386 O B S E R V A T I O N E S E C C L E S I A S T I C Æ
prior ad ipfum dedifièt. Sed 8c Athanafius in epiftola
ad íblitarios id ipfum non obfcure lignificai:. Poitquam
cnim dixit fe Romani profc£tuni elfe fitnulatque au-
dijiTct Gregorium Alexandrian! brevi mittendum eflè cum
militari manu, ut in Epifcopatum ipfius invàderei, hxc<
fubjungit : J u l i u s vero Presbyterof fttos E lp id ium è r Ph ìlo -
x e n itm c um lite r is ad Eufebianos m iß t ère. Idem tradir in
Apologia fecunda adverfus Arianos pag. 7 39. ì /juZ v rotyvy
¡íy tX ió rm t i»s itu* 'Pujan*- Id eft, cum ig itu r R om am ter-
C a i IV.
Q u o anno S y nodus Roma n a congregata f i t iti
caufa A th a n a fii.
C u M Athanafius tempus Synodi Romana: tam diftiri-
£te nota veric, idque non uno in loco j mir um prortxifcrn,
f ilim i, ut par i r a , iliam a i EuJMmùi liirrm io f ea „ eft viras daûiflioios in dus Synodi ’ tempore filili
frv'ibdt mitin pttam Aunnut Vrfixhvtevtx futi "Plbi/Jin aiti fcripfìt, mijfis etiarn duobus Presbyteris fuis Elpidio èr PPhAif-- i> • : i w . .
loxeno. Verum. hoc loco naicitur difficultas- Nani fi El-
pidius 8c Philoxenus a Julio miffi funtin Orientem, Àrha-
□afio jam Romam ingreftò, aut certe eo proficifcente;
quomodo ftare poteft id quod Julius Icribit in epiftola ad
Orientales, Athanafium non ipónre, fted literis fuis accihim
Romani veniflè? Refpondeo ; Athanafium literis quidem
Julii papx evocatum fui (Te, fed non per Elpidium ac Phi-
loxenum Legatos, verum per alios quofdam qui Julii lipotuiffe.
Et Baronius ' quidem in annum Domini 34 i
earn Synodum contulit, quem deinde fccuti funt ccterr.
Nifi quod Blondellus in libro de Primatu Eccidi*, eo-
dem quidem anno , ièd paucis ante Synodum Antioche-
nam menfibus celebratam elfe affirmât. Ait enim literas
Julii Papæ quibus Orientales evocaverat, caufam Romans
Synodo præbuilïè, Romanam autem Antiochenæ oc-
cafionem dediflè. At Baronius, etfi Romanam Synodum
• • . , • . f». • 1 ' YV1 "1 cundem »a1n11n*0u1m11 IrVeitUutlOeIr IiSt *qjuuvo AJ*nlltl*io0c**hié nIIUamIII | Xil1iIaU1n1Iï Itdateras
ad ipuini detulerant, pnufquam Elpidius ac 1 hiloxe- 2.0 mcn ifia pofteriorem facit. Cum enim ex epiftola Julii
nus ad Eulebianos mitterentur. Id enim rationi confen- ad Orientales data, conftet Athanafium Rom* manfiffe
tancum erat, ut accufatus, prior ad dicendam caufam evo- annum integrum 8c fex menfes, dum Eufebianorum adcaretur.
Certe Athanafius in epiftola ad folitarios, has
duas citationes aperte diftinguit. Et primo quidem loco
ait Julium literas ad fe fcripfiffe, quibus mandabat Synodum
oportere fieri, ubicumque Athanafius voluifiet, ut
Euíebiani tum crimina qu* aliis objiciebant probarent fi
poffent, tum fibimetipfis objefia fidenter refutarent. o Si
STnaxoTrof 'Pte/Jjtif 'IoÚXioí, tygjyvJ/* xgí¡vM ytyí£% obroSby tyúci ecy
ventimi cxfpcátaret; Baronius qui Athanafium anno 340
Romam veniflè ícripfcrat, neccflé habuit Romanam Synodum
in qua abfolutus eft Athanafius. in exitum íequentis
anni conjicere. Ego vero longe tutius eflè exiftimo , in
ea re Athanafii fidem fequi, quam Baronii. Certe Athanafius
in epiftola ad folitarios dilette icribit, Romanam Synodum
poft dimiffos ab Eufebianis Julii Legatos Elpidium
é c . Dcindc pagina fequente fuMit fe Romam 3»arque Philoxenum , elfc celebratam. Locus eft pag. 8*6.
