ibidem if. nenT: ergo éjuia iarigiuriem tàurorum , hirco- J
rumque repudiaverat D eus, hunc utique iacer-
dotem per iùìim fanguinem,ficut legifìi, in limeta
fandorurn cseli lumina penetrantem opòr-
a tebat intrare3 ut ieteima noftrorum eileta oblatio
peccatorum. Idem ergo iacerdos -, idem Se
hoftia ; Sc facerdotium tarnen , Se facrificiuiri
Humana: conditionis officium eft • nam Se agnus
ad immoiaiidum dudus eft, Se facerdos eit iè-
cundùm ordinerai MelchifèdecH.
88. Nemo igitur ubi ordinem cemithuma..!
na: conditionis, ibi jus divinitatis àdièrat. Nam
iseim.it. Se illum Melchiièdech per quem Abraham
*. hoftìas filas obtulit, * non Angelum utique iècundum
Judaica lùdibria intelligit Ecclefia,lèd
virum fandum, ac Ìaccrdotem D e i, qui typum
gerens Domini, Se line Patre, Se fine matre, Se
fine generation« enarratione -, 8c fine initio, Se
fine fine defcribitur ; ut oftenderet lempiternum
Filium Dei in hunc mundum eflè venturum,
qui Se fine Patre fècundum incarnationem na-
ttìs e ft, Se fine matre fècundum divinam gene-
racionem , Se fine enarratione generationis 3
£[k'fy.tg quia icriptum eft: Generationcm autem e jus quìs
■ enarrabit ?
89. Èrgo illum Melchiièdech in Ghrifti typo
iacerdotem Dei accepimusj ièd illum in typo,
hunc in veritate : typus autem umbra eft veri,
tatis : illum in nomine unius civitatis, hunc regem
in reconciliatione totius mundi 3 quiaicripi.
cdr.j. 19. tum eit : Deus er at in Christo, mundum reconci-.
Hans fìbi hoc eft, fempiterna divinitas : aut, fi
Pater in Filio, ficut Filius in Patre, Seiubftan-
tiie utique Se operationis unitas non negatur.
90. Quomodo autem negare merito poflimr,
uhm. 14. etiam fi veli'nt, cùm fcriptum fit : Pater autem
qui in me manet, ipfie facit operai & : Opera qua
ego faci 0, ipfe facit? Non dixit : Et ¿píe facit 5 ne
fimilitudinem magis , quàm unitatem operis
iefti mares : fed dicendo : £)ua ego fido,ipfefacit,
* manifeftum reliquit quod unum opus Patris Se
Filii credere debeamus.
91. Denique ubi fimilitudinem operum , non
• ìbidem I t . unitatem voluit iritelligir credit, inquit, in
me, opera qua ego facto, & ipfe faciet. Bene hie
dr interponendo , fimilitudinem nobis dona-
vit ; & tarnen unitatem naturalem negavit.
Unum eft igitur opus Patris. Se F ilii, etiainfi
non placeat Arrianis.
C A P U T XI I .
¡Regnum Patris atque F ilii unumeffe ac indivifitm;
& unam fimiliter utriufque divinitatem.
91. Ua:ro autem quomodo regnum velint
V J . Patris Se Filii effe divifum j cùm Do-
Matthif. minus dixerit, ut fupra oftendimus : Omne reg-
mm in fe dtoifum, facile defiruetur ?
93. Et ideo ad excludendiim arriana: làcri-
legium fievitatis, unum imperium Patris Se Fia
Omnes edit, ac mil. aliquot, ablutio peccatorum ; cereri mlT.
obliato peccatorum. Magis appofitc, idem cniin eft acque oblatio
pro pcecatis, de qua hic agitur.
■ * . Hieronymus epift.zj. ad Evagr. hanc opinionem non judeis,
fed Origen] ac Didymo adferibit.
p- M f. unus, creatorís ¡ alii nonnu' l i , & omncs edit. Salvatori! :
cereri qui & probaciores, confervatoris.
c. Edit- ómnes cum miT. aliquo t, aut contra fententiam fitam
ridebunt. Quid magis ridiculum ?
d- Yet. edit, ac raiT. nonpauci, de iftis adftantibus : Rom. de
lii etiam Petrus fandus àdferùit diceiis • Jgua- *..w t :
propter fatagite, fratres -, certam veltram vocatio- I0-d*n.
