quamur, Habes enim in i o quodpnrtulimùs A ante prgmifit qui* rweluv i tnofas Deus^ per
t • TV 1 • JI ,in C m r l t i l • exemplo quia Filius dicit de Spiritu -.fTiIl /ej? immoe reiia A-- ^ B E i
rìfiedit. Clarificat ergo Spiritus Filium , ficut
clarificat Se Pater :fed etiam Spiritum clarifi-
cat Dei Filius, ficut fupra diximus. Non eft
crao infirmus, qui reddit mutuam claritatem
per unitatem lucis s te rn s : nec inferior fancto
Spiritu, cujus hoc ipfum eft,quodclarificatur
ab Spiritu.
12,1. Adfumeris ergo Se tu, il credas quia hoc
É/n». 6 4 . 4,
Spiritum fuum *: fimul ut difceres quia novit
Spiritus qus nobis per ipfum Spiritum reve-
lantur,in pofterioribus aiti g u is enimfcitho-
minum qua hominis funt, nißfpiritus hominis qui
in ipfie ft:fic & quaDeifunt, nemo cognovit, nifi
Spiritus Dei. Ergo fi hominis fpiritus novit qua:
hominis funt , Sc antequam fcrutetur novit,
poteftne aliquid Dei effe, quod Spiritus Dei
nefciat ? De quo non otiofe Apoftolus dixit:
1 1 1 . A U lU lu c i i s H m saB a t u ,» * i --------- * .y , . . .
loquutus eft Spiritus, quod loquutus eft Pater I B H Dei fm t I mmocogmumj, « Da ;
quod loquutus eft Filius. Denique a Paulus ideo
adfumtus eft, quia fic credidit, fic docuit, quia
quod oculus non vidit,nec auris audivit, nec in
cor hominis adfeendit, qua praparavit Deus dili-
oentibus f t , nobis revelavit per Spiritum fuum,
iicut fcriptum eft. Et ideo revelationis Spiritus
. dicitur, ficut habes*. Datenim Deus fic praparan-
tibus Je Spiritum fipientia & revelationis b in
agnitionem ejus.
i.C o r .i-q .
&MIbidem
io -
non quod fcrutando cognoverit, fed noverit
per naturam : non quod accidens in eo fcien-
tia divinorum, fed cognitio naturalis fit.
12,8. Verum ft te movet quia dixit,ferutatur ;
accipe quia id quoque de Deo fcriptum eft, eo
quod fit fcrutator cordis & renum. Ipib enim
dixit : Ego fum fcrutans corda & renes. Etiam de
Filio Dei habes ad Hebrsos : g u i fcrutator eft
animi & cogitationis. Unde liquet quia nemo in-
113. Uniras igitur e f t f c i e n t iæ , quando ficutcferior^enoris^fGralatur interna^divinæ enim
Pater revelat,qui dat.Spiritum revelationis,
fic revelat Sc Filius; quia fcriptum eü :Nemo
novit Filium, nifi Pater; neque Patrem quis novit,
nift Filius, & cui voluerit Filius revelare. Plus
dixit de Filio ,non quod plushabeat quam Pater
, fed ne minus habere credatur. Nec imme-
rito’ fic revelatur Pater a Filio ; quia fic novit
Patrem Filius , quemadmodum Filium Pater
novit.
folius eft poteftatis occulta noviilè. Similiter
ergo fcrutator eil Spiritus fanctus ut Pater, fi-
militer fcrutator Sc Filius : cujus proprietate fer-
monis id exprimitur ; ut videatur nihil effe quod
nefciat, quem nihil prsterit.
119. Deniqùe ille eledus à Chrifto ,inftruc-
tus ab Spiritu eft. Namficut ipièteftatur,per
Spiritum divini cognitionem confequutus arcani
,oftendit quia Se novit Spiritus Deum ,& ea
114. Accipe nunc quia Deum patrem novitD nobis qus Dei funt, Spiritus revelavit, ficut
Hier t 7 .
