m . Vides igitur animalia jam quatuor eile
dei cripta. Cujufinodi fine animalia ifta debe-
mus advertere : simili tudo, inquit, vultus eorum
facies hominis ¡facies leoni's a dextris illis quatuor,
ér facies vituli dfinißris illis quatuor, (fi facies-
aquila defuper illis quatuor, & aU eorum extenfa.
113. Hic quoque animarti deferibi accepimus,.
cujus quatuor animalia, quatuor affe&iones
funt : fed non ita , ut ills quas fupra deferipfi-
mus j adhuc enim ills erudiimtur anima:, pro-
ceiTumque aecipiunt : hic jam perfetta deficri.
bitur. Denique il la: invitantur ad cslum , h sc
in carlo eft cum Dei'Verbo. Habet autem quatuor
affe&iones , id eft, fimilitudini hominis,
ieonis, vituli, Se aquila: comparandas. Quas«
formas pro librorum Evangelicorum proprietà-,
te accepimus figuratas. Et ideo hic quoque ini
homine rationabilis ,in leone impetibilis, in vi-
tulo eoncupifcibilis, in aquila vifibilis per figu-
ras animalium fpecies affe&ionis expreflaeft.
114. Nam in omni iàpiente viro Prudentes
G r s c is effe memoraverunt Ao>two»J0uiu»i9<x.o],
, foo&.'Tìxàìv: Latini vero prudentiam,
fortitudinem, temperantiam , atque juftitiam.
Prudentia enim rationis humans eft : fortitudo
vini quamdam ferocientis virtutis habet, mor-
tifque contemtum : temperantia facrats vinculo
caritatis, myfteriorumque contemplatione
csleftium negligit corporis voluptates: juftitia
in alto quodam luggeftu locata videt, explorat-
a que omnia : 1 qua: alias potius nata quam fibi.
non tam fuas utilitates quam publica emolumento
rimatur. Meritoque anima operata juftitiam
, formani aquila: accipit, quod terrena de-
''fugiens, totaque cslefti fublimis Se intenta myfl
terio, refiirredionis gloriam pretio squitatis
adipifeitur. Propter quod ad eam didum eft :
Renovabiturficut aquila juventus tua.
ilj. Eft ergo & juxta David, alis fpiritalibus
anima fulta, quam eoufque volucrem nobis vo-
l’uit declarare , ut alibi quoque diceret : Anima
noftra ficut paftèr erepta eft de laqueo venantium.
Et alibi : In Domino confido, quomodo dicitìs animarnea
: Tranftnigra in ntontem ficut pa(fcr? Habet
igitur alas anima fuas, quibus iè poifit libera
levare de terris. Alarum autem remigium non
materialis compago pennarum , fed continuus
ordo bonorum fa&orum eft 5 qualis ille Domi-
i. nicus, cui bene dicitar : Et in umbra alarum tua-
rum fperabo. Non folum enim manus ili*: Domini
affixs cruci in modum volantis extents
fed etiam fa&acsleftia, velut umbra refricre-
rante falutis s te rn s ,mundi ferventis incendia
temperarunt,
116. Ergo quia volandi nobis data eft copia,
a. Mff. aliquor, qua aliis potius nota: melius alti & edit, qua
aliis potius nata Set. quam fententiam iifdem verbis reperics in
P fiil.jj.c o l 768. num.7.
* . Militia non folum de caflrenfi intelligkur, fed etiam de fo-
renfi profeflionc. Symmachus Hb.7. eprft n + . Fungetur militia
infermiti litterarum & c. Immo vero etiam ad iignificandum quod- i
Iibet munus eam diitionem folemùs adhibere, cùius exempla paf-
fim oceurrunt.
b. Parif. quardam edit, ac mff. nonnnlli, gravitai diclorum obfit■ !
melius aha:, ac plures mfT. abfit-, hic enim gravitas idem eft ‘
atque auiloritas feu vericas, quam poetis abrogai Ambrofius. Ite- i
riun, ubi omnes edit, ac m(T. aliquot, declarare voluerunt prüden I
twm maturitati, non pauci mff. legunt, declarare voluerunt prudentiam
maturit at e &c. non fatis reifte. Poliremo Giil. in marg. &
».om. edit, in corpore cum m ff nonnullis hajjent volatjs per
PfalAx 3.7.
F fa li o . i .
