zoon naar Aquitanie teruggaan; zij omhelsden elkander onder vele tränen; zij
zagen elkander niet weder.
Volgens de bijgeloovige meening dier tijden kondigden vele voorteekenen aan
den hemel en pp aarde groote gebeurtenissen aan. Toen Karel in 811 nog een-
maal een krijgstogt tegen Gotrik, Koning der Deenen, ondernam, had hij daarbij
het ongeluk van zijn paard te störten, waarbij zijn zwaard brak.
In Januarij 814 keerde de koorts, die hem van tijd tot tijd kwelde, met
grootere hevigheid terug, Geene middelen baatten, en na zeven dagen overleed
■de groote Keizer op den 28 Januarij daaraanvolgende in zijn tweeenzeventigste
jaar, na eene rpgering van zesenveertig jaren. Zijn ligchaam werd gebalsemd en
in zittende houding, pp eengn marmeren zetel, met een aantal reliquien en in-
signién, in den grpfkelder geplaatst, die tweehonderd jaren daarna, op hevel van
Keizer Otto I II , en later, in 1166, nogmaals door Keizer Frederik I geopend
is geworden; deze laatste keer toen Karel door Paus Baschalis III onder het
getal der heiligen was opgenoroen. De Keizerlijke insignién van den grooten
Vorst, later door verschillende Keizers gedragen, berusten thans te Weenen.
Karel heeft vele gedenkteekenen van zijne grootsche regering nagelaten. Tot
deze neigde vogral zijn groot§ geest, Hij verschafte door deze aan duizenden
nuttigen arbeid en wekte den zin des volks op tot het verhevene en sohoone.
Over de betrekkelijke schoonheid zjjner raunten, nadat hij Italie had leeren
kennen, spreken wij weldra. Ook zijne bouwwerken, volgens de Romeinsche
voorbeelden, die hij voornamelijk in Noord-Italie en zuidelijk Prankrijk aantrof,
getuigen van zijnen groptschen aanleg en voor zijnen tijd goeden smaak. Be-
halve de zoo aanstonds door pns te vermelden paleizen, grondvestte hij onder-
scheidene steden, die nog bestaun, b, v. Halle aan de Saale, Itzehoe in Holstein
, Hochbuchi aan de Elbe, het tegenwoprdige Hamburg; in Westphalen aan
de Lippe eepe stad, naar hem Karlstadt geheeten, waarschijnlijk waar thans
Lipstadt ligt. Bij Boulogne houwde hij eenen vuurtoren ten beboeve der zee-
lieden , die bij nacht längs de gevaarlijke kust voeren; bij Mentz eene sohipbrug,
later, helase! door brand vernietigd. Hij begon ook eene grootsche onderneming
tijdens zijnen ooriog tegen de Avaren, toen hij door een deel van zijn leger een
kanaal liet graven, dat den Donau met den Rijn, en alzoo de Zwarte- met de
Noordzee in "verbinding moest brengen. Ten gevolge van de onervarenheid der
toenmalige ■waterbouwkundigen ; althans van- die zieh in s Vorsten dienst bevon-
den, stortten de wanden« van het kanaal in en werd het onbruikbaar. Het
grootsche« van Kared werd in onze dagen door Koning Lodewijk I van
Beijeren weder opgevat en gelukkig voltooid, zoodat het-kanaal, dät de Donau
met den Rijn verbind!,, teregt ’»Vorsten naam draagt. Ben! vaartuig kan nu
regelregf van Weenen naaè Amsterdam komen.
Onder de groote bouwveerkeni van Karel behooren in de eerste plaatis vermeld
te worden het paleis- te- Nijmegen ¿ waarin de groote'Vdrst drkwerf vertoefdo; Van
zijn verblijf in- hooger gelegene plaatsen van Nederland vermeldt de geshhiedenis
niet,, doch waarschijnlijk. zal hij- ook Tiel, en de merkwaardigehandelstadDunr-
stede- (Dorestadus) eh ook de- tegenwoordige' Friesche strekeü wel bezöcht hebben.
Het Keizerlijké paleis téi Nijmegen is op het einde der 18e eeuw door de révolutionnaire
barbaren- voor afbraak verkocht geworden, en slechtw geringe over-
blijfselen zijn daarvan nog. te vinden. Het droeg toeh den naam van het Valkhof ;
missehien omdat- de groote Vorstelijke jagtpsrtijen vroeger van daár üitgingen.
Veirder stichtte Karel h-eti paleis Ingelheim , dat 100 zuilen bevatte. Döch van
al de 160 paleizen, die hij bij het doorreizen der verschillende gewesten van zijn
gtöot Rijk vari tijd, tot tijd bewoonde, was hem het geliefdste- dat van Aken,
waar of! in- welks naibijheid- hij waarschijnlijk geboren was, te midden- der
Austrasiscbe Franken, op echt Duitscherr gnond, Dit paleis was van buiterige-
wone-práeht én van voor die dagen uitstekende schoonheid. De heerlijkheid- van
Italie,, van ZnideFrankrijk en van de Levant was er aan cijnsbaar gemaakt. In
dat paleis, vóór hetwelk het ruiterStandbeeld van Theodorik, den Koning der
Oost-Gothäen, prijkte-, uit Ravenna derwaarts overgebrrigt, waS de gtoote gerigts-
zaal,, waarin Karel zestien malen den Rijksdag verzainelde, Wäarrin hij- jaarlijks
de hulde van dei afgevaardigden uit de versehillendn deelen vari'zijn gfoöt Rijk
ontving-, en« waar gezanten van den Paus, van den Gnekschen-Keizer, vari den
Patriarch van Jeruzalem ,-van den Kan der Avaren, -vrin deri Köriing der Deeüen,
van den; Koning der Pèrzen en deri -Kalif van Bagdad , gelijk- de verdrevene
Köningen - der Mooren iri Spanje voor- hem- verScherien, meestàl met rijke ge-
schenken beladen,
15*