C A P O T X I X .
Narutur admijfum in levita cujufdam uxorem a
c ivi bus Gabaa fingi ti um, atque ex illius ulti one
■colligitur quam veteribus Hits cordi fuerit honef-
tatis ratio.
no. Uanta autem honeftatis cura majori-
V y bus fu it, ut unius mülieris injuriam
ilupro uiatam intemperantium bello perièque-
xentur, Se vièto populo, tribus Benjamin obtef
■tarentur in conjugium le eis proprias filias non
daturos ì Remanièrat tribus fine ullo pofteri-
tatis fubfidio, nifi frauclis neceifiiri« accepiffèt
licentiam. Qu« tamen indulgenza congruo intemperanti
« fiipplicio non videtur vacare ,
quando illis hoc iolum permiflum e lt , ut rapto
inirent conjugia, non connubii iàcramento. Et
■revera dignum fuit ut qui alienum contuber-
niüm iolverant, ipfi nuptiarum amitterent io-
lemnitatem. (
in. Quam piena autem miièrationis hiftoria ?
Vir,inquit, levita acceperat libi jugalem ( quam
à concubini *concubinamappellatam arbitror)
qu« aliquanto poli quibulaam , ut fieri folet,
offenià rebus, ad patrem fe contulit, Se fuit illic
quatuor menfibus. Et iurrexit vir ejus, Se abiit
ad lòceri fili domum, ut cum iùa jugali repara-
ret gratiam, Se revocaret earn , ac reduceret :
occurit ei mulier, atque in domum patris fili
introduxit maritum. ]
112. L«tatus eli adolefcentul« pater, venit
obviam,6c lèdit cum eo tribus diebus 5 Se epulati
funt, Se quieverunt. Et ièquenti die iurrexit levita
diluculo, Se retentus eft à locero, ut tam
cito non deièreret convivii jucunditatem. Et
alio Se terno die non permifit pater adolefcen-
tul« proficifci generum fiumi, donec l«titia Se
gratia inter eos omnis confiimmaretur. Sed die
lèptimo cum jam ad veíperum declinaret dies,
poll menlàs Se lieta convivía, cùm pr«texeret 1
finitima noctis yiciniam, ut apud fiios potius,
quam apud extráñeos requiefeendum putaret,
nequivit tenere, Se dimifit una cum filia fiia.
113. Veruni ubi facta eli aliqua progreffio, cùm
veiper jam propior urgeret, Se appropinquatum
foret ad urbem Jebufieorum, dicente fervulo,
ut ad earn donnnus fiius defleèfceret, non ad-
quievit dominus, fiius 5 quia non erat ea civitas
filiorum Ifiael : lèd intendit pervenire ufque
Gabaa, qua: habitabatur à populo tribus Ben- }
jamin. Ne c erat quifquam qui advenientes re_
ciperet hofpitio , nifi vir peregrinus progrefla
«tate. Qui cùm adfpexiftèt eos, Se interrogaflet
levitam : Quo vadis, vel unde venis ? quo refi
pondente quod elfet viator, Se repeteret mon-
tem Ephr«m, Se non eflèt qui colligeret eum •
holpitium ei obtulit, Se adornavit convivium.
114.. A t ubi iatietas epulandi facta e li , Se men-
fie remota: ,irruerunt peftilentes viri, & circum-
ierunt domum. Tunciènior filiam fuam virgi-
* . A ci verte pulcherrimc hinc confirman, quod obièrvatiorie in 1
lib. i . de Abraham cap. 4 . co!. 190- volum. 1. num. 13. diximus, I
aimirum Jegitjtnam uxorem baud raro concubina: nomine vocitari. 1
a. Edit. & pauci mñ. jugalem ejus folitus ejfet: fed optimi I
tjuique iidpmqne fr?quentiflin)i:ut in textu.
