Sæ c . iV.
De fubfla
ntia
hypofiafi.
C A P U T V II. K E $ A A A I O N Z .
£ls Evoi&os evadels ’AÔctvcto-ua , a-uuoSbv '6fc<rKo~
imv 7re7n>t)iK&’<nv ’ AAe%<x.vSp&çt>, t ç «.vas ^
T&lCL$tL O/LLOÿOlOV CLVCtXAlpU^ctV'TtS.
Oualiter Eufibius & u4thanafius inter f i con-
fendenteSt fynodum Alexandria congregarunty
in qua Trinitatem confitbfiantialem difirte
wonuntiarunt»
i veniflet Alexandri- 5 T } TorCi©'* SÌ x.ctra.Aa£àv rico ’AÀe£cty<fy6*xy,
Athanafío fyn- trcrfiSbLioTípov ct[¿a. ’AdcLvccoía o-iutexpórei Tu*
<rúvoiIbií. <tu u y i\QÓv t i ex 2dop<popa>v 'm Aeav e7n<mo-
Eu s e b iu s vero cum
am, confeftim una cum
odum convocavit. Convenerunt ergo ex
divertís civitatibus Epifcopi: & de pluri- , c.\ < \ , ^ , ,
mis rebus valde heceíTariis inter fe contule- ^ * A e « ^ x c u ccmJxcaorcL'mv Aoyxjs
runt. A c fan&i quidem fpiritus divinitatem eyupivcLcvcv- ev9at xoq to ccyiov nveuptsc Seotoyflaccv-
illic aíléruerunt, eum in confubftantiali T r i - jo T y¡ b/xoacna T & á S i ovvoLVtXcL/xQa.voiro' roe
niate comprehendentes. Chriftum veroho- ^ ' m tm 1 > „ Í X Á Í | ■
minem factum, non carnem modo, led am- r , , , . > \ r .
mam etiam humanam aíTumpfiíTe pronuntia- f exxAucnrunt;
quae quidem fententia olim fueratEc- ct9ixcis avJ^olixiv eSbz<{. y ycc^ncLecp nvee Bpqcrx.&cw
cleftafticorum virorum. Ñon enim novam ’éjfoyowccvres eJs rico exxAijctÍclv e¡<Tjíyzy>v} Ólááoc
quamdam doítrinam a fe primum excogita- t/ 0 3 ~ » c > \ <* „
n • t: 1 n • r _ r r® a H a-zw» eP "¿ eYK & u exxA>;tam m Ecclefíam mvexerunt: fed ea fanxe- * , 7. *. \ ~ aict9ZX» ~ ~ ,eAe>«,
runt quaz & Eccletíaftica traditio ab initio $ ^ w W rn ta s f&tyc rots XcxTictvav ovtpois e<p/Aodocuerat,
& Chriftianorum Philofophi cer- oTXpHro. £ ja ycc§ navres oi 7ra.Acaorepoi résa t s -
tHfimis argumentis adftruxerant. Ita enim ^ y^pcvciacLVTts, ’¿yfpa.<pov yi/mv xctrgAí7roK»
omnes antiqui qui nac de re difputarunt, fu- . *. I r >. v / / • <■
am nobis feotenmm felpos proditam reli- % $ Eifít»«-«s « % KAx^s^ AjoA»aw«í « o
querunt. Irens-us certe & Clemens, & Apol- 2o Ig^TroAÍ'ms, xaj 'ZtL&'TCm o ty¡$ ¿9 ’A^o^eice,
linaris Hierapolitanus, & Serapion Antio- <xz^eqoai lx.KAy<n<*4í e/i^o^or roí» opcLvdpartTjo-oí/Jct)
ch enx urbis Epifcopus, Chriftum qui homo ^ '7rov>j0éra-iv cturoTs Aoopis 1 ¿ í ouoÁoyú/$jov
ractus eít, anima praEditum fume, velut rem , \ , v v * v ,
communi omnium confenfu receptam fuis in <J)ctc7X80'iv^ ou ^tlo» ctMct ^ ^ Bu/juAlibris
aíferunt* Quin & fynodus qu«e propter A o» t* ^iXctSiAcpíctf $ ov ’A^tCjct ef7noxo7i,ov yvio-
Beryllum Philádelphiae in Arabia Epifco- 2 j <rúvo^b5j y^ítpaccc hyjpv^Aco roo clvtco 7ra.gy.~
pum fafia eft, feribens ad eumdem BeryUum 1 -a | — ^ «A ™ 5 <pífo-
