Sap. 7 .1 } .
IPfa l.iyu
A 3. 1 . 1 .
tfa l. 1*8.7.
i , t/ T i A Sed. cùm Angeli hominibus in adjutriéntum hcíy.í.ií,¿
C A P U T V i l . deícendant -, intelligendum eft quod creatura
Spiritum fanttum creaturam non ejfe, cùm\fit incir- qui dem fiiperior Angelorurh fit, quæ plus recicumfcriptus
, dr apofiolis per omnes regiones pic gratiæ fpiritalis j ejufdem tamen 8c erga nos
difperfis infufas, quin etiam Angelos ip f i s , qui- mos munus auttoris fit.
bus .equates nos redditi finttificet. Eodem Ma- Quanta aùtem gratia, quæ præmiis An-
Yiam replet am èffifncc non etiam Chriftum do- gelorum etiam inferiorem creaturam humanæ
minum, at que adeofuperiora dr inferiora omnia : conditionis exæquet, ficut Dominus d ipfe pro-
de cujus operatione , qua per pifcina commotio- mifit dicens t Eritis ficut Angeli in calo ? Nec
nem dcfignabatur, ortum ducit omnis benedittio. difficile ; qui enim illos Angelos fecit in Spiritu,
81. Urn igitur omnis creatura certis natu-B homines quoque per eamdem gratiam fimiles
rx fux fit circumfcripta limitibus,fi qui- faciet Angelorum.
Mattb-li,
30.
rfal. 10},^
dem óc illa invifibilia opera, qux nonqueunt
locis 8c fmibus comprehendi ,fubftantix lux tamen
proprietate clauduntur : quomodo quis
audeat creaturam appellare Spiritum fanttum ,
qui non habet circumfcriptam determinatam-
que virtu tem 5 quia 8c in omnibus 8c ubique fernher
eft, quod utique divinitatis 8c dominationis
eft proprium : Domini enim eft terra, drplenitudo
ejus?
81. Et ideo cùm Dominus fervulös fuosapof-
tolos deftinaret, ut agnofeeremus aliud creaturam
eile, aliud gratiam fpiritalem , alios alio
deftinabat, quia omnes fimul. ubique eile non
poterant. Dedit autem omnibus Spiritum fanc-
tum,qui licet feparatis apoftolis infeparabihs
85. De qua autem creatura dici poteft quia
repleverit univerfa, quod fcriptum eft de Spiritu
iantto : Ejfundam de Spiritu meo fuper emnem
car nem fN o n hoc de Angelo dici poteft. De-
nique Gabriel ipfe miffus ad Mariam : A v e ,
inquit,gratia plena ; fpiritalem utique in ea de-
clarans gratiam, quod in earn Spiritus fanttus
fuperveniffet, 8c plenum gratiæ uterum Verbo
C eilet habitura cælefti.
86. Domini enim eft omnia compiere , qui
dicit : Ego calum dr terram compleo. Si ergo D o minus
e it , qui cælum complet 8c terram , quis
poteft Spiritum fanttum judicare dominationis,
8cc divinæ poteftatis exfortem, qui replevit orberei
, 8c quod ultra totum orbem eft, replevit
Ithel. 1. iS.
Luc.l. iS.
gratiæ munus infunderet. Erant igitur diverix Jefum mundi totius redemtorem? Scriptum eft
perfonx , fed unus in omnibus operations effec- enim : feftus autem plenus Spiritu fantto, regrejfus
tus : quia unus eft Spiritus fanttus, de quo ait : eft abbordane. Quis igitur alius nifi qui ejufdem
Accipietis virtutem venientem, Spiritum fanttum D eifet plenitudinis, complentem omnia poiTet
fn vos ì dr eritis mihi teftes in Hierufalem dr in implere ?
l u t . 4 . 1,
omni fudaa dr Samaria ufque in fines terra.
