à l t i B ' î Â î i H ita timen fi nullo :ftadio,ffetA magis infirmo & inopi nos ftudere eonyenit;
. , _______ ' E m n rn nr\ n u i n n n HBflfflse jadantix. Laudent enim unumquemque pro- r pm n n e r a t io n em
~ximoram labia., 8c 31011 os fuum i 6c commen
dene opera , non ftudia fua.
ig.^Ceterum ii quis non obediat epifcopo,
extollere atque exaltare fo fe defideret, obum-
brare merita epifcopi fimulata affedatione doc-
■trinx , ant liumilitaris , aut miforicordix , is a
vero devius fuperbit 5 quoniam veritatis ea eft
a-eo-ula, a ut nihil facias commendandi tui cauia
quia pro eo qui non habet , remunerationem
fperamus à DominoJeiu; quifub ipecie convi-
vii generalem virtutum edidit formam ; ut his
potius noftra conferamus beneficia, qui nobis
ea non poflunt reprxientare, docens ad con-
vivium atque epulas non eos qui divites funt,
fed pauperes invitandos. Divites enim rogari
videntur, ut ipfi quoque nobis reddant convi-
vium : pauperes, quia non habent quod reftiquo
nobis
minor alius fiat : neque fi quid boni habeas, B tuant, cùm acceperint remuneratorem n
■8! . . - . 1.. • _ n. A r in n r T lnm in n in n ni ip n ro nnniiPrP Dn 1
ad ad deformationem alterius 6c vituperationem
oxerceas.
114. N e * defendasimprobum , 6c fanda in-
digno committenda arbitreris: neque iterum
nro-eas 6c impugnes, cujus crimen non depre-
henderis. Nam cum in omnibus * injuftitia cito
offendat,tum maximein Ecclefia, ubixqui-
tätem efle oportet, ubi xqualitatem haberi de-
•cet - ut nihil libi potentior plus vindicet, nihil
faciunt Dominum, qui fe pro paupere obligan-
dum obtulit.
127. Ad ipfum quoque fxculi ufum collatio
beneficii fadain pauperes magis quaminlocu-
pletes plus juvat 5 * quia dives dedignatur be-
neficium, 6c pudet eum debitorem effe gratix.
Quin etiam id quod collatum eft fibi, meritis
fuis’arrogat, quod velut debitum acceperit, vel
ideo datum fiteo quod is qui dedit, reddendum
plus ufurpet ditior. Sive enim pauper, five di- C B * divite uberius exiftimaverit. Ita in acci-
* • -4. -.zi piendo beneficio, eo iplo quod acceperint divites
, dedi ile fe magis quam accepiflè exifti-
mant : * pauper vero etfi non habet unde red-
dat pecuniam , refert gratiam. In quo certum
eft quod plus reddat, quam acceperit-, pecunia
enim nummo folvitur, gratia numq.uam exina-
nitur. R e d d e n d o vacuatur pecunia : grav
e s , inChrifto unum funt. Nihil fandior plus
fibi arroget ipfum enim par eft ellè humilio-
ï e m .
125. Sed nec perfonam alterius accipiamus
in judicio rgratia abfit , b caufx merita décernant.
Nihil fie opinionem, immo fidemgravat,
quam fi in judicando potentiori dones caufain
in fe r io r isv e l pauperem innocentem arguas,
■divicem exeufes reum culpx. Pronum quidem
ria autem 8c habendo iolvitur, 6e folvendo re~
CAv Ult.) Jl-um X «.VAAAV..AX tinetur. -D einde. .q.u od div1e sï r• efu/g*!i' t■ , paurp 1er fa-
■eft genus hominum fa vere honoratioribus, neDtetur quod fit obligatus debito, ubique iubven-
1 r r . . . . - -n: J . i___ - « '„ J __:_____ fnm tirtt-« ¡ H f f i e H a n iira f •d onâ tOS Jxfos fe fe putent, ne vidi doleant. Sed primum
fi. offenfam verer-is, * non recipias judicium ; fi
facerdos es, aut fi quifquam alius, non laceilàs.
Licet tibi filere in negotìo dumtaxat pecunia-
rio 5 quamquam fit conftantix adefle xquitati.
