riibus quod pofceretur, quid eft quod aie ; Se-A 85. Ergo etiamfi póflibile putemus poftulà-
'dere autem ad dexteram meam vel ad ftnittram
non eft meum dare vobis ? Quid eft me urn ? Supra
dixie '.Calicem quidem meum bibetis; 8c infra po-
fuiti Non ejlmeum dare vobis » 8c fupra meum,
& infra meum dixit, nec immutavit. Ergo fupe-
riora docent propter quid dixerit meum.
78. Rogatus enim a muliere quafi homo, ut
ad dexteram vel ad finiftram fuam filios ejus
federe pateretur; quia ilia quafi hominem rotum
fuifle, calumni^ locus non eft -, tarnen cùm
legerim Seraphim ilare, quomodo poiTum quod
homines ad dexteram veì ad finiilram Filio Dei
fedeant, arbitrari ? Supra Cherubim Dominus
fedet , ficut habes : Jhn fedes fuper Cherubim,
appare ,• quomodo apolidi fuper Cherubim fe-
debunt >
86. Et hoc tarnen colligo non ex meo iii-
genio,ied ex Dominica: vocis oraculo 5 ipiè enim
E fa r .c J ii
Ffal. 7 J .Ì .
gaverat, 8c Dominus quafi tantummodo homo B -Dominus in pofterioribus apoilolos commende
fua paflione refpondit: Potettls bibere calicem
quem ego bibiturus Jitm ?
79. Itaque quia fecündum carnem de paflio-
ne fui corporis loquebatur, demonilrare voluit
quod fecundum carnem quidem fubeunda: paC
fionis nobis exemplum ac fimilitudinem dere-
linqueret, fecundum humanam autem conditio-
nem nonfedis fuperna: confortia donaret.Hoc
eft enim quod dixit: Non eft meum', ficut alibi:
dans Patri, ait : Pater quos de dì Hi mihi, volo ut j
ubi ego fum, dr Mi fin* mecum. Utique fi judi-
caflet quia divinarci fedem Pater hominibus da-
ret, dixiflet : Volo ut ubi ego fedeo , 8c illi ie-
deant mecum j Sed <110/0, inquit, ut ftnt mecum, 1
non ut fedeant mecum -} 8c ubi ego, non quomodo
ego.
87. Deinde fequitur : U t videant claritatem
meam. Nec hic dixit : Ut habeant claritatem
lohan. 7. 2Mea dottrina non eft mea ; non eil enim ,inquit, C meam , fed ut videant ; fervus enim videt, Dominus
poifidet, ficut 8c David docuit dicens :
U t vidcamc voluptatem Domini. Et ipiè Dominus
in Evangelio revelavit adferens : Beati mundi
corde, ipft enim Deum videbunt. Vidcbunt, in quit,
non iùper Cherubini cum Deo fedebunt.
88. Definant ergo viliora iècundum divini-
tatem silimare de D ei Filio j ne viliora quoque
de Patre ariliment. Qui enim male crediderit
de Filio, non poteil bene fentire de Patre : qui
Dmale crediderit de Spirita , non poteil bene
pfai.ì.c.4.
c
Matth.f.t.
1 fecundum carnèm mea : quia quie divina
funt, non iunt carnia eloquia.
80. Indulgentiam autem fuam circa difei-
pulos quos diligeret, quam exprefle revelavit,
prxmittens: Calicem quidem meum bibetis r’Ete-
nim quia non debebat id dare quod petierant,
aliud propofuit j ut prius commemoraret quid
iis tribueret, quam quid negaret : quo magis
¡equitatem fibi petitionis, quam iludium Domi-
nicie liberalitatis intelligerent defuiiTe.
81. Calicem quidem, inquit, meum bibetis, hoc
eft, paflionem quidem qua: carnis mea: e ft, non
negabo -, quod enim humane adfumtionis ha-
beo, poteftis imitari : donavi vobis vidoriam
paflionis, hereditatem crucis '. Sedere autem ad
dexteram meam, v e l ad finiftram non eft meum dare
vobis. N on dixit : N on eft meum dare j fed,
non eft meum dare vobis, hoc eft, non fibi po-
teftacem deeflè adferens, fed meritum creaturis.