Hebr. 4-
&. Spiritus - icriptum eft enim quia ficut ea qua revelavit Sc Filius. Et addidit : Nos autem non
hominis fu n i , nano nomi nifi ffir itus qui in iffo ffiritum hujUs mundi Oeeefimus,fidSfiritum qui
eft: fic & qua Dei fu n t , nemq cognovit nifi Spi- *“
ritus Dei. Nemo, inquit, cognovit, nifi Spiritus
Dei. Numquid exclufus eft Dei Filius? Non
utique ; quia nec Spiritus ianótus excluius e ft,
cùm dicitur : Neque Patrem quis novit,ni f i Filius.
115. Ergo unius Se Pater Se Filius Se Spiritus
fanctus Se natura: funt Scfcieiitis. Neque cum
omnibus qua: per Filium facta iunt, annume- £
randus eft Spiritus, ’cùm Deum Patrem nover
it , quem ( ficut fcriptum eft ) quis poteft nofle
nifi Filius 2 Sed & Spiritus fandus novit. Quid
ergo? Cùm dicitur univerfitas creaturarum,
non Spiritus fanctus comprehenditur.
116. Nunc velim refpondeant, quid eft in
homine , quod cognofcat qua funt hominis ?
Utique rationabile, quod ceteris anima: virtu-
tibus fupereminet, Se quo precipua natura hominis
seftimatur. Quid eft igitur Spiritus , qui F
alta Dei no vit, per quem Deus omnipotens
revelatur ? Numquid plenitudine divinitatis inferior
eft , qui ejufdem cum Patre fubftantia:
etiam hoc exemplo probatur? Aut aliquid ignorai
, qui novit confiliaDei, Se myfteria ejus ab
ex Deo eft / ut feiamus qua a Deo donata funt nobis,
qua & loquimur, non in fuafìriis humana fa-
pientia verbis ,fed in oftenfione Spiritus, & viriate
Dei?
C A P U T X I I .
probato Spiritum aque revelare ac patrem & Filium
, quomodo non loquatur a fe idem Spiritus,
explicaturi oftenditurque non cogitanda in ipfo
corporea organa, nec ullam inferioritatem ex eo
fingendam, quod audire legatari quando idem
Filio ejfetadtribuendum-, immo vero etiam Patri,
cum & ipfe audiat Filium. Spiritum igitur eo
fenfu audire & clarificare Filium, quod eum
prophetis atque apoftolis revelavit ; qua ex re
operationis trium perfonarum unitas adftruitur ;
& cum eadem Spiritus operetur, qua Pater, ea-
dem quoque declaratur utriufque ejfe fubftantia.
f i l i Robatum eft igitur quia ficut Deus
| nobis qua: fua funt, ita Se Filius qua:
Dei funt, ita etiam Spiritus revelavit. Ex uno
enim Spiritu per unum Filium in unum Patrem
cognitio noftra procedit : Se ex uno Patre per
initio* abfcondita ? Quid eft quod nefciat, qui unum Filium in unum Spiritum fandum boni-
novit omnia quae D eiìunt? Spiritus enim etiam tas Se iandificatio & imperiale jus ¿eterna: traalta
Dei ferutatur.
1 2 7 . A c ne putes quod fcrutetur incognita ,
Se ideo fcrutetur , ut difeat id quod ignorer j
9. MÎT. aliquot, Paulus à Deo'adjutntus eft. j
b. /» agnitionem ejus , his verbis nonnulli miT. iubjungunc : I
& uia fisut Pater novit Pilium, fic & Filius Patrem noyit, fie & j
Spiritus Deum Patrem novit ; & ficut Pater revelat nobis qua fu a j
funt ffie & Filius, f ic Spiritus fandus revelavih Scd cùm eadem
alio loco in aliis quibufdam mff. habcantur} in aliis vero non ic x - |
ditur poteftatis. Ubi ergo oftenfio Spiritus,ibi
Dei virtus : nec poteft effe diferetio, ubi opus
unum eft. Et ideo quod loquitur Filius, loquitu
s, fed tirali vicem obtineant, non iccus ac in edit. ant. inqui-
bus ibi legebantur paucis mutatis, ubi caput i i . incipicbat, hinc
ea margini tantum duximusadferibenda,ut difeas quantum in fimi-
libusouitarint.aut fibi pcrmiferint fcriptorcs librarii.
c. Nonnùlli mfT. Spiritum fuum. Si ante pramifit quìa revelavit
nobis Deus, fimul ut difteres & c . Minus commode.
i .C f f . i .
