Mofen dictum eft àD omino • Et facies illis brachiti
lincas, ut tegatur a turpitudo pudori s. A lum-
bis ufque ad femora crunt, & ha be bit eas Aaron&
f i l i ejta, cùm intrabnnt in tabernaculum T-efioroni
i : & cùm nccedent facrificare ad aram Sanófua-
rii, & non inducent fuper fe peccatnm ,ne morian-
tur. Quod nonnulli noftrorum fervare adhuc
feruntur : plerique fpiritali interpretatione ad
■cauti onem verecundia: Se cuftodiam caftitatis-,
diétum arbitrantur.
C A P U T X I X .
Decorum quomodo defcribatur ab Oratore : a n&
quantum ad virtutem conferai formofitas :pofiremo
qua cura ne quid ajfettatum aut effeminatum
in nobis appare at, ejfciendum ?
‘81. Electavit me diutius in partibus deli;
. J morari verecundix 3 quia ad voslo-
quebar , qui aut bona ejus ex vobis recognof-
citis, aut damna ignoratis. Qux cùm fit omnibus
xtatibus, perfonis, temporibus Se locis aptaj j
tamen adoleicentes , juveniiefque annos maxime
decet.
82. In omni autem fervandum x ta tc , ut de-
tea t quod agas Se conveniat, Se quadret fibi
ordo vitx tux.Unde* Tullius edam ordinem pu-
tat in ilio decore fervari oportere : idque politimi
dicit in fbrmofitate, ordine, ornatu ad actionem
apto:qux difficile ait loquendo expli-
•cari polle, Se ideo fatis elle intelligi.
83. Formofitatem autem cur pofuerit, non;
fatisintelligo 3 quamvisille edam vires corporis
laudet. Nds certe in pulcritudine corporis locum
virtutis non pónimus, gratiam tamen non
excludimus 3 quia verecundia Se vultusipfos fo-
let pudore obfundere , grariórefque reddere.
Ut enim artifex in materia commodiore melius
operari iblee, fic verecundia in ipfo quoque cor--
poris decore plus eminet 3 ita tamen ut edam
ipfe non fit affeclatus decor corporis : fed natu-
ralìs, fimplex ., negleftus magis quam expeti-
tus, non pretiofis * Se albentibus adjutus vefti-
mentis led communibus 3 ut honeftati vel ne-
ceffitati nihil defit, nihil accedat nitori.
a. MiT. aliquot, turpitudo fudoris : mèlius alii longe plurimi ,a c vet.
edit, turpitudo pudoris ; ubi repofuit Horn . — corporis ; nimirum
•ex L X X . apud quos : KaAu-j.« Ùo-m/s?ov<m Vulg.
"vero, ut operistit carnet» turpitudini! : text. H eb r.. . . nuditatis.
* . Cìcì lib. ir Offic. pag. 368. lin. 1 9 . Idque pofitum eft intrìbus
rebus, formofitate 8c,c.-
* . Ìbidem lin. 4 9. Quibus in rebus duo funt maxime fugienda 8c c.
Albàs vetles lxtitix indices olim fuiffe in confeffo eft. Hincnón fo-
ìum Romanos in feftis & in cosnis eumifcolorem indui folitos fre-
'quentiflìma fcriptorum teftimonia prodidete ; verum etiam (acri in-
terpretes , quod Chrifti vcftimenta in transfiguratione alba fa£la
i n t , quodquc Angeli poli refurredionem albati àpparucrinr, ad
camdem trahunt fignificationem : quo etiam non abfurdcid refera-
tu r , quod recens baptifati per o&avam pafehatis in alba velie incc-
•dere foliti erant 5 in quo tamen innocentia: quoque demonftrabatur
indicium. Sed nec adeo Jxtitix addidus erat candidus color, ut hon
ludui etiam inlèrvirct ; novimus enim quondam muliercs apud R o manos
albatas fuiffe in funeribus : quem morem etiam in Gallia fer-
vatum à reginis viduis fuiffe volunt nonnulli. Alias triftitisc niger
feu pullus color convenire exiftimabatur ; unde Ubi eum monachi,
quorum ell turn fua turn aliorum peccata fiere, delegerant. Q u a-
propter Magnus Antonius martyrii dcliderio incenfus , ne coloris
monadici cognitus indicio, ab acceffu judicis prohiberctur , album
-induk, ut differir in cjufdem vita Rofveidus. Eo lìmiliter colore fa-
crasvirgincs indui folitas Baronius ad an. 57. fcribit. Idem vero c
quodam locoepiftolxHieronymiadNepotianum,quamad annum
«93. refert, clericos anciquitus non pulla nec alba, led caltanea velie
a c violacea ufos colligens, addit in Ecclefiam tunc primùm irrep-
fiffe colorcm nigrum, cìtm monachifmus in nonnullis Ecclefiis à clerici!
