Galàt. f.
i. Pi/. 4.1.
Matth, 10.
o%-
Alias Cap.
| P
t.Gor.a. 3 .
a
' i s t e 3. ï j
ìihan. 14.
i8.
loh un. i í .
a * .
lohan. 14.
»*•
Ibi Aun \ i.
ergo loquitur* ¡nebs circumfereiis metus, quod A I natura homuiis ! t t miraris fi eit * perfona hot
in periculis pbfiti, a Doinino deferi nos puta- minis Patrem dixit majorem I qui ■ perfona
mus. Ut tomo turbatury ut homiy flet * ut ho- hominis fe vermem dixit effe I non homipem.*
ino crucifigitur.
57. Sicenim Sc apoftolus Paulus dixie : Quia
XIhrifti carnem crucifixerunt. Et alibi apoftolus
Petrus ait : Chriftopafjo fecundum carnem. Caro
igitur eft paila 1 divinitas autem mortis libera :
paffioni corpus naturæ hùmanæ lege conceífit j
an Vero mori divinitas poteft, cum anima non
dixit enim; Ego autem fum vermis, & non homo s
Sc alibi : Shut ovis ad occifeonem duBus eft. E/*i j j 7.
61; Si in hoc minorem dicis , negare non
poifum :fed, ut verbo utar Scripture, non mi-
nor natus , fed minor at its, hoc e ft, minor fac- Heb?.i. ,,
tus eft. Quomodo autem minor faftus , nifi
am vuu BWI HHHH ___, ___ quia: Cum in forma Dei ejfet, non rapinam arhi- phil.i.c,
H B H B H H H H I timre f l H corpus pof-ft trdtus eft effe f i ¿qualem Deo , fed feme! ipfam d- 7-
I I — , I B autem »o« H M Si qrgo H I non repiittens utiquS quod erat I
J ...• i: — r,.,Am,^A fed adiumens quod non erat j quia rormam
fervi accepir.
63. Denique ut fciremus per fufceptionem
corporis mihoratum, de homine fe David pro-
phetare iignavit dicens : £>uid eft homo, quod
memor es ejus: aut Filius hominis > nifi quia vifi-
tas eum ? Minorafti eum paulominus ab Angelis.
Et hoc ipium interpretatus Apoftolus,ait: Nam Hebr.i,f.
animia occidi non poteft, quömodo divinitas
poteft?
58. * Unde illud quod ledum eft, Dorriinum
majeftatis crucifixum eile , non quafi in ma-
jeftate füa crucifixum putemus: fed quia a idem
Deus idem homo^per divinitatem Deus,per fu£
ceptionem carnis homo Jeius Chriftus, dominus
majeftatis dicitur crucifixus * quia confers
utriufque naturæ , id e ft, humanæ atque divi- C paulo quam Angelos minoratum videmus jefum ,
na:, in natura hominis iubiit paifionem j ut in-
diferete Sc Dominus majeftatis dicatur eile qui
paflus e ft, Sc Filius hominis, ficut feriptum e ft ,
, qui defecendit de cilo.
C A P U T VI I I .
Ex principio proxime ante conftituto illudfolvitur^
quod Chriftus d ix it: Pater major me eft. g u *
propter pafßonem mortis gloria & honore coronatum s
ut fine Deo pro omnibus guftaret mortem.
64. Non folum ergo Patre, fed etiam Angells
minor Filius Dei fadiis eft; Et fi hoc ad
prarjudicium trahis 5 num ergo Filius in natura
Dei minor e ft, quam fui Angeli qui ei ferviunt Matth.4
Sc miniftrant ? Ita dum minorem vultis adfere-
r e , impietatem incurritis * ut Angelorum natu-
j , I 1 1 . / r , ~ ram Dei Filio pneferatis. Sed non eft fervus WKm
yeria & ohaejufdemrommsob, fecundum^ Denique 8c in curne
tntelUee»da efeofenfim eß,e*m- -^onfticutro Angeli immftrabanti ut nihil eum
agnofeas per naturam corporis imminutumj
Neque enim Deus fui pati potuit detrimentum,
cum id quod adfumfit ex Virgine,necaceeiIio
divina: nec diminutio poteftatis fit.
65. Non eft ergo fecundum divinitatem minor
, qui plenitucfinem habet divinitatis Sc glo-
rix. Major enim Sc minor in iis qu« corporalia
humanitatem intelligenda ejfe oftenfum eft
dem Dominum fecundum naturam divinam dici
nonpojfe Patri inferiorem multis conftrmatur.
