van Huisduinen, maar de toenemende handel van Amsterdam
en de belangrijke uitbreiding der oorlogsvloot werkten günstig
op den bloei der plaats, in wier nabijheid dag aan dag zooveel
scbepen binnenkwamen en nitliepen, al bleef Texel ook nog ge-
ruimen tijd boven den Helder door officieren en matrozen be-
gunstigd. Tal van vreerndelingen betraden hier voor ’t eerst den
Hollandschen grond, en al was de gelegenheid om van boord te
komen gebrekkig, — Constantijn Huygens werd nog in Maart
1692 met een kar uit het schip gehaald en aan land gebragt, —
de logementen waren er talrijk en goed. H e t w a p e n va n H a a r l
em althans wordt om zijn netheid geroemd. Eerst in 1624 was
er een kerk gebouwd, en veel had het opkomend dorp van de
zee te lijden, zoodat. de huizen telkens meer landwaarts in werden
gebouwd en het houten kerkje in 1679 moest worden verplaatst,
om niet verzwolgen te worden. In de dagen der B a t a a f s c h e
r e p u b l i e k werd de Helder, dat reeds vroeger door eenige
batterijen was verdedigd, met ten deele nog bestaande vesting-
werken omringd. Napoleon wilde er- het „Gibraltar van het
Noorden” van maken, en hij begon met den aanleg van ge-
duchte versterkingen, waartoe voornamelijk Spaansche krijgsge-
vangenen werden gebruikt. Wat zullen die ongelukkigen, in de
moerasssen en onder den guren hemel van Hollands uithoek,
naar hun zonnig vaderland hebben gesmacht ! De admiraal Ver-
heull, trouw a.an zijn’ eed, hield tot in Mei 1814 de sterke
forten voor den keizer bezet en daarmede de Zuiderzee gesloten.
Sedert werd de kring der vestingwerken tusschen Noord- en
Zuiderzee nog aanmerkelijk verbeterd, en voldoen zij thans wel-
ligt niet meer aan de eischen, die de nieuwe oorlogskunst stelt,
d§ hand is met kracht aan het werk geslagen, om de forten en
batterijen hoe langer hoe meer te doen beantwoorden aan hunne
bestemming. Een aantal verbeteringen in aanleg en bewapening
is reeds tot stand gebragt.
Buiten den Helder in het open veld gekomen, zien wij ter
regterzijde de wallen van het groote fort E r f p r i n s : Z-Ooste-
lijk ligt het fort D i r k s A dm i r a a l ; aan weerskanten van het
kanaal de forten We s t o e v e r en Oo s t o e v e r , terwijl vöör
ons, buiten de lijn, het fort K i j k d u i n met den hoogen vuur-
toren op de duinen oprijst. Van Erfprins tot Westoever loopt
een borstwering, terwijl de gronden daaromheen door een sluis
onder water gezet kunnen worden. Zoo zou de positie van den
Helder werkelijk bij goede bezetting en verdediging zeer sterk
zijn, wanneer maar niet de tegenwoordige ver dragende kanon-
nen de kostbare Marine-inrigtingen en de vloot in ’ de havens
uit zee konden bereiken.
De straatweg, dien wij volgen, brengt ons niet tot Huisduinen.
Hij laat ons straks in den ste ek, om zieh naar het kerkhof
te wenden. De levenden hebben een smal voetpaadje tot h u n
gerief; wat per as naar dorp en fort wordt vervoerd, verzinkt,
bij droog weer in het zand, bij nat weer in den modder. Daar
komen eenige Soldaten met een’ broodwagen aansukkelen. Hoe
moet het gaan, als hier een zwaar stuk geschut moet vervoerd
worden! Vermoedelijk wordt deze weg opzettelijk niet bruikbaar
gemaakt, om aan de bezetting van het fort eenige bezigheid en
onmisbare lichaamsbeweging te verschaffen.
Van H u i s d u i n e n is niet veel te zeggen, dan dat het oud is.
Reeds in de 10de eeuw wordt H u s i d i n a onder de bezittingen
van St. Maarten te Utrecht genoemd. ’t Behoorde later aan de
Heeren van Egmond, aan wier roemruchtig wapenschild het
tegenwoordige wapen der gemeente nog herinnert. Isaäk le Maire
kocht den grond, benevens het Koegras, uit de Egmondsche
goederen, maar de HH. Staten van Holland en West-Friesland
behielden het regtsgebied aan zieh. De zeevond behoorde den
grave en er spoelde nog al eens wat aan, in 1344 een kist
met Engelsch geld, ter waarde van 23 Sch. 4 d . , H - maar daar-
entegen kwamen voor zijne rekening de kosten van het begraven
der lijken, die de zee aan het strand wierp. ’t Mag vermoed worden
, dat de graaf wel eens naauwkeuriger opgaaf kreeg van de
dooden, dan van de goederen, die gevonden werden. De tijd
van bloei, dien Huisduinen in I7 dc eeuw heeft gekend, toen
er tal van commaudeurs te r walvischvaart woonden, liet misschien