recepiti! eft, & ex monachis episcopi creati funt. Certe quidem
in luepofterioripartecum dodiiEmo Cardinali facerc videtur, quod
84. Vox ipfa non remifla, non frada, nihil
femineum fon ans ,quaiem multi gravitatis ipe-
cie fimulare confuerunt,ièd formam quamdam
& regulam ac iiiecum virilem reièrvans. Hoc
eft enim pul critudinem vivendi tenere, conve-
nientia cuique fexui Se perfonx reddere. Hic
ordo geftojrum opeimus, hic ornatus ad omnem
adionèm accommodus. Sed ut molliculum Se
infradum aut vocis fonum, aut geftum corporis
non probo 3 ita neque agreftem ac rufticunv
Naturarri imitemur : ejus effigies, formula dif.
cipliiix, forma honeftatis eft.
C A P U T X X ,
Ad confervandam verecundiam intemperantìum homi
n um confortia, convivía extraneorum, ac mit-
■Herum commercia vitanda : fed otium nofirunt
domi in più honefiijque fiudiù infumendum.
85. I T Abet fane fuos fcopiilos verecundia,
I I non quos ipfainvehit,ièd quosixpe
incurrit 3 fi intemperandum incidamus confortia,
qui fub fpe eie jucunditatis venenum, infun-
dunt bonis. Hi fi adfidui fu n t, Se maxime in
convivio , ludo ac joco , enervant gravitatela
illam virilem. Caveamus itaque ne dum relaxare
animum volumus, folvamus omnem harmo-
niam, quafi concentum quemdam bonorum
operum 5 ufus enim cito infledit naturam.
86. b Unde quam prudenter fadis convenire
ecclefiafticis, Se maxime miniftrorum officiis ar-
bitror, declinare extraneorum convivia : vel ut
ipfi hofpitales fitis peregrinanti bus , vel ut ea
cautionè nullus fit opprobrio locus. Convivia
quippe extraneorum occupationes habent,tum
etiam <= epulandi produnt cùpiditatem. Subre-
punt etiam fabulx frequenter de ixculo ac vo-
luptatibus : claudere aures non potes , prohi-
bere, putatur fuperbix. Subrepunt etiam prx-
ter voluntatem pocula. Melius eft tuæ domuï
ième] excuiès,quam alienx frequenter:.Se ut
ipfe fobrius iurgas, tamen ex aliena iniolentia
condemnari non debet prxfentia tua.
87. * Viduarum ac virginum domos nifi vifitan-
! fcribitur in vita làb ili M a r t in i, eum pollquam ad epilcopalem ledern
eveelus effet, nigrum pallium , quo prius monachum agens
utebatur, retinuiffe : veriim ille in exponendo Hieronymi loco dif-
fentir à Petro Cluniaceníi ; hic enim eum ira interpretan«, ac fi tantum
admoneatur Nepotianus, in utriufque colons ulu faftum caveat.
Sed quam vis minus coacla vidcatur Baronii expofitio, cercum tarnen
eft ab Ambrofio hoc loci aliud nihil clericis prohiber!, nifi can-
dorem vellium affedatum acnimis lueentem ; ut qux fequuntur iatis
oftendunt, nihil accedat nitori. Et hoc profedo mirifice convenic
cum ¿is qux Balilius epilt. i- ad Gregorium Nazian. prarcipic. Sed
illam ipfc confuías licet.
b. Ira edit, acmff. nonnulli : alii vero partim, unde prudenter fa c t-
tis convenire; p artim,»»¿e quod prudenter agitis , convenire, &c.
non incongrue,
c- Mff. aliquot, epulandi producunt cupiditatem.
* . Magnam femper geilitEcclelia exillimationisminiftrorum fuo-
rum curam. Hinc eft quod Àmbrofius hoc loco tot conditionibus
clcricorum adolefccnriomm cum viduis ac làcris virginibús congref-
fum circumfcribit. Q u a etiam prudencia indudi 4 . Synodi Carchagi-
nienfis Antiftites, ut lignificarci« omnem hujuimodi familiatitatis
occafionem tollcndam è medio , definicrunt can. l o t , ad reatum
epifcopi pertinere f t fuftentandi. v it s. prsfentis caufa ( qua tamen
vix alia juftior effe pocell ) vidua vel fanclimoniales clericorumfami-
liaritatibus fubjiciantur. .Com aucem qua ratione à clericis hujuimodi
feminæ accedentes excipicndsefint, S . D o d o r nequáquam præ-
cipiat ¡ inde conjicias haud ita frequenter eas domo egredi ad invi-
fendum quempiam confueviffe. Ab Ecclelia tamen univerfim provi-
fum reperimus, ne mulier fine diaeoniila ad diaconum debeat accedere.
