ab afcenfu Chrifti in ccelum ufque ad exau-
dlorstionem Licinii Ecclefiis contigiffe ac-
cepi, cun&a in compendium redigens, duo-
bus libris jam antea fum complexus. Nunc
vero ea quae deinceps fecuta funt, Deo juìtfio
is thOÓVTZCV m t s lxx.Xv\(ncus triw éC t] f J$ t Ic o
61$ ovpctvovs ctvotoy t v X & q o v ) fie x p 1 T^5 Anuy-
Y is xctQcupecnais, 8 ’O rn ilo / l& jjo s ' Ì7 C p ctyy,a .'nw ct.- a I
_ f it to òv ß i£ \ io is M o . vico ¿1 o-uo Se® (JIcCVOJ, Tot
v a n te e x p o n e re c o n a b o r. P o r r o m e n tio n em 5 ß m u T c o S iij'Z \Q £ v T n ip ic o y o y . (jm ym ao y cy ^g
faciarri e a rum r e r um q u ib u s ip iè in t e r f u i , <npa.fya.ra>y. 01$ 7rapeTv%or, 59 izyfcot t jf
& q u a s a b iis q u i illa s n o r a n t a u t v id e r a n t ^ ^ t ì u ! ^
a c c e p i, q u a s q u id em « t a t e n o itr a v e l p a u lo { * w \ . , » \ m ~
a n te a g e f t* fu n t. Qu a e v e r o a n te il lu d t em - W r «Te m p c u re p a , t Zo> x c tT c tA ^ p
p u s c o n t ig e r u n t , e a rum r e r um c o g n itio n em eMpcto-a. t o t T*0gMW vo y& v % }& r it o S ’pjjp
a r tim e x le g ib u s re lig io n is ca u fa c o n i l i - IQ 0.Jtg^ctirj ^ f j y - x o n p o v attu ó to o v, x a l ygfi>TEpi-
t u t i s , & e x S y n o d is fu b in d e c e l e b r a « , & ~ , ^ ^ Ä cd
e x p e r tu r b a t io n ib u s r e r u m a tq u e in n o v a - , , * ~ , ~ o / , ~ »
t io n ib u s ; p a r tim e x Im p e r a to r um a c Tacer- f$f> , m v * i v tw c * J 0isy >9 T a i s ß3j>
d o t u m E p i f to l i s in d a g a v i ; q u a r u m q u id em xA jjtn a ii cra^ovToq* a » &e , <r7n>pcttoiv t& t y t tw s
È p i i lo l a r u m alias in P a la tiis & in E c c l e - cJ)ìAoAÓt^I5 QepovTctf. t st c o v ¿'s T e l ptpztù 'zéÈXKctiìis
e tiam n um f e r v a n tu r ; alias h in c in d e d i - ^ H / I \ ,/ /
S S a p u d e r u d ito s h om in e s r e p e r i u n t u r .1 ^ T ? I K B g B g g g g B
C u m q u e ip fa illa rum v e r b a h u i c H ifto ria e fictva.> to v oyvtor Tvts Trpa.yy.cLTucLSy t u u er
in fe re re n o n Temei d e c r e v if lem , ta n d em o b a u T c ic frj.cfjiouLV (F tw T o yA is ct7 ra.yfii\oy* t tA Ic o et
n im iam o p e r is m o lem , ià tiu s ju d i c a v i e a - ~j à iK p iA o y a v & jp viavydp , e(f> d>v Hj&tpopos
r u m fe n fum b r e v it e r e x p o n e re : n ifi f o r t e ~ ~ ^ ei
am b ig u i q u id p i am ì n c i d e n t , d e q u o v a n a e , ~ «k fi' » » *
i ì n t m u l to r u m o p in io n e s . T u m e n im fi q u o d 2 0 eco Tivos ypcKpvSy /G rjù p w o vficti T a v r lt o eis
m o n um e n tum n a& u s T u e ro , il lu d adTc ribere t y is a X ^ ì Ìcls. ’Iv a $e fiv\ w s ctyvo icf, t o v t m
