tis. Meretur eorum prafidium caftitas virgina- Amior • priusenim .populo difplicet, qüam pía.
'lis , quorum vitam meretur.
J2. Et quid pluribus exicquar laudem eafti- -
tatis ? Caftitas etiam Angelos fecit. Qui earn
Tervavit, Angelus eft : qui perdidk, dlabolus.
Hinc» religio etiam nomen aecepit. Virgo eft,
qua: Deo nubit: meretrix, qua: deos fecit. Nam
de refurreetione quid dicam., cujus pramia jam
tenetis ? in refurrectione autem neque nubent, ne-
■que ducent uxores: Jed erunt.ficut Angeli > inquit,
ceat viro. A t in vobis rejeika decorisctirà,plus
decet : & hoc ipfum quod.vos non ornatis, or-
natus eft.
<5j. b Cerne laceras vulneribusaures., & d epreda
onera miferare cervici?. Non iunt:dL
Ievamenta pcenarum difcrimina metallorum.
Hinc collum catena conftringit, inde pedem
compes includit. Nihil refert auro corpus one-
retur an ferro.c Sic cervix ;premitui\, fic grava.
in calo. Quodnóbis promittitur, vobis praftoB cur incéflus. Nil pretium jiivat 5 nifi quod vos
eft , votorumque noftrorum ufus apud vos. De mulieres , ne pereat vobis .poena , trepidati?,
hòc mundb eftis., 6c non eftis in hoc mundo. . ,.r . v,
Saculum vos habere meruit, tenere non potuifc.
H Qibam praclarum autem * A-ngelos.propter
i ntemp er anti am fuam in feculiim cecidiiîè
de c a lo , virgines propter caftimoniam in ca-
îum tranfifle de fæculo ? Beatæ virgines, quas
non illecebra follicitat corporum, non colluvio
præcipitat voluptatum ¡ C i b u s p a r c i m o n i æ ,
Quid intereft ,ntrum aliena fehtentia, an veftra
vos dämnet ? Hinc vos etiam miierabiliores
quam qui publico jure damnantur, quod illi
Optant exul, vos ligari.
y6. Quam vero miierabilis illa cönditio,qüod
tämquam mancipii fornia venalis nuptura lici-
tatur j ut qui pretio vicerit, emat. Tolerabilius
tarnen mancipia veneunt, qua: fiepe ffibi domipotus
abftinentiæ docet vària nefcire, qui docetC nös eligunt-: virgo fi eligat., crimen eft -'fi mon
caufas nefcire vitiorum. Cauia peccandi etiam
juftos fiepe decepit. Hinc populus Dei poft-
quam iedit manducare-6c bibere, Deum nega-
vit. Hinc Lo t concubinis filiarum ignöra-vit,
6c pertulit. Hincinverfis veftigiis filii Noè päv.
tris quondam pudenda texerimt : qua procax
vidit, modeftus çrubuit, pius texit, ofFeniurus
fi 6cipfe vidiilèt. „Quanta vini eft vis., ut quem
diluvia non nudaverunt, vina nudarent'
C A Î Ü T I X.
'Ultima virginitatis Idiisproponiti# dvàritut ntmì-
rtim ìmmunitas. Hujus occ afonefanftus Tra fu i
firori ìn-mentem revocai, quanta f it illius f e li citas
qua non cogatur lux ni at que vanitati, qui-
-bus nuptura mancipantur, tnorem gerere.
D
eligat, contumelia. Qua: quamvis pul era fit 5C
decora, 6c timet-6c cupk videri: cupit, ut ie
carius vendat: timet, ne hoc ipfum dedeceat
quod videtur. Quanta autem votorum ludibria,
6c ad procorum eventus fuipe&i metus, ne pauper
iiludat,ne dives-faftidiat,nepulcher krideat,
ne nobilis (pernat?
C A P U T X.
Objicieritibusfrequentium Ambrofii ad virgihitaie'Ttt
exhortatiomm nullum fruttum ejfe ut Jatisfaciat,
adducit exempla cum aliarum virginum, turn
Mauritanienfium ac Bononierifium : f id harum
imprimis vktutes ac propaganda vitginitatis ar-
dorem laud at.