S p aH | Er naturam igitur hominis Sc dubita-
l vit,b Sc t*duit,Sc refurrexit 5 quod enim
cecidit ,lioc refurgit. Per naturam hominis di-
cit etiam iliud, de quo calumniari iolent, quia
diclum eft : Jjpuoniam Pater major me eft.
60. Veruni quia alibi dicitur : Exivi a Patre, p funt, diftingui folent : aut ftatu major, aut ple-
& veni in mundum : iterum relinquo mundum, & nitudine, aiit certe a:tate. Vacant ifta, ubi de
vado ad Patrem ; quomodo vadit, nifi per mortem:
Sc venit, nifi per refurrectionem ? Denique
addidit,ut de adfumtione fe dixifie figna-
re t: Propterea dixi vobis priufquam fiat; ut cum
faftum fuerit, credatis. Loquebatur enim paffio-
nem fui corporis, Sc refurredionem per quam
Credere coeperant, qui ante dubitabant j neque
enim Deus de loco ad locum traniit, qui ubi-
que femper eft. Ut homo eft qui vadit, ipfe eft
divinis tradatus inducitur. Major enim vulgo
dici folet, qui aliquem inftituit Sc informât : in
Dei autem iapientiam non cadit, ut inftituta
fit alterius difciplinis j cum ipfa difciplinarum
omnium tradiderit inftitütum. Quam bene au.
tem pofuit Apoftolus : ZJt fine Deo pro omnibus nebr.i
guftaret mortem ; ne divinitatis illam paifionem
putaremus fui ile, non carnis •
66. Ergo fi non invenerunt quemadmodum
qui vénit. Denique Sc alibi dicit : Surgite, eamus F poiïènt probare majorem, non verbis cálum.
hinc. In eo ergo vadit Sc venit, quod eft commune
nobifeum,
6 1 . Nam quomodo poteft minor eile Deus,
cum Deus perfedus Sc plenus fit ? Sed minor
* . H ic locus non modo in epift. 154. Leonis Magni ad Leon.
Auguß. verum edarn in C.onc. Chalced. Aft- a . & in epift. 14.
ejuidem Leonis papa: ad Flavian. relatus inveriitur. Ambigitur autem
ä quo idem cum aliorum PP. teftimoniis addicus fuerit in
epiftola memoraca. Garnerius Prtfat in Schol. S■ Cyrilli hoc ä
Theodoreco fadhim contenditQuenellius vero in Not. ad cf iß.
1 4 . Leonis fupra citatam, difpunftis Garncrii rationibus, eadem
illa teftimonia ä Leone ipfo propofita, & ejus nomine in Concilio
recitata efle difputac, Sed ifthsec parum ad noftrum propofitum.
a- Rom. edit. Idem Deus & homo. Quod autem hic & infra
I.3. dicitur proprer indmam illam in Chnfto divina? humanatque
natura; unionem Dominum majeftads i cruce pependifle , ac vice
veria c ca:lo defcendifte Filium hominis.rite pronundari; hoc ipiiim
poftea doeuit Auguftinus iib 1. de Trinit.c - 13. n. t8 . quem coniu-
le. H o c porro illud eft, quod communicado idiomatum appeüatur
a feholaßieu.
nientur, fed verborum rationem requirant. Ergo
illos interrogo quo putent eile majorem ? Si
quia Pater e ft, eo majorem putant : fed non
hic a:tas 8c tempus, neque canities Patris, Sc
b. Ita omnes edit, ac m(T. .aliquot : ceceri vero partim, ó*
ttdiavit, partim ée ttdificavit.
*. Paulo durior videcur ea loquutio , quippe qua: hominis naturam
perfonamque (altem voce tenus confundat. DiiHculcaccm uc
(olvac Pecavius Doem. Theolog. de Trinit. ait perfonam hic eo
(ignificatu accipienaam ,quo vulgus dicit aliquem in perfona alicu-
jus loqui vel agere , id eft, vice, nomine vcl audoritace ; quo fenfu
perfona: vocem etjam ab aliis quibufdam Patribus poli tarn cenfcc-
AdderepotuilTet Ambrolium ipfum infra c. i o . num. 8 4. ubi dicic
mortis obedientiam incarnadonis fuifte, in qua & officia noßra fu f -
cef it & nomina. Verum quidquid fit de hac accepcione, cum pallini
in hoc Opere naturam ac perfonam fads diftinguac S. Doctor, cer-
tum eft orthodoxam hoc loco eile ipfius (cntenciam, nec aliud libi
voluiflè, nifi Chriftum ut hominem leu (ècundum naturam huma-
nam loquutum, cùm Patrem majorem dixit; ficuc edam lib.4. aie
eumdem .Chriftum ex ferfone. hominis incarnati [ufceftione loqui.
filli pueriaa eft ¡ha:c enim majoretti »folent fa. A norem effe non poflè. Itaque fic a i t : AÌmCit
cere patrem. Ceterum pater & fflius generali, ehm rpMmijìftit Deus, q.mnUm nullmn ditm mL
tis Se nati nomina funt, qua: non videniur iè- jorembabebat pjuravit per f i ipfùm , dictìis : N ifi
Hebr. 6 . 13.
