Ü B Ü & fervkiftc Archangel!, fed mitóftrant A bilipre ifte facrilegitì divihor'üm fibi fcieptiam
C h e r u b t a fed laudane. Quis-igi. fecretorum I Se fupernx B B B B arcana
E i i M H a g i l i cùm legerit ■ ipfe ■ W g i M H Dcl Flllunl
Pater noverit Filium, lion judicet Nemo ettim
fatebatur, Arrius negat.
novit Filium ,n ifi Pater. Novit, inquic, non jit-
dicat. Aliud eit noffe , aliud judicare. Habet
Pater in fe feientiam, Filius fiipra le non habet
poteftatem. Et rurfus: Nemo novit rot rem, niß
Filius; f i . ipfe n o v i t Patrem, ficut eum Pater
noviu.
231. Si ergometiri t e , ompipotens Pater,
non queo, poiliimne line (acrilegio de tux ge-
nerationis difputare fecreto ! Poffumne dicere
quod aliquid inter te & Filium tuum plus mi-
nufve fit, cum ipfe qnt ex te natus e ft, dixerit:
Omnia qua Pater habet idea f in e I Quis^ me con IokamCi
217, ddicis q u i a minorem fe dixit: dixit 8c B fticuit judicem aut diviforem de rebus humanis t
F H o c Filius dicit, 8¡. nos in IaniHem Plus dicis 8c impie calumniaris t mi- — • - . . . . . ter PatternScFiliu■*>m H i I M Minorem dicis 18c fu- divifionem nobis 8c indicium vmdicamus! Boora
t e l o s H H ego minorem Angelis na pietas arbitros refugit enam in divifione pa.
m m derogo, quiaSnon divinitatem ar. trimonii. Nos ergo erunus arbitri, ut inter te
priedico. & Filium tuum b increatx majeftacem fubftan.
& g tiic dividamus ?
C A P - U T X I X . 2.31. Generatio, inq uit, h.tc , generatio nequam
Vomer/us ad Deum Fatrem Vir fanfftu, cur Filium ef i : fignum quArit, & fignum non dabitur ei , nifi
eo minorem non ftatuat, ex fonit:turn adfirit fignum]onA ProphetA. Signum utique datur non
fiuum nonejfe ut metiatur Dei Filium; cum An- ^ divinitatis, fed incarnationis. Denique de ingelo
main tantum Hierufalem datum fu e r it, carnatione didurusait: tibifignum. Et cum
immo & forte Chrifio , ut homini : fed Arrium ille d ixiifet: Non petam, neque tentabo Dominum,
fatha»A imitator cm f e prAbuiJfe. Temere igitur refponfum eft:: Ecce virgo in utero accipiet. Ergo
de divina veneratione difputari j cum tantum fignum divinitatis videre non poiiumus, menhumanA
fignum per Efaiam f i t propofitum ; nec furam quserimus ? V iem ife rom ih i, impie^difcub
L u c .u . i pi
Efiu.7. ii?
&f“l\
debe at comparatio fieri in divini s.Poftremo quantum
fugienda f i t Arrii arrogantia , variorum
ScriptnrA exemplorum oppofitione demonfirat.
228. A D te n unc,omnipotensPater, cum
tere audemus,quem digne rogare non pòffimus'
233.c Viderint tamen quid faciant Arriani :
eo-o te , Pater , fi majorem omnibus dixero,
injuriofe te tuis operibus comparavi : fi majo-
/ » làcrvmis verba converto. Ego te d rem F1I10 , ut Arrius adferit .impie judicavi.
quidem ìnacceffibilem , incomprehenflbilem I D e te pnor erit fila Tentenna, nam neque ulla
inxftimabilem promte dixerimdedFilium tuum Ben poteft nifi ex comparanone piadati^.
minorem non aufim dicere. Nam cum illum
iplendorem gloria:, & imaginem fubftantiie tua;
leo-erim • vereor ne minorem imaginem tua: dicendo
fubftantiie, minorem fubftantiam tuam
.dicere videar, cujus imago fit Filius 5 cùm ple-
nitudo tu x divinitatis omnis in Filio fit. Im-
menfum te Filiumque tuum & Spiritimi fanc-
tum
que praferri quifquam, nifi de quo prius fuerit
judicatum. .