Ó*I}*
" M B
ibidem 19.
Pfal. 118.
tur Se Patef : St quod Pater loquitur, loqui-À 136. Denique ne vel in tempore , vel in or-
tur Se Filius:Se quod loquitur Pater Se Filius, dine aliquam inter Patrem Se Filium putares
loquitur Se Spiritus iàndus. operis eile diftantiam, fed ejufdem operatio-
131. Onde Se de Spiritu Filius Dei dixit : nis crederes unitatem : Et opera, inquit, qua ego Iohan t
Non enim loquetur a fet, hoc eft, non fine mea fiteio , ipfe facit. Et rurfus ne diferetionem alide
Patris communione 5 neque enim divifus ac quam in operis diftindione fentires, fed idem
ieparatuseft Spiritus, fed qua: audit, loquitur : v elie, idem facere,idem poffe Patrém Se Fiaudit
videlicet per unitatem fubftantiie, Se per lium judicares, dicit cibi Sapientia de Patre :
proprietatem feientia:. Neque enim foramini- guacumque enim illefecerit, eadem ( f i Filius fa- ibidem 19.
bus aliquibus corporalibus recipit auditum, Si cit ftmiliter. Non ergo ali cui prior vel iècun-
quibufdam divina modulis carnalibus vox reful- B dus eft adus, fed idem unius operationis effec-
ta t,v e l audit id quod ignorai j quoniam in re- tus. Et ideo nihil à'fe poffe facere Filius dici*
bus humanis feientiam plerumque auditus ope- tur 3 quia à Patre non poteft ejus operatio feratur,
Se tamen nec in ipfis hominibus femper parari. Similiter Se Spiritus iàndi operatio non
alloquium corporale, aut carnalis auditus eft 1 fecernitur. Unde etiam ea qua: loquitur , audi-
g u i enim loquitur linguis, non hominibus, in- te à Patre dicitur.
quit, loquitur ,fed Deo» Nemo enim audit, Spi- 137- Quid ff doceo quia Se Pater audit Filium,
rifu autem loquitur myfteria. ficut &: Filius audit Patrem ? Habes enim {cript
a , Ergo fi in hominibus non ièmper audb Cum in Evangelio, quia dicit Filius : Pater,gra- tohan. il.
tus eft corporalis 3 in Deo tu infirmitatis hu- tias tibi ago, quia audifti me. Quomodo audivit 4I*
manie fonitus, Se qua:dam organa exigis carna- C Pater Filium, cùm Filius nihil ad Patrem ih iù-
lis auditus 3 cùm ideo audire dicatur, ut feire perioribus de Lazaro fit loquutus ? A c ne pucredatur
? Nos enim id feimus, quod audieri-
mus, & ante audimus, ut icire poffimus : in D eo
autem qui novit omnia antequam fiant, feientia
pra:cedit auditum. Itaque ut quod velit Pa*
ter, Filium non ignorare dicamus, audiffe me-
moramus:fed non in Deo ionus, neque fylla-
ba, qua: lignificare iòlent indicium voluntatis 3
fed voluntatis unitas divinis quidem intelligitur
arcanis, noftris autem fignificatur indiciis.
133. Quid eft ergo : Non enim a f i loquetur
Hoc eit, non fine me loquetur 3 quia loquitur
veritatem, iapientiam adipirat. N on fine Pa*
tre loquitur, quia D ei Spiritus eft : non à iè audit
, quoniam ex Deo omnia.
134. Omnia accepit à Patre Filius 3 quia ipfe
dixit: Omnia mìhi tradita funt a Patre meo. Omnia
Patris habet Filius 3 quia iterum ait : omnia
qua Pater habet, mea funti Et qua: accepit ipiè
tares quia femel a Patre auditus eft Filius, ad.
didit: Etégo fiiebam quia femper me audis. Ergo
non fubjecta: obediencia:, fed unitatis auditus
eft Íempiterníe.