navigaffe audito Gregoruadventu: Julium vero Presby teros n -■ — ■
fuos Elpidium atque Philoxenum cum literis ad Eüíebium
mififfc, certumque diem conftituiffe quo fe in judicio
fifteret, nifi pro calumniatore haberi vellet. Idem Athanafius
in Apología fecunda adverfus Arianos non procul
ab inicio, diferte teftatur, le priorcm ad Synodúm Julii
Papa; evocatum efle. Sed verba ipfa prseftat adfcríbere,
ubi poftquam rctulit Elpidium ac Philoxenum Presbyleros
á Julio miffos fuiffe, qui Eufebianos ad caulam dicendam
citarent, fubdit Eufebianos audito nomine Ecclefiaftici judien
, adeo contremuiffé, ut animum prorfus deíponde-
rent. Ad folitas igitur artes eos converfos, ait Presbyte-
ros Julii ultra diem Synodo prxfinitum á Julio detinuiffe,'
, . T • , vanaíque prxtuliffe éxculátiones, quod metu Perfiei belli
co qood ab Interprete perperam traoflaa foot. Romam iplis proficifd non liceret. Tandem vero, ¡nquit.
y t ¡ oix uuu%, „ I t ¡ tu n y ,, «M» o tó t e ,,. irg .ni ¡S?, Presbytcros jolii dimiferont. rw M ,u i ¡ S í !
¿?t’u ,Tn>^ y oí cv “ ' “ 3 5 « t» . ■V” >- +OAvWoi luí ry i s ! » . W r , m i t ú m A c . Deindc crucn- tv¡ yaifsitf, y EunZus KÁi¡6ty-my a ' " - " ■ . • . .
lüy Tí ifffj i/siZy, ov»ct%6iyTuy imaxomiy xJcku rr\íey
H9V&- fudicatum eft enim fecundum nos non femel ñeque
■it er um, fed ßpius. Primum quidem in noftra Provincia,
cum ad id coiiffent propemodum centum Epifcopi. Secundo
Roma, cum Eufebius literas fcripfijfet, & tum ipfe cum fuis
tum nos in judicium vocali ejfemus: congregata illic quoque
pluribus quam quinquaginta Epifcopis,
C a p u t III.
Q u o anno A th a n a jiu s R om am v e n e /it.
B a r o n i us qui Elpidium ac Philoxenum Presby teros
à Julio Papa inOrientem miffos effe dicit anno Do-
mini 340, confequenter etiam affirmât Athanafium eo-
dem anno Romam veniffe, accitum Icilicet Julii literis:
Baronii fententiam fecuti funt Petavius, Blondellus & ce-
te ri. Verum eos falli, ipfius Athmafii teftiqionio de-
monftrabo. Is in epiftola ad folitarios non procul ab
initio, ait Eufebianos qui Julii literis Romam ad Ëccle-
fiafticum judicium fuerant evocati, cum feelerum contum
Gregorii introitum in urbem Alexandrinam, 8c esdes
atque exfilia Epilcoporum recenlèt. Ac tum demum Romanam
Synodum commemorai pag. S i8- ci Si r 5J 'P i ^
tnwtXjorrtf STnmiomn mv myl^yne &c. Id eft, Roma vero
congregati Epifcopi circiter quinquaginta. Eufebianos quidem
ut fufpellos, veritofque fe in judicio fiftere, repudiarunt, &
qua ab ULis fcripta fuerant infirmarunt. Nos autem fufee-
perunt, & communionem nobifeum amplexi funt. An noii
ex hac Athanafii narratione liquido apparet, Romanam
Synodum nonnifi poft reditum legatorum hnbitam fuiffe?