82. Incircumfcriptus igitpr 8c infinitus Spiritus
fanttus, qui fe difcipulorum fenfibus per
feparatarum divortia difereta regionum, remo-
tofque fines totius orbis infudit, quem nihil poteft
.preterire vel fallere. Et ideo fanttus David
ait : g u o ibo à Spirita tuo, aut quo à facie tua
fugt am? De quo Angelo Scriptura hoc dicit?
87. Sed ne hoc fecundùm carnem dittum
objiciant, quamquam plus unus ille, quam omnes
, de cujus carne exibat virtus, quæ fanaret
omnes: tamen ficut Dominus complet omnia,
ita etiam Sede Spiritu lettum eft : guoniam Spiritus
Domìni replevit orbem ter rar um. H abes etiam
de omnibus qui convenerant cum apoftolis
dittum quia , repleti fantto Spiritu , loquebantur
de qua Dominatione ? de qua Poteftate? Cujus E verbum Dei cum fiducia. Vides quia 8c plenituinveniemus
Angeli virtutem per plurimos effe
diffuiam ? Angeli enim ad paucos mittebantur,
Spiritus autem fanttus populis infundebatur.
Quis igitur dubitet quin divinum fit, quod in-
funditur a fimul pluribus , nec videtur : corpo-
reum autem, quod 8c videtur à fingulis, 8c te-
netur t
83. Sed quemadmodum iànttificanj apoftolos
Spiritus, non eft humanx confers naturx, ita
dinem 8c fiduciam dat Spiritus fanttus , cujus
operationem Archangelus nuntiat Marix, di-
cens : Spiritus fanttus fuperveniet in te.
88. Habes etiam in Evangelio quia Angelus
fecundùm tempus defeendebat in natatoriam,
8c movebatur aqua : 8c qui prior defeendiflèt
in natatoriam ,fanus fiebat. Quid in hoc typo
Angelus, nifi defeenfionem fan&i Spiritusnun-
ciabat,fquæ noftris futura temporibus, aquas
A 3 4 ji .
1 oh un. y 4.
fanttificans Andelos, Dominationes 8c F facerdotalibus invocata precibus confecraret?
Poteftates,non habet confertium creatura;. Si
qui autem putant non effe fpiritalem in Ange-
lis fanttitatem , fed aliam quamdam gratiam
b feæ proprietate naturæ, hi inferiores profetto
Àngelos hominibus judicabunt. Cùm enim 8c
ipfi fateantur quod Spiritui fantto Angelos con-
ferre non audeant, c nec poffint negare quod
hominibus infundatur Spiritus fanttus : fanttifì-
catio autem Spiritus donum munuique divinum
f i t , invenientur utique homines qui meliorem
fanttificationem habent, Angelis præferendi.
a . M(T. aliquot ,ßm u l peBoribus -, minus commode,
b- Nonnulli mff. fuper proprietatem natura,
c Amerb.Sc Eraf. nec pojfent vetare- Gill. & Rom. nec poffint
negare. MIT. vero partim his, partim illis accedunt.
d. Parif.cdit.ultimx,ipfeprmißt. Infra veto ubi nos cum ant. edit.
Ille ergo Angelus fandi Spiritus erat nuntius,
eo quod per gratiam fpiritualem medicina nof.
tris effet animi ac mentis linguoribusdefer'en-'
da. Eofdem ergo 8t Spiritus habet, quos Deus
Pater Sc Chriftus miniftros. Sic omnia replet,
fie omnia poffidet, fie omnia operatur Sc in
omnibus, quemadmodum Sc Deus Pater operatur
Sc Filius.