A excitet in fe unufquifque gratiam Dei, ac pofte-
riora oblivifcens, priora appetens,ad deftina-
ta contendati Procul à * militishonoribus,pro-
cul ab sftibus, mundi j ne quod fabuls ferunt,
sftu iolìs cera refoluta Icareos volatus penna re-
labente deftituat. N am lice tb gravitas dido-
rum abfit j poetico tarnen fale declarare voluerunt
prudentiiim maturitati tutos efle volatus
per isculum, juvenilem vero levitatem obno-
xiam cupiditatibus mundi, refluentibus pennis,
B1 & p er oblivia veritatis meritorum compage refoluta,
majore pernicie in terram relabi.
117. Haud facilis volatus omnibus : difficilis
etiam c difeordantibus internis anim'alibus vi-
t s curfiis huraans eft. At fi fibi, adusi noftri
ordo conveniat, videbit & in nobis propketa
rotam illam unam fuper terram conjundam
animalibus quatuor. Videbit ergo ruriùs Ezechiel
j videt enim adhuc & viget, &: vigebit. Videbit,
inquam, rotam in medio ro ts iùper ter-
Q ram fine offenfione labentem. R ota enimiiiper
terram vita eft corporis ad anims aptata vir-
tutem, & ad Evangelicum cohsrenci curfu formata
prsceptum : rota autem, in medio r o t s ,
veluti vita intra vitam 3 quod fimdorum fibi vita
non di ilo net, ied qualis fuerit fuperiorissta-
tis, talis fit òc fequentis : velquod in hac vita
corporis v its volvatur ufus sterns.
118. Cùm ifta congruerint,, tunc divina vox
reiultabit, tunc fiiper fimilitudinem throni fi-
D militudo ficut fpecies hominis apparebit. Hic
homo Verbum e ft, quia Verbum caro fatfum eft.
Hic homo à noftrorum .eft agitator animalium,
noftrorum redor eft morum , qui pro noftrorum
ratione meritorum , aut currum plerum-
que aut montem adfeendit, aut navim : ièd na vi
m in qua aut apoftoli navigant, aut pifeatur
Petrus 5 nec enim vilis eft navis, qus ducitur in
altum, hoc eft, ab incredulis feparatur? Cur
enim navis eligitur in qua Chriftus ièdeat, tur-
E ka doceatur 3 jiifi quia navis Ecclefia e ft, qus
pieno Dominics crucis velo iàndi Spiritus fla-
tu in hoc bene navigat mundo ?
ir«). In hac navi pifeatur Petrus: & nunc re-
tibus, nunc hamo pifeari jubetur. Grande myfi
terium i Spiritalis enim videtur eilè pifeatio
qua dodrins hamum mittere jubetur in iscu-
lum 5 ut primum illum martyrem » Stephanum
de mari elevet, qui cenfum Chrifti in interiori-
bus contineret 3 Mar tyr enim Chrifti thefau-
F rus Ecclefis. Martyr igitur ille qui de mari ad
cslum prfmus adfeendit,captus à Petro minil-
ter altaris, non reti, fed hamo levatur - ut rivo
fui fanguinis elevaretur ad cslum. Cujus in ore
thefauruserat, cùm Chriftum in confeffioneloctlum
, ubi vet. edic. ac multo plures mff. rcélius, volatus per U-
culum. r J
c . Omnes edit. difeordantibus in terris animalibusy mff. autem
nonnulh, di,cordantibus. In quaternis animalibus v it i & c. Ele-
gantius reliqui ut in textu.
d M f f aliquot, nofirarum agitator eft animarum.
e. Edit. de mari verrat : mff partim . . . . enteret partim.........
elevet. De Stephano autem non folum hoc lo co , fed etiam Hexaem.
h b.j. cap.tf.num.i6.& in Lucamlib.;. tram 7 i . difputatur.Ceterum
quod fubditur poli pauca, mnifter altaris , id fané aperte lignificar
diaconos non uc Ecclclìa- facaltates atque clcemofvnas tantùm ad-
miniitrarent , quemadmodum in Trullana Synodo contra Neo-
aefarienfcm, atque adeo uniyerlàm Patrum tradidonem conftitu-
tum e f t , fed ut altaris veri miniftri cenfcrentur, ficut jam alibi ani-
maavcrtimus.
Fhìlyy.
Ezech i .ij,
& 16*
ibidem 16,
Lue. ¡ . ).
& fa.