Certe ante reditum illorum nec potuit haberi Iegitime.nec
debuit. Abfurdum enim eflèt, fi Julius qui legatos fuos
in Orientem miferat, ut Eufebianos ad Synodum fuam
J’°evocaret, ante regreflum illorum & ante reiponfionem O-
rientalium, Synodum celebraffct. Nam 8c juris 8c sequita-
tis ratio poftulabat, ut legatorum reditus exfpe&aretur,
quo feiri poffet quidnam egiffenr, 8c utrum Orientales ido-
neam abfentise fus exculàtionem afferrent •• ut omnibus
examinatis atque difeuftìs, in confumaces acculàtores qui
vocati non paruiflent, jufta ex legibus lèntentia promerc-
tur. Hoc igitur/abfurdum eft in opinione Baronii 8c eo-
rum qui Baronium fecuti funt, quod Synodum Romanam,
eam dico in qua abfolutus eft Athanafius, faétam fuiffe af-
lèrunt ante reditum legatorum qui ad citandos Eufebianos
miffx Athar
fii, qui id quod dixi, manifeflius evincit. Is habetur
Apologia fecunda adverfus Arianos pag. 739. Sr
«twìAJbitts iTrujKomu irXtoy mynip^ym, tyjtc Bituv 0 ‘7ifitrSt/nfBf
owjiijf} ejrc. Qui locus cum ab Interprete male tranfla-
tus fuerit, hic prout à nobis converfus eft, apponetur.
Denique Epifcopi plures quam quinquaginta, congregati in
Bafilica in qua Vito Presby ter populum colligebat, noftram
quidem defenfio»em aquo animo fufeeperunt, & communio-
. . 1 . . . »»IV. iv u iv u u i iv e a iu iu il l u u i HU LIIUIIUUS CUJCUianOi
icientia vitti, male fibi metuerent, 8c eventum Romani 60 miffi erant in Orientem. Eft prarterea alter locus Athanajudicn
r e fo rm id a rent,fo llicitaflc Conftantium ut f e f t x fuse ........................................ " - - -
patrocinium palam fufciperet, 8c Homoufianos ac praeci-
pue Athanafium perfequeretur. Ac primo quidem id egif-
ie, ut Philagrius iterum Praefeftus AEgypti creatus Ale-
xandriam mitteretur: Deindc ut Gregorius Epifcopus pul-
fo Aihanafio in locum ejus fubftitueretur. Statim igitur
lmperatoris mandato perfecutio Alexandria; excitata eft*
Gregorius cum militari manu ingreffus, adjuvantibus eum
Philagrio 8c Arfacio Eunucho, Ecclefiam Quirini occupat. nobifeum ac dileiiionem fovendam ____ effe fanxerunt:___
adr
Inde alii cxfi, alii in carcerem trufi: alii cxfilio, alii bo-70verfus autem Eufebianos indignati fu n t , & Julium roganorum
profcrxptione multati : aliis annona; ablatæ funt.
eo icilicet confilio, ut omnes Gregorium vel inviti iufci-
pere cogerentur. ’A?av«<n®- ¿ i* ^ wçb mZ-m
UÌH ¡Asray ¿.pyucms, tfc iiw 'V¿¡¿Li. Id eft, Antequam
hac fierent, Athanafius cum rem auditione tantum
accepijfet, Romam navigavit. p$yoy ¿ k u o u ì, fu p ple adven-
tum Gregorii cum militibus. An non ex iis aperte col-
ligitur, Athanafium non nifi poft ordinationem Gregorii
Romam veniffe? Qui cum in Synodo Antiochena conhac
ad illos perferiberet, cum illi priores ad ipfum
fcripftffent Scripfit ergo J u liu s , & literas mifit per Ga-
bianum Comitem. Sequuntur deinde literae Julii, quarum
hoc eft e x o r d iu m . Julius Dianio, Placcìllo, Narciffo, Eu-
febio, Mari, Macedonio, Theodor0, & qui cum illis funt ;•
dileilifpmis fratribtls qui Antiochia ad nos fcripferunu Le-
gi epiflolam yeftram quam Presbyteri mei Elpidius & Philoxenus
mihi attulerunt ère. Denique poft recitatas lu-
Komam vernile? uux cum in Synodo Antiochena con- lil literas ha;c addit Athanafius. Hac cum Romana Syno-
ftitutus fuerit Epilcopus, id eft anno 341, neceffario con. 8 0 dus per Julium Romanum Epifcopum fcripfiffet ère. Ex
ficitur, Athanafium non his tria precipue colligimus qu* ad inftitutum noiirum
faciunt. Primo Romanam Synodum qua Athanafius in-
nocens pronuntiatus eft, celebratam effe poft reditiim
Elpidii atque Philoxeni. Secundo literas EpifcóporumÀn-
tiochenx Synodi ad Julium Papam, quas fupradiéti Legh
«1
i ante hunc quem dixi annum in
urbem veniflè. Aceedit Socratis teftimonium, qui in libro
fecundo diferte icribit, poft Gregorii ordinationem 8c
poft cruentuni ejus ingreflum in urbem Alexandrinam,
Athanafium Romam ad Julium lè contuliffc.
