'l to r .+ .l
Hebr. 6-
&fa'
i - Cor. t .
tuos elle crcdebat. Seqtìere illuni qui bene A nos' in novitate vita ambulemus. Èt alibi.- Re
arando agrum fuumfrudus qiuefivit cecernos,
Maledicimur, inquit , (fi bencdicimus : perfidi-
tìonem patimur, ( f i fujiinemus : blafphemamur, ( fi
ohfiecramus : tamquam pur game tua hujus mundi
fatti fnmus. Si Se tu ile àraveris, ièminabis fpi-
ritaUa. A ra , ut peccatum auferas , frudum
adquiras. Ille aravit,ut periecuroris in Te era-
dicaret affedum. Quid plus pocuit nobis con-
ierre Chriftus ad ftudium correctionis, quam
varnìni fpiritu mentis ve f r a , (fi induite novum
hominem, qui fecundum Deum creatus ejt. Et alibi :
Renovabitur ficut aquila juventus tua ; a quod
edam aquila, cùm fueritmortua, exiuis reli-
quiis renafeitur , ficut per baptiimatis facramentum
, cùm fuerimus peccato mortui, re-
nafeimur Deo , ac reformamur. Unum ergo
baptifina docet, ficut alibi : Vna fde s , unum,
inquit, baptifma.
ut converteret, Se daret nobis ex pcriècutoreB 9. Illud quoque evidens, quod in eo qui bap.
doctorem ?
C A P U T II.
tizatur, crucifigitur Filius Dei j quia non po-
tuit caro noftra abolere peccatum , nifi cruci-
fixa eflèt in Chriftojeiu. Denique fcriptum
e li, quia quicumque baptiz>ati Jumus in Chriflo
f a , in mortem ipfius baptizati fumus. Et infra :
Si enim compiantati fumus fimilìtudini mortis ejusì
fimul &rcJUrrettìonis erimus, fidente s quia vetus
aApoftolìcum locum ab hare tic is contra pcenitentiam
objettum folvit , eunique de baptijmatis ite-
ratione intelkgendum cum fingularum illius
partium expo fittone, tum pramijjd ibidem lega-
lium baptifìnatum mentìonc oftcndit ; quamvis homo nofter fimul confixus e f i cruci. Et ad Co,
fubjungat eo quoque illum poffe referri, ut quod a^c ; Confepulti ei per baptifinum, in quo
imponìbile fit hominibus, Deo imponìbile nequa-C & confinexifiis. Quod ideo fcriptum eft, ut
M i a
0*4.
f f al. toi,
mm
Ibid. f.
Ó* 6-
Colojf.i.ì
credamus quia ipfe crucifigitur in nobis 5 ut per
illum peccata noftra mundentur,ut ipie chiro-
graplmm noftrum affigat cruci, qui folus potei!
donare delida. Ipfe in nobis Principatus
Se poteftates triuniphat 3 quoniam de ipfo icrip-
tum eft : Principatus (fi poteftates oftentavit,
triumphans eos in ftmet ipfo.
10. Ergo quod ait in hac epiftola quæ fcribiquam
habeatur.
Um igitur tam evidenti Se ipfius Apofl
V t o l i , Seicriptorum ejus exemplo redar-
guantur, tamen adirne obniti volunt, Se audo-
ritatem aiunt * Apoftolica: fibi fuiFragari ièn-
tentia:, allegantes fcriptum ad Hebrrcos: imponibile
eft enim hos quìfmel illuminati fimt, (fi ______ ,VVU1,
guftaverunt donum edefie, &participes fatti funt tur ad Hebneos , imponìbile eftTlapfo7 r7no-
Spintus fiwtti, & bonumgufiaveruntDei ver bum, D vari in poenitentiam , rurfius crucifigentes Filium
virtutefque futuri fecali | Upfos iterum renovari Bei , & oftentatione triumphantes y eo fpectatI
in poenitentiam, rurfius crucifigentes Filium Dei, ut de baptifmo.didum credamus, in quo cful
cifigimus Filium Dei in nobis} ut per illum nobis
mundus crucifigatur , qui quadam trium-
piiamus ipeeie, dum fimilitudinem mortis ejus
adiumimus , qui principatus & poteftates in
ftia cruce oftentavit ac triumphavit-, ut in
mortis ejus fimilitudinem nos quoque de prin-
cipadbus quorum jugum deponimus, trium-
Ibidem i;
Hebr. 6. |
& oftentatione triumphantes.
