een diameter van io ä 15 cm., dikke wanden en körte leden.
Voor stijlen, gordingen enz. voor tijdelijke gebouwen levert
deze bamboesoort, die gewoonlijk /0.25 per stuk kost, een
zeer goed materiaal.
De tbmong- en andong-soorten, die veelal in het landschap
Sambas voorkomen, hebben 6 a 7 cm. middellijn en geledingen
van 40 ä 50 c.m. lengte. De marktprijs is 3 ä 4 cents per stuk.
Voor vlechtwerk, pikolan’s, voor de vervaardiging van
vlotten, enz. maakt men gewoonlijk gebruik van bamboesoor-
ten bekend onder de namen van bamboe-manis, -tipis, -ampil,
-pbring,-anai,-kbling,-aoer en -abah,welke soorten vrij wel over-
eenkomen met de bamboe-opoes en de bamboe-toli van Java,
doch minder sterk en duurzaam zijn. Vooral de bamboe-manis
is zeer siecht en wordt sterk door insecten aangetast. De middellijn
dezer soorten wisselt af van 2 tot 5 cm. ; de wanden
zijn dun en de geledingen meestal zeer lang, soms tot 1 m. De
marktwaarde dezer alom in de bosschen verspreide soorten is
2 ä 5 cents per stuk. Aanplantingen van bamboe komen bijna
nergens in het gewest voor.
Rotan wordt overal zeer overvloedig aangetroffen. De beste
soorten, zooals de rotan-sbgah, -mbrdah, -pblandoek, -sbnih,
-tapak,-lbmah, -doeri-kblian, -loewah,-djbmpajang,-maran-padi
en -maran-dahan, die voor uitvoer in aanmerking komen, zijn
echter op de gemakkelijk bereikbare plaatsen, zooals längs
de oevers der rivieren, reeds grootendeels uitgeput en worden
nu nog slechts diep in de wildernissen aangetroffen, w. o.
vooral in de wouden van het Boven-Kapoewasgebied en in
het Matansche. In de laatstgenoemde streken komt 00k nog
bijna uitsluitend de rotan-sbgah en de rotan-sbmamboe (die
veelal tot het vervaardigen van wandelstokken wordt gebe-
zigd) voor.
De minder goede soorten als rindam, antoe, boewaja, tb-
rais, oendan, djblajan, dahanan, boeloe, kies, djageh, pbladan,
lbhok, oedang, saboet, sbroh, nganga, gbtah, djbloendang,
tbdong akar, enz. zijn in het geheele gewest alom verspreid.
In ongespleten toestand dient de rotan vooral als bindma-
teriaal, 00k voor kabels en trossen ; gespleten wordt ze ge-
bruikt voor mat en vlechtwerk, enz. De marktprijs van de rotan
varieert van f 3 tot / 11 per pikol in ongespleten toestand,
en gespleten van f 0.30 tot f 1.20 per bos van xoo stuks. Sb-
mamboe kost/0.50 a f 1 per stuk. Het prijsverschil houdt
verband met de min of meerdere helderheid der kleur (goud-
geel), de gladheid der oppervlakte en de fijnheid der knoopen.
Deze kenmerken geven tevens den minderen of meerderen
graad van dichtheid, taaiheid en duurzaamheid aan.
Daar de inzameling der rotan geschiedt door de Stengen
met p-eweld naar beneden te rukken, waardoor de stoelen dik-
wijls zeer beschadigd worden, terwijl men 00k gewoonlijk te
vroeg oogst, wanneer er nog'geen vruchten zijn voortgebracht,
die tot uitbreiding der planten kunnen dienen, bestaat er groot
gevaar voor algeheele uitroeiing der waarde-vertegenwoordigende
soorten.
Gbtah vormt een der producten van het woud, die het
meest waardevol uitvoerartikel vertegenwoordigen.Dehoogst
roekelooze wijze waarop het oogsten plaats vindt, n.m. door
eenvoudige omkapping van de zelfs zeer jonge boomen die de
gbtah opleveren, moet op den duur tot eene algeheele uitroeiing
van dit zoo kostbaar en hoe langer hoe meer in gebruik
toenemend handelsartikel leiden. Reeds nu moet de bevolking
zieh zeer diep in de binnenlanden begeven om nog bruikbare
soorten te vinden en in tal van streken zijn zelfs geen gbtah-
boomen meer te vinden. De productie neemt dan 00k stellig
af en hiermede zal een der weinige bronnen van welvaart voor
de inheemsche bevolking verloren kunnen gaan. Wel heeft
het Europeesch bestuur nu en dan pogingen aangewend om
de vorsten en de bevolking het verderfelijke van de tot nu toe