IN S O C R A T E M E T S O Z O M E N U M .
gati detulerant, in eadem Synodo Romana effe recitatas.
Tertio Julium Papam rogatum effe ab Epifcopis Synodi
Romans, ut Epifcopis Antiochena; Synodi refcriberet,
iifque decretum Synodi Roman* fignificaret. Poftrcmo
epiftolam illam Julii quam ibidem refert Athanafius, &
cujus initium duntaxat adfcripfimus , cam ipfam efle
quam Julius fcripfit, rogatu 8c nomine Synodi Roman*
quite Athanafium abiolvcrat. Quod fi quis epiftolam
ipfam Julii in nianus fumpferir, cunfta ,qu* dixi,
multo apertius ac luculentius in ea confirmari deprehen-
det. Nam 8c literas Epifcbporum Synodi Antiocliens in
Synodo Romana lc&a.s efle diierte teftatur Julius in prin-
cipio ejus epiftola:: nec folum poft reditum Lcgatorum
fuorum eam Synodum celebratam effe indicat, verum
ctiam diu poft ordinationem Gregorii, 8c poft violentum
ejus ingreffum in urbem Alexandrian!. Certe c*des 8c
exfilia Epifcoporum, profcriptiones 8c carceres civium, 8c
alia fcelera ac facrilegia commemorat, a Gregorio tunc
temporis perpetrata, quem Julius nc nomine quidem E-
pifcopi unquam digriatur, ut videre eft pag. 749. atque ;
h*c . Julius I’apa fe accepiffe dicit, tum ex literis Epifco-
porum qui ex ASgypto hsc ad ipfum fcripferant, tum ex
Presbyteris qui Alexandria Romam venerant. Sed & Car-
ponam quemdam, olim ab Alexandro Alexandras urbis
Epifcopo ob Arianam hsrefim damnatum, una cum aliquot
aliis ob candem perfidiam ab illo damnatis, a Gre-
|orio ad fe miffum effe fcribit pag. 743, qui fcilicet paci-
ncas, feu communicatorias Gregorii literas perferrec. Idem
diu poftea tcntavit Georgius Arianus, cum in locum Athanafii
fuffe&us fuiffet. Legatos enim fuos mifit ad Libe-
rium Papam, ambiens communioncm Ecclefi* Roman*
ut difcimus ex epiftola Liberii Paps. Cum igitur h*c Car-
pons Legatio anno Domini 342 contigerit, Synodus Romana
qu* poft Legationem illam fafta eft, ante annum
34« celebrari non potuit.
C a p u t V.