89. Quid igitur fancli Spiritus operatione
divinius, cùm etiam benedi&iònum fuarum
præfulem Spiritum Deus ipfe teftetur dicens :
Ìac mff fere omnibus, fecit in Spiritu-, Rom.cdit. repofuit/«ii fpiritus.
c. M f f aliquot, divina poteftatis ixtorrem.
f Ita edit, omnes , & quidam mff. ceceri autem parcim, qua
I j noftris futura . . . . invocatas precibus : partim , qui noftris futurity
I J temporibus aquas, facerdotalibus invocatiti precibus confettarti
619 De Spiritu Santto Liber I. 610
Tonam spiritum memfiper feme« tm m ,& A poiTemusiexinanivit autem non qüod ipfe effet
dittiones meas fùper ftlios tuos r’Nulia enim poteft
effe plena benedittio , niii per infufionem
Spiritus iàntti. Unde 8c Apoftolus nihil melius
hoc nobis quod optaret invenit, ficut ipfe dixit :
Coloft-9- Non deftcimus pro vobis orantes (ft obfecrantes, ut
repleamini cognitione voluntatis ejus in omni fa-
pientia (ft intellettu Jpiritali , ambulantes digne
Deo. Hanc igitur Dei effe docuit voluntatem,
ut magis in bonis operibus 8c fermonibus 8c
vacuus fiix plenitudinis, fed quo mihi qui ple-
nitudinem ejus fuftinere non poifem, pro eö
quod. capere poflem, infunderetur : ita etiani
de Spiritu iantto Pater fe dicit effundere fuper
omnem carnem; non enim totum effudit, fed
quod effudit, omnibus abundàvit;
93. Supra nos ergo effufum eft de Spiritu:
at vero fiiper dóminum Jefum, cùm in forma
eifet hominis, manebat Spiritus, ficut fcriptum
fenfibus ambulantes repleamur volúntate Dei, ß eft: Supra quern videris Spiritum deftcendentem iohdn.i. jj.
qui ponitin cordibus noftris Spiritum ianttum.
Ergo fi is qui habet Spiritum fanttum , Dei
repletus eft voliintate, utique inter Patrem 8c
Spiritum nulla diftantia voluntatis eft;
C A P U T V I I I .
A Deo filo dari Spiritum ; ncque tamen totum fingulis,
ehm prater Chriftum nemo fuerit qui totum
eum capere pojfet. Per Spiritum ejfundi cade
calo , (ft manentem Jùper eum , hic eft qui bap-
tizat in Spiritu fantto. Circa nos ex affluenti
commodo liberalitas largientis eft, in ilio totius
manetin xternum Spiritus plenitudo.Quod igitur
nobis iàtis effe judicavit, effudit : 8c quod
effufum eft, non feparatum eft., nec incifum :
fed unitatem habet plenitudinis , quo aciem
noftri cordis illuminet prò noftrx poffibilitate
virtutis; Denique tantum capimus, quantum
ritatem, qua per myfticum unguentum figurata, ç profettus noftræ mentis adquirit, infeparabiliS
nihil commune cum creaturis habere ofienditur:
ipfum autem ehm ex ore Dei dicatur procedere,
inter creata non reponendum j nec inter divift-
bilia, cum f it aternus.
Rom.s.f. 90. Imul illud adverte quia Deus dat Spi-
ritum fanttum; Non enim humanum
hoc opus, neque ab homine datur :fed qui in-
vocatur à facerdote ,à Deo traditur,in quo
a a Dei munus, minifterium facerdotis eft. Nam
ephef.f. 18. fl Paulus apoftolus judicavit quod ipfe donare D fons profluus caritatis eft.
Spiritum fanttum Tua auttoritate non poffet, 95. Similiter autem ut credas id qiiodeffuri.
& ili tantum fe huic officio imparem credidit,
ut à D eo nos Spiritu optaret impleri, quis tan-
tus eit, qui hujus traditioriem muneris fibi audeat
adrogare ? Itaqite Apoftolus -votum precatione
detulit, non jus auttoritate aliqua vin-
dieavit : impetrare optavit,non imperare prx-
fumfit. Petrus quoque ait quia non erat idoneus
qui poffet Spiritum fanttum vel cogere,vel areft
enim plenitudo gratiæ fpiritalis, fed nobis
pro noftræ participatur facúltate naturæ.
94; Effandit ergo Deus de Spiritu, effuriditur
etiam caritas Dei per Spiritum : quo loco unitateli!
debemus agnofeere operationis 6c gratiæ.