Quod fi tanta caucione de iimplici feminæ ad diaconum aditu
conlliturum fit , quis mirctur prcibyteronun cum mulieribus contu-
berniuih tot canoni bus proicriptum effe I
Rom- l i . ■
19.
Gen. 1 7 .
4 1 ■ó'fti-
Ibidem 31.
3. & fe q .
di grada , juniores adire non eft opus : & hoc A da eft, locus tuus iàpientia eft , locùs tuus ra-
cum fenioribus, hoc e ft, vel cum epifeopo, vel do e ft, locus tuus ièdatio indignationis eft. Aut
fi gravior eft cauia, cum presbyteris. Quid ne- fi ce contumacia refpondentis moverit, Se per-
celle eft ut demus ixcularibus obtreétandi lo- verfitas impulerit ad indignationem : fi non po-
cum ? Quid opus eft ut.illx quoque vifitationes- tueris mitigarementem, reprimelinguam tuam.
crebrx accipiant audoritatem ? Quid fi aliqua- Sic enim fcriptum eft : Cohibe linguam tuam d
illarum forte labatur ? cur alieni lapfus fubeas malo , & labìa tua ne loquantur dolurn. Deinde
mvidiam ? Quam multos etiam fortes illecebra inquirepacem, & fequere earn. Pacem illam fanc- vfai.33.14.
decepit ! Quanti non dederunt errori locum, Se ti aJacob v ide, qua tu primùm ièdato animum : & 1*-
dedernnt fulpicioni » fi non prxvalueris, fra?nos lingux impone tux : *
88. Cur non illa tempora, quibus ab EcclefiaB deinde reconciliatipnis ftudium non prxtermit-
vacas, lectioni impendas ; Cur non Chriftuni re- tas. H x c oratores Ìxculi de noftris ufurpata in
viiàs , Chriftum alloquaris , Chriftum audias ? fuis pofuere libris : ièd ille iènius hujus habet
Illuni alloquimur cùm oramus, illum audimus. gratiam , qui prior dixit.
cùm divina legimus oracula. Quid nobis cum 93. Vitemus ergo , aut temperemus iracunaiienis
domibus ? Una eft domus, qux omnes' diam 5 ne fit ejus aut in laudibus exceptio, aut
capit. Illipotius ad nos veniant, qui nos requi- in .viriis exaggeratio. Non mediocre eft miti-
runt. Quid nobis cum fabulis ? Minifterium al- gare iracundiam : non inferius quam omnino
taribus Chrifti,non obièquiurnhominibus de- non commoveri. Hoc noftrum e ft, naturx il-
ferendum recepimus. lud. Denique cominoriones in pueris innoxix
89. Humiles nos elle decet, mites^ manille-C Hint, qux plus habent gratix , quam amaritu-
tos, graves, patientes, modum tenere in omni- dinis. Et fi cito pueri inter le moventur, facile
bus 3 ut nullum vitium elle ili moribus vel ta- ledantur , & 111 ajòri filavitate in le recurrunt.
citus vultils ' vel lèrmo annunciet. Nefciunt le lubdole artificiofeque tractare. Nolite
hos contemnere pueros, de quibus Domi-
C A P U T X X I . n u s a it: N ifi converfìfucritis, & effeiamini ficut Matt. 18. jv
iracundiam priufquam oriatur, pracavendam ; f i fwrifie^nonintrabitìs in regnurn cdorum. Itaque
oborta fu e f i t, rcpfjmcndam , ac mitigandàm : f i ornili us, hoc eft, D e i virtus, ficut puer,
nec id adfequi vamerimus linquam faltem à con- cum maledicèretur, non remaledixit : cùm per- 1. Pet.i. 13 ,
v itiù coenendam ; utfìnt motta no f r i puerìlium eilteret:ur >non repercuifit. I ta ergo te compa-
commotiónum fimìles. Dìilum ArchiU memora- D ra >ut Puer mjunam non teneas 3 malitiam
tur, oftenditurque Davidem ipfi hac in re factù 11011 I h H : a te in? ° i eft,ter proficif-
& fcriptù p rJ v ife . cantur- N o n Gonfideres quid ab àliis in te re-
1 vertatur. Locum tuum ferva 3 fimplicitatem 8i
90. Aveatur * iraenndia, aut fi prxcaveri puritatem tui pectoris cuftodi. Noli refponde-
non poteft,cohibeatur3 mala enim illex rG irato ad iracundiam ejus, five imprudenti ad
peccati indignatio eli : qux ita animum pertur- imprudentiam. Cito cùlpa culpani excutit. Si
bat, ut rationi non relinquat locum. Primùm eft lapides.teras, nonne ignis erumpit ?
