
GW M .li.
m e n
Alias Cap.
XI.
Ofe e*.
U fáis 6- 7 *
AH. 9. ïy»
”>£?.'i}. t.'
é'MAct.
10. l i .
vel ex ee omnia effe intellieere debeamus. Om. A deftinati, ait illi Spiritus -Ecce 4ari qutrunt te, mmn*
. . . . A. J . J a «iL .., .. ,1 n remote • *1P All.. 0*10.
jais enim creatura Se .-ex volúntate, 8c per Operationen*
8c in virtute eft Trinitatis, ficut fcrip-
tum eft : Faciamus hominem ad imaginen* dr fimi-
litudinem noßram ¡ & alibi : Verbo Domini cali
firmatifunt,& Spirita oris e jas omnis virtus eorum.
C A P U T X.
fiurge itaque, & defc ende, & vade cum eis ■: ne da- <■
bites ; quoniam ego miß illos.
104. Quam evidenter expreflit fuam Spiritus
fandus poteftatem ! Primo omnium quia adfpi-
ravit oranti, adfuit deprecanti : deinde quoniam
vocatus Petrus reipondit-, Domine, 8c ideo fe-
cundum evidentiusmeruit oraculum,quiacon-
feflus eft Dominum. Sedquis ifte fit Dominus
Scriptura déclarât Tro b aturas unam Trinitatis efe voluntatem , vo- 3 refpondenti enim , is utitationem
atque jufi<mm,docct nmfetus at tater - Ugj ref ioquebatar : Spiritum au.
& Filius Ecclefiam vocarunt, ta (fi p i i u oftendunt fequentia declaratum ; quia ipie
eeaarmn vvooccaafflee »l iiddaquuce eexx eelleedzitoonnee PPaauullii d&r BBaarrnnaa-
g • H - • ' '
ba ofiendit ,fed potiffimum ex mijfione Tetri ad
Cornelium. Hie obiter ejufdem Spiritus potefia-
te , ac trina Tetri confezione perfiditis, inejufi
dem apofioli vifione adumbratam fu ife declarat
vocationem gentium, qua cùm prius ferarum fi-
miles exfiitifent, Spiritus opera depofuere feri-
tatem. Turn ubi fuperiora ex alio loco ftabilivìt,
qui myfterium figiirabat, myfterium revelaban.
105. Simul illud adverte quia tertio reperita
finirà myfterii operationem T rinitatis expreflit.
Et ideo*in myfteriis. interrogado trina defer-
tur, 8c confirmado trina celebratur : nec poteft
quisnifi trina confeflìone purgari.Unde 8cipfe j
Petrus in Evangelio tertiò interrogati^, utrum ’
- * — — -/r y ■ a ddiilliigsaatt DDoommiinnuumm --,, uutt ttrriinnaa rreeifppoonnnfioonnee vviinnccuu--
in HieremiAmUmm a jniAts dcmijjo, & inde c k b Doro¡noro nevando con tra xe ra t, Se
eedduufdloo aabb AAbbddeemmeelleecchh,, SSppiirriittuuss fiaanncdhi aabb iuifjddeemm «..■L... ir.fr. ! «ou tri e o k lA lt rP t* p ia e n r
Judais contemtui habiti, & a gentibus quas mundavit
, honoratifiymbolum praivife demonfirat.
I0I T V T Ec ^ um una °Peratio ubique
Patris 8c Filii 8c Spiritus fandi, fed
etiam una atque eadem voluntas, una vocatio,
una praiceptio: quod licet in illo magno ac fa-
lutari Ecclefia: lpedare myfterio. Sicut enim
Pater vocavit gentes ad Ecclefiam , dicens:
quibus fe ipfe ligavit, abfolverentur.
106. Tum deinde quia ad Cornelium Angelus
mittitur, Petrum Spiritus fandus alloqui-
tur: oculi enim Domini fiuper fide les terra.. Nec
illud otiofum,quod cum in fuperioribus pra:-
mififlet: £)uod Deus mundavit, tu ne commune
dixeris ,-fubito decidit fuper gentiles, ut inundar
et eos Spiritus fandus 3 unde often ditur operationem
Spiritus operationem efle divinam.
