forte » deprc-
hen d i t .
órdine prior est. Sic enim habentur et ceteri , quia Spiritus Sanctus
eos praeordinauit, vt voluit.
De libris Salomonis.
c
3 6. K J alomon tria volumina edidit ; primus ex his Prouerbiorum
liber est : secundus, qui appellatur Ecclesiastes : tertius , cuius titulus
est Cantica Canticorum . In quibus quidem tribus libris trium gene-
rum disciplinas composuit, quibus ad rerum scientiam peruénitur.
In primis namque Ethicam , id est, moralem, post haec Physicam ,
quae qualitatem naturae comprehendit, ad vltimum Theoricam,id
est, contemplatiuam : in Prouerbiis enim moralia docens, per com-
munem quemdam loquendi vsum altiorem intelligentiam edidit, con-
seruationemque mandatorum, et doctrinae caelestis institutionem
succinctis versibus ,breuibusque sententiis coaptauit.
3 7• Sunt autem prouerbia sub verbis aliis res alias explican-
tia, vel significantia, quae aliter , quam dicuntur,intelliguntur,plus
in vil tute sententiärum » in sono verborum » cjuae graeci paroemias
vocant. In Ecclesiaste vero rerum naturam discutiens ,
cuncta in mundo caduca,et vana esse reprehendit; rerumque o-
mnium fragilitate perspecta,renunciare mundo admonuit.
38. In Canticis autem Canticorum supergressus visibilia, atque
contemplans ea,quae sunt caelestia, vel diuina, sub specie sponsi,
et sponsae, Christi, Ecclesiaeque vnitatem déclarât, atque animam ad
amo*
36. Triam generum disciplinas composuit
. Sic sentit Hieronymus initie com-
mentariorum in Ecclesiast. e t, épis tola ad
Paulam Vrbicam , nisi quod pro Theorice,
quam ponit Isidorus, Hieronymus priori
loco Theologiarn , posteriori Logicam posait
. Vtramque lectionem coniunxisse vi-
detur Isidorus ipse 2. Etymolog, cap. 24.
quum ait : In his quippe tribns generibus
philosophiae etiam eloquia diuina consistant
. Nam aut de natura disputare soient,
vt in Genesi, et Ecclesiaste , aut
de moribus, vt in Prouerbiis , et in o-
mnibus passim libris, aut in logics, pro
qua nostri theologiarn sibi vendicant,
vt in Cantic. Canticor. et in Enangeliis
. - 1b. Institutionem . al. imitatio-
nem . MARIANA .
38. Al. perueniendum pro prbue-
hendam . - Apud Hebraeos hancfuisse ob-
seruationem . Sic Hieronymus ad Pauli-
num de Genesi, et principio , atque fine
Üxechielis, et Origenes h ornil. 1. in Cantica
, totidem ferme v e rb is , quot Isidorus
in hunc modum : Aiunt enim , obseruari
etiam apud hebraeos, quod nisi quis ad
aetatem perfectam, maturamque pcrue-
nerit, libellum hunc ne quidem in'ma-
nibus tenere permittatur . Sed et illud
ab eis accepirous custodiri, quandoqui-
dem moris est apud eos , omnes scri-
pturas a. doctoribus, et sapientibus tradi
P R O O E M I A
amorem caelestium excitans prouehendam ad consortium Dei pro*
uocat. Illud etiam non est omittendum, quod a doctoribus nostris
traditur,apud hebraeos hanc fuisse obseruationem, ne cuiquam li-
brum hunc legere permitterent, nisi viro iam perfectae scientiae,
et laboratae fidei : ne forte per imbecillitatem infantiae , et fidei im*
peritiam, non tarn erudiret cognitio lubricas mentes , quam potius
ad concupiscentias corporales conuerteret.
39. Omnes enim scripturas a doctoribus eorum tradi pueris
solitum est, etiam eas , quas deuteroseis vocant . Quatuor tantum
ista ad vltimum reseruari, id est , principium Genesis de mundi
creatione , Ezechielis quoque principia , in quibus de Cherubim
scripsit, et finem eius, in quo templi descriptio continetur, et
Cantica Canticorum .
De libro Sapientiae.
40. TJ __liber Sapientiae , qui vocatur Panarcton, Christi aduentum,
qui est sapientia Dei Patris, passionemque eius aperta manifestatio-
ne denunciat . s-, Hunc edidit Iesus, filius Sirach , in quo etiam
nonnulla viuendi praecepta composuit.
librorum , et quasi secunda L e x , v t ipsis
Isidori verbis vtamur . MARIANA .
Ib, Animaduertendum , etiam hebraeos
existimasse non oportere , vt sacrae scri-
pturae libri omnes promiscue omnibus
legendi traderentur . Et illo quidem tempore
, quo librorum copia non ita faci-
lis erat » quippe quum manu omnes scri-
berentur, fortasse non ita magnum pe»
riculum imminebat; at nostro tempore»
quo typographiae beneficio innumera librorum
exemplaria facillime in vulgus
prodeunt, quis neget » sanctissime ab tc-
clesia constitutum fuisse » ne vulgaris sa-
crorum bibliorum lectio cuiuis sine de-
lectu permitteretur ? AREV.
39. Omnes etc. Alii, Quqndoquident
moris est apud eos » omnes scripturas a
doctoribus , et sapientibus tradi pueris ,
Sit»ul et eas 9 quas deuterosets appellant 9
ad vltimum quatuor ista reseruari . AR.
40. Liber Sapientiae, qui vocatur Pa-
nareton . Sic legit tarraconensis. In aliis
codicibus vox Panareton corrupt a e ra t,
C c
pueris , simul et eas quas J'evrepucen
appellant. Ad vltimum quatuor ista reseruari
» id est »principium Genesis , in
quo mundi creätura describitur : et Ezechielis,
etc. Porro aetas perfecta 30,an~
norum erat, v t ait Hieronymus loco citato
, et JevTspureis» v t ipse Hieronymus
docet epistola ad Algasiam q. 10. et in
Ezech. cap. 26 , iudaicae tradition e s , et
fabulae erant. Primo institute Apost. c.y.
Clemens traditiones senior um vocat «Psv-
Tipu<rets . Eas Epiphanius haeres. 3 3. contra
ptolemaitas » apud hebreos quatuor
libris comprehensas esse a i t . Nostra ae-
täte Thalmud babylonicum in Misnq» et
Ghemara distributum est , auctore Elia
in Thisbi . Misna autem , et deuterosis »
quo d v i s vtriusque nominis de d a r a t , re-
petitionem s ignificant » idem sunt, acpro-
prie significant praecepta, vel exposition
nes Legis, quae post Moysem ab hebraeis
inuenta sunt » qua ratione inter Moysis
libros Deuteronomium hoc nomen habet,
quod sit velut repetitio praecedentium
«