igitur, fi fieri poteft, ut morum tranquillitas 94. Ferunt gentiles, ut in majus omnia verbis
«fu quodam, affezione, propofito, in naturam extollere (blent*, Architx Tarentini dictum phi- v
vèrtatur. Deinde quoniam ita plerumque mo- £ lofophi, quod ad villicum iuum dixerit : O te
tus infixus eft naturx ao moribus,, ut evelli at- infelicem, quem affli&arem, nifi iratus efièm 1
que evitari non queat : f i prxvideri potuèrit, Sed jam David Se armatam dexteram in indi- i.R e g . iS.
ratione reprimatur. Aut fi prius occupatus fue- gnatione compreflèrat. Et.quanto plus eft non 31-
rit animus ab indignatione, quam confìlio p rof remaledicere, quam non vindicare ? Et bella-
pici ac provideri potuerit, ne occuparetur : me- tores adverfus Nabal ad ultionem paratos, Abi-
ditare quomodo. motum animi tui vincas, ira- gail deprecatione revocaverat. Unde adverti-
cundiam temperes. Refifteirx, fi,potes : cede, mus. tempeftivis. quoque interceffionibus non
fi non potes 3 quia ieriptum eft : Date locum ira. ■ Iblum cedere nos, fèd etiam delectari oportere.
91. Jacob fratri indignanti pie ceffit, Se Re- Eoufque auteni detectatus e ft , ut benediceret
be e ex , id eft, patientix inftrucftus confilio, ab- £ intervenientem, quod ab ftudio vindictx revo-
elle maluit Se peregrinari, quam excitare fratris catus foret.
indignationem 3 Se tunc redire , cùm .fratrem 95. Jam dixerat de inimicis fuis \ £)upnlam de- pfai.$4 4.
mitigatitmputaret.Et ideo tantam apud Deum clinaverunt in me iniquitatem, & in ira molefii
invenit gratiam. Quibus deinde obÌequiis,,quan- erant mihi. Audiamus turbatus in ira quid dixe-
tis muneribus fratrem ipfum reconciliavit fibi 3 rit : £)uis dabit mihi pennas ficut columba, & vo- ibidem 7.
ut ille prxreptx benedieftionis non memihiilet, labo, dr requiefcam ì Illi ad iracundiam provo-
meminiiÌèt delatx fadsfadionis ? cabant, hic tranquillitatem eligebat.
92. Ergo fi prxvenerit Se prxoccupaverit 96. Jam dixerat : irafeimini, & nolite peccare, pfai.*. f .
mentem tuam iracundia, Se adfeenderit in te 3 Moralis magifter, qui naturalem affectum innon
relinquas locum tuum. Locus tuus patien- fleStendum magis ratione doctrinx, quam ex-
* . Cic. lib. 1. Offic. pag. 363. lin. n . Prohibenda maxime ir a i I nifi cjuod pro, qua tu , legunt aliqui, quanto: perperam.
&c. H ic porro dillìdct à Cicerone Roller Àmbrofius ; quandoqui- I I * . Val. Maximus eadem refert de Archicalib. 4. cap. 1. Huncau- ’
dem ille virtutem more Scoicorum in affè£luum vacuitatc, hic autem | | rem fuiffe conilac Davide mulcojpolleriorem ; ejus enim pticccpto-
c x Cliriftianorum feirisin moderacionc conflituit. ] 1 rem Pythagoram vixiffe anno demum 3389- poli mundum condia.
Rom. edic. fola, facob vide. Quanta primu/n fedatio animi- Vet. | | turn communìor chronologorum calculus fàncit; cùm David jam
edit. & pauci mff. facob vide, qua primumfedfito animum : alii non- I I inde ab anno 1887- floruerit. Alii tamen aliis htee ipfa adìribuenint,
flulli, pacob. Vide quanta : primùm & c . ceceri denique uc in tèx tu , | [ ut Laertius P latoni, P lutarchusCharillo,Theanoui Stobscus.