
 
        
         
		S æ c . 
 IV ì * 
 Galates  
 Valentis  f i liti. 
 s mori-  
 tur. 
 quidem  Bafilius  co  die  Tub  cuftodia man-  
 fit.  Accidit  vero  non  multo  poftea  uc  
 parvulus  .Valentis  filius,  nomine  Galates,  
 in  gravem;  morbum  incideret,  adeo ut  me-  
 dici  de  falute  ejus  defperarent.  Mater  aii*-  
 tem  pueri  Dominica  Augufta,  Imperatori  
 nffirmavit, ,.le  per  fomnum  horrendis  qui-  
 biifdam  vifis  vexatam  fuiiTe»  puerumque  
 male  habere  propter  contumeliam  Epifco-  
 po  illatam.  Hxc  Imperator  fecum  ipfe  
 reputans,  Bafilium  accerfit;  &  ut  pericu-  
 lum  ejus  faceret,  ita  eum  alloquitur:  Si  JO  
 Vera  eft  do&rina  fidei  tux,  bra  ne  moria-  
 tur  filius  meus.  Turn  Bafilius:  Si  credi-  
 deris,  inquit,  o  Imperator,  quemadmodum  
 ego  credo,  &  fi  adunata  fuerit  Ecclefia,  
 vivet  puer.  Sed  cum  Imperator  minime  
 aflentiretur  :  Fiat igitur, ait  Bafilius, de  pu-  
 ero  quodcumque  Deus  voluerit.  Hxc  cum  J 5  
 dixillet  Bafiliüs,  Imperator  eum  dimitti  
 brxcepit.  Piier  aiütem  non  fnuito  poft e i  
 hac  vita  migravit.  Atque  hxc  de  iftis  
 viris  obiter,  quafi  compendio  di&a  fint.  
 Porro  uterque  eorum  multos  &   eximios  
 libros  confcripfit  atque  evulgavit;  ex  qui- 20  
 bus  nonnullos  ä  fe  in  Latinum  fermonem  
 converfos  eifeteftatur  Rufinus.  Ceterum  
 Bafilius  duos  habuit  fratres,  Petrum  &  
 Gregorium.  Sed  Petrus quidem  monafti-  
 cam  Bafilii  vitam  xmulatus  e ft:  Gregorius  
 vero  ejus  in  docendo  efoqüentiam i  qui  2 .  
 &  librum  Bafilii  de  opere  fe i  dierum  ,  
 quem  ille  imperfe&um  reliquerat,  poft ob-  
 itum  fratris  fupplevit:  &   orationem  fune-  
 brem  in  laudem  Meletii  Antiochenfis  E-  
 pifcopi  Conftantinopoli  recitavit.  Ex-  
 ftant  &  alix  plures  orationps  ab  eo  con-  
 fcriptx.'  ,■  -w  30 
 C A P U T   X X V i i. 
 De  Gregoriö  Thaumaturgo. 
 V  A t  E N  f  I N IA  N US  
 &   V  A L E k  Si'  ;  
 jtctT  ’exdnliu  r h o   nfié&Vy  <Ppapypâpoi  SteTzA{  B z -   
 aiAeioi.  c h e   d i   p ia x^ lv   2)  coveCtj  vnznov  1  'tjoy  r S   1  
 OùctAtVTDiy  ai  ovo/ìa  w  Ta.Aa.Tnii  appagherai  
 p a i, cùtz  'dvnyvaodnvcq  "¿¿zSv  t   laTçàv.  n  <J*ß  pcnmp  
 a v f a v   ßctfrtÄiora,  Aoptyiùz) A o y a s   x s ç y i  r   ß a c \ -  
 Aea.  zepòcreepepe,  0 x a x è c t t   IcüutIuj  dp  vóli  om-  
 *pou  x a x a i   S f a  Tediaci  \ jg w   <Poùpav  (P a c p ia rw   
 To  Se  TiàiSloir  x a x t i i   Tito   eli  Tot  ’f à i - 
 cxozrov  uCpiv.  m u r a   èli  voiw  ßaTAopöpoi  0  ß a a i-   
 • A&j ì ,  pie^zeepicczTo^  rov  Ba.aÌAeiov'  xj  '¿Twreiçy.v  
 TirnvpSpoiy  Qtjtri  or p ii  a.vtoh'  d   kAtjQn  Toi  col  S ÌP 