Vocabononplebem meam,plebem meam : a & »0»DPetrusautem miflus abSpiritu,non exfpedavit
A B io- ]•
Pfal.ioo. C.
A c t io , i j .
diledam, diledam j & alibi: Domas mea domus
orationis vocabitur omnibus gentibus : ita etiam
dominus Jefus adevocandam & congregandam
Ecclefiam Paulum a fe dicit eledum , ficut ha-
bes ad Ananiam didum adomino Jefu : Vade ,
quoniam rvas eledionis eß mihi hic ad ferenaum
nomen meum coram gentibus.
102. Sicut ergo Pater Deus vocavit Ecclefiam,
ita vocavit & Chriftus: 6c quemadmodum
imperium Dei Patris, fed ipfius quoque Spiritus
illud eft confeflus oraculum, ipfius Spiritus
gratiam efle teftatus èft dicens : Si ergo eamdem M7-n- ‘Xj
gratiam illis conce f i t Deus , ficut & nobis ; ego
quis er am, qui prohiberem Deum ?
107. Spiritus ergo fandus eft , qui nos ab illa
gentili colluvione mundavit. In illis enim ge- -
neribusquadrupedum, 6c ferarum 6c volucrum
figura erat conditionis humanæ, quæ ferarum
Chriftus vocavit, ita vocavit & Spiritus, dicens: E modo beftialem. videtut induta^fevitiam , nifi
Separate mihi Paulum & Barnabam in opus, quo
•,voc avi e os. Tunc jejunantes, inquit, dr orante s ,
impofuerunt eis manus, & dimiferunt eos. Ipfi autem
pramifjiab Spirita fando devenerunt in Seleu-
ciam. Ergo non folum Chrifti, fed etiam Spiritus
fandi imperio apoftolatum Paulus accepit,
6c ad congregationem gentium feftinavit.
103. Nec folus Paulus, fed etiam Petrus, ficut
legimus in Adibus apoftolorum.Nam cùm
Spiritus fandificatione mitefeat. Bona ergo gratia
,quje ferinam rabiem c fpirituali fimplicitate
commutat : Eramus enim dr nos aliquando infi-
pkntesy increduli, errantes, fervientes defideriis
dr voluptatibus variis : nunc autem per renovado -
nem Spiritus heredes Chrifii, Angelorum ccepimus
efe coheredes.
108. Itaque Spiritu videns fandus propheta
E)avid ex feris nos fimiles futuros efle cx\eiinoraSohevidiffet
cælum apertura,Sc quatuor F tium. IncrcfA, inquit, ferns.{¡Iva .filván);;vMeinitiis
ligatum vas quoddam, tamquam linteum
in quo erant omnia genera quadrupedum 6c ferarum
6c volucrum cseli j fada e f i vox ad eum :
Sargey occide, & manduca. Et Petrus dixit : Abfit,
Domine : numquam manducavi commune & im-
mundum. Et'vox rurfius ad eum : £>upd Deus mun -
davitytu commune ne dixeris. Hoc autemfadum
e f i per ter, dr receptum eft vas in calum. Ergo
cùm hoc fècum Petrus tacitus cogitaret, 6c
veniflènt ad eum Cornelii fervuli ab Angelo
a. Mff. aliqupc, & non tleBam , tle&am.
* . in myfieriis, hoc loco idem figpificat atque in ^ iacramento
baptifmatis. Clarum quippe eft tripis illas interrogationes ac reP-
' ponfiones.liic defignari, aequibus'adlib.i.. deSacram- cap- 7 ubi
casdem deicribuntur , nos eciarfi aliquid oblervavimus. Q ^ d vero,
paucis intcrjeiftis, additur : Nec.poteft quis nifi trina confezione purgati
-, hoc de more folito atquc ordinario incclligendum eft : aut
licet fignificans non ferarum fragofam curfibus,
nec beftiarum gemitibus inhorren tern, fed illam
filvam de qua fcriptum eft : Invenimus earn in
campisfilva. In qua, ficut dixit Propheta :'Jufius
ut palma flore bit, dr velut cedrus qua in Lib ano eft,
multiplicabitur. Ilia filva, qua: Verbi carieftis ali-
moniam propheticarum yerticibus arborum
concufla defluxit. Ilia filva, ad quam Paulus
lupus quidem raptor intravit, fedpaftor exivit:
In omnem enim ten am e xivit fonus eorum.