82. Accipe ali ter : Non eft meum dare vobis. E
Quod. e ft, non eft meum, qui veni bhumilitatem
docere : non eft meum, qui veni non miniftrari,
fed miniftrare '.non eft meum, qui juftitiam ièrvo
non gratiam.
83. Denique ad Patrem referens, addidit :
Jhiìbus paratum eft ; ut oilenderet Patrem quoque
non petitionibus deferre folere, fed meri-
. tis, quia Deus perfonarum acceptor non eft.
Unde 8c Apoftolus ait : Jfiuos prafcivit ,drpradettinavit;
non enim ante priedeilinavit, quàm F Fiiii caritatem 5 quia fcriptum eft : Et dilexitti iohan. 17.
}■
fentire de Filia Ubi enim una dignitas, una
gloria, una caritas, una majeftas eil j in commune
derogatur, quidquid in aliquo putaveris
derogandum : jam enim non erit plenitudo
quam diícernas Se dividas in aliquas portiones.
C A P U T V I L
objettio petita ex hoc loco : Dilexifti eos, ficut
Se me dilexifti, ut diluatur, primo Arrianorum
expofitionis impie tus demonslratur, deinde com-
parantur eadem verba cum fimilibus, ac demum
totus loeus confidcratur. Hinc deducitur Chrifti
mijjionem, etfi fecundum carnem accipienda eft,
illi non office re. ¿puo probato, qui ftat divina
miffio deferibitur.
89. T ’T* Xiftunt tarnen , Imperator augufte,
P j qui hanc divina: unitatem fubílantia:
negare cupientes,extenuare ftudeant Patris Se
Alias Cap.
111.
prjefeiret : íed quorum merita p rxfcivit, eorum
pra:mia pra:deftinavit.
84. Jure igitur reprehenditur mulier, quie &
impoílibilia 5e fpeciali quodam privilegio ab
eo Domino poftulavit, qui ea qua: fanclis judi-
cavit effe donanda, non duobus apoftolis,íéd
omnibus difeipulis, edam fine cujufquam pre-
catione, voluntaria fui largitate contulerit, fí-
Maitb.19. cut fcriptum eft: Duodecim vos fedebitis fuper
1 * fed e s , judie antes duodecim tribus iftrael.
a. Edit. Araerb. Eraf. Se ultima: PariC fecundum carnem meam:
• Optime Gilí- Ro'in. & míT fecundum carnem mea, nempe doctrina.
b. MÍT. al iquot, in humilitate docere. . .qui juftitiam fervo, Nam
gratiam denique. . . . deferre folere, non meritis. Pcífimc.
c- Non pauci mlf. voluntatem Domini: ícd voluncacem & vo-
.luptatcm ficquentcr in m(f. commutati, fepius licuic advcneie.
eos, ficut & me dilexifti. Quod cum dicunt,
quid aliud agunt, nifi inter Dei Filium & homines
a:qualitatem quamdam comparationis
inducunt ?
90. Numquid fic diligi poflunt a Deo homines
quemadmodum Filius, in quo complacuit
Pater ? Ille per ie complacet, nos per ipfiim :
(in quibus enim Deus Filium fuum ad imaginem
fuam cernit, eos per Filium adfcifeit in graciam
filiorum j ut quemadmodum per imaginem ad
I - d 6jui male crediderit de Spiritu, non poteft bene fentire de Filio»
in m(T. plerifquc dcfidcratur. Cctcrum quod in ea tcfcllcnda objcc-
cione longiufcule hxierit Ambroflus, nihil minim eft ; cam enim Jab Arrianis jaitari iolitam ex iis difcas, qux Bafilius lib. 4 . Cont.
Eunom, p. 107 . Epiphanius Her. 69. num. pS. & Cyrillus Alex.
