur, spinis a iudaeis coronatum.
12 . Peracto igitur sacrificio , dicitur ad Abraham : In semine
tuo benedicentur omnes gentes . Quando enim hoc factum est, nisi
quando dicit ille aries : Foderunt manus me as, et pedes meo's, dinu-
merauerunt omnia ossa me a ? hoc enim quando factum est in psalmis
sacrificium , tunc in ipso psalmo dictum est : Commemorabuntur } et
eonuertentur ad Dominum vniuersi fines terrae, et adorabunt in con-
spectu eius omnes patriae gentium : quando Domini est regnum, et
ipse dominabitur gentium.
1 3 . Immolato igitur Abraham ariete pro Isaac filio suo, voca-
uit nomen loci lllius, Dominus videt, pro eo quod est, Dominus
yideri se fecit :vtique per incarnationem . Deinde moritur Sara
centesimo vigesimo anno vitae suae, et empto agro ab Ephron ,
n . Cornua in manibus eius sunt.
Ita in Cod. vetustissimo Vaticanae Bibliothecae
ui.fa.na. cf ^eikti d v n i vvapyet .
Habac. 3. GRIAL .
12. Peracto igitur sacrificio vsque ad
Tom.V.
dominabitur gentium, verba sunt Aug.
term. 72. de tempore . GRIAL .
Ib. Vulgata , Reminisccntur , el con-
uertentur . . . vniuersae familiae gentium ,
queniam Domini etc. AREVALYS .
R r
Habacuc 3. 4;
Psalm, a 1.
v.i 7. et 28.