n o n g ra v a b o r a d c om p ro b a n d am & c o n f ir - x,aTa\U](pi(niT&i ^ eu Sb s t i ìs •7Tp a y f ic t'n ia .iy opa.v~
m a n d am v e r ita tem . C s t e r u m n e q u i s prae ,, ~ ¿ 5
ig n o r a t io n e r e r u m , o p u s h o c n o l t r u m m e n - , / L 7 r » /
d a c i i a c c u iè t, c um alia m o n um e n ta e i c o n - , r *Apeits S b y fic tT a r X) t u&pov a.vcL(pvevTav,
t r a r i a p e r le g e r it : fc ie n d um e f t E c c l e f i a r um 2 . « tp^ 0, ¿ m ÌA b s o l r éxxAijcria> ó ifv n - r ts ,
A n t i f t i te s , p r o p t e r A r i i d o g m a t a , & a lia „ v a - , ' ic. À ,. _ ' rdjc »
q ü x p ò fte a em e r f e ru n t , jn t e r f e d iffe n tie n te s , ^ »5 ™ o f f r i i td
e h is r e b u s q u a s f io g u li d e f e n d e b a n t,- a d o - ypctpov* 59 xctö accoTous tru v ifc c fify jo i (rtit/adbus,
è-vj^iipi^oiro a-s^ «SouAovro- T myarna. <Sb|a-
£ ó r rm , m f à ó u i eftiftUu K.vnS ix.aQr x, tom
pinionis Tuae fautores Tcripfifle : & Teorftim
congregatis Tuorum Synodis, ea quae vellent
decreviffe : ac Tæpenumero eos qui contraria
fentiebant, abfentes condemnaffe : & Impera- ^ xcupòy /2«<n\éas, >9 Toùs k/i<p’ aùrous hwx~
tores qui per id temporis reguabant, ac fum- , ¿ s e?vcr ?ere<0or, i
mates viros omnibus modis demerendo, m ^ 5 ~ y ’ * 'rv
Tuam ièntentiam pertraxifle : atque' ut om- ofioQpovcts clvtoi$ xct'Tio’xouctQoy* eis "¿Tnaiigir •n V
nibus perTùaderent Te rede de Deo Tentire, ¿pQ£S} 0i f i to~$, oi & eneivoii rtpotrtàm
eos qui horum,quam qui illorü partibus , \ , / ~
adhäerebant, Epiftolas omnes quae exilabant, 'nößMwob cuvayay ^ e 5 iìì<r ; ^ ^ s
pro Tuas Teda: ac fèntentias deTenfione in u- ^ xeict^ copéceas <Pepof$&cov e7n<p)\av, ^ m i oi'ayTinum
corpus collegifle, contrarias vero prs- TettpeKi'7tor. o crxcAiàv Aictr xctTEOxilJct-
, 9 termififle. Quae quidem res effecit, ut dim- fsSSHB. M \ E3M - / M S
tori admodum deprehendere poffemus quae ^ ^ | «’ <»* *
¡miUiffi- <n his negotiis contigerunt. Sed quoniam fu ÌM ia t 5s ÌA)|Sei«i ècnttaAsTc^ ro
mU*. veritatis pracipuam curam habere oportet, r ~ . . ixK(fl)Ao)IJ ¿»a^ctTo» è<p^ fu i ¿s oTA
ut lincerà ut Hillorias fides; necellarium ^ r ^ , , ,
exiftimavi ut hasc quoque monumenta , 40 t ì >ivj '7roAu7rpct/aoyno'cq Xj m i Toia.uTa.5 ypcL<pa$,
quanta fieri poflet diligentia perveftigarem. „■ r a ‘inw x a ì j5 èxxXi|<ria9titai aagjs àauTss,
Qpod fi Ecclefiafticorum virorum, vel de v , , jv T ? s 0;xeia5
primatu, vel de Tedae Tuae praerogativa con- , n / \ ,\ ' ' /
tendentium, Teditiones explanavero, nemo 5tߣeA0é»> finTa tyopTixov vi eoeAoi^xö 'Trpoctipeowz.