I n c A.« s a autem D e i, ubi communionis pe-
riculum eft, etiam difiìmulare peccatum eft non-
leve.
C A P U T X X V .
Beneficia in pauperes potius confeYenda quam in divites
; hos enim aut qua f i t am a. f i beneficii v i- ,
cem pittare, aut indignare quod videantur bine
fa tt i debitore s : pauperes vero & debitorem prò fe
De um ipfum confiituere , & libenter accept a beneficia
confiteri. Jpuibus additaradpecunia con-
tcmtum adhortatio.
226. Uid autem 8e tibi prodeft favere divi-
\ Jr. ti ? An quia citius amantem remune-
ratur? His enim favemus frequentius, ä qui-
bus referendx vicem fperamus gratix. Sed eo
* . Clericos epifcopo fuo perinde ac Deo ipfi morem gerere opor-
tere beatus Ignatius multis epiftolarum locis praicipit, maxime vero
■epift. ad Ephef. epift. ad Magnef. & epift. ad Trallian. Cyprianus
vero epift. / j . & 6y ■ docet non aliunde éxoriri iòlere h.xiefes atque
fchifmata, nifi ex co quod pra:fiilibus iuis obeditc cleri detreftcntac
xefugiant. Cujus quiaem le i exemplum luäuofum in A rrio propo-
nit Theodoretus Hift. Eccl. fib. i- cap. i- & in aliis alii.
a. Codex Thuan. ut nihil faci commendandi tui Se c. non male, fi
verbumaliquod fubintclligas, quod forte à fcriptore fuerit pnetcr-
-miilum.
Cic. lib. i . Oflìc. pag. 381. lin. i l . Atque etiam hoc pneeptum
■officii ddigenter tenendum eft, neque umquam innocentem judicio ca-
.pitis accerfas. . . . Nec tarnen ut hoc fugiendum eft, ita habendum eft
religioni contrarium & c.
Ibidem pag. 3 84. lin. 48. Extremum autem pr&ceptum. . . .n e
■cmid contenda! See.
b. Oinncs edit ac mlT. aliquot, caufam merita decernant, mff
«annu lli, difeernant; Thuan. vero & antiquiffimi quique, caufa
turn, non honori fuo delatuffi putat: donatos
fibi arbitratur filios, vitam redditam, iervatam
familiam. Quanto igitur melius apud bonos
quam apud ingratoslo care beneficium?
128. Unde Dominus ad difcipulos ait: Nolite
pojjidere aurum, neque argentum, nequepecuniam j
qua velut falce, pullulantem in pedoribushu-
manisfucciditavaritiam. Petrus quoque claudo,
qui ex utero matrisiux portabatur, a it: Argen-
E turn & aurum non habeo: fe d quod habeo, do tibi.
In nomine Jeju Chrifii Nazareni firge & ambula.
Itaque pecuniam non dedit, ianitatem dedit.
Quanto melius eft lalutem habere finepecunia,
quam pecuniam fine falute. Surrexit claudus,
quod non fperabat: pecuniam non accepit,
quam fperabat. Sed h xc vix in fandis Domini
reperiuntur, ut divirix contemtui fint.
i p
mérita décernant ; id eft > confligant, ac decertènt.
* . His verbis non oblcure innuere videtur Ambrofius, epifcopis
licitum fuifle caufarum ac litium fiecularium recufare arbitrium :
cùm tamen alii hocmunusab Apo ftoloi. Cor. cap.d. p . t . & (èq.ipfis
impofitum fuiffe contondant. Verumtamcn obfervat Auguftinus lib.
de Opere Monach- cap. i j . à Paulo ipfo impetrari non potuiffe,
ut hujufmodi munia exerccrec. Quin immoipfemet Chriftus D o -
minus dclatam ad fe de patrimonio quod fratrum duorum alter cum
altero dividere nolcbat, querelam nonadmifit. Quid igitur mirum,
fi fanâiflimos quoique antiftitcs hanc litium deciHcndarum nccelfi-
tatem, fibi populorum improbitatc obtrufam ,tam frequenter, tam-
que graviter queftos reperiamus.