 pixTCL,  eu£ccf  'iva.  pia  0  'i\qì  pin  ‘¿Traôayvi.'  0  Sey  ei 
 TnçButnjas,  etp)j,  co  ßa.aiAtu,  xaQaz^  \yay  ^  n  ek-  
 kÀyaïa.  gyâôiT,  Çnozroij  To  ztàiSiov.  V  Sé  pin  emvQe-  
 fj&iiBy  Cb cai,  etptj  0  BzciAetoif  'zagi  Ta  ztcuSòi to  
 J-eAnpia.  yzvnczTOf  Ta  ®ea,  mura,  ei77Dvfé&  t   Ba-  
 cnA«jov  k<pe9nvai  ¡xeAéio-e,  t o   p$/'toi  ttcu^'iov  piZT  y  
 Tn Ait  eTzAtùjTnaï.  tococvtol  rry j  kvtyav  T y -   
 tcùv  à i   dv  'ÇfoToun  elpncS’à .  (2>i£Aia.  ^   hJ.Tzp<ii  
 a u ra fv   770M e t  S au p ia ç a   ctiuey&i-^oiv  ^   g ^e^y-  
 xay*  à.<p  av  Ttvà.  0  'Vaffiivoi  eli  r   'Papioum  yAcSc-  
 aciv  pLiT&Ç>eÇ>Av\x.i'Jaj[  Qtjdv,  eyévoüTo  SÌ  à.StA<poì  
 Ba.àïA&ta  ileTpci  xj  Tpny>pioi.  aMol  ïleTpoi  pdjt  r   
 pjuonpn  ß iov  B z a A é ià   èQjAcori’  Tpny>pioi  Se  t o   Si-  
 SüL0xa.Aiy2 v  Ta  A o y a '  'oi  k,  t  Ito  'mvvfiiÎaoLV  Ba ai-  
 Aeta  è^a-npiepov,.  “ a x e   Sn  xa.m,Aei(pôSca.vy  arpoccure-  g  
 crAnpcoce  pcerd.  3 a.va.Tov  r a   ccSzAtpS'  x,  y6foru,(pi0»  
 eli  MeAgmoy  tov >AvTio^eta4  ècci<ni07nv  dp  Tvj  Kay«  
 çxvTÎva  vroAet  Se^nAde,  .cpépovTca  SÌ covra  Xj  a,PAo}  
 Aojfii  &l$Qopoi, 
 I C É Ê A A Â I O N   K Z '.   
 ries)  r pny>ufe  tcS   ©au^Tvpyv» 
 I^ ed  quoniam  ex  nominis  fimilitudine, & T ]7 lle^Sn  Sé  t ì k ì   ex. Tni optava ¡alai TCAavavTGU)  
 ex  libris  qui  Gregorii  titulum  prsfe-  * ->   k   t   'G h y ^ e ^ im   F ft iy e ja   /3iSAÌffli’,   iiT 
 runt,  nonnulli'in  errorem  ducuntur,  feien-  i ' n mi  . 
 ,   o -   „   m m m È   i<eAoevca  077  a a a o $  e<;iv  0  LiovTixoi  1 pnyooioi.  o<niv 
 dum  elt  alium elle  Ponticum  Gregormm,5 *  ,  «  ,  ,  ,  ,  r  ,   '  u 
 qui  ex  urbe  Ponti  Neoczfarea  oriundus,  £*   *   09  Ne»xomclPm s   offiaiffyios, 
 iftis  antiquior  fuit,  quippe  qui  difcipulus  oTepoi  t yroov  m '  ptad^rni  ydg  'Q.piyzvai  eymTo.  
 fuerit  Origenis.  Hujus  Gregorii  Celebris  f gr r f y\y>'éià,  m ì i i s   «  X ów   «  re  ’A - 
 fama eft  Athenis  ac  Beryti,  &  per  uni ver-  ^   (  «  n  .  r  »  »/.  ,  ~  «t-*  ~  /  i  f 
 fam  Pontican.  dicecefim,  ac  per univerfum  1 °*«   rì>,  1 
 prope  dixerim terrarum  orbem.  Nam  cum 4 °  3   g^7rBtv>  'i)  'Xa.ay  tm  otìtapdpn.  yTOi  yxg  eoi  T P   
 ex  Athenienfium  fcholis  difceffilTét,  juris  ’aGxkìwì  'Ta.iS^'rndcoV  foa.yopweu;,  dp  Tyj B>jpura  
 civilis difeendi  cauià Berytum profedìus eft.  vópiai  epia.vQa.ve.  jnjQópfyjoi  Te  ev  Ty  Koucapeioi  Tei m m M ^ g i  Hi HI HI urbem contendit.  Cumqiiè magnifìcam  fa-  67n T>,l, Kct<oa,petcrn  tGpQy.yi.nTa.j*  Axpoaca.pievoi té  
 crorum  lìbròrum  expofitionem  aiifcultaìlèt, 45 Tni  fteyòiAofpàvif  3 e<oó&i  T%f  lepdv  ygapipjuiTeoVy 
 V a l e s t i   A nn o t a t i  o nes. 