& J4-
parare, fed jungere j non enim pietas naturæ
detrimentum eft : namque hommes libi invicem
conciliât neceflìtudo , non ihparat.
6q. Itaque fi nec de natur.a adferre poifiint
aliquam quæftionem, vel teftimoniis credant.
Denique Filium non efle eo minorem , quia
Filius eft, Evangelifta teitatur 5 Se æqualem efle,
benedicendo benedixero t c ,& multiplicando mul-
tiplicavero te. Ergo majorem non habuic Chriftus
Sc ideo per fejuravir. Et bene addidif:
Homine s enim per majorem fe jurants quia homi- »
nés majorem habent, De us non habet.
72/ Aut fi volunt de Patre di&um videri, re-
liqua non cohærent} neque enim Pacer vifus eft
1 «/«w.; 18- quia Filius e ft, ipie fignificat dicens : Propterea B Abraham, nec Deo Patri pedes lavit, ièd ei in
enim volebant eum occidere fudai, quia non folum quo futuri hominis eft figura. Denique Filius
feolvebatfabbatum,fed & Patrem proprìum dicebat Dei dicic : Abraham diem me um vìdit, & gavifus
Deum, aqualem fee faciens Deo.
68. Nonjudafi hoc dicunt, ied Evangelifta
teftatur, quod iequalem fe faciebat D eo , proprium
fe Filium Dei dicens.. Non enim feriptum
eft ex perfona Judxorum dicentium: Prop-
rerea volebamus eum occidere •, fed Evangelifta
ex fua perfona dicic: Propterea enim volebant il-
■eft. Ipfè- eft ergo qui per fejuravit, quem Abraham
vidit.
Johann j{.
73. Et revéra quomodo majorem habét, qui
divinitate cum Patre unum eft ? Quod enim -
unum e ft, diffimile non eft ; inter majorem au- '
.tem minoremque diferetio eft. Ergo de Filio
Sc Patre præfentis docet ledionis exemplum,
lumfudai occidere. Et interpretatus eft caufam ,C quia nec Pater minorem habet, nec majorem
ideo Judxos ad necem ejus efle commotos, -r. - -
quod cum Sc fabbatum quafi Deus folveret ,8c
Deum Patrem fibi proprium vindicaret, non
folum in folutione fäbbati majeftatem divinie
poteftatis, fed etiam h in Patris proprii nomine :
jus fibi a:terna: ¿equalitatis adfeifeeret.
69. Quibus. iiptiffime refpondit Dei Filius., ut
Sc Dei fe Filium , Sc iequalem probaret: £jua-
ettmque, inquit , Pater fecerit, eadem & Filius
facit ßmiliter. Filius igitur Patri Sc dicitur Sc ^
probacur xqualis. Bona xqualitas, qux Sc difFe-
rentiam diviniratis excludit, Sc cum Filio Par
trem fignat , cui Filius fit iequalisc non eft enim
diverfa, nec fingularis a:qualitas 3 quia nemo
¡equalis ipfe fibi folus eft. Ergo Evangelifta in-
terpre’tatus eft qiiid fit proprium Filium Dei fe -
dicere, hoc e ft, äqualem fe facere Deo.
70. Unde id fequutus Apoftolus dixit: Non
rapinam arbitratus eft ejfe fe aqualem Deo. Quod
Dei Filius j cum in Patre Sc Filio nulla diftati-
tia divinitatis fit, fed una majeftas.
C A P U T IX.
objicientibus Filium cum a Patre fitmijfus, eouts-
que minorem ejfe ,• refpondetitr illum etiam a Spi-
ritn mijjum , quo tarnen minor non habeatur.
Additur etiam Spiritum mitti d Patre dr Filio,
ut utfiuftque operationum uni tos deßgnetur:
Hinc adjnonemur fedtilo diftinguendum qua lo-
cutiones Chrifto ut Deo, quave ei dem ut homini
Conveniant: quarum exempla non pauca fetbji-
ciüntur cxponunturqne.