Sicut enim de Spiritu fantto Deus effudit,
ita etiam, Caritas Dei ejfufa eft in cordibus noftris ;R% |
per Spiritum fanttum ; ut intelligamus b non efle b
opus iànttum Spiritum, qui divinæ arbiter 8c
ditur, eum creaturis non pofle effe commune,
fed fpeciale divinitatis • etiam 8c Filii nomen
effunditur, ficut habes : Unguentum exinanitum Ca^-i-
eft nomen tuiim-. Cujus virtute fermonis ìlihil poteft
effe præftantiUs; Nani ficut iriclufiim in
vafe aliquo unguentum cohibet odorein fuurn,
qui odor quamdiu vafis illius ailguftiis eoeree-
tur ,etfi ad plures non potéft pervenire, tamen
cere. Sic enim dixit: Erro f i eamdem gratiam con- E vim fuarti fervat, cum verò de vafe ilio, quo
- . . . n I » . a «T».. nHivM/anfiiiYi f i i p n f A m iu i i ì a I n n f rp ceftxt illis Deus ficut & nobis, ego quis er am , qui
pojfem prohiber e De um?
91. Sed fortaffe apoftolieis nonmoveantur
exemplis, & ideo divinis utamur oraculis 5 fcriptum
eft enim : facob puer meus , jufteìpiam eum :
ifrael elettus meus ,/hfcepit eum anima me a , de di
Spiritum meum in ipftim. Dominus quoque per
EftsUx. i. Eiàiam dixit : Spiritus Domini fuper me, propter
unxit me.
E/*M
claudebatur, utìguentum fuerit effufiuii, longe
lateque diffunditur : ita 8c Chrifti nomen ante
ejiis adventum in Ifrael populo, quafi iii vafe
aliquoJudæorum meritibus claudebatur -.Notus pf*l.j}-U
enim in judaa Deus , in ifrael magnum nomen
ejus : hoc utique nomen, quod vaia Judæorum
anguftiis fuis coercitum cöntinebant;
96. Maghum quideni & turic nomeri, cùrrì
infirmiörum atque paucorum hærerec anguftiis:
9z Quis ergo audeat dicere creatam Spiritus ~ fed magnitudinem fui nondum per corda gen-
fantti effe"fubftantiam, qui cùm illuxerit in cor-- tium, & in fines totius orbis effudetat; Pofteà
dibus noftris , divina cernimus pulcritudinem
veritatis, & diftantiam creaturæ divinitatifque
cognofcimus , ut opus fegregetur ab auttore >
Aut de qua creatura Deus ita loquutus e f t ,
quod aut Dominatioiies aut Poteftates effun-
f o h e l i . t8. dat aut Angelos ? Sed de Spiritu, inquit , meo
ejfundam. Non Spiritum ait ,fed de Spiritu ; neque
enim nos capere poffumus plenitudinem
Spiritus fantti, fed tantum accipimus , quantum
de fuo arbiter noftri pro fua voluiitate di-
nuif.%,6. viferit. Sicut enim Dei Filius »^ rapinai» arbi-
tratus eft effe f e aqualem Deo, fe d fernet ipfum exi-
n an iv ìt, ut nos eum noftris animis pereipere
a. Pa r if quidam edit.ac mff. aliquòt ,D e i manusvero
quam per omnem muriduni fuo illuititad-
ventu, per omnem utique creaturarri divinum
illud fuum nomeri eitteridit ; non repletum ac-:
eeflìone aliqua ( plenitudo enim nefeit augmen-
tum ) fed replens vacua, ut effet admirabile no-
men ejus in univerfa terra; Hujus igitur effufid
*nominis abundantem quamdam exuberantiam
gratiarum , bonorumqae cxleftium fignificat
largitatem ,ex abundantia enim fuperfluit, quid-
quid effunditur;
97. Itaque ficilt creata riori poteft dici fapieri-
tia, qux eX ore Dei procedit,nec Verbum,quod
eruttatur ex corde, nec virtus, in qua plenitudo
I b . Mff. a liquo t, nos efe of us Spiritus fanfti.