nem & ele&ionem facere. Hac enim fadentes non
errabitis i fic enim abundantius minittrabitur vobis
introitus in aternum imperium Dei , d? domini
no f r i b confervatoris Jefu ChrìM'. V
94. Aut fi qufs de Chrifti tantum imperio
didum putat, &hoc ideo fic accipit, ut Patrem
Filiumque poteftate iècernat j is tamen Se reg-
nùm Filii fatebitur, Se ieternum. Itaque non fo-
lum duo inducent regna diviia , ut obnoxia fine
defedui j ièd etiam cùm regna eomparabilia
nulla fintDei regno,quod Filii eflè , etiamfi
velint, negare non poflunt : c aut contra fuam e
fententiam redibunt, ut idem Patris Se Filii
regnum eflè fateantur : au t, quod facrilegium
eft dicere , jus Patri regni minoris adferibent:
aut, quod contrarium e ft, quem minorem divietate
impie memorant, ejus regnum fate-
buntur äquale.
' 9 j. Sed hoc non quadrat, non congruit, non
coha:ret. Dicant igitur unum effe regnum, ficut
nos dicimus, Se probamus : probamus autem
non noftris, ièd 6^1eftibus teftimoniis.
96. Primùm enim etiam aliis exemplis difee
regnum c^lorum, regnum etiam Filii efle ; ipie
enim dixit : Amen amen dico vobis quoniam funt Matt^-16-
ali qui ^ de hic adfiantibus, qui non gufiabunt mor- 3
tem, donec videant Fili um hominis vènientem in
regnumfuum. Dubitari ergo non poteftquodfit
) regnum Filii Dei.
97. Sed accipe ipfum eflè regnum Filii,quod
Patris eft-> Amen dico vobis quod funt quidam cir- Mnrc.% 39;
cumfantium, qui non gufiabunt mortem, donec videant
e regnum Dei veniens in 'virtute. Eo enim <5
ufque unum regnum eft ,ut unum fit prxmium,
idem heres, eadem merita, idem iponiòr.
98. Quomodo non idem regnum, cùm prie-
ièrtim ipTe de fe Filius dixerit : Tunc juftifulge- Matth. 13;
bunt ficut fiol in regno Patris mei ì Quod enim
, Patris eft per majeftatis proprietatem, id etiam
Filii eft per ejuidem claritudinis unitatem. Ergo ìohan. 17,
Se Patris regnum Scriptura dixit, Se Filii. s'
99. Accipe nunc quia ubi regnum Dei dicit,
nec Patris nec Filii ieparat poteftatem j quia Se
paternum Se Filii regnum uno Dei nomine coni-
prehendit, ficut habes : cùm videritis Abraham, Ln-'i-t.*-
Ifaac Jacob, & omnes prophetas in regno Dei.
An negamus in regno Filii prophetas effe, cùm
Se • jatroni dicenti : Memento méi, eùm veneris in 4^
' regnum tuum ; r efponderit Dominus : Amendico c^45*
tibi, hodie mecum eris in paradìfo ? Aut quid eft
f eflè in regno D e i, nifi «eternam nefeire mór- §
tem ? Qui autem nefeiunt sternam mortem ,
vident Filium Hominis venientem in regnum
fiulm. .
100. Quomodo èrgo poteft non in poteftate
habere quod dònat dicens : Tibi dabo claves Matth.16.
regni c al or um ? Et videto diftantiam. Sèrvus 1,1
iftic adfiantibus: reliqui mlT. dej bis adfiantibus. Ac omnino feri—
bendutn ut in texcu ; hoc namque loco, ficut & apud Marcum
infra citatum in grseco conftantcr legas , -fif <£Si irnnónoì. Rur-
fus vero ubi habetur in cunétis edic. ac m(T. quibufdam, Dubitari
ergo non poteft -, in reliquis cod. pricfcrtur, Dubitare ergo noli.
e. Omnes edic. regnum Dei v en ien tismlT. regnum D e i, unus
filium D e i, veniens : quod omnibus quoque Scriptura: idiomatis
confirmatur. I terum autem ubi omnes edic, ac plurcs miT. idem bertn
ali! nonnulli exhibcnt ,iidem homines.
i, Nonnulli ìnli. in regno Filii.
fyhefis-sjjeut.
6. 4.
Gelojf.f.fi.
¡>
’Alias Cap.
v i i .
$np. lib. I,
cap. 7 .