importune aut malevolo animo iftud à me Jó&i, toiclvtcL pi& Iqopuv. 'KpaTov f i yxg, ¿ i
fadum eife exiftimet. Nam primum qui- „ ' / rv / _ S, * ^ r\ '
dem, ficut antea dixi, Hiftoriae fcriptor +5 6‘P*IT=q. JW p * vrotetcQ«, ^ aAj,0e ,« Ter
cunda veritati debet poftponere. Deinde ovyfpcttyect Ttpoojix.e<, e^reiTct to Sbyfict tvis
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
I ’Ezrfecy[/i»iivim///i/j c i /3<oAioîç Hi duo Iibri Sozo-
meni hodie non exilant* Continebant autem epitomen
rerum in Ecclèfia geftarum ab Aicenfu Chrifti uique ad
exauftoràtionem Licinii. Hæc autem exauéloratio faâa
eft anno Chrifti 324, Crilpo Csefare III, Sc Conftantino
Caeiäre III Coniulibus. Ex quo intelligimus, cur Sozo-
menus in prxfatione ad Theodolium juniorem dixerit,
Hiftoriam fuam ordiri ä Confulatu III Crilpi & Conftan-
tini. Hiftoriam enim Tuam inde orfus eft, ubi epitomen
fuam terminaverat.
V a r i o r u m .
a ’EmTifnS/Attä* Primo quidem icripfit Sozomenus
compendium Hiftoriae Ecclefiafticx ab Afcenfione Chrifti
ad annum 323-: deinde exorfus ab anno 3 14 , Hiftoriam
annorum CXV Ecclefiafticam majori molimine & diligentia
contexuit, circa ann. 440, rem libris IX Theodofio
Imp. nuncupatis abiolvens. Gutl, Cave in Sozomeno. Cen-
ict Parins Socratem, Sozomenum, 8c Theodoritum, omnes
eodem circiter tempore Hiftorias Tuas 8c elucubraflê 8c
promulgaftè; unumque ex alio Tua mutuatum non eile,
necunum, quae ab alio prætermiila fuerant, ex induftria
TuppleviiTe, ut Valefius putavit. Theodoritus autem Hiftoriam
fuam elaborabat anno 444* -^ntt ? a£‘ ann‘ 427*
». XV. & ad ann. 43p. », XI.
JtJtdoA»
I
j^c0ÓA» CALx\tioias yvYtmai'&'mv 071 fict^npx, CjiotveT- Ecclefiae Catholicae dodrina ita demum fin- S Æ
tcq> ‘JroAActia? fdjì tzu s ’ffoQsXaus T § f cWvTict cera app^rebit ; quae adverfariorum quidem IV
8 8 M H 1 oTa. Sì 9-eo'0er t 'o S i ‘nfidiis Probata fePius atllue «plorata eft!
- V I I I , V ■ ! > .\ ./ V iemper tamen , utpote Deo vi&oriam ei
zM s ets r lw otxetar erareXOair ilya/uy, % pra!bente, priftinum robur recuperavit, omjiam
s m s exxAi|mas % m srAnfli) t Uà oi- 5 nefque Ecclefias ac populos ad veritatem fuxei
«» ixMaair ’&y<y7irztmf^)ay. iSaAibo^a ia' fu i. am Pertra!£h. Porro confideranci mihi uù
£y ’iyym fióyz itpo<rHiiey à ta y g a J a t r * yiyóuty« trum ea dumtaxat literis mandanda eftent,
c v , v T / , , qua Ecclefi* in imperio Romano conftituajHL
t* accidiffe cognoveram, haud incommogìbfyv
èli e^eni g<p* oovv e<pixé<fòvtj iu&VKro/my, ^ dum Tore viTum eft, ea etiam quae apud ’