Adfert. 16 . aliiquc Icriptis mandatunc.
iiiiagitìem fumus, fic per geiierationem Filiiinj
adoptionem vocemur. Aliiis igitur naturae amor
fèmpiternus, alius gratia:.
91. Ant fi ex verbis faciunt quieftionem* quia
fcriptum eft : Et dilexitti eos ■¡ficut & me dilexifti5
Se comparadonem faclam putant: ergo & illud
comparative, diélum putant : Ettote miftricordes^
ficut & Pater vetter qui eft in calls, miferi'cors eftj
& alibi : Eftote perfetti, ficut dr Pater me us qui
in calls eft, perfettus eft. Quod fi ille iecundüm
plenitudinem majeftacis fua: perfeclus eft* nos j
autem perfecli4 fecundum virtutis accedentis
profedlum 5 edam Filius diligitur à Patre fecundum
femper manentis plenitudinem caritatis :
in nobis aucem caritatem D ei virtutis emeretur
profeclits.
92. Vides igitur quam b gratiam Deus dede-
rit hominibus, & tu Patris & Filii vis diflolvere
naturalem & individuam caritatem tu verba
adliuc difeutis, ubi unicatem majeftatis ad-
Vertis > (
93. Videtotum hunc locum,ex cujusaffectu
loquatur j habes enim dicentem ipfum : clari-
fica me, Pater, claritate ea quam habui,priufquam
mundus ejfet, apud te .c Vide quia ex primi hominis
loquatur aftedtu 5 quia nobis ea petitione
depofcit, qua: ante peccatum in paradiib homo
meminerit efiè collata, ut & latroni in pallio-
ne memòravit : Ament amen dico t ib i, hodie mecum
erisinparadifo. Ha:c eft ante tnundum cla«.
ritas. Mundum autem pro hominibus dixit, fi-J
cut habes : Ecce mundus tot us poft ipfum abit ; 8c
alibi : U t cognofcat hic mundus quia tu me mifitti.
94. Et tarnen ut feires magnum Deum 8c
iàlutarem 8c omtìiDotentem Dei Filium j d indicium
lua: majeftatis admifeuit dicendo : Et mea
omnia tua funt, d? tua mea. Omnia habet, 8e tu
milium elle ad injuriam derivas ?
95. Qui fi iecundum carnem non accipis miC
fiim , ut Apoftolus dixit, 8c ex verbo fimplici.
prarjudicium ftruis, quo dicas inferiores à fupe- '
rioribus mitri folere : quid ad illa relpondes,
quia Filius ad homines miflìis eft ? Nani fi mi-
norem putas eum qui mittitur , eo videlicet à
quo mittitur 5 difee quod8c minor majorem mi-
fit , e & majores ad minores milfi funt. Nam 8c
Tobias Raphaelem Archangelum mifit, 8c Angelus
ad Balaam miilìis e ft, 8c Dei Filius ad
Judieos.
96. Numquid ergo minor etiam Judafis Dei
Filius, ad quos mittebàtur ? De iplb enim fcriptum
eft : Noviffime autem mifit e isfiliumfuum unicum
dicens : Verebunturfilium meum. Et vide quia
ante fervos, poftea filium nominavit -, ut Icias
quod Deus Filius unigenitus lècundum divini-
tatis potentiam nec nomen habet, nec confortimi!
commune cum ièrvis : reverendus mitei-
tur, non cum famulis conferendus.
a. Nonnulli m(T. fecundum virtutes accedentes. Frofeclo etiam
Filius: alii vero, Be edit, inter (è confentiunc, nifi quod harlcgunt,,
accident is , pro accedentis,
b MIT. a liquo t. gratiam Dei.
c . Vide quia esc primi hominis. . . . quia tu me mìftfti, h re omnia
non folum in omnibus edit, fed etiam in gallicani* mff. quoequót
confulere nobis licuic, deliderantur; caverò refticuimus ex uno
cod. Vaticano. Et fane prater quam quod ab ingenio Ambrofiano
minime abhorrent, iifdcm omiflis , uec laris'ìmplebatur , quod
proximc ante vie tanAus ad totum locum excutiendum provocar,
97. Et bene addidit ■, meum, ut non unus de
multis, nec degeneris natur«, nec minoris ali-
eujus poteftatis • fed verus á vero, Sc paternx
imago venifle fubftantix crederetur.