cadera tradidit. Ongenes.quoque m omm- , , ~ , A , ' „ , ^ r
bus iibris fuis, Chniftum hominem faftum f vT* PfeAjo«, e^u^oy tov o 9<u>Qpa>‘7twcui'z&
anima prazditum eífe agnofeit. Sed fpeciali- oíSW. ¡Satas Se, o e¡$ ¥ Fmo-iv cturof 71V7eovyfi&o$
ter in nono tomo cOmmentariorum quos ^ ¿ a i g r¿ptos, to r & i tü t v (JUJWtKW eQcLvépaow,
icriput in Geneíim, hujus reí lacramentum ñ , . Q\ \ v \ r. * \> '
exponit: quo loco Adaraum quidem C h r i-3° e,,0a ^ & ™ XeAq°V’ 3 ^ e^
fti, Evam autem Eccleíis typum gerere oiav úvct\ TrActTvrepov xctreo'x.&jcLffe. [xcLprupes tb -
pluribus verbis aíferuit. Hujus rei teñes funt 7»y ct.£i¿'7n<&t, o r e kpos Yld/xtpiAos, x, o auTy
locupletiflimi S. Pamphilus, & qui ab illo Euaa'&os. í ^ a y ¿ e 'm ñ f 'S lu y í -
cognomen traxit Eufebius. Ambo enim cum * * *K o nf \ v \ » /
iimul junfti vitam Origenis confcriberent, ms ¡ ¿w , $ rovs ex. Au-
& iis qui ex anticipata quadam opinióne eum 35 ¿TTé^Gayo^ss crpos rov ctvfya. cL7ravrayTes,
averfabantur, refponderent, in prazclaris illis ¿tSí^ois (SiGAÍois ^breAoyíety ctury Troió/tteyoi,
Iibris quos pro ejus-defenfione elucubrarunt, ^ v cfn t 'a t ¡ y ¡ llw m i l { w vs v
Ongenem non primum in hoc argumento , , ' , v x ^ 5 /
verfatum efle dicunt,- fed myfticam Eccle- r tm cí)£í0'<v> «AAct tZo/ tus exxAy\<nois jM
fi$Traditionem eflé interpretatum. Ceterum <¡txlco epf/.y¡v6(jokctj /GrfeySo<riv, xepttívoi oí d# T»
Epifcopi qui in Alexandrino Concilio aderant, , . . y « / / *» ,« / v
hanc prsterea quaeftionem diligenter exami- 4° ^ clGccowwv | |
narunt, de fubftantia fcilicet & hypoftafi. cto-oy, <JVí to v & t ouoíets xou r\jsnqci<na>s.
V a l e s i i A n n ó t a t i o n e s .
.1 '125 oujoXoyifdjjov uv7v%] Ultima vox dclenda efle mihi
videtur, utpote ex fuperiore linea ab ofeitante. librario
reperita. Nicephorus tarnen in-libro decimo cap. 14, hunc
Socratis locum deferibens, pro ¿/¿oXoyoufd/jo* pofuit ¿/¿oé-
V A R I
a «1'»pi bt to •me/, ¿rietf yjìj \jsrofdtrsus J In liac Syno»
do aäum de hypoftafibus, quas jam cceperant nonnulli
in ion.trQverlìarri votare. Erant nimirum qui -tres hypo-
ftafcs.ift 'Esultate eilè dicerent, aliis imam eflè pugnan-l
tibus. Re autenv qusfita & deliberata, cxpcnfifquc lin-
gulorum fententiis, utrorumque fidein fanam & ottho-
doxam eile deprehenfum eft. Nam qui tres hypoftaiès
dicerent, fe ita profiteri ajebant, quod Trinitatem non nomine
tenus credercnt, ied iìngulas perfonas vere exiften-
tes & fubfiftentes j ita tamen admiflà diftinaione, ut ne-
qui. tres 'Deos, neque totidem principia vellent praedica-
ri, ièd Filium Patri confubftantialem, Spiritumque S. non
rem creatam, fed à fubftantia Patris 8c Filii indivifum.