* . Cic.Jib. a- pag. 38+. lin. 14 . A quo enim expeditior & cele-
rior remuneratio fore videtur & c.
* Ibidem lin. 19 . A t qui fe locupletes honoratos Sec-
* . Ibidem lin 33. A t vtroille tenuis, cum quidquid fa clum fit,
fe fpeftatum putet 6c c.
Exed. l a tí.
Hum- i i .
'j.& fe q .
b
Jofue 10 .
W .^ 1 3 .
fu d ic.iC.j
C À P 0 T X X V I .
¿ 9uam vet us malum f it avariti a , multisveteris tefi
tamenti exemplis clarum effe ¡ bincque pr.eterea
patere quam inanis f it pec uni arum poj/tjjio.. *
129. Eterum ita ificubuèrunt * mores ho-
minum admiratione diviciarum, ut nemo
niii dives hònore dignus putetur. Neque
hie recens ufiis : fed jamdudum, quod pejus e ft ,
inolevit hoc vitium humanis mentibùs. Siqui- 1
dem cùm Hiericho magna civitas tubarum ia-
cerdo.talium fono corruiilet, 6cJefusNave po-
tiretur vidoria , cognovit infirmatami eile vir-
tutem populi per avaritiam atque auri cupi-
ditatém. Nam cùm de ipoliis urbis incenix
fuftuliflet A char veftem auream, & ducenta argenti
didrachmata, a & linguam auream, obla-
tus E) omino negare non pótuit, fod prodidit
furturn.
13c.' Vetus igitur & antiqua avaritia e ft, qux C
cum ipfius divinx legis ccepit oraculis, immo
propter ipfam reprimendam lex delata eft.
Propter avaritiam Balach putavit Balaam prx-
miis poflè tentari,ut malediceret populum pa-
truni: & viciilèt avaritia, nifi Dominusàma.
ledido b eum abftinere juffiilet. Propter avaritiam
prxcipitatus Achar ,in exitium deduxerat
totam plebem parentum. Itaque Jefius- N ave ,.
qui potuit folem ftatuere, ne procederet, avaritiam
hominum non potuit fiftere, ne forperet. I
A d vocem ejus fol ftetit, avaritia non ftetit.
Sole itaque ftante , confe.cit jefus triumphum,.-
avaritia autem procedente, pene amifit vido-
tiam.
131. Quid fortilfimum omnium Samfon, nonne
Dalilx mulieris avaritia decepit? Itaque ille
qui rugientem leonem manibus difcerpfit fiiis,
qui vindus 6c alienigenis traditus, fine ullo adiutore
folus diilolutis vinculis, mille ex his pe-
remit viros : qui funes intextis nervis' velut mol-1
lia fparti fila difrupit -y is iiiper genua mulieris
in fiefà cervice truncatus , invidi crinis. orna-
turn, prxrogativam fux virtutis amifit. Influxic
^pecunia in gremium mulieris, 6c à viro difcef.
fit gratia.
132. Feralis igitur avaritia , illecebrofa pecunia,
qux habentes contaminat, non habentes
non juvat. * Efto tamen ut aliquando adjuvet
pecunia, inferiorem tamen 6c iplàm defideran-
tem. Quid ad eum qui non defiderat, qui non F
requirit, qui auxilio ejus non indiget, ftudio
non fleditur ? Quid ad aliós, fi fit ille copio-
fior qui habet ? Numquid idcirco honeftiorj
quia habet quo honeftas plerumque amittitur,
quia habet quod cuftodiat magis, quam quod
polfideat? I l l u d e n im poffidemusquo uti-
* . Cic. lib. 1 . Offic. pag. 3 8 4. lin. 43. Sed corrupti mores deprava-
tique funt admiratione divitiarum Sec.
a. Ita Eta. cum fequenr. edit, ac potioribus miT. Amerb. vero,
lineam, & mil. non pauci, regulam, aliqui, laminam auream■ Et
in fra ubi nos cum melioris x v i cod. lex delata eft: alii partim cum
ant. edit, lex Dei data eft, partim cum Rom. lex Dei lata eft.
b. Ómnes edit, eum abftinere vetuijfet, contrarfe'Sc inepto (enfit,
cui tamen etiam omnes mifi patrocinantur, excepto Fulliac. quem
hoc loco ceteris ducimus prxponendum.