7. Numquid Paulus adverfus factum fuum
prædicare potuit ? Donavit Corinthio peccatum
per pcenitendam 3 quoniodó hìc potuit
ièntentiam iuarn ipie reprehendere ? Ergo quia
non potuit quod ædificaverat deftruere , non
contrarium dixiflè eum , fed diverium adverdpugnat
mas, Quod enim contrarium eft , fe ipfom im- E phemu's. Semel ^utem erucifixus eft Chriftus
n n i r n o r :. .quod nurw-l /-diverfum Il w/arlìim eft jo/1- , diftinctam folet
lemel __I peccato mortuus 3 &n .ideo . unum non plu-,
habere rationem. Ita autem contrarium non
eft j ut alterum fuffragetur alteri. Etenim quia
de remittenda prardicavit pcenitentia , debuit
& de iis qui iterandum putant baptifmum, non
filere : & . prius follicitudinem nobis auferri
oportuit, ut feiremus etiam poft baptifinum,
ra bapcifina.ta.
ir. Quid quod & fupra doftrinam bap tifino,
rum prxmifit? Et quia multa erant baptifinata
in L eg e, merito reprehendit illos qui perfecta
dimittant, Se principium verbi requirant. Do-
. ■ , 1 j. , cet nos feire op'brtere deftruda eftè univerfa
li qui peccarent , donari eis poiTe peccatum 5 Legis baptifinata, unum baptifina eiTe in Ec-
ne ipe venue deftitutos iterandi baptiimatis eleike faeramentis. Hortatur autem nos, ut
opnno vana perverteret : deinde iterandum F relinquentes inicium verbi ad perfechim ten
non efle baptifina rationabili difputatione iua- darnus : Et hoc faciemus, inquit, fiquidem per- ,
endumfmt. '. . mìfierit Demi won potei! enim fine favore Dei
5. De baptilmate autem dielum verba ìpfa ali qui s effe perfec!us.
declarant, quibus fignificavit imponibile, efie I2. PoiTem quideni etiam illud dicere ei qui
lapios renovari in poenitentiam ; per lavacrum hoc de pcenitentia dickim putat, quia qu^im-
emmrenovamur, per. quod renafeimur, ficut poflìbilia funt apud homines , poifibilia funt
ipie 1 aufiis |licit : Confepulti enim fumus cum ilio apud Deum : & potens eft Deus quando vult
per baptifinum in mortem , ut quemadmodum furre- donare nobis peccata, etiam qua: putamus non
xit Chriftus.ex mortuis per gloriam P a tris, ita & poflè concedi. Et ideo quod nobis impoifibile
* . Non aJium locum quiroagis hsrefi fu« patrocinali viderctur,. i fcriptorcs D oftori noftro fupparcs aut pofteriores amnlexati fimr.
Ceteium | j tribui ab Ambrofio.tjuod vulgo de phccnice dibitur — '
admodùm
e xPhilaftì
■ nofcerc eft. Epiphanius quocji harorum
. ,_.cur, tradii--------
Ambrollara refponfio vcriiKima eft , camque nobiliflimi quique priis cincribus renaiei fabuiautui multi fcriptorcs.
Jìefcr
id ad-
quem ex proimpetrati!
videtur , Deò dohare poifibile eft. A Fatetur utique peccatum àd mortem, ne quem
“ “ * vnt a o p n r p m r u u i / l i l , o Nam & impoifibile videbatur , ut peccatum » - BBSHEBsÈ __ ______
ablueret aqua : denique Naaman Syrus lepram
fuam mundari per aquam poflè non credidit.
Sed quod impoifibile erat, fecit Deus eftè poifibile,
qui tantam nobis donavit gratiam. Similiter
impoifibile videbatur per pcenitentiam
peccata dimitti : conceifit hoc Chriftus apoil
tolis fuis, quod ab apoftolis ad facerdotum officia
tranfmiflum eft. Fa&umeft igitur poifibile.
vos agentem cujuflibet criminis pcenitentiam
jure exludi putaretis 3 quando is qui in c«elum
peccavit, vel in regnum cadette, vel in animam
iuam, quod eft peccatum ad mortem ■ & peccavit
coram D e o , cui foli dicitur : ribi folipec* Ff*ho. <
cavi, & malum coram te feci.
18. Tam cito veniam meretur i ut Venienti
Se adhuc longe polito occurrat pater : ofculum
tnbuat, quod infigne eft facra: pacis : ftolam
quod impoifibile videbatur. Sed'tarnen de bapl B proferri jubeat, qùæ veftis eft nuptialis, quam
tifino dictum, ne quis iteraret, a vera ratione fi quis non habuerityà convivio nuptiafiexcluperfuadet.
C A P U T I I I -
Superiorem folutionem confirmat propofita ex Evangelio
ditur ; detannulum in manu ejus , quod eft fi*
dei pignus, & fan&i Spiritus fignaculum : cal- e xod. u .
ceamenta deferri priecipiat} celebraturus enim ¡1
pafchaDomini,epulaturus agnum,tedum de-
bet adverfus omnes incurfus beftiarum ipirita-
lium , morfufque ferpentis habere veftigium :
vitulum pnecipiat occidijquia Pafcha noftrum 1*
immolatus eft Chriftus. Etenim quotiefeumque x‘‘
C fanguinem Domini fumimus, mortem Domini
prodigi parabola, cujus fingulas partes ex-
ponens,eafdcm contra N ovati anas adfirtiones ita
convertii, ut inde necejfario deducat etiam gravi
ffimi criminis reo \ fiquìdem digne poenitue-
rit \ reconciliationem non denegandam.