aiov, feu quod in excmplari fuo ita legerat, ièu quod vo-
cem èfitoXayiii^fci ita interpretandam cenfebat.
x H txjd KiigA^c» t QiXttJiXipieciJ Cyrillum quoque vo-
cat Nicephorus in loco fuperius indicato. Verum no«
Qui autem unam hypoftafin eflè defendebant, non ca
mente,ita enunciabant, ut, quemadmodum Sabellius, Filium
ac Spiritum S. de medió tollerentj fed quia exifli-
marent idem eflè hypoftafln.atque ¿oíav five fubfiantiam,
quam unam candemque in Patre, Filio, & Spiritu S. efle
propugnabant. Re fle utrinque explanata, eandem omnium
lèntentiam eflè exploratum niit. Atque uno omnium
ore, uno coniènfu, hæretici omnes proicripti, Ni-
cæiia fides, ut omnium praeftantiflìma, admiflà eft. Ea
porro in difputationé Se controverfia, Oricntalium Afte-
rius» Occidentalium Eufébius Vercellenfls cauiàm Se partes
egerunt. Ci. Monachi -EenediiUni vita Athanaf . p. 79-
ad am, 362.
"Ooioí
"Orris 7S 0 Ko<j)>8&|i r» i ¿ t Itrmna. i-mmoms, ? Etenim Hofius Cordub® Hifpaniariim drbis
i tn-KfoSifi mrmtifuSct fi,iifilu , t 5 /8ami Epifcopus, cujus etiam antea memio'nem fe-
A&5 KmrfarnVs £¡5 t I xctTa<r€eo-«f ¥ Tore \ js so ib Iniperatore Conftantino ad
t 5 i5> r j m° Im m e x t . ^ r « j “ u r n ' s a M i t i b t e T
2 *£eM(a T tf A i& o s e^ & A a r h y p * J fis dogma ftudet bvtrtere, de fubftautia d e .
fSfjoSy t Ico rSg/t ouaias Xj 'xjysn^occrecos 7ce7Coiy]Too[ <luf hypoftafi quazftionem ag itaVit: quae
£uTH<ny, t\tis x, cloth e r e c t s epe<yeAia.s V7n$em$ , em ah efl contehtioni materiam
» r * *'« & * « loVftea T o ^ iCX dyetcSq r ^
ne verburn quidem fe c it. .Sed quoniam non^. H H ■ **? m H U BU Tong"g«iCX dye' h a c WÊÊ I f fW o f t i , « t e i r l w T 8 - IV Ç r a m » o u h \ 0y m ne verburn quidem fecit. .Sed quoniam non-i
m ir Imi ie f«TOTOÔra m is r fè ì rá-tv épej¿e- io i1?*}* hac de re contendere, coeperunt,
\ u i ñflíAoVj tictryro OÍ to u th -rñ ruuóSu. 7sip] 1 C1I*l0 ^ n 13^ fypot3° bæc de fubflantia de-
L n r-'...c.uc.iuuicantiaaeque
hypoftafi definita funt:Eas fcilicet votes
de Deo ufurpandas non effe. Nam. fub-
» . . . / V - 1 i CIUC í lV O n í r a n f lp fin ÍM . t ? /"-n* ..
1 ouvicts t í >£) -\1zffDçccoioes T a fo à-Tntp^vouTo. % Cihc
h n ©Æ fori éifao-ar m ú rn is raTs \é£m i.