* . Cic. lib. a. pag. 384/lin. 45. Ilium fortajfe adjuvat, qui habet
Sec.
* . Eodem piecatis (enfu hie afieiftum ic oftendit Ambrofius nof-
S. Ambr. Tom. II.
^ iriur : quod aùtem ultra ufum e ft, non utique
habet poflefilonis frudum , fod cuftodix peri*
culuiD.
C A P Ü T X X V Ì I !
/n pecùnia contemtu inejfe formam juftitia 1 quam
virtutem nec non alias nonnullas fettari debent
tarn clerici quam antifiites > ubipotijßmum de non
ferenda pracipitanter cxcommunicatione.
U3 A F) fumiflam novimus quod pecunix
contemtus juftitix fórma fit; 6c ideo
avaritiam declinare debemus , 6c omni ftudio
intendere, ne qifid faciamus umquam adverfus
juftitiam, fod in omnibus geftis 6c operibus cui-
todiamüs earn.
134. Si volumus commendare nos D e o , cai»
ritatem habeamus, unanimes fimus*, humilita-
tem fequamur, alterutrum exiftimantes. fupe-
riorem fibi. H x c eft enim humilitas, fi nihil fibi
quis arroget, 6c inferiorem fo eilè exiftimet»
Epifcopus ut membris fuis utatur clericis 8c
maxime miniftris qui funt vere filii : quem cui-
que viderit aptum muneri, ei deputet.
13 J. * Cum dolore amputatur etiam qux pu-
truit pars corporis , 6c diu tradatur, fi poteffc
fanari medicamentis : fi non poteft, tunc.à medico
bono abfeiditur. Sic epifcopi affèdus boni
e ft, ut optet fonare infirmos , forpentia au-
fe^-re ulcera , adurere aliqua , non abfeidere :
poliremo quod fonarinon poteft, cum dolore
abfeidere. Unde pulcherrimum illud prxcep-
tum magis eminet, ut cogitemus non qux nojl ’
trafùnt, fod qux aliorum. Hoc enim modo nihil
e r it, quod vel irati noftro indulgeamus af-
fed u i, vel faventes noftrx plus jufto tribua-
musaliquid voluntati.
C A P U T X X V I I I ,
Mifericordiam etiam cum invidia propria largì us
exercendam : ad quod refertur memorabile va*
forum facrorum in captivorum redemtionem ab
Ambrofio frattorum hifioria , & pulcherrima de
auri & Urgenti qua Ecclefiapoffidet, legitimoufu
pracipiuntur. Hinc pofiquam ex fatto fantti Lau-
reniti quìnam veri fin t Ecclefia thejaurì ofien-
fum e fi t regula in conflandis atque impendendis
vafis initiate fervanda proponuntur.
136- T T Oc maximum incentivum miforicor-
f i compariamtiralienis calamitatibus,
neceifitates àliorum, quantum poifu-
mus , juvemus ; 8c plus interdum quam poflu-
mus. Melius eft enim pro miforic.ordia caufos
prxftare,, vel invidiam perpeti, quàm prxten-
dere inclementiam ; ut nos aliquando in invite
r , quo Ecclefia filiorum fuorum mater amantilfima moveri fe fe
conteftatur , dum generalibus in Conciliis à fiio corpore quempiäm
cogitur abfeindere. Ephefina Synodus aft. r. in lcncentia contra
Neftorium lata loquitur in hunc modum : Coatti per facros cartones.
& epiftolamftnäijfimi patris noftri commini f t ri C cleft ini Romana
Ecclefia Epifcopi lacrymis fubinde perfufi ad lugubrem hanc contra
eum fententiam necejfario venimus. Cone, quoque Calcedonenfe a ft . *
etiam i . & Conftanc. 7 . adverfiis Eutychenita lamentantur : Unde
lacrymantes & gementesperfeitam ejus perditionem , decrevimus See.
Vide fimiliter in Cone. Calced. a ft . 3. Patrum adverfus Diofco-
rum fubferiptiones , imprimis Ycro Maximi , C y r i, Conftantiai,
Patricii atque Epiphanii.
G ‘j