234. Jurare nobis per cadum non licet, d judicare
de Deo licet: fed Filio tuo íoli judicium
de omnibus detulifti.
235. Johannes carnem Domini baptizare me.
tuebat .lohannes prohibebat dicens : Ego a te
, , , J . . \ ...... wmBUmsü arrn ssüssoa
Matth. 31
LC r i i lU H lU U l- lU U l ll u v . a. J > l! _ ¡ p
mix Iincircumfcriptum, inxftimabilem , ine- £ debeo baptiz,an ,& tu vems admc>&- ego Cnr..-
narrabilem legi frequenter , credo libenter. Et cum judiao meq fubdam
ideo xftimare non pofltim,ut exatainare poffim. 23J. cMoyfes excufat facerdotinm I Petrus im.
220 Efto tarnen, fpiritu aufuque temerario perarom m mimfteno deebnat obfequium: Ar.
metiri te velim ■ unde , quxfo I te metiar > Fu- riug: fautätur etiam alta Dei> Sed non Arnu.s
niculum agrimenibrium vidit propheta , quo
metiebatur Angelus Hierufalem. Metiebatur
tamen Angelus, non Arrius : metiebatur Hie-
rufalem, non Deum. Et fortaife nec Hieruià-
Spiritus fanftus: fed Arrio & hominibus didum
eft: Altiora te ne quAfierü.
236. Moyfes vultum Domini prohibetur videre
: Arrius meruit videre fecretum. Moyfes
8c Aaron in facerdotibus ejus, Moyfes qui cum
Eccl. 3. ii
Exodtf 3.I;
lem metiri poterat Angelus j vir enim erat. De- - - — I— I
ñique fie habes : Et a£v*vi ocitlos. & vidi : & F Domino apparet >n gloria : Moy&s ergo ille
etcì vir, & in manu ejmfinknlusagrmcnfirius. poftenora tantummodo D a m typo vidit : A r-
Vir erat quiä typus iufeipiendi corporis decla.
rabatur. Vir erat ille, de quo eft dictum: Pofi
iehttn.x.i7- me venit v ir , cujus non fum dignus folvere corri-
giam calceamenti ejus. Ergo Chriftus in typo
Hierufalem metitur , a Arrius Deum.
Wmm M 'Ec Satanas transfigurat fe in Angelum
*4* lucis, quid mirum fi Arrius fuum imitatur auctorem,
ut ufurpet illicita? Licet quod Pater fuus
a diabolus per femet ipfum non tecit, intoleraa.
Vet. edit. Kon Arrius Dtttm: Rom. cum mff aliquot fuftu-
lit neoadoneni, quod Sc fequimur. Nonnulli tarnen alii mff^negationem
habent, ftd voccm Deum ne
' b. MIT aliquot, increati, majejtt
c. Ita ^om, cum paite mfT. vet.
Sis, Videro tarnen, f de te fri/u e
.gnofeiint, haud maio fcnfii.
is fubfiantiam.
item edit, cum aliisfiod.fcrip-
t Sie,
rius totum Deum facie ad faciem comprehen-
dir. Sed nemo, inquit, videre poteft faciem me am,
& vtv it.
237. Paulus etiam de inferioribus dicit: Ex
parte cognoficimus ,& ex part? etiam prophetamus:
Arrius dicit ex toto Deum, non ex parte cog-
novi. Inferior ergo Paulus, quam Arrius 5 8c
vas ele&ionis ex parte feit, vas perditionis totum
fe it : Scio, inquit, hominem ,fiv e in corpore
d. Omnes edit, judicare de Bei Ftlio: mff. contra prope ad unum,
judicare de Deoe.
Vet. edit. Moyfes excufat , Rom. edit, fe excufat, Petrus See,
mff.autem nonnulli Moyfes fe excufat facerdotio, Petrus Sc c. plu-
res ac poriores ut nos in textu. I nfra vero u bi omnes edit, ac plurcs
mff. exhibent in miniilerio, quidam alii cod. prxfcrunt, in myßerio.