fane eo fenfu accipiendum, quo in una confeilione alia: du* com-
prchciiduntur , quemadmodum ab ipibmet Ambrofto expofitum
cftfuperiori libro , cap j.num. 4 a . & (eq.
b. IramlT. aliquot probadores : alii vero. & edit. qu& Dominum
( Rom. quibus Dominum)negando ligaverat [ edit. vet. ligavit,
Rom. f t ligavit ] abfolveret.
c. Nonnulli mlT. Spirit» atque fitnplicitatt commutat.
,109. Eramus
P fa l.i ji .S i
PJal 91. i j ,
P faU l.g i
D e Spiritu Sanfto Liber I I .
10$). Eramiis ergo fera:, 5c ideo dicit Domi. a
Matth- 7• nus : Adtendite vobü a falfis pYophetis , qtti vcniunt
in veftitu ovitim, intus autem finnt lupi ra-
paces. Sed per Spiritum fan ¿turn jam leonum
fievitia, pardorum varietas, aftutia vulpium, lu-
porum rapacitas de noftris exolevit affe&ibus.
Magna igitur gratia , qua: aelo terras muta-
phitip-i to. vit j ut converfatio noftra, ficut Apoftolus dixit
, in cariis fit > qui ante ficut fera: errabamus
in filvis.
no. Sed nec hoc tantum loco Petrus apofto- g
lus, fed etiam alibi in eodem libro a Spiritu
famfto adificatam Ecclefiam demonftravit. Ha-
bes enim dixifle eum: Deus qui novit corda ho-
minttm, teftimonium perhibtdt, dans his Spiritum
fitndum, ficut dr nobis i dr nihil diferevit inter nos
dr illo s, mundansper fidem corda eorum. In quo
illud eft contuendum, quia ficut Chriftus lapis
eft angularis, qui unitatem plebis utriufque con-
nexuit jita etiam Spiritus fan&us non diferevit
AB. i f *•
C A P U T X I .
Jmitaturos nos Abdemelech, f i credamus Tili um dr
Spiritum fandum omnia cognoficere. Spiritui 09g-
nitionem hanc tribui in Scripturis, Filio quoque
eamdem adtribui. Filium a Spiritu clarificari,
ficut (fi- a Filio Spiritum : item ex eo quod Pa-
trem, Filium atque Spiritum legamus eadem
loqui, ac revelare, unitatem in ipfis natura dr
ficientia agnofiendam : denique quod alta Dei
icrutatur Spiritus , ignorantia non e fe ; cum
Fater dr Filius etiam dicantur firutatores, dr
ä Paulus tametfi a Chrifto domino cledus, edodus
tarnen fuerit a Spiritu.
114. Ris igitur 6c tu Abdemelech, hoc eft, Alias CaP.
F , adfiimtusd Domino, fi de profundo X I i-
gentilis imprudentia: levaveris Dei Verbum: fi
credideris quia non fallitur , non prateritur
Dei Filius, non ignorat qua futura funt} non
fallitur etiam Spiritus iän&us , de quo dicit
Pfal 67 .} i
b
Cent. 1.4.
utriufque populi corda, fed junxit.
m . Non ergo tamquam Judaus contemnas
Filium, quem annuntiaverunt propheta 3 contemnas
etiam Spiritum fandum , contemnas
Eiaiam, contemnas Hieremiam , quem de la-
cu Judaica domus ille adfumtus à Domino
a pannis 6c funibus elevavit. Verbum enim
propheticum defpiciens , in lacum demerièrat
eum populus Judaorum. Nec quifquam inventus
eft de Judais qui levaret prophetam, ___
fed unus ^Etkiops Abdemelech, ficut Scriptu-j) cùm diceret Filius: Df die autem ilh dr hör a nemo
ra teftatur. novit, neque Angeli calorum ; excepit Spiritum
112. In quo nomine figura pulcherrima eft , fandum. Si autem exceptus eft Spiritus fandus
quia ièrmonem propheticum,quem Judai velut ab ignorantia, quomodo non exceptus eft D ei
in cccnum fua mentis carnifque detruferant, Filius ?
