
P R O OE M I A
pondus -pecdâti grnufssimum , siue volumen volans, in quo pecca-
ta hominüiïi,èt supplicia describuntur.
79. Videt et quadrigas quatuor,vno praedicationis euangelicae
iugo currentes . Post hoc aspicit equos missos ad praedicationem
nuindf: primum rufum, passione martyrii * Secundum nigrum , squal-
lore poenitentiae . Tertium album , candore baptismatis. Quartum
varium, expositione, et doctrina fidei. Cernit quoque et tubas, sanctorum
gestautes figurain , per quas Dominus mundo canit, atque
angulunijin quo duo ex aduerso populi coniunguntur , siue paxil-
lum, figuraliter Christum, infixum in cordibus populorum, descri-
bit et pastorem , ahtichristum, opus , et intentionem in sinistro
habentem.
80. Equum quoque in figura plebis haereticorum, et ascenso-
rem eius diabolum. Praedicat etiam fontem in domo veri Dauid,
patentem in lauacro regenerationis. Alia quaecumque scribit, aut
de aduentu Domini , aut de eius passione sunt , aut de seculi
fine, siue iudicio . Prophetauit autem secundo anno Darii régisme-
dorum iisdem temporibus, quibus et Aggaeus , anno septuagesimo
desolationis templi, et captiuitatis populi .
De Malachia.
S , M alachias , qui interpretatur angelus Domini, in principio
vaticinii sui demonstrat odium iudaeorum in Esau, et dilectionem
iunioris populi in Iacob . In sequentibus autem veteres iudaeorum
victimas reprobat. Et sacrificium transferri ad gentes annunciat.
In fine vero aduentum Domini, diem quoque iudicii, iustorumque
praemia, et impiorum poenas. Ioannem etiam praedicat antepri-
mum aduentum Domini missum, et Eliam ante secundum aduentum
annunciat esse mittendum.
82. Inter haec no nnulla moralia, et disciplinis congruentia ex-
plicat : in quibus corripit populum, siue sacerdotes despicientes no-,
men Domini, atque eius sacramenta pollutis oblationibus , et sa-
7y* In textü Grialii erat infixio pro nem.annunciat. ah denunciat.MARIANA.
infixum , quod ex aliis 5 et sensu ipso 82. A l, bonos > et sine crimine esse
correxi . AREVALVS . d. ^ Reddendas etc. al. reddenda a pp-
81. id/.-Aogeius D e i. - Fine . /i/. fi- ; Npulis praecipit. MARIANA.
crificiis violantes . Praemonet etiam, episcopos doctos , et sine macula
esse debere , et citra personarum acceptionem populos ve-
ritatem instrüere : discordes quoque arguit, décimas , et primitias
reddendas in praedicatoribus a populis ecclesiae praecipit.
83. Obiurgat et eos,qui coniuges suas despiciunt, et aliarum
amore" nectuntur. Similiter et illos , qui miseriam suant dolentes
felicitatem laüdant eorum , qui huius nuindi prosperis perfruuntur .
Prophetauit autem nouissimus in Babylone , quando Aggaeus, et
Zacharias.
De Esdra.
84. E sdras scribit, populum , expleto captiuitatis tempore, im-
perante Cyro rege persärum, in Ierusalem fuisse reuersum • ac sub
Zorobabel, et Iesu filio Iosedech sacerdote. magno, siue Nehemia,
muros Ierusalem , templumque , et altare renouatum , ius quoque
sacerdotum restitutum, et sanctae religio'nis cultum, multisque opi-
bus gentium, principumque persärum muneribus perornatum .
De Machabaeis.
85. IVJLachabaeorum libri, licet non habeantur in canone he-
braeorum, tarnen ab ecclesia inter diuinorum voluminum annumc-
rantur historias. Praenotant autem proelia inter hebraeorum duces,
gentesque persärum , pugnam quoque sabbatorum , et nobi-
les Machabaei triumphos, foedus quoque amicitiarum cum roma-
norum ducibus, actaque legationum .
Euangeliis.
quamuis quadrifaria s it, vna est
ra n t , tanquam male assuta loco moui-
mus , reiecimusque in hunc locum . MAr
RIÀNA .
De quatuor 86. Euangeliorum praedicatio,
S3, Suis despiciunt, et aliarum amo-
re nectnritur . Duo hispaUnses post haec
•verba addunt ; Hunc autem Malachiam
hebraei Esdram intelligunt sacerdotem .
Natu et complura , quae in hàc prophe-
tia scribuntur, in eius volumine conti-
nentur . Quae verba tametsi Hieronym•
praefat. in hunc. prophet am , et Aug. 20.
de ciuit, c, 2 $ , ductoritate defcndipot*-
84. /j/.scripsit, populum. MARIANA.
86. A l. Quadrifariam sit - Virorem .
al. rorem . al. vigorem . MARIANA .
lb . Nonnulli editi titulum praemit-
tunt , Praefationes librontm nou,i testa-
mcnti. Gomparationem , quatuor flunai*