I
326 NATUTJE- BN KTJNSTGENOT.
in zijn lengte te doorwandelen. De grintweg van Hoog-Soeren
loopt regt op de Hervormde kerk aan e n , daar gekomen, heb-
ben wij dus te r regier- of ter linkerhand de lange dorpsstraat
in slaan, maar ter bekorting staan ons wegen open, d ie , in Z. O.
of N. O. rigting, meer regtstreeks naar het Station of naar de
L o o a 11 e e leiden.
I i i
I
Onze morgenwandeling heeft lang genoeg g eduurd, om ons
eerst tegen den tijd der t a b l e d ’h ö t e in ons logement te
doen terugkeeren. Apeldoorn is tot ontvangst van gasten uitste-
kend ingerigt. H et bezit meer dan een goed hote l, waar op alle
uren van den dag voor bezoekers van allerlei rangen en behoeften
het noodige —■ en vrij wat meer dan het strikt n o o d i g e • -
te verkrijgen is. Wij hebben ze lief, de eenzame plegtige bos-
schen, de ongerepte heiden, de stille plekjes, die Apeldoorns
omtrek zoo rijkelijk aanbiedt. Wij gevoelen ons magtig aange-
tro k k en , door wat daar spreekt van de dagen van weleer. Wij
zouden niet waard zijn den wandelstaf op te nemen, als wij op
onze zwerftogten van ontberingen niet wilden weten. Maar wel-
lcom toch ook aan ons, kinderen der 191« eeuw, het bloeijend
dorp, met zijn opgewekt leven, met zijn gemakken' en weelde
en genietingen, waaraan wij gewoon zijn geraakt eh die wij
dnbbel waardeeren, wanneer wij een’ tijd lang als buiten de be-
schaafde wereld hebben rondgedoold.
Apeldoorn is ganschelijk een nieuwe, moderne plaats, ten
deele zelfs nog zeer nieuw en jaarlijks zieh uitbreidend. Geen der
openbare gebouwen draagt den Stempel van oudheid; langer dan
een halve eeuw heeft trouwens ook niet een er van gestaan; en
van de huizen der particulieren dagteekenen ook verreweg de
meesten uit de laatste ja ren, terwijl de ouderen door vertimme-
OUD BN NIEUW APELDOORN.
ring en zorgvuldig onderhoud de sporen van den tijd nagenoeg
allen verbergen. Om iets ouds te zien, zouden wij in een der
benedenloealen van het gemeentehuis het stulc van den zand-
steenen doopvont moeten gaan opzoeken, het eenige, wat van
de in 1840 gesloopte kerk is overgebleven. Toch behoort Apeldoorn
onder de plaatsen, wier naam het vroegst wordt genoemd. De-
zelfde W a l t h e r en R i e h l i n t , die ons reeds zijn voorgekomen,
schonken in 793 twee deelen eener hoeve met een gebouw in de
villa of marke A p o l d r o aan de abdij van L a u r e s h am . Veel
la ter, maar niettemin .lang geleden, in 1228, blijkt het kapittel
van S te., Ma r i e te U t r e c h t hier een’ hof te b ez itten , aan ze-
keren A l t e t u s in erfpacht gegeven voor twaalf malder haver,
terwijl bij versterf door den nieuwen hofmeijer eene mark moest
worden betaald. Wij hebben dezen hof te zoeken in de boerderij
R e i d b r o e k , nabij het p u n t, waar de koningsspoorweg de
groote spoorbaan verlaat. ’t. Is het voormalige adellijke huis Rid-
d e r b r o e k , in 1667 verbrand, de zetel van het edele geslacht
v a n A p e l d o o r n , dat uit die meijers gesproten was. Hun wa-
pen wordt nog door de gemeente. gevoerd, maar overigens is
van hun geslacht naauwelijks meer een herinnering over. Zoo is
’t met alles',-î-wat uit vroeger eeuwen dagteekent. Spoorloos ver-
dwenen is de oude S t. A n t o n i u s k a p e U die eenmaal aan den
weg naar Soeren stond. Een ledig marktplein is nu de plaats ,
waar de kerk heeft gestaan, onder wier gewelven de B e n t i n c k s
van h e t Lo o rustten, waar ook de admiraal v an Ki n s b e r g e n
begraven was en tijdelijk het lijk der prinses Douairière, in 1820
op h e t L o o gestorven, was bijgezet. Breede s tra te n , schaduw-
rijke lanen, ruime winkels met spiegelruiten en h et koninklijk
wapen boven de d eur, nette huizen, sierlijke magazijnen, rijke
buitenverblijven, fraaije nieuwe kerken en schoolgebouwen,
waaronder de K. H. B. S. P r i n s H e n d r i k d e r N e d e r l a n -
d e n , de s c h o o l v a n Z. M. Wi l l em I I I , de s c h o o l v an
K i n s b e r g e n — de nieuw aangelegde en nog niet voltooide,
maar toch reeds veelbelovende Or a n j e - en S o f i a p a r k e n ,
hebben in de laatste jaren het eenvoudige, afgelegene Veluwsche