Refellitttr BaroHii feritentia, qui duas Synodos
Romanas fa c i t ,
S c 10 quid Baronius refpondeat. Ait enim epiftblam illam
Julii Pap* de qua fuperius diximus, non ad Syno-
dum illam Romanam pertinere in qua abfoluti funt A th anafius
8c Marcellus: fed ad alteram qua; lequente poft anno
f a i ta eft, cum Elpidius 8c Philoxenus ex Orientis par-
tibus reverfi effent, Orientalium ad Julium literas fecum
deferences. Duas enim Synodos Ramanas diftinguit Baronius:
Alteram quinquaginta Epifcoporumj qui A thanafium
8c Marccllum innocentes effe pronuntiarunt anno Chrifti
341. Alteram anno fequente faftam, in qua lefts funt
liter* Orientalium Epifcoporum quas Elpidius 8c Philoxenus
attulerant. Atque hanc Baronii iententiam fecutus eft,
ut folet, Severinus Binius in editione Conciliorum. Verum
Baronio auftoritatem opponimus Athanalii, qui u-
nam duntaxat agnofcit Synodum Romanam, 8c in ea fe
omnium Epifcoporum fententiis innocentem judicatum
effe fcribit, 8c Julium Papam rogatum effe ab Epifcopis,
ut Orientalibus qui ad ipfum literas fcripferant, relp on-
deret, quemadmodum fuperiori capite oftendimus. Aut
igitur falfus eft Athanafius qui id tam diferte affirmat,
aut Baronius qui negat. Athanafium vero in cauia fua
falli potuiffe aut voTuiffe fallere, nemo unquam credide-
rit. Cui enim bono id fafturus fuiffet? Sed videamus
qusnam ratio Baronium impulerit, ut duas Synodos Romanas
diftingueret, 8c epiftolam Julii Pap* ad Orientales,
qu* refertur ab Athanafio, fcriptam effe diceret non
rogatu atque nomine Synodi Roman* ejus qu* Athanafium
abfolverat, fed alterius Synodi qu* iequente anno
congregata eft. Unicam hujus rei caufam adfert Baronius,
quod fcilicet Julius in fupradifta epiftola teftatur,
Orientales in literis quas ad ipfum fcripferant per Elpidium
ac Philoxenum Presby teros, gravitcr conqueftos efle
quod Julius Athanafium in communionem fufcepiffet. At-
qui Athanafius nonnifi a Synodo Romana in qua quinquaginta
fedebant Epifcopi, fufceptus eft in communionem.
Orientalium igitur liter* ad Julium Papam fcript* funt
poft Synodum Romanam in qua abfolutus ab omni cri-
niine 8c ad communionem admiffus fuerat Athanafius. Ex
quo iequitur, epiftolam illam Julii P a p * quam refcripfit
ad Orientales Epiicopos, non ex perfona Synodi Roman*
8c quinquaginta Epifcoporum a quibus Athanafius in com-
munionem fufceptus eft, datam fuiffe, fed nomine 8c rogatu
alterius Synodi Roman*. H*c eft Baronii ratiocinatio,
ut videre eft in geftis anni 341, cap. 47. Sed facillimum
eft cuivis earn refellere. Primo enim negare poffumus, O-
rientales in fuis ad Julium literis queftos fuifie quod ille
Athanafium in communionem fufcepiffet. Certe in tota
Julii epiftola nullum ejus querimonix apparet veftigium.
Conquefti quidem fuerant Orientales in fuis literis, quod
J ulius contra Canones faceret, 8c quod flam mam difcor*
di* accendiflèt. Sed de communione cum Athanafio in-
ita, nullum verbum hic legitur. Excufat etiam fe Julius
Papa, quod prófugos Epifcopos benigne exceperit, quod
doluertt una cum dolentibus fratribus, quod cum flcntibus
fle ve rit. Sed nihil amplius dicit. Verum concedamus
Baronio, Orientales Epifcopos in fuis ad Julium literis
nominatili! queftos fuiffe quod Athanafium in communio-
nem fuam recepiffet. Quid turn? an ex eo fequitur,
epiftolam Julii Pap* non effe fcriptam nomine Synodi
10 Roman* in qua AtHmafius fucrat abfolutus? miriimd
omnino. Deceptus mmirum eft Baronius 8c quicumque
cum fecuti funt, dum exiftimant Athanafium nonnifi
m Syn od o Romana fufceptiim fuiffe, in communionem.