h. Quardam edit, ¡pjitriam. impudicitie ; aptius rejiqu*, ac m£T. I
l nem , Sea co«qualem ejus cum qua cubitare a
lolita eflet, ofrerebat viris iniquitatis, tantum
ne vis irrogaretut holpiti. Verum ubi parum raJ
tio proceifit, Se vis prievaluit, cellit levites jugali
fiia : Se cognoverunt earn, Se tota noète illu-
lerunt ei. Qua atròcitate, vel dolore vièta injuria:,
ante olEÌum holjpitis, quo vir fiius diverte-
ra t, projecit fe, atque exhalavit fpiritum, fiipre-
mo licet vita: mirneye afFeètum bonie conjugis
fervans, ut exfequias faltem fui funeris marito
j relèrvaret.
1 1 5 . Quo cognito ( ne multis morer ) omnis ibidem i *
prope populus Ifrael in bellum exarfit, dubio- 11 &M-.
que eventu cùm anceps maneret pr^lium,tertia
tamen prieliandi v ice, traditus eli populus Benjamin
populo Ilrael, Se divina judicatus lènten-
tia , pcenas intemperanti« luit. Condeninatiis ibidem u ,
quoque ne quis ei ex numero patrum filiam J-
fuam daret in uxorem : idque confirmatum ju-
risjurandi facramento elt. Sed compunèti quod
> tam acerbam in fratres tulififent fententiam ,ita
lèveritatem ejus temperaverunt, ut orbatas pa-
renribus virgines in conjugium libi adfeifeerent,
quorum patres pro deliètò peremti forent, vel
rapto copulam lociarent 3 quia pro tam turpis
commilfi facinore , qui alieni matrimonii jiis
violaverant,indignos fe impetrando exhibuere
matrimonio. Sed ne periret una populo tribus,
fraudis indulta eli conniventia.
116. Quanta igitur honeftatis cura majoribus
) fuerit, hinc proditur ,ut quadraginta millia virorum
ftringerent gladium adverlus fratres fiios
de tribù Benjamin , dum ulcifci voiuntb inju- ^
riam pudicitia: jquia temeratores caftitatis non
fiifferebantur. Itaque eo bello c«là funt utrin-
quec lexaginta quinque millia bellatorum, Se $
exufta: urbes. Et cùm inferior primo fuifièt pd-
pulus Ilrael 5 tamen nec adverfi metu belli per- *
citus , vindicand« caftitatis lèqueftravit dolo-
rem. Ruebat in pr«lium , vel languine filo pa-
rans commilfi flagitii diluere notam.
C A P U T X X .
To f i folutam ex Elifieì vaticinio diram Samaria
obfidionem , quanta fuerit quatuor letrofis htrnefii
cura, enarratur.
117. i p T quid mirum fi populo Dei decorum
illud atque honeftum cur« fuit, quando
edam leprofis,ficutin librisRegnorum legi- a-'Reg-m
mus, honeftatis non defuit confiderado ?
118. Fames erat magna in Samaria, quia oblè-
derat eam Syrorum exercitus. Rex militares ex-
cubias fiipra murum lollicitus revilèbat : inter-
pellavit eum mulier dicens : Perfiiafit mihi hxc
mulier ut adferrem filium meum, Se adtuli, Se
coximus, Se comedimus eum} Se promifit ut Se
iplà poftea filium fiium adferret,Sc carnes illius
fimul manducaremus : nunc autem filium fiium
abfcondit, Se non vult eum adferre. Motusrex
quod non folum humanis, lèd edam parricida-
I injxrì.tm pudicitis. ; nempe <juam acceperat pudicicia.
