d e v i t a è
ftravi, N on enim iblum avus illius Palæfti-
nus fuit, ut fuperius d id um eft, verum etiarù
Sozomenus ip le educatus eft in Palæftina,
in gremio ut ita dixerim Monaçhorum iHorum
qui eraut ex Alap hionis familia. Q u a
quidem ex educatione haufiflè mihi videtur
So zomenus ardentiftimum ilium amorem
monaftieæ vit® a c difciplin®, quem paftim
in hiftoria fua præfert. H in c eft quod in li-
bris fois haudquaquam contentus fuit referr
e , quinam patres arque au d o r c s foiflent
monaftieæ philoiophi® ; verum etiam focccfi
fores eorum ac difoipulos ftudiofc comme-
m o r a v it , turn qui in Æ g y p t o , & S y r ia ac
P a læ ftin a , tum qui in P o n to , Armenia at-
que Ofdroëna h o c vit® genus excoluiiTent.
H in c eft quod in primo hjftoriæ libro cap.
i z . ambitiofom illud elogium monaftieæ
p hilo fop hiæ , tanquam in veftibulo legen-
dum propofoit. Q u ip p e ingratum fe fore
exiftimavit, nifi his in quorum contubernio
Vix e rat, & à quibus tam p re cla ra bon®
converfàrionis exempla acceperat adolefcens,
h o c faltem modo gratiam referret. Id enim
ipfo indicat in procemio libri primi. C®te-
rum non ex h o c folum lo co quem d ix i , So-
zomenum Gaz® educatum e fle co llig itu r ,
fed etiam ex fine libri o d a v i , ubi S o z q -
menus ait fo vidiflè Z en on em Epifcppum
Ma ïnmæ. E ft autem Ma iuma navale Ga-
zæornm. Q u i lic e t annos natns eflet pro-
pemodum c e n tum , à matutinis tarnen ac
veipertinis hymnis nunquam ab fuerat, nifi
forre morbus ipfom dctinui ¡Tei. Po ft h®c
Sozomenus Caufidicin® operam dedit. E t
ju s quidem c iv ile didicit lier y t i , qu® urbs
eft P hoe n ic e s , haud p rocul diftans à patria
Sozomeni ; in qua Celebris erat Juril*
prudenti® lchola. Caufàs autem egit C o n -
ftantinopoli , quemadmodum ipfo teftatnr
in libro i. cap. 3. N e c tamen valde o c-
cupatus fuifle videtur in caufis agendis.
Etenim eo ip fo tempore quo advocatus
erat C on ftantin o p o li, Ecclefiafticam hiftoriam
con fo r ip fit, ut ex ipfius verbis lic et
colligere. S ic enim ait in pag. 48. hujus
editionis. • fß}« vero acciderint Aquilino,
Viro qui hodieque mecum una verfatur,
£g in eodem foro caufidicinam exercet,
partim ut ab ipfì audivi, partim ut ipjè
conjpexi, die am necejfario. Porro ante hos
n o vem Ecclefiaftic® hiftori® libros, fcripfe-
ra t Sozomenus Breviarium rerum Ecclefiafti-
carum, ab afoenfo Chrifti uique ad e x a iid o -
tationem L icin ii. Q u o d opus duobus libris
comprehenfum e r a t , ut ipfe teftatur in procemio
libri p rimi. Verum hi duo libri longin-
quitate temporis interciderunt. In fcribenda
aurei® hiftoria nfus eft Sozomenus ftilo , nec
depreflo. nimis nec tu rg id o , fod qui inter
utrumque medius incedit. Q u i quidem fti-
lus Eeelefiafticarum rerum fcriptori optime
S C R I T T I S
convenit. E t Photius qùidetn in Bibüothe-
c a , dictionem Sozomeni pr®fert dictioni
Socratis. Cui nos Jibenter accedimus. Sed
quantum didtionis elegantia v in c if S o zom e nus
, tantum Socrates judicio vincit. Nam
Socrates quidem tum de v i f i s , tum de rebus
ac negotiis Ecclefiafticis optime judicar.
N ih il eft in ilio nifi grave ac ferium. N ih il
quod tanquam foperfluum pofiìs expungere.