Matth.ij;
queretur. Quis enim thefaurus in nobis e ft, nifi A aqtu , & timucrunt. Apud Tudsos « aqua alta
Dei Verbum ? Dei ergo & retibus & hamo pifi.
catur perfedior 3 ut reti concludat, hamo adu-
. ra t: ied reti turba concluditur,hamo fingiilaris
eligitur. O fi mihi liceret illum hamum vorare,
qui adureret os meum * , & leVi daret falutem
yulnere .•
C A P U T X I X .
jHortatur virgines, ut fiubeant retia fipientia , id
U7-
IZw.y.+■'
¡Ibidem y.
Prw.1S.4-
non era t, quia non erat in corde viri. Ideoque
Dominus ä i t : Populus hic labiü me honorat, cor
autem eorum longe eft a me. In corde amat eile
Chriftus :Stcutenim fuit Jonas in venire ceti tribus
diebus & tribus noffibus j fic erit & Filius hominis
in corde terra tribus diebus & tribus nottibus.
124. Denique ut feias quia de fide dic it: Duc
in altum; ait Petrus: Praceptor, per totam nottem
laborantes nihil cepimus, fe d in verbo tuo laxabo
eft regnum calorum, quo ducere jubetur Petrus. B No dem habebat Petrus, antequam Chrif
Alia ejuftdem pracepti datur acceptio^ ut cor viri tum videret.Nondum enim ei venerat dies3quia
per altum intelligamus atque Ecclefiam: moxpro- veramnon videratlucem.Synagoganoxeft,dies
ponitur & tertia de ipfo Chrifto j unde & ref- Ecclefiaeft. Unde & Paulus dicit: Noxpracejjit,
pondet idem apoftolus incaftfum per nottem fe dj es autemjppropinquavit.^ B'ona lux , qus perfi.
Matt zf t .
Ibid 1 1 .4 0 ,
laboraffe, ¿puomodo etiamnum eadem Chriftus
ac Petrus dicant : Denique fubjungitur exhor-
tatio ut ß pretium quod Chrifto debemus , tot um
folvere minus liceat, fiait cm nos ejus beneficio
non indignos exhibeamus ; ne queratur fruftra
dis excuflit caliginem, fidei diem fecit. Dies
fadus eft Petrus , dies Paulus 3 ideoque hodie
natali eorum Spiritus iandus increpuit dicens:
Dies diei eruttat verbum^ hoc eft, ex intimo the. pf IM*
fauro cordis fidem prsdicant Chrifti. Et bonus
fanruinem fe profuditfe, ac loium fubiife'cor-C uterque dies, qui nobis verum lumen evomuit.
j <5. .. J r s jj j jj 125. H s c in Evangelio legimus. Et fortaftein
cs lo hodie de nobis Chrifti & Petri ifte fit ierruptionis.
120. T Nträte igitur, f ilis , in apoftoloruni re-
tia, qus non hominis audoritate, fed
Dei vocefaxantur 3 rete enim iapientis fpirita-
lis atque dodrins regnum cslorum eft, quia
feriptum e ft: Simile eft regnum calorum reti mijfto
in mare.
i2i. Audiftis hodie dicentem dominum Jefum
mo. Quotidie pifeatur Petrus, quotidie ei dicit
Dominus: Duc in altum. Videor mihi,audire dicentem
Petrum: Preceptor ¡ per totam nottem laborantes
nihil cepimus. Nox fuit,*pautiores ad
vigilias convenerunr. Laborat in nobisPetrus,
quando noftra laborat devotio: laborat & Pau-
lus. Denique audiftis dicentem hodie : ¿puis in- '
Simoni \Duc in altum, & laxate retia veftra inX.)ftrmatur, &ego non infirmar ? f Nolite facere ut
capturam. Ante non ducebat in altum Petrus, pro vobis laborent apoftoli. Ergo diculitei :
quando pifeabatur in ftagno. Etfi mare erat
altum non erat. Altum mare Scriptura nefeit.