54 QtJid illud ? Quanta: felicitaos eft, quod
nulla vos habendi çupiditas inflam-
57-DIcet aliquis: T u nobis quotidie virgin
num canis laudes. Quid faciam qui ea-
„ demquotidiecantito, 6c profieio nihil? Sed non
mat ? pauper quod habes .pofcit, quod -nonEmea culpa. Denique de ‘Placentino fiacrandie
habes non requirit. Fructus labqris mi thefiiu.
rus eft inopi 5 6c duo a:ra fi fola fint, cenfus eft
■largientis.
yi. Audi ergo, ioror,quantis careas.Nam cave-
re quid debeas, nec meum eft docere, nec tuum
difcere j perfecta: enim virtutis ufus magifte-
■irium.rion defiderat, led in format. Cernis ut
poniparumferculis fimilis incedat, quae ie com-
ponit ut placeat, omnium in fe vultus 6c ora
convertens, eo ipfo qu© ftudet piacere, defora
. Theod. ac Tell. co i. Hinc legio etiam dicitur. Q u od fi cui ar-
riferit, referendum erir ad diabolum, ejuem öb impuri rat cm in 'Evangelio
legionem di£tum indicar Sandtus noftcr lib. 6. in Lucam nutn.
4 7 . Melius tarnen rèliqui, atquc edit. Hi fic religio &c- Cave au-
t m putes vocem religio à taflitate deduci ab Ambrofio. Qujd cnim
inter has voces cognationis ? At vero nomen acctfie , interpretare
tifulum accepit, ut nempe religio virgo àicatur , quemadmodum
«continuo poft ipfe lignificai. Cetervnì religionem Tullius lib. z . de
Hut. Deor. à reügendo, Lailantius lib 4. cap 18. à religando, A’ü-
guilinus denique à reeligendo ditüiam adì:mane.
* Tripliccm de Angelorum peccato opinionem, quam apud alios
•Patres invenit Ambrofius, ipfe tamquam probabilem admifit. Pri-
main etenim qua de bor.is Angejis inrelligitur, quod legitur fecun-
dum L X X . Viderunt -Angeli Dei filias kominum & c. polt Philonem
& cum eo Patres’fere ad unum ^proponit hic & in Apologia‘David
pag. 67 j . Sccunda qua eumdem locum de malis Angclis jam proprer
fiiperbiam de ccelo lapfis exponit, ex eodem Philonc & aliis
nonnullis cxhibetut lib. de N e e& A r c a cap-4- p a g .ij. & in Pfalm.
•W-8 . lerrn. 4 9 .1 7 8 . Tertia demum qua de filiortim Seth conjugiis
-sum fifiabus Cainlocum explicat,.prafcrtur in-eumdem P falm.-iis .
virgines veniimt-^ i de Bononiènfi veniunt-,'de
Mauritania veniunt-, ut hic velentur. Magnam
rem videtis. H ic tra<fto, 6c alibi perfuadeo. Si
ita eft, alibitra¿temus, ut vobisperiuadeamus.;
58. Quid, quod etiam qui me non audiunt,
lèquuntur : qui audiunt, non fequuntur ? Nam
plerafque virgines cognovi velie, 6c prohiberi
etiam .prodire -à matribus, 6c quod eft gravius-,
viduis,cum quibus hic mihifermo eft.Nempe e fi
hominem vellent amare filia: veftr«e, per leges
ièrm.4. p ag .io xi. Àdquosomnes locos vide qua lunt à ndbis ani-
madvefía. Interim autem obfcrvàbis earn 'opinionem qua quartò’
iaculo ex Ambrofii, Hieronymi & Auguftini auflroritate nataVi-
detur, folam pofhnodum obtinuifle.
b, Omnes edit, cum mil. uno vcl altero /berte Incera vulneriitis
aures deprejfa onere mifera •cervices non funt allevamenta ptX-
narum, fed See. MU', non pauci, Carnes laceras vulneribus, auree
& deprejfa'onera ctrvicii mi fer ate. Hon funt See. Rcliqui dCmum
melius., ut in tcxdi. Pòrro fi totum hunc locum llbea: cum iis qiiiÈ
in eamdem matcriam leguntur apud Clem. Alex. lib. x■ Padagogi;
fui, cap. r i . Se Tcrtull De-Cultu femtn. cap- 6- componcrc ; baud
agre animadvertcs Ambrofio prifcoshoíce Patrfcs nequáquam fuiflc
incognitos.. ; .
c- Ita mlT. magno numero : nonnulli tamen & edit. Si cervix
premitur.figravatur tncejfits ,n il fretidm Sec.
d. De Jsononienfi veniunt, in mil’, prope omnibus'defideràtuv.
e. Edit. Si hominem amareni ; mlT vellent amare. Q ua autc'iA
rationc locus hic dim alio ex lib 1 ■ De Abraham , cap. 9 . condì-
liandus fit ,in fr a explicabiturincpiftolaad iiiinniuin.
poffenteiigereguem vgUent. Quibus igiturho- A lire tenonqueat blandida voluptatum. Ëxerv
miùem elígere ficet, Deum noÜTicet >
59, Contuemini quam dulcís pudicitia: frtiítú's
fit , qui barbaricis quoque, inolevit afFeéHbiis.