 1  ’"Cut tS OuuXat©^ 01  010[jcf. ¡jt  rttXctTfis]  Hie alio nomine  
 Valentinianus  junior  vocabatur»  ut  iupra obiervavi.  
 Galates  autem  cognominatus  eft,  eo  quod  natus  eilet  in  
 Galatia.  Porro  cum  Socrates eum  hie  npner  appellet, id  
 ¿ft,  infantem;  hinc  non  mediocriter  confirmatur  opinio;  
 rioftra,  quam fupra retulimus,  haec  icilicet gefta  efle circa  
 annum  Chrifti  37*1.  aut  372.  Valfintihiaflus  enim  junior 
 lponte  renunciavit.  Obiit  artno  389,  aetatis  fuae  circiter  
 65. Vir erat  in  quovis  difciplinarum  genere prarftantiffi-  
 mus,  in  Theologia  fummusj  unde  Theologui  xc£[’  i%o%!iy  
 dtftus.  Guil. Cave ad  ann.  370. 
 natus  eft anno  Chrifti  3 66,  ut  iupra  notavi,  à  quo  anno  
 ad  annum  372,  anni  funt  ièx  abioluti.  Ita  Jexennis  
 mortuus  fuerit junior Valentinianus, qui Se Galates'! Sexén-  
 nis  autem puer  »wn©-  re£te dicitur. 
 x  nomati ÿww  Hoc  loco  iècutus  auéìontatem  Nice-  
 phori,  emendavi  quamvis  ieripti  códices 
 ni&fl mutent. 
 )  R  u  M. 
 a ÿAit ;iî) M*(giXnÇiiurtw ]   Quem  ilté  imperfeilum  reliquerat, 
   vertente Valefio ; mihi videtur vox icette.mLowth. 
 b  ’O Uerntiòi  Fptyyógi®-^  De  Gregorio  Thaumaturge»  
 qui  obiit  anno 26f,  vide Eüièb, Hift.  lib. VI.  cap. 30.  ^ 
 7It) M-* 
 V a l e n t i n i a n ü s 
 E C C L E S I  A S T I C Æ   L ib ;  IV. * 4 9 
 &   V  A   L   E   N  S .   
 vtoAAa.  x<ùpw  el7TZ£v  tv7ì   'Paptcdhni  vópion, 
 ¿xçoi  ho  T y   Aoicrod’  xaì  vac  ctùry  jnttSevQeii  tUÒ  
 ¿AjjÒm  <PiAoao<piavy  xj  pceTOLxnüTO,  tm   ^   7m.Tçj.S)x  
 •jav  y>veeov  luiAeavivrruv,  a.ve^copyo*’  xo uiit  arpatdv  
 fßfl  A aix.o i  cov,  ttoAAo.  on pitia,  em lncè,  vocouv&i  
 3e^.c(eó(ov y  Xj  Sttipioveiç  Si  *$750Aofy  <S>oyaS&jcov} 
 »f  r è i   'EAAnvityv'&i)  to iì  t ì   Aoy>\iy  X)  crAeov toÌì  
 yivop&jjMi  ÙV  a.vTv  Tgç3 <m.yofjdpoi.  piepivyTcq  «î*g  
 I   C tu rS f   Xf  n<i(l(plA0i   0  ptApTVZ  dp  TOli  '  'G & i  ’T ltH -   
 a  yévai  TnvnQêiciv  o.vtof ßiGAion9  ev  oTi  X)  * 01/90.77x05  
 Aóy>i  Tpny>ó&  dii  'TlZJLyévlw  fZë^txetTcq.  yey>yct-  
 oiv  avy  à i  dp  xetpotAoaa  eiTTEiy,  TpijjfiCtoi’   0  t z   kp-  
 yiïo i  Î 705  *5  (¿ctQitxni  'Tlyiyevaii  ^  0  
 ^  0  kSïA<pôi  BaciAela.  eyevvro  SÌ  Xj  kAAoi  Tpy-  
 yp&ioi  dp  'AAe^avSpùcpy  *oy  oi  ’Apeiavol ^   r   xca-  
 pov  Tni  Quyni  ’A 9a.va.cna  nsf-Te^ceu.  z & t   pdjt  Sn  
 T&TCov  TverxuTO,  AeAß^öa. 