Ex od. 33--f
i.Cor.tyy
i.C o r .n h
& 4 *
five extra corpus ne f i lo , Heus Jcit,i¡ui¡niam raptus À ram ferraras fit,qui jaáatlóne damnabili divida
eftinparadifism, dr audivitverta mejfabilia. Pan- prxfumeret, dicens : Ponam thnnuth mentiifiiptr J * *w -
lus. raptus ufque ad tertiiim cxlunl, le ipfum nahes, & ero fimUis Altijjimo ; fícut enimille.dinefeivít:
Arrius in ftercore volutatus Deum fei- xit : iErofitfiilis Aitiamo : fie 8c Arrius altilfimum
vit. Paulus dicit de k Ípfo, Deus f i i t : Arrius Dei Filium fui funilem volt viderirquem non
de Deo dicit : F.no novi-.. I in divinitatis xternx majeftate veneratur , fed
238. Sed non Arrius rap tus in cxlungqiiamvis ex carnis infirmitate metitur.
I N L I B R O S DE S P I R I T U S A N C T O
A D M O N ì T I Ó.
G Kaliums Augufitss, àm primos duos libros de Fide ab Anibroßo per litter as peteret, tum etiam 1
ut in Admonitions'a d illuiopus obfirvavimus-.rogaverat, ne de Spiritus fattili iiv imtmt com- «•*%*«•
mentationem quoque ftribere gravan tur. Tarn pia Cafaris volunttsti tttorem non gererefittilo Trafidi non f Ai
licei ai ¡morata tantum poftuìdverat, b M deftimtam difputationem magri firio meditaretur. lllam igitur OtqSg
in tres libros abs fie divifim .fiapreniá manu impofitò,qttamfrirnUm mífit ad imperarorem. ».i.d.%.
Primo libro prxmittit exordium ; equo Geieonem no» tantum chriftifiguram, liberato fiso populo, pra fe d. ir«.,.
luìifie ,. verum etiam ingenti ilio prodigio i roris modo in vellus , modo in aream decidentis efafionem
fanili Spiritus à judais ad Chrifianos qùandoque transftrendam, & sujus operi novifime tot hominum '
milita iti Ecclefia gremiam « revocati efient,expreßiß pulire demonfirat. Nine argumentum fuum aggrejpts, &M-
fispra conditarum return* ordinem ,ac vere Veum efe Spiritum JdnSum probatlex eopotißmum ,qmd
in Evangelio peccatum in Spiritum negami in bbefuturove ficaio remittendum. Additi ctsmdcm in h. c * . 4.
fiacris codicibus. appettati Dei Spiritum , loquutum efe per propbetas atque apoftolos , infinitatmue ipfitts >■
bonitatem juxta in fanclificarione i creatmamm inmtefetre , ac in fisi effufione t per omnes locos atque . c,t. 1.
homines firnul Udita, immenfitatem, ìmmutabilitatem saenùtatem. Et hoc mpftmfmguemt ,quo de
Scripture loquitur, expoßtione confirmato fibfiantialem ejus cum alíis dúabm perfinri unitatem aperit:
m i unitati mmifionem adverfiri omnino negat -, cùm inter divinas omnesperfonas mitas ínter cedat upaá¡,
gratia^catltatis, ac.ceterarum dotum ó 1 qualitatum. -»> . ; . d1/*?.
In iffio libri fecundi exordio, p n t ifid non multis ítems Samfinis hißorii,docci 0 profipere illuni, dum o. sn!.¡.
Spiritus.finttns ei adfnit, femper egiß&improjptre autem, ubi primttm evdem prafidio deftitutus eß. jj' f i
Toßeadedarato ipfum hane Spiritus fanili tvirtutem eamdtm efe ,qua Tatrisó- Filii, net divcrfiim<lspßss t.c«,. j.
atque illorum mnfilttem, adßruit mßram omnium 'vitamnon magis in hoc effe pofitam,ut illos cognoficamus, ¿ f h *•
quam ut ipfum, tufen: operations !perinie atque amborum vivificamur. Sub hac poßquam eum remm « condi- ^ cp. 6.
totem,atque adeoadorathnecotendumeffe multisadferuiti objeClio»ibus'‘ quibafdam expeditis,tn Ecclefia
anftittsenda unam Spirimi cum Tatre ac Ftlio * vduntatem, vreationem, & praceptituem fatßc planum y. c t.,i.
fa tit. Deinde huncipfum net fami nec Filiofeientii decedereubi Tfimatum eß, nonnuttaque circa eam rem
diffieultates z evoluta, ei dem , inßitutunem “ pnphetia atque apoftolatus tamquam ipfi cum duahus aliis bb; Gaf '. ;
terfonis commumm vindicat -, unde unam e ß triism illärum operationem feite alligit. ' & t .