98. Efto tarnen, minor fit qui mittitur, eo á
quo mittitur j ergo 8c Pilato miñor Chriftus,
quoniam Pilatus mifit eum ad Herodem, f Sed ^
íernio nön pntjudicat poteftati: Scriptura,qiue
mifliim dicit á Patre, miffum dicit á pnefide.
99. Unde fi fobrie de Dei Filio qua: digna
funt, opinemur-, ideo milium anteiligere debe-
mus, quia ex ilio incomprehenfibili irienarra-
bilique fecreto majeftatis profunda: dedit fe
comprehendendum pro captu noftro menribus
nollris Dei Verbum, non folüm cum íe exina¿
niret, fed etiam cum habitaret in nobis, ficut
fcriptum eft: Jpuoniam inhabitabo in Ulis. De- i Cor.c.iie.
nique 8c alibi habes quia Deus dixit : Venite, Gm.w.-j,
dtfcendamus, & confundamus linguas eorum. Non
enim Deus de loco aliquando defcendit,qui a it:.
Ego calum dr terram compleo', led in eo deicen- HiVr i.j.14.
dere videtur, fi noftros Dei Verbum penetret
affedus, ficut dixit propheta: parate viam Do- Efai.-^-.y
mino, recias facite/emitas ejus; a t quemadmodum
ipfe promifit, veniens cum Patre, apud
nos faciat manfionem. Evidens eft igitur quo,
modö veniat,
C A P U T V I I Í .
) Chritto in quantum verus eft Dei Filius, dominuni
non ejfe, fed in quantum homo eft s ut verbis
ejufdem modo Patrem modo Dominum compelíante
fignijicatur. Jpuot hare fe s unojugulentut
Scriptura verftculo. Dittinguenda igitur quá
Chrifto vel utDei velut David'tsfilio conveniant}
illi enim fub ultimo tanturn nomine adfcriben•
dum, quod fervus fuerit. Ad extremum com-
■ plures lóeos demonttrat non nifi fecundum incar^
nationem accipi poffe-.
' 1Ö0. "S' T N de 8c evidens eft quomodo doniL
I J num dicat , quem Patrem novitj
ait enim: Confiteor tib i, Pater, domine cali dr ter- t4.attb.ii.
ra. Ante Patrem dixit Sapienria fuum , poftea xs-
creaturie dominum nuncupavit. Itaque domi-
natum non efle ubi vera progenies e ft , iple
Dominus oftendit in Evangelio fiio , dicens:
Jpuid vobis videtur de Chritto ? cujus Filius eft ? ¿¿atth a
Dicunt ei : David. A it illis jejits : Jpuomodo ergo t,x.&f*q.
David in fpiritu vocat eum dominum, dicens :Di-
‘ x it Dominus Domino meo , fede a dextris me is f
Et addidit: Si ergo David in fpiritu vocat eum
dominum, quomodo filius ejus eft? Et nemo pote-
rat ei refpondere verburn.
loi. O quam caute propter Arrianbs etiam
in hoc teftimonio Dominus fidei prolpexit j
Non enim dixit: Vocat eum ipiricus dominum,
íed quia David dixit in lpiritu j ut cujus fecun^
1r.ee fatis cohxrebat cum antecede ntibus, quod infra de Chrifti
miftione fubjieitur. Id. Duo mlT. judiciumfust majeftatis i
c. Big. cod & majores a minoribus: alii nonnulli, ^ majtrts
minoribus. Magis commode.
I f. Vet-edit Sed prsjudicat poteftati Scrip turd: Gill. Rom. &
I mff. aliquot, Sed non prejadicat Scc. Reiiqui mlT. qui & potiores,
1 ut in textu , nifi quod pro qus. miffum, in quibufdaio habetur querst
j miffum. N o n malo fenfu,