I c. Ira edit, ac mil. pliquot : alii vero partim, quadraginta, par-
I tim quadraginta-quirtque millia. Sed nifi lòcum Ambrofius memo-
’ riter ciiavit, omnino legendum 6s- millia, ut in (àcris codicibus
baberi, iubduda mortuorum in fingulis prxliis rationc cognofciturs
ì t - m - f
\ s Ì -& M -
Ibidem 3,
H'Jlhtr <uiUfmcdo honefiatisdecusfccutam elfi,
immo & regem U r b m , ÌUeta xcce
cejjimifi amuniam enim hone fin i fimper comun-
gcndam, ut fjomthn atque Alchìmelech cxempla,
frobant. *
Q Uid Hefther regina, nonne ut po- tìefih.,
p l l l l im l l il i r n » a - ; . « . ! - ' y .a . - . . 1 \
Ibidem 7 .1
&ftq.
libus cadaveribus mulieres paftæ videreñtur Se A
tam arrocis calamitatis exemplo percitus, Eli- C A P U T X X I
fieo prophetæ denuntiavit necem, cujus in po-
teftate fore crederei, ut obfidionem lolveret
propullàret famem : vel quia non permiferat
de^* f 11" Percucerec Syros 1 quos cæcitate perfu-
119. Sedebat Ehlæus cum fenioribus a in Bethel
, Se priulquam introiret ad eùm regis nun- 123,
tius , ait ad fèniores viros : Si vidiftis ouoniam V P m,inm /T I B * UL Fur
Iit,denuntiantisprafenscapitispericulum,Cui g u o q u é r e x P e r & lm S í ^ P
relponditprophera:Hac hora die craftina men de L m srlarum f“ ox, arque timndo cor- B WËÊm M w ™ H H fido f e D û i t a . m W - I H S I I „ . paratie rorent, granan) reprafentare
populumqueliberum aiervicute erlperes eruere
neci nec parcere e i, qui tam indecora fuafiC
let. Denique quem iècuudum á 'íé .a c prxcù
puiim ínter oimies mnicos haberut, cruci tra- .
didit quod dehoneftatum fe ejus fraudulentis |
C commis a.-nmadvertulèt.
124. Ea enim * amicitia probabilis, quæ honet *
tatem tuetur, p r e te n d a fane opibus, hono-
ribus, poteflatibus : honeftati vero præferri non
iolet,iedhoneftatem fequi. Qualisfuit fona-
thæ, qui propietate nec offenfam patri/-ned »>•*/»
■ H refugiebat. Qualis fuit Abi- num...
. . c“ > g u lPr°hoÌj)italiS gratia: officiis netfem *,
potius lu i , q.uam proditionem ftigieiitis amici,
lubeundam arbitrabatur.
C A P U T X X l ì .
Honefiatem amici caufa non de ferendam ,f i tamen
adverfus amicum tefiimonium dicendum fuerit
cautionem adhibendam. Inter amicos quis candor
in avertendo f e Bore, qua generofitas in pariendo
, qua in arguendo libertas requiratur ? A r n i -
citiam virtutum cufiodem effe, nifi in fimili
um mor um h omini bus invenir i. Eamdcm in cor-
rtpiendo mitem, atque à propriis commodis alie-
nam ejfe oportere i & inde quam rari diviribus
veri amici ! ¿guanta amicitia dignitas j qua quo
major, e o deteftabilior amici perfidia, ut Juda
atque Amicorurn fob exemplis cognofcitur.
125.
fido in pòrta Samari«.'Et cùm milfiis à rege
nuntius non credidilTet, dicens : Si pluerit Dominus
de c«Io abundantiam frumenti, nec ile
quidem id pollet effici 5 dixit ad eum Elil«us ;
Quia non credidifti, oculis tuis videbis Se non
mañducabis.