Ex ultimis infra ultraque. Mauritania partibus
dedu&as virgines M¿ àcrari geftiunt; Se cùm
lint onnies tamiiia: * ¡n vincuiis, pudicitia tamen
nefeit effe captiva. Proiitetur regnimi .xtenuta.
tis, qus ma-ret injutiatn Jetvkuds.
blam quid de Bononieniìbus virginibus
ceris, virgo, du* cogeris. Et hæc tibi primà
ceÉtamina, anxia paretitum vota proponunc.
Vince prius, puella, pietatem. Si vincis d'omum^
vincis iæculum.
6ef..c Sed efto maneant vos damna èatrlmoniiï
nonne caducarum 6c fragilium ’Hifpcndia facuL
tatum futura cæli régna coinpenfant ? Qii.im.
quam fi verbis cæleftibus credimus, nerno eft
qui reliquerit domum, aut parentes, aut fratres,
loquar, foecundo pudoris agmine, quæ munda-B aut uxorem, aut filios, proptér regnum Dei, 6c
nis iè deliciis abdicantes, iacrarium virginitàtis
incolunt ? Sine* contubernali iexu, contubernali
pudore provectæ ad vicenarium numerum
6c centenariüm frutftum , reli£toque parentum
hoïpitio, tendunt in tabernaculis Chrifti Iinde-
feiïæ milites caftitatis : nunc candcis ipiritalibus
perfonant, nunc viâum operibus exercent, li-
beralitati quoque iubfidium manu qnærunt. :
6i. -Quod fi » inveitigandi virgines inolevenon
recipiat fepties tantum in hòc tempore : in
iæculo autem venturo vitàm æternam polfide-
bit-. Crede fidem tuam Deó : quæ homini pe-
cunianì credis, focnerare Chrifto. Bònus depo-
fitæ fpei cuftos multiplicatis fidei tüæ talentimi
iolvit ufiiris. Non fallit veritas, non circum-
fcribitjuftitia , non decipit virtus. Quod fi non
credkis oraculo, vel exemplis crédité; ■
6j . . Memoriæ J 7— _ e> --------------- - / • - ---------------------unvô.futraæ, pucicelilclia.- Vd.I.uUdUuUmI1I UnUòUbi1l1iIs3
n t odor ( namque præ ceteris fpeculandi vena^ C m loculo, nunc nobilior Deo v cùm urgoretuf
turn pudoris explorant ) totis curarum veftigiis
pra:dam latentem uique ad ipfa cubilia perfe-
quuntur : aut fi liberior àlicujus volatus affulfe-
r it, totis omnes videas adfurgere alis, concrepa-
re pennis, emicare plaufu j ut càfto pudicitia
choro cingant.volantem,dohec albenri delec-
tata comitatu ,.in plagas pudoris 6c indaginem
caftitatis, b dòmus patria oblita, iuccedat.
C A P U T X L
pofeens, nunc jufta impatiens mora, ac fum-
mum altari fubje&a verticem.d Num mèliiis
inquit , maforte nie quàiii altare velabit I
D quod fandificat ipfa velamina? Plustalis decet
flammeusi, in quo caput omnium Chriftus quo-
tidie confècratur. Quid agitis vos propinqui ?
quid exquirendis adhuc nuptiis iollicitatis ani-’
mum ? Jam dudum próvifas habeo. Sponfum
offertisi Meliòrem reperi. Quaflibet exaggeratd
divitias, ja&ate nobilitatem, pradicate potem
riam: habeo eum cui nemo iè comparet divi-
tèm mundo, potentem imperio, nòbilem calò.
Si talem habetis, non refuto òptionem ; fi n0ii
U t optabile fit virgìni favere parente s fuos, earn
tamen laude majori dignam effe, quamiis reluc-
tantibus divìnus amor ad hoc propofitum inftiga-
verit. Non timcndam igitur nec vim parentum
nec patrimonil jatturam ; quod memorabili nobilis
ac pia virginis fatto confirmatur.