Mattb.i j .
lue. $.16.
aperit, Dominus largitur ': ifte per iè;, ille per A Angelis non effe commùnem 5 fic enim habes::
Chriftum : famulus clavès accipit, Dominus or- Cùm autem veherit Filius hominis in ma je fiate
dinat poteftates :a aliud jus donantis, aliiid dii- fina, dr ómnes Angeli carn eo. Et ut doceret imam
penfantis obfequiùm eft. majeftàtem & unam gloriam eflè Patris & fuam,
ìoi. Accipe adhuc unum regnum, ufiiim irtt- ipfè in alio libro aiti Et Filius hominis à confun-
periunì eflè Patris Se Filii. Habes ad Timo- de t e um, cum venerit ingloria Patri sfitti cum An-
t he uni : Paulus apofiolus Je fit Christi fècundum gelìsfanftìs. Illi in obfequio, hic in gloria: illfiri
imperium Dei falvatoris noftri -, dr Chrifii Je fu fpei comi tatù, liic in fuggeftu • illi ftant, hic ièdet *
nofira. Unum igitur Patris Se Filii regnum evi- ùt verbo tàmen ufus utamur humani,hic judidenter
eft declaratuni, ficut Se apoftoliis Paulus cat, hi miniftrant.
adièruit dicens : Hoc enim fiitote quodomnis im- B 107. Divinam autem non prjemific nìajeftai
pudicus, aut immundus, aut avarus, quod eft ido- cem Patris, Se fiibdiditiuam Se Angelorum ; nè
loìatna,non habethcreditatemin regno Cbrifti dr fiiperioribus ad inferiora feciflè gradum
Dei. Ergo unum regnum , Se una divinitas. quemdam Se ordinem videretur. Sed qliià Pater
ioz.Uham divinitatem Lex probavit, qiiié inferior videri non poteràt 3 praniifit mai eft a.
dicit unum Deum. Probavit Se Àpoftolus, di- tem fuam , Se addi die Patris Se Arigelorùm 5 ne
cendo de Ghrifto : in quo habitat omnisplenitu- fe medium inter PatrCm Se Angelos nominane
do divinitatis corporaliter. Sieriim juxta Apofto- db 3 aut ab Angelis ad Patrem per fui quoque
lum plenitudo omnis corporaliter divinitatis in incremeiltà feciflè qiiemdam Videretiir àdfeen-
Chrifto eft, aut unius divinitatis Patrem Se Fi- film i aut à Patré rUrfiis àd Angelds per ordi-
lium fatebuntur : aut fi Patris Se Filii divinità- G ^em cum f-h edàm dimiiiutiórie crederetur
tem cupiunt ièparare, cùm omhem plenitudi. feciflè defeenium. Nam nos qiii unam divinem
divinitatis corporaliter Filius habeac^quid
eft quodbexiftimant amplius réfervandum,cùm
amplius nihil fit plenitudine perfedionis ? Ergo
lina divinitas.
C A P U T XI I I .
Filio majefiatem fùam effe , de paterna aqualem :
cu jus focii non fint Angeli 3 fed Jpeólatores.
103."¥ Maginem autem unam, Se fimilitudinemD incàrnatione intelligatur.
| unam fupra diximus, fupereft ut. unius 108:
quoqùé majeftatis Patretìi Filiumque docea-
mus. Nec longe aberitj cùiil enim ipfe .dixerit
de iè Filius : cùm verterit Filius hominis in ma-
jefiate fitta3 dr omnes Angeli cum eo, tutte f i debit
fuper fedem majeftatis fua. Ecce Filii expreflà ma-
jeftas eft : quid ei deeft , cujus increatam ma:
jeftatem negare non poflunt \ Eft ergo Filii
riitatem Patris Se Filii confitemur, diverfuin 3 ut
Arriani 3 ordinem ndn putàmus.
C A P U T X I V :
ZJftius fubftantia cum Patre Filium effé:hanc antera
etiam fècundum divinitatem fumi de bere in
multis ficripturarum teftimoniis', tdmetfì in aliiì'
nonnullis hoc verbum aut de pojfejjionibus aut
' ' ' natione intelligatur.
DE fubftaiitia'autem, Imperator àù-
gufte, quid loquar unius Filium cum
Patre elle fiibftantiie • cùm imaginem paterna; sàp. f.xi.
fiibftantia: Filium legerimüs 3 ut ili iiullb iècuii-
dum divinitaterri à Patre intelligas difcr'epare ?
. 109. Juxta hanc imaginem dixit.- omnia qua toba». ih
Pater habet, me a Jùnt. Ergo hec * fubftantiam ri-
in Deo poffumus denegare • rieqiie eiiim ihiubinajeftas.