120. Et faèlus eft fubito in caftris Syri« velut
quadrigarum lonus b, Se vox multa equitum, Se
vox magn« virtutis, atque ingens belli tumul-
tus : Se arbitrati funt Syri quod rex Ifrael in fo-
cietatem advocallèt pr«lii regem ^Egypti, Se regem
Amórrh«orúm : Se fugerunt diluculo re-
linquentes tabernacula lua y quoniam vereban-
tur ne improvilò adventu novorum opprime-
rentur hoftium , Se conjunèlis regum viribus
non pollènt refiftere. Id incognitum Samari« D
erat 5 quoniam vièti metu, Se fame tabidi nec
pretendere audebant.
n i. Erant autem leprolì quatuor ad portam
civitat-is, quibus vita erat fupplicium, Se mori
lucrum ; Se dixerunt ad le invicem ; Ecce faos
hic lèdemus, Se morimur. Siingredimur urbem,
moriemur fame-fi manemus h ic , nullum fubfi-
dium vivendi fuppetitnobisreamus in caftra Syri
« , aut compendium mortis er it, aut falutis
remedium. Perrexerunt itaque, Se intraverunt E
in caftra : Se ecce omnia nuda hoftium. Ino-relfi
tabernacula , primum repertis alimentis fu^a-
verunt famem, deinde auri & argenti quantum
potuerunt, diripuerunt. Et cùm c fòli pr«d«
incumberent, dilpolìierunt tamen nuntiare regi
fùgillè Syros j quia id honeftum arbitraban-
tu r , quam repreilo indicio fovere fraudis ra-
pinam.
ili . Quo indicio egrelTus eft populus , Se di-
Ihil igitur pr«ferendum honeftati 1
^ ^ qu« tamen ne àtniciri« ftudio pr«-
tereatur, edam hoc Scriptura admoliet dé ami-
citia. Sunt enim pler«que philofophorum qu«fi
H c H tiones:* utrum amici caufa auifouam coni-ra'
ìpuit catira S y r i* , 8c cotameatus Bpftíum F patriara fentire necne debeat. ut amico obe
W b S H b E H H H H B diati UtrumoporteaÉùt fidemdeièrac dumi,,'
v T H i ;B H duISetac<)ueintendic“ BBiUHagim■s flcl■o , Se ■du*m enfiirpx| ehboisr nduan ptiuasn IHuà. Eht ScrHiptura quidneiirciaicieo-m Bcmlaovdai trabt.iablu.sjL, Í»T idem quo requiefeebat rex, d contntus ínter firn aivtrfus amuum fuum. Sed confiderà omd
Èxeimtium fèftmarionefe & remeanoum exful. adftruat. Non teffimonium reprehendit diàum
in atnkum, fed fàffiim teftiinonium. Qmidemni
fi Dei caufa., quid fi patri*, cogatur aliquis di-
cere reítimonium; Numquid preponderare de^-
bet aniiciriareligioni, preponderare caricaci cù
omnes edit.foli fojjent prada incubare, elegerunt. 8cc.
d. O mr.es edir. cum paucismil. cenftitutusin porta inter &c.
*■ Cic. lib. 5. Offic. pag 393,. fin. 3 o- Maxime autem perturbantur
officia in amicitiis & c.
Ibidem lin. 33 . At^ ñeque contra rempublicam Sce. Item de
------------------------- JV .A , “ r u l l ì i 1LU5 UltC.
exeuntium feftinationem Se remeantium exfiii.
tationem, conculcatus à plebe, mortuus eft.
a. Edit, in domo fu a .Ec infra poft duos verius filius hie homicide.
Ucrobiquc autcmmiT. prope ad unum ut-in textu.
b. Edit, cum uno vel altero mfl". & vox multitudinis .- alii mfT.
non mulri, ^ w cw s quantum & vox magn s. virtutis: ceieri
nobifcum faciunt, Rurfiis vero ubi nos cum ant. edit..& cundHsmff.
& regem Ammorrheorum, Rom.edit, iubftituerat, & regemEthtorum.
c. Sicmll.longe plurimi, ac nota: probations: nonnulli tamen &
. jK3 1 , » » f i -m w a i . item ac
Amic^pag. 424>hn. 1. Quamobrem vidtamus , f i placet, quaterna
amorm amicitia progredì debeat. Sec.
■
t