_ ^ nantis quidem vocabulum in facris literis
ovaia» yàg f u i i i ¿to/tat^ ûwo ¥ lepaTv v a u - nu*<Iua™ reperiri i hypoftafeos autem nomi-
IM T u r r d t e tï is -Ù O T Ç J ÎM ! tara J t a & - 15 ceffitatem AliaAi >^ 0lUln-011 dL ?matum
' v ~ ™ . r . cemtatem. A lla autem rationehas v o c e s a d -
X P » t* à% , T o i AwoîîAw T ij T f o y u a m i a i a l i y . mittendas efle decreverunt, tune videlicet
xaô'Vrepài 3 \ ó y i T ^ ( T 7C a p a \a /aC ó .ie ii m i s Al- cum opinionem réfutant Sabellii, ne verbd-
?as i f o y / ia - n t r a i, %r fo r Sa&AAÎs ìó P a i ex- rUm 'n0P“.> Trinitatem rem unam elfe puta-
HBM , / H H WNÊBÊ ■ ^ remus triplici nomine appellatam, fed ut d o - ÉaMomi, „ a p *,m{ t tefrm, usli v&ypa tius unumquemque eotum qui nominamur
i T u a i v p u i n f u ( a / ) / / , 3 ctM ix a q o i t o io fcaÇo /u érw 2 0 ,n Trinitate, Deum in propria perfona elfe
n è i T Ü s T t n i f o s , à, olOTçtitnj ^»Aonriro.1 ” ec'a"lus' Ethæc quidem tune à.fynodo
TOÏTO. ¡S Tore 1 BÊm ü iiuT; H i H “‘nt d?creta; Q.“!dauÇem nos de fubftantia
H ' i I H deque hypoftafi didicerimus3nihil vetat quo-
• ^ jm ç a . ç i a s 1 o u e i , o u îe i xaAua ß&ixea> «- “ '"“S hic breviter exponamus. Qui Græ-
4 trat. 40| t I u . 'EMIîcixw ic a p "'EAAqeri mip'iav e x - cain inter Græcos Philofophiam tradiderunt,
tw £0 omlav sroAAa^afs ¿eârouTo' uovo- 2.5 ^bftantiam quidem pluribus modis definief
,» W t l ¿ r h-nmoZi leiiulcu tvitoIUutch. 'E i- ^ hJPoftafe° s ver0 nullam P™^» men-
.7- w f . 1 , », 1 tionem rcccrc. Ircn xu s Quidem Grâminâti—
Je a or r . W cus in Lexjc0 perordjnJ liter”
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
ex op'tirhis codicibus Fiorentino 8c Sfortiano refu
im u s . Emendationem noftram confirmât Epiphanius
Scholafticns, qui hunc locum ita vertit: Necnon per Beryl-
h m Philadelphia Epifcopum in Arabia conflit ut a, fa lla Syn-
mus feribens ad eundem Beryllum h u ipfa contradidit.
Beryllus, non Philadelphie, ut ait Socrates, fed Boftro-
rum in Arabia fuit Epilcopus, qui Chriftum ante incarna-
tionem Deum fuiflè negabat, ut docet Eufebius in libro
lexto Hiftoriæ Ecclefiafticæ cap. 33. Ad hujus.errorem
retellendum Synodus in Arabia congregata eft, ad quam
evoCatus Origenes, Berylli hsrefim confutavit, ut ibidem
teftatur Eufebius; De hac hærefi Berylli intelligendus eft
Ongents locus, in Commentariis Epiftolæ ad Titum, qui
lie habet: Sed & eos qui hominem dicunt Dominum Jefum
pracognttum & pradefiinatum, qui ante adventum carna-
lem fubftanttaltter & proprie non exfliterit, fed quod homo
natus Patris folum m ie habuerit Deitatem, ne ipfos qui-
em< fine pertculo Eçclefia fociari. Habetur hic locus in Apo-
togético Pamphili pro Origene. Mcminit etiam Gennad
i j m libro de Dogmatibus Ecclefiafticis cap. 4. Neque
jtc^ejt natus ex Vtrgine, ut & Divinitatis ini 1 mm homo
najeendo accepent quafi antequam nafeeretur ex Vtrgine,
docuem * Artemon & Beryllus & Marcellus
i n ,ei tU rira Tranfpofita hîd funt voca-
, y reii ltlde' d™ ™e/ rfsrts tymin* ¿Js Aay« »hum.