Tct (Grfyt népcrcus xccì BxpQctpois aofiQa.r'izit étti jo |^er^as & alios Barbaros circa religionem not
ì i dfijo'xeiqc. ì<fOpyi<nlv. CìPc ivoUeiov J ¿¡voy t y is ^
r ~ J / jungere. Neque vero ab Ecclefiaftica Hifto-
CKx\ìi<na.<x)tvi$ w & c y , 09 tmJì tm ir&ty/icniK?. ria alienum Tuerit, in hoc inTuper opere
ilg^eA0é<V, 59 lives ttotb iiaotv ol có(T7np mTepes ^ commemorare, tum quinam veìut parentes
l 1 / / ~ , , q> atque audores fuerint eorum qui vulgo
umWTw ym f im i r ***»/**«» ^ Monachi appellantur: tum qui poft illos
aÙT85 irfiev v) <MM\xócLfjùp èljSbxi- j ^ continua Tucceffionis Terie celeberrimi exftij
fiYiovLV'rtS' 1 ot»T6 $ èìvcu terunt, quos quidem aut novimus ipfi, aut
« in ìs , B M v & h S v x i T i s ri«! zmSy 2%«- audititìne accepimus. Ita enim fier, ut nec
, \ » 1 */ 1 2 „ n» > \ « / /r» ingrati erga illos Tuifle videamur, virtutem
TU„, aurs ottrcfais tXj f <»«™s ob6|ivjoni tradendo> nec ¡?nari remm
r v % tdis <Z3£jeipY\$f)ois ^lAooTj^éty ab illis geftarum. Simul etiam iis qui hoc
yfioL Jt^TwAiTreìV ciyùyvis, vT vpoi^Voij yjx.x3.td®- 20 ^enus confedantur, exemplar
, , / n/r / > \ ~ rehnquemus ejuimodi vitas atque mllitutio*
TotT» ?9 (kdùifiQVOs ygoe^vox TgA»?. ttAAct mi/- n|Sj qUa fi afi fuerint, beatiifimo ac Telici
& pSy 'ZB&icùr 0 Aoy>$, co$ oTor ts , fZD^S^uAa£<|. exitu potientur. Verum haec in progreflu BSM 5 S a M mM wr Hi °peris pro Yirili parte ^ « h i .™ . Nunc
r r^-i ^ ^ « \ , ver0 narrationem rerum aggrediar, Deum
THVy ovvepy>v 59 iteav t ©gor è^ixciXecroLySyos. prius adjutorem ac propitium precatus.
t" "¡fyxfo * napovovc ypct(pvi, opQévìs. 2- Hinc porro Hiftorias hujus Tumemus ex-
5 ordium.
K E $ A A A I O NJ B^. C A P U T II.
TfVgS YI&DL9 gTno'/CO'Ti'oi T fieyct\6ùV TTohiCùV, T8 y e - Ottìnctm fuerint majortan cìvitatum Epifcopi,
^ y c t \ 8 Kùiy<py.t'n98 @>cLoi\ev<raj/'io$y ^ oTras 8 « Confiantino M a g n o regnante : & q uod O -
S I H | i l i Anumor ^ W S M I y pl- riew B B « i S
/ c, tv ,\ c / rv. \ a T, ~ » etmum cautitts Chrifium coltiti'. Occtdens
^ n C e r n to Sìcl t K mqctv'nm fi e r 30 ^ propter Confiantinum liberius fidem
eXu&e&KiS t XtA&a.ncryQV eTtappY\a\<i£vTo. Chrifti profejfus eft.
KPìo-tt» >9 Kcovqztv'nvov -pftf Kcao-ctptav Ótotìi»- / ^ o n s u l ib u s CriTpo& Conftantino CìbórTCar,
»V6»70 lSjo CPauetiav èv.vXyanet* V^-y Taribus, Romanas quidem Ecclefis Sii-
SÌA&9pas- T«s I M S S I X « ! VAe,fter B B i : Al«a”d™* vero
t ~ s r Alexander, & Macarius HieroTolymorum.
