dijken hezweken telkens weer en hopeloos sclieen de worsteling.
Maar toch zegevierden volharding en geestkracht. Met het jaar
1545 begon de herovering van het verloren gebied en na dien
tijd rustte het groote werk niet. Nog bij voortduring worden
polders ingedijkt, en ’t laat zieh aanzien dat eens de gansohe
Dollard zal worden herwonnen, dat overal de landman rijke
winsten zal vergaderen, waar nu de visscher nog telkens schraler
voordeel vmdt; dat de hooge daken van kostbare bofsteden alom
zullen oprijzen, waar nu de jager in de plassen en poelen zijn’
buit van ganzen en eenden belaagt.
Onze weg leidde ons gisteren reeds längs duizenden bunders
heerlijken kleigrond, waar vooral in het voorjaar de geele
bloemen van het koolzaad glinsteren. Bn wat er geworden is van
de geweldige waterplas, die eens hier woedde en golfde, dat zien
wij heden bij vernieuwing.
Winschoten ligt op de uiterste punt van een’ tamelijk hoo-
g e n , uit zand en leem gemengden grond. Daaraan heeft het zijn
behoud te danken gehad, want onmiddeilijk ten N.., ten O. en
ten Z. strekten zieh eenmaal de groote wateren.uit. Daar vinden
wij ook terstond de vette Dollardklei. ’t Is een vlak land, maar
dat overal de blijken van vruchtbaarheid draagt. Meest is bouw-
en weiland, maar ook enkele steenbakkerijeu vertoonen hun roode
daken. Boerderijen liggen hier en daar verspreid, en een reeks
van die kloeke gebouwen, door hagen, boomgaarden, moes- en
bloemtuinen omringd, is bij een scherpe bogt längs den weg
geschaard. Zij vormen het gehucht O os t e r e in d e en zijn ge-
bouwd op den zoom der hoogere streek, waarop onze baan ver-
der voortloopt. Als een inham was tusschen dit gehucht en Winschoten
de Dollard doorgedrongen, en de huizen, die er vroeger
stonden, waren voor het geweld van het water bezweken. Na
een tweede bogt brengt ons de weg längs een vrij breede vaart,
en reeds spoedig begint de lange rij der statige woningen, wier
aantal en wier aanzien zoozeer den billijken trots der Groningers,
de regtmatige bewondering der vreemdelingen opwekken. Waar
elders — tenzij dan in dit zelfde Groningerland — vindt men hun
BEERTA.
gelijken! Sommigen zijn meer groot dan sierlijk. De oude type
heeft het breede voorhuis met den schuin oploopenden voorge-
vel, beneden met zes ramen, daarboven vijf, vier, drie en twee
vensters en een in de punt. De nieuwe heeft de platte lijst en
het hooge dak, op de hoeken met schoorsteenen gekroond, en
op iedere verdieping een gelijk getal vensters. De deur staat in
’t midden der eerste verdieping. Een hoog steenen bordes, met
lantarens of bloemvazen, voert er heen. Een balustrade met va-
zen of krulwerk siert de daklijst. Heldere spiegelruiten blinken
u tegen. De roode baksteenen van den gevel zijn met pilasters
van „portland” afgezet, soms geheel bepleisterd. Allen hebben
de reusachtige schuur gemeen, die trapsgewijze allengs breeder
uitspringt. Daar vindt de oogst zijn bergplaats. Daar staan de
schoone runderen en de krachtige paarden. Daar worden de veel-
soortige landbouwwerktuigen bewaard. In het voorhuis treft gij
de meubelen, — tapijten en spiegels, sofa’s en pianino’s , staatsie-
gordijnen en platen, — die anders als de weelde der steedsche
huizinge plegen te worden beschouwd. Een Engelsche aanleg met
grasperken, bloembedden, vijvers, heesters, breidt e r voor zieh
uit. Zoo is het over een aanmerkelijke lengte, totdat de lange,
breede dorpsstraat van B e e r t a ons een menigte, wel minder
prächtige, maar evenzeer nette en uitstekend onderhouden bur-
gerwoningen te zien geeft. Kerk en to re n , naar landsgebruik
van elkander afgezonderd, liggen ongeveer in het midden der
buurt op het beplante kerkhof. De eerste is een gebouw uit het
begin der 16ae eeuw, ten deele met duifsteen van de vroegere
kerk opgetrokken en heeft een platgesloten koor. De tweede draagt
een lantaarn en herinnert aan de Wiuschoter theebus. Zij be-
hoeven ons niet lang op te houden en weer gaat het voort tusschen
huizen onder het hout en met bloemen voor de glazen,
weer längs de vaart, die ons een oogenblik verliet, en längs de
boerderijen, met spiegelruiten, balkons, veranda’s, aan wier getal
geen einde schijnt te komen. Werkelijk is hun lange reeks ook
nog geenszins ten einde, al wenden wij ons zijwaarts af, want
daarginds, in het groen, ligt de kerk van N i e u w - B e e r t a , mid