Con tra v e ro in Sozomeno qu®dam occur-
runt le v ia ac puerilia. Cujulmodi eft in libro
primo exceflus ille de condito urbis He-
mon®, & de A rg on a u tis , qui navem A rgo
humeris fois p e t aliquot ftadia traniporta-
runt. Item defcriptio illa Daphnenfis fob-
urb an i, qu® habetur in libro quinto pagina
Z 0 9 . Item obfervatio illa de pulchritudine
corporis, ubi aglt de V irg ine illa apud quam
diu la titav it beatus Athanafius. Denique liber
nouus nihil fere aliud continet quam e-
ventus b e llic o s , quibus nihil commune eft
cum hiftoria Ècclefiaftica. Sed & d iit io ip fì
So zom en i quam Photlus didtioni Socratis
a n tep o n it, vitiis fois non caret. Ob ferva vi
e n im , perlodos à So zomen o n on aliter inter
fo co n n e fti quam per particulas illas Si
8c zi, quibus nihil eft moleftius. Q u o d fi
quis epiftolam illam attentius legerit qua Sò-
zoinenus opus foum ju n io r i T h e o d o fio nun-
c u p a v it , inveniet p ro ie c lo id quod d i x i ,
Sozomenum non magnum oratorem fùiiTe.
Supereft ut inquiramus, Uter illorum prior
fcripforit, & uter ab altero mutuatus, fon
potius furatus fit. C e r te cam ambo de i i f
dem rehus pene eadem foripforint, ambo
ab eodem principio exorfi ad eamdem metani
decucurrerint, à principatu fc ilicet Con -
ftantini ad 1 7 . Confolatnm T h c o d o fii jnni-
o r is , prorfus neceflè eft ut alter alterius fcri-
nia compilaverit. Q u o d genus plagii à mul-
tis Gr®cis fcriptoribus commiflum foifle te ftatur
Po rphyr ius apud Eufebium in libro
10 . pr®parationis Evangelic®. Verum uter
plagiarius fit , Socratelne an S o zom en u s ,
difficile eft d ic e re , cum ambo iiftiem temporibus
v ix e r in t , ambo principatu Theodo»
fii jun io ris hiftoriam foam fcripferint. Ita-
que in hujus qu®ftionis difeeptatione, uren-
dum eft conjeélura. S ic P o rp hy fiu s in libro
fupra memorato , cum inceftum eflet
utrum H yp e r id e s ex D em o fth en e , an De-
mofthenes ex H yp e r id e furatus e f le t , pro-
pterea quod ambo eodem tempore v ixiflcn r ,
conjcéhira utendum efle pronuntiavit. V i-
deamus ergo in quem cadat folpicio forti.
Equidem fic e x if t im o , inferiorem plerum-
que furari à pr®ftantiore, 8c juniorem à fc-
niore. A tq u i Sozomenus meo quidem ju d icio
, longe inferior eft Socrate : ju n io r item
quam S o c ra te s , ad hiftoriam fcribendam fe
contnlit, Scripfit enim cum adhuc eflè t adv
o c a tu s , uti fuperius obfcrvavi. Pro feflìo
autem
S O C R A T I S &
autem advocatorum apud R om an o s , non
perpetua erat fod tefnporäria. Denique qui
alteri addit aliqu id , & qui alterum inter-
dum em en d at; is pofterior videtur feripfif-
le. A tq ü i Sozomenus qu®dam interdum
addit S o c ra t i, & in aliquibus locis ab eo
d iflen t it, ut obforvat P h o tiu s , & nos in
annotationibüs noftris admonuimus, Pofte-
‘rior itaque videtur fcripfifle Sozomenus.
A rq u e h®c eft opinio pene omnium re-
Centiorum; qui Socratem ante Sozomenum
collocant. Ita Bellarminus in libro de fori»
ptoribus E c cle fiafticis, eumque fociiti M i-
S Ò Z O M E K I.
r®us, Labb®us & Voflius. E x antiquii,
v e ro Caffiodorus & Photius ac Niccpho-
rus Socratem priore Ipco nomiuant. Quan-
qtìam Caffiodorüs variafle deprehenditur.
Nam in pr®fatione hiftori® Tripertit®, in-
ve'rfo ordine, Theodor imm quidem prlmum
nominar, Sozomenum vero fccundo locò
re c en fc t, Socratem ultimum refert. Ita quoque
eos recenfct T h eo d o iu s ledtor in epiftola
quam hiftori® Tripertit® pr®fixit.
H a ilen u s de So zomeno. Nun.c tempus eft
ut teftimonia veterum de utröque fcripto-
r e audiamus.
VETE