Mxx3Cdos tvis Iepo<n\uficov. tvis ¿ i Avnoyeav t ? 5 * „• e- - r
x ^ , ,r, Â « \ ^ v ' Antiochiæ autem ad Orontem fluvium iitæ
3 '&£ß£ tco OppovTx, * /Wv Payetvov ovttco 71$ t 7n - nemo adhuc poft Romanum conftitutus fue-
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
1 Olm Ex hoc loco colligimus, Sozomenum
inter monachos verfatum, 8c ab illis inftitutum fuif-
fe. Id enim innuunt h*c verba. Quippe Sozomenus di-
ièrte teftatur ingratum omnino ie vifum iri, nifi monacho-
rum dotes ac virtutes in Hiftoria fua referat. Ad hsec
maximam notitiam earum rerum iè habere profitetur. Ex
quibus aperte colligitur id quod dixi, eum cum monachis
familiariter eile veriàtum, eorumq; magifterio ufum fuiiie.
2 H* //¡tv kfät Aiowjs] In codice quidem Fuketiano nulli
funt tituli, ncc ulla capitum diftin&io. In Regio autem
exemplari quo ufus èft Robertus Stephanus, tituli capitum
totius Operis prsefiguntur libris Sozomeni, 8c à Ni-
cephoro Callifto dicuntur eile confcripti, quod equidem
non credo; funt enim prorfus inelegantes 8c barbari, ac
prorfus indigni Nicephoro. Sed prxterquam quod funt
jnfeliciter /cripti » mendis qüoque plurimis featent. Hoc
jgitur loco feribendum videtur v jSt ’Avaro*» AiGtfos,
ditxbmr 7aeA*™tf*fbp6>s Ubi 'd&tmtfAfS/ieiii
fignificat caute ac timide.
3 M£7w 'Pa/Amoy] Hunc Romanum Antiochenfis Eccle-
fis Epifcopum» nefeio undenam hauièrit Sozomenus.Nam
Hieronymus in Chronico fub initium, ubi omnes Epifco-
pos Antiochia: recenfet, tarn Catholicos, quam Arianos,
nullam Romani mentionem facit. Nicephorus quoque
Patriarchi in catalogo Epifcoporum Antiochia;, cum prae-
termittit. Habetur tamen in indice Epifcoporum, qui
majores Ecclefias rexerunt à Chrifto ufque ad tempora
Magni Conftantini. Hic index habetur in Biblio-
theca Fiorentina, poft hiftoriam Ecclefiafticam Eufebii
Csefarienfis. In eo igitur indice inter Epifcopos Antioche-
nos decimus fèptimus ponitur Timaus : decimus oélavus
Cyrillus: decimus nonus Tyrannus ; vicefimus Vitalis:
vicefimus primus Philogonius. vicefimus fecundus Romanus
: vicefimus tertius Euftathius. In margine vero ad
nomen Philogonii adferiptum eft hoc fchölion, mptiotrav
071 ®ioaü>p>)T@^ itzro t S 4>iAoj9i>iou . EùfuSloy <p>i(ri. Id eft,
nota quod Theodoritus pofi Philogonium nullo interjeiìo ponti
Eufiathium. Nicctas quoque in thefauro orthodoxa:
fidei, libro f capite q Romanum inter Epifcopos Anti-
ochenos collocat, ita feribens: Siquidem pofi Domnum qui
Paulo Samo/ateno fuccejferat, Antiochena Ecclefia prafuerat
Tim&us, deinde Cyrillus, tum Vitalis, cui Philogonius fuc-
cejfit, quem Paulinus fubfecutus eft, & Paulinum Romanus,
is qui comprehenfus, cum pro Chrifti religione tuenda mar-
tyrio vi tarn finiijfet, Antiochia Epifcopo vidua reliHa eft.
6)uìa nimirum, ut par eft, per tyrannorum perfecutiones E-
pifcoporum eleéiio libera non ejfet. Haec poftrema Nicetae
verba, defumpta funt ex hoc Sozomeni loco quem pne
manibus habemus. Sed uterque fallitur. Romanus enim
nunquam Epifcopus fuit Antiochiz, fed Diaconus celebri
martyrio perfunöus eft Antiochiz, ut tradit Eufcbius no-
fter. Iis autem Colf, quos nominat Sozomenus, Philogonius
AntiochenfemEpifcopatumgcrebat,ut docetTheodoritus
in 'lib. l. Hiftoria:.
ß 2 TtTfCLTrlo,