Quid ergo fit altum,accipe : Aqua alta confilium
in corde viri. Altum cor viri eft, ubi nihil vado-
iùm eft. Duc ergo in altum difputationis tus fì-
deique remigium, due ih cor viri. Per parabolani
hic vocat ad Ecclefiam Petrum, quemiè-
cundùm Matthsum fimplici vocavit iermone
Per tot am nottem laborantes nihil cepimus. Nullus
certe de ditioribus jejunavit.Quibus hodie bene
refpondit Petrus : in timore hoc incolatus veftri
tempore converfamini, fd ente s quod non corrup-
tibtlibus argento v e l auro redemti eftis de vana veft
tra converfttione paterna traditionis ,fed pretiofe
f t anguine quafi agni incontaminati & immaculati
Chrifti Jefu. Non ergo aurum & argentum vos
ì.P ctr i .
iS. 19.
dicens : Venite, ¿r faci am vos piftatores homi num. E liberavit,ied probatio fidei multò pretiofior au-
I22. Eft Sc aliud myfterium : Due in altum¡ quia ro , quod perit.
f/é*». 4.11.
b¿;$$
I Lue »76.
I Rìw. 11.33.
c
IV7Í.17.
ante in arena erat, quando in Synagoga erat.
Alta non erat aqua Judss. Denique Samaritana
Se puteurn altum putabat dicens : Etputeus
altus eftfunde mihi dare habes aquam vivami N on
ergo ducere b in altum poterat, quando cum
Juasis credebat, qui etiam de puteo aquam hau-
rire non poterant. Ideo dicitur Petro : Due in altum,
hoc eft, duc ad Chriftum 3 altus eft enim
126. Bonus ièrvus pretium ftudet reparare do¿
mino, quod pro fe folutum eft. Noli aurum parare,
filia , noli argentum. Non divitiis iftis te
Chriftus redemit.. Paratimi habeto pretium.
Non fèmper exigeris,fed ièmper debes. Sangui-
hem iblvit,fàngùinem debes. Ille pro te fol vit, tu
pro te redde.Eramus oppignorati malo creditori
peccatis, contraximus chirographum culps’,
Chriftus,de quo dicitur adjohannem à P a t r e s p pcenam fanguinis debebamus : venit dominus
tupuer, propheta Altijjimi vocaberis. Duc ergo ad
Chriftum. Et bene altum , in quo eft altitudo
divitiarum fapientis Se fcientis Dei. Duc in altum
3C qui altus fuper altum cuftodit,&exaltat.
123. Ibi ergo a lts aqiis, ubi Chriftus eft,d hoc
e ft, fides. A lts aq u s , qus timent Dominum ,
quales i l l s : Vi derunt te aqua, Deus\ viderunt te
a. Mff. aliquot,le v ig a r e t fa lu t em vulnere : alii nonnulli,
levigaret f altem vulnera : melius reliqui, & edit, ut in textu.
b. Nonnulli mff. in altum poterat. 6¡uando poterat I Gjuando
tum judius credebat. 6¡uia etiam &c- mendoie.
c. lta edit. Amerb. atqucEraf. cum mff. multo pluribus,nifi quod
in illis habetur, cuftodiet& cxaltabit. Gill, vero & Rom. cum aliis
nonnullis mff quia altum, edic. altos, (uper altum cuftodit & exal-
tat, edit, cuftodiet & cxaltabit.
d. Nonnulli mff hoc eft , fides alta, é> q u i timent: alii non pauci
, eft fidei alta aqua, q u i , unus qua timent St c. Melius edit, om-
ncs uc in contextu.
S. Ambr. Tom. 11.
JeiuSjiuum pro nobis obtulit 3 fed non potes fan-
guinem reddere.
127. Bonus quidem iervus debet pretium fnum
reparare domino ftio : fi non poteft pretium
reddere , vel hoc faciat, ne pretio videatur in*
dignus. Ergo Se tu digham te gere tali pretio :
ne veniat Chriftus qui te mundavit, qui te ree.
Vet. edit, aqua alta non erat in corde viri : clegantius Rom.
cum mff. omnibus, ut nos fiipra.
* Hinc cognofcimus Apoftolorum quorum fcftum eodem lemper
die cclcbratum e f t , naralem diem nunquam non maxima cum ib -
lemnitate cultum fuiffe ; quando quidem inde à primis Ecclefix
fxculis non fine vigiliis ac jejunio prxmiifis obfcrvabatur. Non
tamcn jejunium illud tantam quantam quadragefimale obligacio-
nem induxiffe exiftimanus , cùm eos à quibus illud frailum fuerar,
molliufculc caftiget Ambrofius.
f. Aliquot mff. Nolite deficere, ut proficiat, laborate. Apoftoli
ergo &c<
■
i i i
Liu
i',1,
I J l l l l
U l l i I f itI