7 4 . Fc Mud läne metuo , quod folerit
obtendere minorem eile, quia miftus
eft. Si eniin Sc minor non docetur , Sc hono-
rificentia; docetur aqualitas 5 cum ita omnes
honorificenc Filium, ficut honorificant Patrem,
enim quis non habet, rapere conatur. Ergo E. conftat eo minorem non eile, quod miftiis eft. lohan i]
non quafi rapinam habebat jequalitatem cum
Patre, quam in fubftantia fui tarn quam Deus Sc
Dominus poffidebat. Unde addidit ; Formam
fervi accepit. c Contrarium urique fervus , 8c
a:qualis. Äqualis ergo in Dei forma, minor in
fulceptione carnis, Sc hominis paffione. Nam
quomodo eadem poflet minor. eile iequalifque
natura ? Quomodo autem fi minor eft, eadem
fimiliter facit, qua: Pater facit ? Nam quemadmodum
eadem operatio diverfa: eilet poteftatis?
Numquid fic poteft minor, quemadmodum
75. Non ergo humani fermonis anguftias,
A fed verboruin caritatem intuere , operibus
crede.. Confiderà quia dominus nofter Jefus
Chriftus in Eiäia loquutus eft ab Spiritu iànc-
to eilefe miiTum, Numquid ergo Spiritu minor
Filius, quia miifus ab Spiritu eft ? Habes igitur
feriptum quod Filius à Patre Sc Spiritu ejus di-
cateifefe miiTum ; Ego feum, inquit, primits^ &
ego in ¿ternum, ér manu* me a fundavit terram,
dexter a me a felidavit czlum -, Sc infra : Ego loquutus
fum, & ego vocavi ; - ------ y---- j - ---------------- , -jj-------- p J ------ > ' a dduxi eum, & [p■r o-Jflp--e--r-um
major operari? aut una operatio poteft effe, F iter ejus fe ci. Acce dite ad me audite hac : non
ibid. i f .
&
ubi diverfa fubftantia eft ?
7r. Itaque accipe Chriftum * fecundum divinitatem
minorem non pofle dici. Ipfe loquitur
ad Abraham: Per me ipfum juravi. Often-
dit autem Apoftolus eum qui per fe jurat, mia.
Mff-aliquot ,file n t fateri patrem. i
b. Codex T pll./» Patre proprio nomen ejus &c.
C. Mil. nonnulli,ac edit yet Contrarium, edit. Contrarius>
utique fervus aqaali: reliqui m(f & edit. Rom. ut in textu. Infra .
. vcro ubi omnes edit, atquc luff, duobus exceptis , quomodo eadem; j
. iidcm duo legunt, quomodo cidem & c.
* . H ic aperte declarac Ambrofius, quod ex toto capitis hujus
contextu cognolcitur, Filium feilicet quatenus Deum nullo modo I
poffe Patre minorem dici. Quaquidem refponfione prxcipuam Ar- I
.xiaoarjim Iegionum machinam everti, & confringi non dubium eft- .
Yerumramen ex Patribusnon defuerunt, qui-cumdem Filitim, etiam j
S. Ambr. Tom. 11 .
in occulto ab initio loquutus fum. Cum fierent, illic
er am: & nunc Dominus mißt me., & Spiritus ejus.
Utique qui cadum fecit Sc terram , ipíé dicit á
Domino Sc á Spiritu ejus eile ie miiTum. Vide-
tis ergo quodfimplicitas fermonis, non injuria
qua Deum, voluerunt catenus dici minorem pofle, quatenus omnímoda
natura:interutrumque ferveturaiqualiras; lit bocunum Filius
infra Paciem habeat, quod íir¡ geriitus: & Pater hoc unum fopra
Filium, quod fit ingcnitus, a<
Sardic. in epift.Synod. Alexandrum
xandrinos,cujuslittcra: á Theodoret
nafium lib.a. in Arríanos, Grcgoriui
h om .7 j. in Joban, Sc alios Gríteos
lib de Trinit. t
..M ac n Ambre
d. Mff. Aud. Si Ebrul.fed verhör
Adifis hac de re Synodum
:x. epifc. fcribcntem ad Ale—
b.i cap 4 . refcruntur,Atha*
laz. O rat.y. Sc 30. Chryfoft.
ter Latinos autem H ilariim
llib.;. ContMaxim. Arrian.
ctio obtinuicapud poderos.
claritalem.
H h ii
¡ ili h
IS
Ì l i ;
lililí
l l l l l