nos videlicet ex gentibus peccatores, nigri jtnte 117. Sed dicis quia cum Angelis annumera-
delidis,6c quondam infruduofi elevavimus de verit & Dei Filium. Annumeravi! quidem Fi-
profundo. Et ideo fcriptum eft : JEthiopia^pra- Hum, fed non annumeravit 6c Spiritum. Aut
levabit manus fiuas Deo. In quo fanda Ecclefia fatere igitur potiorem eflè Spiritum fandum
fpecies fignifìcatur, qua ait in Canticis canti- Dei Filio, c ut jam,non folum quafi Arriamis,
corum : Nigra fum dr decora, ftlia Hterufalem ; £ fed etiam quafi Photinianus Joquaris : aut ag-
nigra per culpam, decora per gratiam : nigra nofee quo referre debeas, quod nefeire Filium
Pfal. ip.C.
Matth, i
?• &10
C Dominus : Cum venerit autem ille Spiritus veri- tohan 1«.
tatis, deducetvos in omnem veYitatem. Qui dicit **•
omnem, nihil praterit, non diem ,non horam
non praterita,non futura.
h j . Et 11t feias quia 6c omnia novit,6c futura
annuntiat, 6c unius eft feientia cum Patre
8c Filio j audi quid dicat de eo Dei veritas :
Non enim loquetur a fernet ipfio, fed qua audierit, ibidem,
loquetur: dr qua evenient, annunti ab it vobis.
116. Itaque ut advertas quia novit omnia,
Marc. i j .
per conditioner« , decora per redemtionem :
aut certe nigra exercitii fui pulvere. Nigra
ergo, dum praliatur: decora e ft, dum vidoria
fua infignibus coronatur.
113. Et bene funibus levatur propheta j fide-
lis enim dixit: Funes ceciderunt mihi in prxcla-
ris. Bene parinis ; quia ipfe Dominus, excu-
iäntibus his qui primo ad nuptias vocati fuedixit.
Etenim quafi homo annumerari creatu*.
ris potuit, qai creatus eft.
118. Quod fi vis difeere quia novit omnia i
6c prafeientiam habet omnium d Dei Filius fu- ¿
turorum, qua Filio incógnita putas, ea de Filio
Spiritus firndus accepit. Accepit autem per
unitatem íubftantia, ficut accepit á Patre Fu
lius: lile , inquit, me clarificabit, quia de meo ac- iehan. 1 e.
rant, ad exitus viarum mifit 3 ut quotquot in- F cipiet, dr annuntiabit vobis. Omnia quacumque
ITÍ’ n i l’ f ln P l l . fir U n n i Qv .v in lf . 4 . . I i n . i t i « /. F • • .
i f
I i íl
venirentur 8c boni 8c mali, ad nuptias vocaren.
tur. His itaque pannis propheticum verbum
ievavit è coeno.
a. Rom. edit, hlc & infra, rudibus pannit. Reliquae, acmff. 1
omittunt, rudibus, pro qua voce in Bibliis habctut veteribus five |
putrì bus.
b. MlT. ali q u o t , prtvaluit : unus, preliba bit : cctcri atque edit. |
habet Pater, mea funt ¡propterea dixi, de meo ac-
cipict, dr annuntiabit vobis. Quid igitur hac evi*
dentius unitate? Qua: habet Pater, Filiiiunt :
qua: habet Filius 4 accepit-6c Spiritus,
119. Accipe tarnen quia novit judicii diem
Filius. Ledum eft in Zacharia : Et veniet domi- zackn-p
nus Deus meus, dr omnes fandi cum co. In illa
die non erit lumen ,fedfrigus dr ge lu : dr erit dies
una, dr dies illa nota Domino. Hcec igitur dies
nota Domino, qui veniet cum iandis fuis, fe-
cundo nos illuminaturus adventu.'
121. Sed quod orfi fumus de Spiritu, perièprdevabit.
Greece habeturogjipi
c . I ta edit, ac multo plurcs n
lum . . . . F ilium Dei dixit.
præoccupabit, prxveniet See.
i vero yUtinam enim non ft*
d* MIT. nonnulli, Dei Spiritus. Minus congrue.
Ü