ctores hostes deiicit, et reparato certamine in fînem fortissitne de
daemonibus triumphabit.
C A P V T I X .
De Ruth.
j.'V id e am u s nunc et Ruth. Habet enim ista typutn ecclesiae.
Priinum , quod alienigena est ex populo gentili ,quae, relicta patria >
et omnibus, quae illic erant , vadit in terrain Israel. E t , quutn
prohiberet earn socrus sua pergere secum , perseuerabat, dicens :
Quocumque perrexeris, pergam : populus tuus, populus meus , et Deus
tuus , Deus meus : quae te morientem terra susceperit, in ea moriar.
2. Quae vox sine dubio typum in ilia fuisse ecclesiae manifestai
. Sic enim ecclesia ex gentibus ad Dominum conuocata, relicta
patria sua,quod est idololatria, et omissa vniuersa conuersa-
tione terrena, profitetur, Dominum Deum suum esse, in quem san-
cti crediderunt, et illuc se ituram, vbi caro Christi post passionein
ascendit,et ob eius nomen in hoc seculo pari vsque ad moitem,
et cum sanctorum populo, patriarchis scilicet,et prophetis conso-
ciandam : de quorum societate, quod sanctis ex stirpe Abrahac
venientibus consociaretur, Moyses in Cantico ostendit, dicens :
tamini , gentes, cum plebe eius , id e st, qui ex gentibus istis credi-
turi, cum illis, qui primi electi sunt,aeterna laetitia exultate.
3! Ingressa autem Ruth cum socru sua in terram Israel, ob
mérita obsequiorum suorum prouidetur, vt homini coniungeretur
ex Abrahae stirpe venienti. Et priinum quidem huic, quern ipsa
propinquum magis esse credebat,qui negat,se posse illi nubere.
Et recedente illo,per testimonium decern maiorum Booz illi con-
iumritur, et ab ipsis decern senioribus viris benedicitur.
4. Sed quod prius ille cognatus confitetur, se eidem nubere
non "posse, hoc loco Ioannis Baptistae figuram ostendi aestima-
mus : q u i, quum ipse a populo Israel Christus putaretur,et inter-
rogaretur, quis esset, non negauit,sed confessus est dicens, Christum
se non esse. Et perseuerantibus his , qui missi erant, et in-
Isai.40 Matt.3. qairentibus, quis esset, respondit: Ego sum vox clamantis in de-
L u c .3 .10 .1.9 jgfto i et nouissime confitetur ipse de Domino, dicens : Qui habet
« 3. spott-
I V D I C V M . y o ï
sponsam, sponsus est . Se autem amicum sponsi manifestât, quum
adiecit, Amicus autem sponsi est, qui stat, et audit eum, et laeta-
tur propter vocem sponsi .
5. Hunc ergo Christum existimabant , quia Christum in die
visitationis suae venisse non intelligebant esse ecclesiae sponsum,
qui propheticis esset vocibus ante promissus. Sed sicut ille pro-
pinquus negauit, et postea Ruth iungitur Booz , ita Christus , qui
vere sponsus ecclesiae est, quem omnium prophetarum oraeulace-
cinerant, dignatus est ecclesiam assumere,et ex omnibus gentibus
per totum orbem terrarum Deo patri innumeros populos offerte.
6. Quod vero excalceat se cognatus ille, veterum consuetudo
erat, vt, si sponsa sponsum repudiare vellet, discalcearetur ille,
vt hoc esset signum repudii. Proinde excalceari iubetur , ne ad
ecclesiam , quasi sponsus calceatus accederet ; hoc enim Christo
seruabatur, qui sponsus erat verus. Decem autem maiorum natu
benedictio hoc ostendit, in nomine Domini Iesu omnes esse gentes
saluandas, ac benedicendas.
7. Iota enim apud graecos decem significat, quae prima Iitera
nomen Domini Iesu summam perscribit. Quae res , vt diximus ,
omnes gentes per ipsum saluandas esse, ac benedicendas demon-
strat. Ne dubitet ergo quisquam haec,vt dicta sunt, credere,
quum videat, vniuersa et ab initio figuris antecedentibus praecu-
currisse , et per aduentum Domini manifeste adimpleta sic esse : et
quae supersunt, hoc modo perficienda in veritate consonantibus
omnibus et vocibus, et figuris sanctarum scripturarum , quae adim-
plebit is ,qui pollicitus est per filium suum Iesum Christum Dominum
regem, et Saluatorem nostrum , cum quo est illi honor,et
gloria in secula seculorum . Amen.
Cap. IX. n.6. Quod vero excalceat te , 7. A lii, Usu summa perscribit, alä
v id , supr. Exod. 7. GRIAL . Iesu exprimit . Pro praecucurrisse alil
Ib. In nota Grialii erat, quod vero praecurrisse . In hoc libro desinit co-
exealceatae. AREV. dex Albornozianus . AREV.
tom.V. S ss