 K E $ A  A A I Ö N   KH^. 
 Ileòt  NxuätV ,  X)  T § f   g^  ctuTö  Nctoctmayay*  X)  
 à i   pjuèTeQecoLV  oi  ît^trà  T ho  $pvyia.v  g^  ovTgov 20  
 o lx a v re i  tIco   T a   Ilct^/a  eoprlco3  ópioicoi  tv7ì   
 ’laSb Lio ii, 
 KA to l  Sé  T   xpovov  TovSiy  Xj  ^OCUATtAVoSv  01  7Hpl  
 fapuylav  oiXQUjUTZiy  t  ho  lopTÎw  Ta  I la ^ a   
 pieTeQecocv.  im i   S ì   t v t o   eyevejo  Ae£ar  tzz&izpov z 5  
 ^7ray,  q tv   ’fh x ç fiiT e i  Téèd  t a   Qpvyav  xcti 
 Tìa,<pAa.y>vcov  eQvn  0  kxtiQni  t n i   ôx,x.A»jaias  aviav  
 3 a Y£Lvà)V.  3*  Nxuct705  TCpecQuTipOi  ÛÙV  TYti  dp  *P  
 CKx.Anma.i,   SiexeJfyy  écreiSn  KopvnAïoi  0  ertiexo-  
 *7roi  T S i  ’ÇfaQùcciv'&i  m & v i  dp  T a f  SieoypioSy  oy  0 20  
 ßaaiAOui  A e x io i  Tni  o x xA tjc ia i  éxivv\czVy  ù i  
 xoivaviav  éSé^eno.  tc lv tIu j  Old)  TÎiÙ  AITIAV 
 O^ppxttQdiiy  eìi  ecncxoTtltJO  torfefi  T t ?   avpicppovy-  
 ôoLvtcùv  c t ü T û f   'Qnax.é'Km  t® ç ?x iticQ&$9  t t lh   TCav-  
 gxxA)joioU5  eyçgp.<pe9  pin ’S z^ tQ u f  T a i  y6k t -  3 5  
 7e9ux0&$  d i   70  pu/qniÀA’  ¿AAoc  TsçjTpeTcex)  piev  
 a u ra i  d i   pceravoiav’  tIco   J'g  cvlxàpn<nv  emTpeztty  
 ©g/,  T a f   SauapSpcp  Xj  éj^aenav  eyovn  cv fypd v   k -   
 putpTnpiaTVL.  Toia.v'fa.i  yffa<ioAa.i  oi  xs7   e-mpxia.v  
 SiXQ/)SpJOiy  tzsç)i  T e l   Oixétct  h'Qtl  g770100070  T  JViAö-40  
 M a y   t  à i   x è ic tii.  à i   >ct§  exmoi  ISnAa  pin  Si7v  
 d^ioucQvCf  T § f   fjn/qntlm  r à ì   p $   t o   ß k ^ icp ia   d i  
 3 a.va.Tov  kpiapriav  7tZ7ni>]XQ&i,  to7ì   pSj)  eSoxti 
 S æ c * 
 IV» 
 Romanis  legibus  valedicens,  Origeni  fe  to-  
 tum  dedidit.  A   quo  cum  veram  philofo*  
 phiam  didiciflet, poftea  à  parentibus revoca-»  
 tusi  rediit  in  patriam.  Ubi primo  quidemj  
 dum  adhuc  laicus  eflet,  multa  fecit  mira-  
 *  cula:  nunc  xgrotos  fanans»  nunc  dxmones  
 per  epiftolam  fugans  3  Gentiles  denique  
 non  verbis  tantum,  fed multo magis  operi-  
 bus  ad  fidem  alliciens»  Hujus mentionem  
 facit  etiam  Pamphilus  Martyr,  in  libris  
 quos  pro  Origenis defenfione  fcripfit:  qui-  
 iQ bus  etiam  adjunéta  eft  Gregorii  orario,  
 quam  ille  ab  Origene  difeedens,  in  ejus  
 laudem  compofuit;  Fuerunt  igitur,  ut  
 compendio  dicam,  Gregorii plures.  Primus  
 eft  antiquus  iftei  difcipulus  Origenis*.  fe-  
 cundus  Nazianzenus:  tertius  frater  Bafilii :  
 eft  etiam  alius  Gregorius,  quem  Ariani,  
 1 > dum  Athanafius  in  exfilio  ageret,  Epifco-  
 pum  conftituerunt.  Verum  de  his  hxc  
 difta  fufficiant. 