hodi. nt.lT* 18 J Afla Synodi Alexandrin®
ouam2nm?m I10n ïeram « Epiflolaiynodica, ?pfo aün?™ JUS H i fcriP1!c Atl>a"afiaa. & « eo
tw anDaret S î ^ “ 5 ^ thanafius huic Synodo interfuit, fa-
m ap p a ra falium effe quod Wc a it Socrates. Quod enim
m w x m æ « i B i iw m m e m vt & Za « M m
Sm m m m m i Nec AtkanafiaHn fua Syno-
man!feivÎrrfrT0Ur"<laa o Paffils quod üdei N iin®
fidei Nic®n® politar'cerdturPe
« f f iH K f f lg S îS h $ 9 r s
,arf T0‘5 TW-nti eifKtuB-cu fjbu)Xor hÀj m & u,
//W ” iqUe W f î^ t im vocum interprêtâtionem , D e i gra-
” . “ mmum « Z 4» /« 4 / ' * « ^ tneliorem & X
effe eamfidem, qua ìSìcaa à Patribus expoflta eifet, À> in
pofterum fufficere debere ut ejus fidei vocabula potius ufur-
pentur. Quibus verbis non damnantur voces ills ¿«* &
• ««pan, fed id tantum aiTeriturj tutius eflè uri vocabu-
Us bynodi Nicene, quam illis trium hypoftafeon 8c unius
nypoltaiis. De his enim duntaXat vocibus tunc agebatur,
cum alu quidem tres hypoftafes dicerent in Trincate, fe-
tores fcihcet Méletii: alii vero qui cum Paulino eranff
unam hypoftafim profiterentur. De fubftantia vero nulla
tunc erat quarftio. Utraque enim pars unam eflè fubftan-
tiam m Triniate aflèverabat. Quomodo igitur ftare po-
telt quod ait Socrates, decretum effe in Alexandrina Synodo,
voces illas fubftantia Se hypoftafis in Deo ufurpari
non oportere? Fortaflè etiam Sabinus , cujus colIeéHonem
diJigenter legerat Socrates, eum in errorem induxit.
3 AAA' òrofid-my} In codice Fiorentino legitur
» 'w ( 4 w - Vulgatam tamen fc/pturam tue-
tur Nicephorus. Sic cnini hunc Socratis lbcum pofuit-'
f i r T j ' T* fMi tipfat a làici, uzrofujij ^oAsyoiro Aufb^mv. Quce doiftus
mterpres ita vertit ; Sed tribus ufurpatis nominibus, res
quoque in Tritume trìpliciter difiinila peculiari fubfifien-
tta fua mtellrgatur. Verum Hanc interprétatiónem probare
non poflum, quippe qux à verbis auétoris nimium
rccedit. Turbavit fcilicet Langum vox illa -mi òioi^-my,
nec immerito. Neque enim nòmen ipfum Patris, aut Filli,
aut Spiritus fanfti % x0>trm,, id eft, Deus eflc creditur
ac prxdicatur, fed res qua: nominibus illis fignificantur.
Quare prsferenda eft, meo quidem judicio, letìio codici«
Fiorentini.
4 Ol «Jjy ‘EAA^msbv wzep’ ^EAAjjrt n<picu>'] Àlterutrdm hic
fupervacuum eft. Et Nicephorus quidem cum hunc Io.
cum exienberet, omifit Epiphanius autem
Scholafticus eam iòlam retinuk, rejeótis duabus aliis qux
fcquuntur. J
° pot-nth] Irena:us Grammaticus
fuit Alexandrinus, Heliodori metrici difcipulus, qui Latino
vocabulo Minucius Pacatus dicebatur.- Hic multos libros
de Attica: lingua: próprietate confcripferat. Nam ‘A-fìum
inpgHm tres fcripfit libros. Se totidem alios de Attica
confuetudine in diétione Se in proibdia, qui per ordinem'
literarum erant contexti: de Atticifmo itera unum, ut
refèrt Suidas in Lexico,
Z t Arlftu<rvi
1 7 9
S æ c î
I V .