. ftantivus efti qiii aliis dedit habèfe íubftáiitiaRi:
1041 Accipiant iiunc, ut dubitare non pof. E licet alia fit fubftantia D e i, alia creatura:. N ec
fint, quòd Patris Se Filii una majeftas fit 3 ìpiè
enim dómiiius dixit : Nam qui me erubuerit dfi
meosfermones, hunc Filius hominis erubefieti cùm
venerit in majefiate fitta, dr Patris, & fanftorum
Angelorum.Quia eft : Et fanctorum Angelorum,nifi
quia honoraritur Se fervi dìgnitate dòmini fui ?
105. Dignitatem ergo fuam ad Filium Se Patrem
retulit • non ut Angeli habeant cum Patré
Se Filio ifcqiiale coniòrtiuni i fed ut prieemirienpoflèt
inftibftantivus Filius Dei effe 3 per quem
cunda fubfiftunc.
no. Et ideo aie : Ñon eft occultdtum os meitni pfiU.ijfe.ij-
quodfecifii in dbfcondìto, dr fitbfiantia me a in in-
ferioribits terra. Yirtuti enim Se divinitati ea 3
quie ante conftitutionem mundi,vel imperipi:
cabili majeftate funt gefta 3 abfcondita eflè non
poterant. Legimus ergo fubftantiam.
iii. Sed dices de incàrnatione didarñ efle
tem gloriam Dei cernant. Neque enim fuani F fubftantiam. Interim nomen fubftantia: ledurn
majeftatem Angeli haberit, ficut ledum eft de probavi 3 Se ledimi non prò patrinioniis, ut di-
Filio : cùm federit in fede majeftatis fua ; fed ad- citisijam , fi placet 3 accipianìiis feciindùm myfi
fiftunt,ut Patris & Filiic gloriam videant3qui- terium ili inferioribus Chrifti fuiflè fubftan.
bus aut poflunt aut merentur adipedibus. • tiam. Eteniin ut defiihdoruni aiiimas in lui cor:
106. Deniqiie ipia fe explananc verba divina, poris aninia libetaret 3 viiiciila mortis folveret^
ut intelligas illam gloriam Patris Se Filii curii beccata donatec 3 operatus eft in inferno;
a. MIT. aliquot ,■ ju s donutìonis. ,. 1
b. Omncs edic. aftimant. amplius adferibendum ; m(T. nónnùlli,
tfiimant, plurcs eXiftimant fcà omncs òmnino, ampliai refervandum. I
c- Mil- aliquot grati am videant. t ,
d. Ita omncs edit, ac plurcs miT. Rom. autem fola * confunde- I
tur cum ; ubi reliqui miT. prtè fe ferunt, coiifitebitux eum.
* . Subftantia ubique Àmbrofiò idem eli acque tPoi* Grxco- I
xum , id eft , iplàmec rei natura, five hòc ipfuro quòd res quxqué I
eft. Q u i lane ince!ie£lus cùm nega ri non polfit admodum cacho- I
licus, tandem in valili t apud Latinos, ut Deus habere fubftantiam I
& Cliriftus Patri confubftantialls efle diceretur. Nam cùm voccm I
fubftantia Latini àd originem fuam referebant, five illam dedu- J
•S. Àmbi. Trim. I i.
cerent à verbo fubfiftere , ut Auguftinus lib- 7 . de Trinit. cap. 4 .
& j . fi ve à verbo fùbftare, ut Bòecius lib. de dii ab. naturis ; eamdeni
vocem proprie fumi non polle affi tnnbanc; nifi de eo quod iùbjeihirrl
effet, five fubftarct & quali fubfterneretur accidencibus. EolHcni
adeaSiliceCj ficut & Marium Vicfor. qui Conftantii flórebar temporibus.
H ic enim & varias hujus diitionis fignificaciones fu lo
• profequitur, & omnes Jocos quos hic referc Ambròfius nofter,
idem commemorar: Phxbadiùs quoque h i c iplà pertradiat, ex
, quibus òmnibus quantum ab ca voce abhorrerent intelligitur. Sed
non oniittcndus Athariafius qui libro de Syhódis pag.903,. lecun-
dum Sirmiccnf confelfionein referens , illic ftàtutùin ut vocibui
fubftantia Se confubftantialitatis ab Itinere tur, l'cr ibi t.
&K ij
I Ì l i
|!1■B 1