Continuaturin tertiolibro exptuminfisperiore argumentum,& nonfilum ^prophetarum upoßolorumqut, ¿ ß " y !'
fe d & ipfius quoque Domini mißionem ad Spiritum referendum effe fiatuitttr ¡ unde tamen no» pulan,
dum eß ullam ad Filium ridire fubjeltionem, cùm ipfimet Spiritus etiam mittatur a Tatre & Filio,
ln hoc itaque nihil prater unitatem divinitatis intelligendum,ficut nec in hifie locutionibu!, ‘fq u e is dlgl- ¿¿ cp. 1.
tus, dextera,8c manus vocitatttr; nonficus atque ub idd arguere, judicare,vindicare,cbntnitarice, ten. & ?■ ^
tarive limificatur. Fußor exfirgitff difputatio de fohdnnis verbis, Spiritus eft Deus, qua exEvangHii ¿,'3.
diplpis fo r n ita temeré tute expunxerant: quo quidem loco nonficus acqmbufdam alirißSqmsfuppeditant **cop. 10.
' Paulina epißold, Spiritus divinitas validißime comprobatur. oßenditur autem ne tres 'd ii vdd om m "eh g. Cä, u .
hoc dicantar ,periedum non eßej quandoquidem divina tres perfino eadem conflent finHitate atque
natura. To fiemo revocati! 11 tamquam infafirm proci puri totius commentation ri capitibus , »omulltjque u.
ittornm denuo trailatis à-adfirtis, opus coronalur. , S g B B
WM wro mm.liter inferiptum operiere, quam de Spiritu fanfto ex tr i, qua baBenus explteatafint,
liquido condat \ quamvis tamen confite amar & apui quofdam firiptoresv"* citatum reperiti f in mulo,de
Triuitate ,<fiin codicibus non paueijeamdem prafigi tribus his libris,non ficus acquinqué fipertorwustu-
fcripttonem. Inumane Opere cumeifdem adeverfrriis confiigitur,videlicet cum Ariianis,qui Spmtum adfi-
rebant Filio inferiorem effe, s tametf, puros Tneumatomachos certis loéisD aggrediamo.Hos libros non 1
memorata quinqué de Fide lucúbralos effe nemo non videt; id ergo unum fuperaddtmUs ^quamquam cap.ij. tee.
Gothorum tòt AthanaricUs,qui Conßantimpoli obiit Vili. Kal.Febr. an. 381. jam tum e vivtstxeefierat
‘ cùm illud operis edidit fanclus Bottoryeum tamen nihildum refeiffe de Hurte tem Alexandria!, fed nec da
Gregoriiabdications, qua nova Romapatriarchatu ceßltin Spnodo 11. geùeralt Miehaht*:mjusSynodt
cùm nulla in hifee libris exfiet mentri pillos fub medium annum 381; ad umbilieum adduttos liquet. I I
Verum enim vero Hieronymiana cenfum librorum de Spiritu fanfto, tjuos tacito Jcriptons nomine 3
paulo (everiore obelo fodit, nobis haud paulum faeeßit negotii. Volunt flerifiue non almm hn defignan
auam Ambrofium, qua de re ut quivis tutiusferre valeat)udicium,neve eludere difficultatis nodum ipfimet
videamur, locum integrum hicfubjicimus M Malui alieni operis interpres exiftere, quam ut quidam g |
faciunt) informis cfniicula alienis me colotibus adornare Legi dudum cujufdam p e llo s de
Spiritu fan ao , & juxta comici feiftenciam ex grxcis boms latina vidi noit bpna. Nihil ibi dia-
leaicum, nikil virile, tìihiì diftriauiii, quod ledorem vel ingratus ad adfenfvun trahat : led to-
S.' Ambr. Tom. 1 1. , ' P P '1