T ) Onumitaque fi virginiftudia parentum
i l flabra pudoris adfpirent : fed illud
ad nuptias à parentibus 6c propinqui's, ad fiero-
fanctum altare confugit. Quo enim meiius virgo
j quam ubi iàcrificium virginitatis òffertu'- ?
Ne is quidem finis audacia. Stabat ad ararrl
Dei pudoris hoftia^vidinlacaftitatis: nunc capiti
dexteram facerdotis imponens , preceni
gloriofius , fi tènera ignis atatis etiam fine ve- E reperitis, non providetis mihi, parentes fed'in^
teribus nutrimentis fpoiite fe rapiat in fomitem videtis. .
caftitatis. Dòtem négabunt parentes : fed habes
divitem fponfum cujus contenta theiauro
patria fucceffionis emolumenta non quaras.
Quanto dotalibus praftat compendiis cafta
panpertas ?
63. Et tamen quam audiftis aliquando propter
ftudium integritatis , legitima fadam fiic-
. ceffionis extorrem ? Contradicunt parentes :
66. Silentibiis ceteris, unus abruptius: Quid
f i, inquit, pater tuus viveret, innuptam te manere
pateretur ? Tum illa majori religione, mo-
deratiore pietate : Et ideo fortafle defecit, <= né
quis impedinlentum poffit adferre. Quod illé
refponfum de patre, de iè oraciilurh, maturò
fui probavit exitio. Ita ceteri eadeni fibi qitif.
que metuentes,favere coeperunt, qui impedire
fed volÜHC vinci. Refiftlini: primo ; qufà crederé F qonebant : nec äifpendiiim debicarum admlic
timent : indignantur freque nt.e...r...,. ..u.. t di' fea' s vin-. 1M m in itn c A - n i v a t><.m A j . r
cere : abdicationem minantur, ut tentent fi po-
tes damnum iaculi non timere : quafitis blan-
diuntur illecebris ,ut videant fi variarum mol-
* . Defignatur hoc loco Tyrannis non Firmi, ut <]uidam*Volunt,.
cùmillc à cornice Theodoiio Theodofii Magni parente àn. J75.
viclus fuerit : fed Gildonis qui licct in Firmum fracrcin pusnailct
pro Romanis-, co tamen cx ftintìo , Africam ipi'emct opprcliit, ac
Donatiftarum atrocitcr caeliolicos divexantium paries adjùvit.
Quod autem ad Lcgem qux hoc anno data habetur inCod.Thcod.
& qua baptifmaris iceratio prolubetur; ca cùm deftinata fuerit Fla-
viano Africa; Vicario qui & ipfe hac eadem ha:refi crat infcétus ,
non credcftda eft Ecclcfix peperifle quidquam auxilii. Videfis. Au
éuft.;lib. i . contra Petil. cap. 83. Se cpift. in nova edit. 87. num. 8.
Item Amm. Marceli, lib. i8- Se Cläudianum De bello Gildon
* . Id eft , mafculino, quia feminas fine virorum contubernio Megere
tunc rarum crat
a. Omnes edit. Se m(T. duo, inveftigands virginitatis : alii aliquota
inveftiganda virginis ; rcliqui majori numero, ut in textu.
virginitas facultatum, fed etiam emolumentunl
integritatis accepit. Habetis, puella,devòtio-
nis pramium : parentes * ^avete ofFenfionis
.exempluiiii
:dit. v ero , domiis patri eque oblita.
, Sed quid refert te an tuos maneanì damn.
& non recipiat multo plura vitam ater
neliùs, inquit, quam aitar. velabit:
re velab.
Sic mlT- omnes:
c. Edit. Rom. (bla
patrimonii ? Et infra,
nam. Crede Secd.
Amerb; arquc Era. Nur,
Gill- Se Rom. Num melius, inquit, mater u
■bit.- optiifle vero cun£ti m il Num melius, in q u if maforte Sed Di-
cebatur autem maforte feu mavorre, ut Cafftiiims fib. t . cap. 7. ve*
lum quoddam quo virginis in confecrationc lua caput operiebatur,
■non fccus ac flammeum five flammeus quo pucllic, dum matrimo—
nio cqpulabantur „facicm obnubebant ,• unde nubcre nupcia:que dc-
ducuntur. Actamcn nonnumquam etiam flammeus de yelo dicitui
virginco ,.ut hoc. ipfo loco , quejd infra viderc crit plur bus lo.cis.
c= Rom.- edit; eum paueis mff. ne quod impedimentum pojfet agent(