 C A P U T   X X V III. 
 De  JVovatOy diStiJqtte ab eo Novattants 3 &  quo-  
 modo  hi qui Phrygiam  incolebant Novatiani»  
 fefium Pafcba ad Judaicum morem  tranfiu-  
 lerint.  / 
 Pe  r   idem  tempus  Novatiani  qui Phrygiam  
 incolunt,  feftum  Pafchx  diem  
 commutarunt.  Id quomodo  facftum fit,  bre-  
 viter dicam  : ubi  prius commemoravero  qua  
 de  caula  in  Provinciis  Phrygix  ac  Paphla-  
 gonix,  exaita  Ecclefix  illorum  regula  ac  
 difciplina  etiamnum  vigeat.  Novatus  Presbyter  
 Ecclefix  Romanx, ideo difcidium  fecit, 
   quod  Cornelius  Epifcopus  fideles  qui  
 tempore  perfecutionis  a  Decio  Imperatore  
 contra Ecclefiam  excitatx,  idolis  lacrificave-  
 rant, in communionem  fufcepiflet. Hanc igitur  
 ob  caufam  cum  feceflilTet,  ab Epifcopis  
 qui idem  cum  iplo  fentiebant  ad  Pontifica-  
 tum  evedus, fcripfit  ad  omnes  ubique Ec-  
 clefias  :  ne  eos  qui  dxmonibus  immolave-  
 rant,  ad  lacra  myfteria  admitterent.  Sea  
 ut  hortarentur  quidem  eos  ad  poenitenti-  
 am 3  indulgentiam  autem  criminum  relin-  
 querent  Deo,  penes quem  jus  arbitriumque  
 eft  crimina remittendi.  His  literis  ad  ora-  
 nes  provinciaS  perlatis,  finguli  pro  fuis  
 moribus,  de  his  qux  fignificabantur,  tule-  
 re  judicium.  Qiiod  enim  ille  fignificaverat, mvati 4^  
 ad  facramentorum  communionem  admitten-£»w.  
 dos  non  elfe  eos,  qui poft  baptifmum  crimen  
 letiferiim  commififfent,  aliis  quidem 
 V a l e s t i   A n   n o t   a t i   o   n   e   s . 
 1  P*6*  toesffioos"]  Melius  fcriberetur ¿zrtp Q&tfivisi.  In-  
 telligit enim Apologeticum Pamphili pro  Origene, de quo  
 vide  Photium  in Bibliothcca. 
 2  Aoy©- Tpijjjg^au sì?  Muiculus VCrtit, 
   Liber  Gregorii àdjungitur, quo Origenem  commendava.  
 Chriftophorionus autem  ita  interprctatur,  Oratio Gregorii  
 in Origenis  commendationem confcripta.  Verum  hanc  inter-  
 pretationem probare  non  poflum :  neque  enim oratio illa  
 à Gregorio Thaumaturgo fcripta eft  ad  commendationem  
 Origenis j  fed ad agendas gratias praeceptori,  cum  ex ejus 
 fchola difeederet. ovruitiuq quidem dicuntur Epiftolae com-  
 mendaticiae.  Orationes  autem mjfx-nxuj nullse unquam fuerunt. 
   Quare  non  dubito,  quin  nwiuxvKos  fcribendum  
 fit, licet Nicephorus  vulgatam  lc&ionem  confirmet.  Eft  
 autem  tmv&Kitxìs xóy©*,  oratio  qua Vale dicitur, ut monili  
 in Annotationibus Euièbianis, quas  ftudiofus leilor con-  
 fulet. 
 3  NctvuT(&  irfsr€im£<&j ]  Sic  fere Gracci  rocant  eum  
 qui Novatianus  dicebatuf.  De  cujus  hxrefi confulendus  
 eft Eufebius 8c Epiphanius, &  Auftor quaeftionum  veteris  
 ac novi Tcftamentii 8c Theodoritus. 
 V a r i o r u m . 
 I  a nW t©-]  De Novato  8c  Novatiano,  quos duos  homines  fuifle  cfx  Cypriano  obfervavit  Beveregius,  annof;  
 in Can.  p. 69. Vide Enfeb.  Hift.  lib.  VI.  cap,  4.3. 
 Tom.  II.  *  I  i  'jnx^j/. 
 ill 9 
 I B 
 vBhijnMaf J©L   
 I I i l i « 
 Il ii i  i 
 III aw. \v  
 1 1 1 1 
 ; # i i S riii iilèlìlOMii i l l i