pages ruirn voorzien van geurigen wijn, uit zilveren kannen in
fijn geslepen bokalen geschonken. Een droomgezigt inderdaad,
na de lange eenzaamheid en' de woeste heidevelden en de arme-
lijke h a tte n ! Nu hij gast is op ’t paleis, is hij op eens als m
een nieuwe wereld verplaatst. En dag op dag is t afwisseling
van genot. 't Gaat ter jagt in de bosschen op het edelhert of
het wilde zwijn; ’t gaat, over de uitgestrekte vlakten in vliegenden
galop, terwijl de valk in steeds kleiner kringen boven
den ängstigen reiger zweeft; en als ’s middags de stoet terug-
k eert, dan weergalmen de bosschen van gejuich, dan is de lange
trein van karren beladen met het gevelde w ild , dan volgen ruiters
en wagens in vrolijke mengeling de zegeteekenen van den dag.
En ’s avonds gaat het ten dans, of het hazardspel wekt de harts-
to g te n , of bij de kletterende fonteinen, door het maanlicht ver-
zilverd, onder de statige kroonen van de donkere lanen, op den
kalmen spiegel van den grooten vijver, wordt vertrouwelijk ge-
keuveld, liefelijk gedroomd en gedweept. Ernstige staatsmannen,
vorsten uit den vreemde, luchtige hovelingen, schrandere geesten,
schoone darnes, onrustige fortuinzoekers, invloedrijke edelvrou-
wen ontmoeten elkander op h e t Lo o , als koning Wi l l em
daar zijn hof houdt in de körte dagen, die hij op den vader-
landschen grond mag doorbrengen. En als de vreemdeling straks
in zijn karos het ijzeren hek van de bassecour weer uitrijdt,
als op eens heel het schitterend paleis in het bosch is verdwe-
n e n , als ’t weer door woud en h e id e , in diepe eenzaamheid en
ongestoorde stilte g a a t, dan is ’t h em , of hij een visioen heeft
gehad, dat bij ’t ontwaken vervloog.
H e t L o o is geheel en al een schepping der k u n st, en ’t
kan ons min of meer bevreemden, dat de keus van den prins
van Oranje op een oord, zoo afgelegen als d it, was gevallen,
om er een prächtig paleis en kostbare plantages aan te leggen.
’t Was zonder twijfel voor de jagt uitnemend günstig gelegen.
Statige bosschen en heerlijke vergezigten waren er overvloedig,
ook loopend water werd er niet gemist. Maar hoe ontoegankelijk
was de landstreek, zelfs voor het geslacht der 17de eeuw, dat
waarlijk op het punt van goede wegen niet verwend was! Hoe
lang was de reis van den Haag derwaarts! Hoeveel uren lag het
zelfs van de naaste steden, A r n h em en Z u t f e n , D e v e n t e r
en Zwo l l e ! Zelfs toen de straatwegen waren aangelegd, bleef
een bezoek aan Apeldoorn een genot, dat zuur genoeg gehaald
moest worden, vooral door hen — en dat waren de meesten —-
die van Arnhem uit het deden. ’t Eenige, wat ouderweg te zien
was, was de beroemde eikenhouten käst, op de eenzame pleis-
terplaats d e Wo e s t e h oeve . Toen prins Willem het Loo
kocht, was er natuurlijk nög niets van al die aantrekkelijkheden,
waarmede de kunst de trotsche maar woeste natuur in later
jaren heeft getooid, en die natuur zelve bood niet zooveel a a n ,
wat niet ook in den orntrek van ’s prinsen, althans veel minder
afgelegen, h u i s t e D f e r e n werd gevonden. Maar was ’t mis-
schien aanvankelijk alleen om een jagthuis te doen, eens in ’t
bezit van kasteel en grond, werd de landstreek den vorst van
jaar tot jaar liever. Weldra was het Loo hem van al zijn lust-
huizen het liefst. Hierheen trok h ij, zoo menigmaal ’t hem
mogelijk was. Hier vertoefde h ij, zoolang hij kon, terwijl hij aan
zijne andere goederen, behalve l i o n s e l a a r s d i j k , maar vlug-
tige bezoeken bragt. Hieraan wijdde hij al zijn zorgen en de
naam van geen enkel paleis of kasteel is dan ook zöozeer met
den zijnen verbonden als die van zijne luisterrijke schepping
het Loo.
En sedert bleef die naam aan de geschiedenis onzer stadhou-
ders en koningen naauw verbonden. Geen hunner, die er niet
menigmaal zijn ■ verblijf hield, geen h u n n e r, die niet het zijne
tot vergrooting en verfraaijing der vorstelijke bezitting bijdroeg.
Geen Nederlander, die zieh daarom niet voelt aangetrokken door
de geliefkoosde woonplaats zijner vorsten, en op onze Wä n d e -
l i n g e n d o o r N e d e r l a n d rigt als van zelf onze voet zieh
derwaarts, waar zoovele herinneringen zieh vereenigen met de