138* Similiter igitur Se audire á Patre Spiritus
, Se clarificare Filium dicitur. Clarificare
ideo , quia docuit nos Spiritus íanftus Filium
Dei imaginera eífe invifibilis D e i, Se íplendo-
D rem gloria:, Se chara&erem fubftantia: ejus •
Spiritus enim Se in patriarchis Se in prophetis
loquutus eft : Se apoftoli denique tune perfec-
Ciores elle cccperunt, pofteaquam Spiritum re-
ceperuiit. Nulla ergo diftantia divina virtutis
& gratiíe 3 nam licet divijtones gratiarum fin t ,
idem autem Spiritus : & a divifiones minifieriorum
fint, idem autem Dominus: & divifiones operatio-
mm fint, idem autem Deus, qui operatur omnia
in ómnibus. Divifiones funt munerum , non íe-
I bidem 4 5.
ColOjf.i.jp.
Hebr .u i.
J.Cor.íl. 4 &feq.
per unitatem natura:, ex iplo per eanidem uni- E parationes Trinitatis,
tatem accepit Se Spiritus , ficut iple dominus 139. Denique idem eft Deus qui operatur orri-
Jefiis declarat, de Spiritu luo dicens : Propterea nia in omnibus; ut feias quia non eft diferetio
d ix i, de meo accipiet, & dnnuntiabit vobis. Quod
ergo loquitur Spiritus, Filii eft : quod dedit
Filius, Patris eft. Ita nihil ä ie aut Filius loquitur
aut Spiritus,, quia nihil extra fe Trinitas
loquitur.
ffg| Quod fi ad infirmitatem Spiritus fanAi,
Se quamdam corpore^ fimilitudinem vilitatis
operationis inter Deum Patrem & Spiritum
iànftum , quando ea qua: operatur Spiritus,
operatur Se Pater Deus, qui operatur omnia
in omnibus. Nam cùm operetur omnia in omnibus
Pater : Alti tamen daturper Spiritum firmo
fipientia, alti firmo fiientia ficundum eumdem
Spiritum , alteri ftdes in eodem Spiritu, alti gratta
ibidem 8 j
id deri vari contendas 3 etiam ad Filii injuriam F curationum in uno Spiritu, àlii operatio virtutum,
derivabis 3 quia Sc de fe Filius dixit: Sicut audio,
judico; Non poteft aliud facere Filius, nift quod
viderit facientem Patrem. Si enim verum e il, ficut
verum eft, quod dixit Filius : omnia qua
Fater habet, mea fu n t , Se fecundum divinitatem
unum eft cum Patre Filius, unum per fubftan-
tiam naturalem, non unus fecundum Sabellia-
nam perfidiam. Quod unum utique eft per fub^
ftantia: proprietatem, non poteft feparari 3 Se
ideo non poteft Filius facere, nifi quod audie-
rit a Patre j quia in sternum eft permanens D ei
Verbum, nec urnquam Pater ä Filii operatione
d^viditur : Se quod operatur Filius feit Patrem
veile: Se quod vult Pater, Filius novit operari4
a. T re s miT. divifiones myfieriorum,
S. A.mbrTom. I I .
alti prophetia, alii diferetio fpirituum , alii genera
linguarum, alii interpretatio firmonum. Hac autem
omnia operatur unus atque idem Spiritus, di-
videns fingulis prout vult.
140. Non eft ergo dubium , quin ea qus
operatur Pater, operetur & Spiritus. Nee ex
prscepto , ficut qui corporaliter audit, operatur
:ied ex voluntate, qui fui eft über arbi-
trii, non aliens famulus poteftatis. Non enim
quafi juffus obtemperat, fed quafi largitor fus
moderator eft largitatis.
141. bVide nunc interim utrum omnia ope-
iari dicas Spiritum, qus operatur Se Pater 311c-
gare tameri iion potes quia operatur Pater,
I b. MIT. aliquot, videro nunc . , , . negttri tarnen nonpotefi.
I
l i
11
11 ü 11