13 Eque enim Apoftolus contra eviden- N
de peccatore poeniténtiam agente comparatîo-
nem b poiuit, eo quod peregre profedus accep-
tam à patre omnem fubftantiam devoraverit
vivendo luxuriofe, & poftea panem patris de-
fideraverit, cùm vefeeretur filiquis : Sc meruit
ftolam., annulum , calceamentum, immolatio-
nem^quoque vituli.,quæ fpeciem habet paifio-
annuntiamus. Sicut ergo ièmel pro omnibus
immolatus e ft, ita quotiefeumque peccata do.
nantur, corporis ejus facramentum fumimus * M siCHt
ut per Ìànguinem ejus fiat peccatorum re-
miffio.
19. Ergo evidentiifime Domini predicanone
mandatum eft etiam graviffimi criminis reis, fi
ex toto corde, & manifefta confeifione peccati
poenitentiam gerant, facramenti celeftis renis
D i pcenit-
difl.i.c fo -
u fi fieri.
DÔminieæ, per quam cælefte facramentum Dfundendam granam. * Unde nihil VobisTd ex-
nobis donatur. cufationem reièdiilè certum eft.
H; Çene dicitur quia peregreprofettus eft, qui
erat afacris altaribus feparatus 3 fioc e lf enim
ab Hierufalem illa que in celo e ft, civico quo-
dam ßc domeftico fandorum ieparari domici-
lio. Unde & Apoftolus a i t : Ergo jam non eftis
advena atque peregrini, fed cives fanttorum, &
dorne(lici Dei.
15. E t confumftt, inquit , fubftantiam fuam.
Merito confumfit eam, cujus fides*in operibus E
claudicabat: Fides enim eorum qua Jperantur,
fubftantia eft t rer um argumentum non apparentium.
Et bona iubftantia fides, in qua ipei eft noftra:
patrimonium.
16. Nec mirum fi fame peribat, qui divino
alimento egebat; cujus defiderio compulfus :
• Surgam, inquit, (fr ibo ad patrem me um, (fr dicam
i l l i : Pater ipeccavi in edum 3(fr coram te. Nonne
advertitis id evidenter nobis expofitum ,
C A P U T I V .
Aliam objettionem ex blafphemiain Spiritum fanc-
tum petitam retorquet in ipfos Novatianos;
ottenditque per eam blafphemiam intelligi debere
ftdem non rettam : quod ubi Petri adverfus Si-
monem magum fententid , nec non Evangelico
tettimonio conftrmavit, eofdem hxreticos ad re-
ditum in Ecclefiam cohortatur , ac tantam Domini
clementiam effe adfcrit3 ut Juda traditori
veniam f t apud Chrittum poenituiffet. non fuiffet
denegaturus.
*o. T J Erlatum eft tamen ad nos, etiam illud
£ vos objicere folere, quod dicatis fcriptum
eile: Omne peccatum (fr blafthemia remittetur Matth.u;
hominibus: Spiritus autem blajphemia non remit-
tetur hominibus. E t quicumque dixerit verbum
quod emerendi gratia iacramenti ad precan- p contra Filium hominis, remitteture't : qui autem
dum impellimur 5 & h o c auferre vultis,propter
quod agitur poenitentia? * Tolle guberna-
tori perveniendi fpem, & in mediis fludibus
incertus errabit. Tolle ludatori coronam, len-
tus jacebit in ftadio. Tolle pifeatori capiendi
efficaciam , definit jadare retia. Quomodo ergo
potei! qui famem patitur animx fa x , ftu-
diofius Deum precari, fi facram deiperet ali-
moniam ?
17« Peccavi, in q u i t in calum > (fr coram te.
a. Edit. Rom- cum duobus omnino mff. verx ratio perfuadet..
Minime male. Veram cum aliam leftionem vet. edit, cum reliquis
mff. iifque multo probatioribus habeant, referendum eft verbum
perfuadet ad ipfum Paulum; is enim Jocum citatum ita exprimit
ut ilium non mfi de baptifmi rcpetitione intelligendum perfuadcat.
b. Rom. edit, lo la , pofuit in to , qui peregre See. i l
dixerit contra Spiritum fanttum , non remittetur
e i , ncque in hoc fa culo , ñeque in futuro. Quo
exemploomnis adfertio veftradeftruitur Scab-
iolvitur 3 fcriptum eft enim : Omne peccatum (fr
blajphemia remittetur hominibus. Cur igitur non*,
remittitis ? Cur alligatis vincula,quæ non fol-
vitis ? Cur nodos neditis , quos non relaxatis ?
Remittite ceteris : agite de iis, quos peccantes
in Spiritum fandum Evangelica audoritate ip
perpetuum adftringi putatis.
I * . Exempta prorfus iftoram fimiliaproponit epid.jp. Æ h n to a.
j Cyprianus ; unde ifthæc imitatum effe Doctorem noftrum facile
I quilpiam exiffimarit.
* Quam válidum contra Novatianos hunc Evangelii Iocur»
arbituretur , non argre difces, fi modo cum ejufdem expofition*
in Comment, fuper Lucam totum hoc caput confcrrc non pkçat,
D d ij