Quod ego non modo falfum, fed ab omni ratione alie-
num effe exiftimo. Sexdecim Íntegros menfcs Rom*
permanfit Athanafius, adverfariorum' fuorum ad ventura
e x fp e& a n s , antequam Synodus Romana caufam ipfius
cognofceret. An igitur credibile eft, Julium Papam roto
ilio tempore a communione Athanafii abftinuiffe ? Atqui
to contra eft ipfe Athanafius, qui in Apologetico ad Impera-
torem Conftantium diferte fcribit, fe veniffe Rornam ut
fe fuaque omniá Ecclefi* illi committeret. JOhto quidem
tempore, inquit, affulnus cram in fynaxibus. Si in fynaxi-
bus Rom* affiduus erat Athanafius, ergo cum Epifcopo
Romano communicabat. Deinde Jülius Papa 8c Athanafium
8c ejus adverfarios Romam ad caiifam dicendam e-
vocaverar. Non potuit igitur Julius ante cauf* cognitio-
ncm, Athanafii communionem refugere, lie prxjudicium
çauf* faceret. Id enim xquitatis ratio non patitur. Et
30 Julius quidem cum Athmafii adverfariis, cumque Eufebio
ipfo communionem fovebat, quippe qui 8c eorum literas
acçipiébat, 8c ad ipfos viciffim fcribebat. Cur ergo idem
Julius iriclementior fuiffet erga Athanafium, præicrtim
cum ille Julii Pap* literis evocatus ftatim paruiffet, 8c ad
diem di£fcam adfuiffet, adverfariis judicium Roman* fedis
detreftantibus. Atqui Prcsbytèros ipfius Athanafii, quos
ad^ refellendas Eulèbianorum calumnias Romam paulo ante
miferat Athanafius, Julius benigne excepterai, 8c ad communionem
fuam admiferat. Id cnim ipfe Julius fatis aperte
fignificat in epiltola ad Orientales. Qu* igitur caufa efle
potuit, qüamobrehl præfenti Athanafio idem non præfta-
ret ? Poftremo Athanafius in Apologia fccunda adverfus
4° Arianos, de Synodo Romana loquens, per/picue declarat
Ecclefiam Romanam íeñiper cum ipfo communicaffe.
Non enim dicit quinquaginta Epifcopos qui ad Synodum
Romanam convenerant, ipfum äd communionem fufce-
piffc ; fed communionem cum ipfo 8c caritatem fuis fententiis
confirmaffe. Jam ergo antea cum ipfo communi-
cabant. Verba Athanafii h*c funt j IrApamy
i b i 71 tyivayáty r y ¡tyúimy. In epiftola vero ad Solitarios
ejufdem Synodi Roman* fententiam referí his verbis:
h/*2( 5 ùnxSilfty’n , rii y 7rpi<j xotymicty Ir/úmtmy ; jd
5"° eft, nos autem probaverunt, 8c communionem nobifeum
foverunt. Ruit ergo funditus tota Baronii argumentation
qua probare nititur duas Synodos Romanas diftinguendas
effe; 8c epiftolam Julii Papæ ad pofteriorem Synodum
Romanam pertinere, non ad priorem illam in qua abfolutus
fuerat Athanafius. Atque h*c fufficere poterant ad
ëvertendam Baronii fententiam. Verum ne folius Athanafii
teftimonio niti videar, ipfius etiam Julii Papæ autefori-
tate id evincam. Is fri epiftola ad Orientales pag. 74^.
éditionis Parifienfis, diferte tteftatur lè totius Synodi nominone
ad ipfos feribere, quam vis non omnium Epifcoporum,
fed folum ipfius nomen literis præfixum fit. Nam 8c cum
priores literas ad ipfos feriberet, quibus ipfos ad Syno-i
dum evocabat, fe omnium Occidentalium nomine fcripfiffe
: Et nunc, inquit, condiäo die omnes adfuerur.t, & ejufdem
fententia omnes fuere, quam ego iterum vobis feribeni
fignifico. Quid his verbis poteft eflè manifeftius ?' Ait Julius
omnes Epifcopds adfuifle ad dieni conffitutum quo:
Synodum indixerat. Poteftne de alia Synodo id intelligi
quam de Romana illà in qua Athanafius auditus 8c abfo-
7°lutus eft? Oftendant igitur adverfarii alteram Synodum’
quam Rom* indixerit Julius; fed profeto nunquam often-
dere poterunt. Præterea addit Julius lè his pofterioribus literis
lènténtiam illius Synodi Orientalibus lignificare. Id-ì
ipfum eft quod antea diXerat Athanafius, julium Papam
rogatum effe à Synodo ut Orientalibus feribéret. Vides
quam bene inter fe conveniant Athanafii 8c Julii teftimo-
nia ; adeo ut Barôiiius qui lias Julii literas ad Orientale^
datas effe negat poft Sÿnoduni Romanam in qua auditus
eft Athanafius, non foli Athanafio, fed ipfi Julio Pap*'
Sorefragari vidcatur.
G a p u t VI.
'U trum A th a n a fttis bis Rom am venerit. Refelli-
tu r Socratis & Baronii fententia.
Ba n o n 1 u s in Annalibus Ecclefiafticis icribit Athanafium
poft judicium Synodi Roman* quo a criminationibuÿ