bi. Emern ilium quierit prómifíbrüm cx lé f-A fórutari, dicesilludqúod dixit ad Laban Jacob gw-ji.Ju
tium , vel illuni, quando unufquiíque furget in
patriarcha : Gognofce fi quid tuorum apud mè
ilio ordine : Primitìa Chrifus, deinde hi qui funi
eft, Merito beatus Jacob, apud quem nihil Laban
Chrìfti,qui in adventum ejus crediderunt-, deinde
fuum potuit reperire ! Abi’conderat enim
fnis. Tradito enim regno Deo & Patri, Sceva-
Rachel fimulacra deortìm ejus aurea & argentea
cuatis omnibus poteftatibus, ut Apoftolus dixit,
perfedio incipit; H ìc ergoimpedimentum, hìc
ìnfirmitas edam perfedorum -, illic piena per-
fedio. ideo Se dies illos requirit vitaf¿eterna: -,
qui funt, non qui pr«etereunt ; ut cógnofcat
. 251. Itaqué fi iapienria , fi fidés, ìì contemv
tus feculi y fi grada tua abfconda't ómnem perfidiarci
, beatus eris / quia non refpicis in vanita- v fd . 39. /
tes Sc infanias falfas. Ali vi LIA 1U1II , 11U11 V.JUI , “ V ---- ---------------------- ---------- ------- --m----e--d---i-o--c--r--e- - --e--f-t-- -t--o--l--l-e--r--equid
fibi defit, quæ terra fit repromiffionis, per- B vocem adverfàrio , ut arguendi te non poifit
petuosfrudus ferens-, quæ prima apud patrem
manfio, quæ fecunda, quæ tertia , in quibus prò
ratione meritorum unuiquifque fequiefeet.
248. Illà igitur nobis expetenda , in quibus
perfedio,in quibus veritas eft. Hìc umbra a,
hìc imago, illic veritas. Umbra in Lege, imago
in Evangelio , veritas in cæleftibus. Ante ag-
nus offerebatur, offerebatur S¿ vitulus, nunc
Chriftus offertur ; fed offertur quafi homo,quafi
habere audoritatem ? Itaqùe qui non reipicifc
in vanitates, non conturbatur ■ qui enim reipi-
cit conturbatur, Se vaniifirhe quident: Quid eft
enim congregare opes, nifi vanum 5 qùia caduca
quxrere vanum eft iàtis ? Cùm autem con-
gregaveris , qui feias an poifidere liceat tibi ?
2J2. Nonne vanum eft ut mercato! ìiodibus
ac diebus conficiat iter 3 quo aggregare poifit
theiauri acervos, merces congréget, conturberecipieiis
paffionem 3 Se òffert fe ipfe qùafi fa- C tur ad pretium, ne forte minoris vendat quam
cerdos, ut peccata noftra dimittat : hìc in ima- 1— - — 'Q'
gine, ibi in veritate, ubi apud patrem prò nò-
bis quafi advocatus intervenir. H ìc ergo in imagi
ne ambulamus, in imagine videmus : illic fa-
cie ad faciem, ubi piena perfedio 3 quia perfe-
dio omnis in veritate eft.
C A P U T X L I l
Hre fervandam in nobis virtutum imaginera, Diaboli
vero dr vitiorum eradendam, ac in primis
avariti.e : qua libertatem nobis adimit, variifque
turbatos vanitatibus imagine Dei fpoliat.
249. Rgo dum hìc fumus, fervemus ima-
p , ginem, ut ibiperveniamusad verita-
tem. Sit in nobis imago juftitiæ, fit imago fa-
pientiæ 3 quia venietur ad ilium diem, Se fecun-
dum imaginem æftimabimur.
250. Non inveniat in te adverfarius imagiemerit
-, aucupetur locorum preda, Se iìibito
aut latrones b in fe invidia famòfie negotiatio-
nis excitet, aut non exipedatis ferenioribits fla-
tibus 3 dùm lucrum qurerit, naùfragium impa-
tiens morie incidati
253» An non conturbatur edam ille vane i
qui iùniino labore coacervai, quod nefeiat cut
heredi relinquat ? Sxpe quód avarus iumma
congeilèrit follicitudine', precipiti effufionedi-
D lacerat heres luxuriofus : Se diu quiefita turpis
helluo, pKefentium cxcus - futuri improvidus,
quadam abforbet voragine. Siepe edam Ipera-
tus fuccefior invidiam par tie adquirit heredita-
tis , 8e celeri obitu extraneis aditie fucceifionis
tran fieri bit compendia;
254. Quid c ergo vane aràneam texis, quaè
inanis Se fine frudù eft , Se tamquam cafles.
iùfpendis inutiles divitiarum copias : qua: etfi
fluant, nihil proiunt 3 immo exuunt te iniaginem
fuam, non rabiem, non furorem 3 in his E nem D e i , Se induunt terreni imaginem ? * Si
enim imago nequitiæ eft. Adverfarius enim dia-
bolus ficut leo rugiens quærit quem occidat,
quem devoret. Non inveniat auri cupiditatem,
non argenti acervas, non vitiorum fimulacra *
ne auferat tibi vocem libertatis. Vox enim li-
bertatis illa eft , ut dicas : Veniet hnjus mundi
princeps, ó 1 in me inveniet nihil. Itaque fifecurus
es quod nihil in te inveniat, cùm venerit pera.
Timan, cod-ac tres a li i, hìc imago, veritas in c&leftibus. V e - I
tum alia le àio non folum multo pluribus mff. omnibufque edit, niti- |
tu r , verumctiam coniènfionc alccrius loci ex Expof. Piai. 38. num.
i j . ubi hìec eadem verba fine ulla diverfitate legere eft. Porro Edm. |
Albertinuslib. i.c a p . i. pa.g- ; o 3 • his Ambrofii verbis imago in'Evan* \
gelio. Se nunc in imagine èie. hunc iènfixm affingit, quafi negetvir
fanftus C h r i f t u m hit ojferri nifi in imagine, ehm e contra in calis
offerat fe in veritate ; acque ita imago_& veritas invicem opponan- '
tu r , ut altera altcram excludat. Ycrum nifi pàrtium ftudioocca:'catus
effet j pervidiflet utique Chriftum non"alia de cauià in imagine offeri
i d iä um , nifi quia offertur quafi homo , quafi paffionem recifiens.
Quapròpter ut clare fàndti Docloris mens pateat, advertendum eft I
his verbis, Hic umbra, hic imago 8cc. Ecdefiam ab co fic deferibi,
ut fit ftatus quidam medius inter Synagogam & cælum ; quod v i- J
delicet in illa fuerit folaumbra , in hòc autem fola veritas : at in I
Ecclefia utraque res fimul conjiinfta. Et certe adeo verum eft ab
Ambrofio veritatem cum imagine in Evangelico fendere copulatam
fignificari, ut cas ièjungere non potueric,quin ipfiafinet cruenti Ik- I
erifieii, acque adeo Dominica: incarnationis veritatem funditus ever- I
tcrct ; cùm hæc myfteria ex mente ipfiusnon ad Synagogam, ncque |
ad cælum referri queant, fèd ad Ecclefiam. Sed ipiè Ambrofiusmen- I
rem fuam loco citato Expof. pfal. 58 - tam claris verbis expromit, ut
auliam tavillis relinquat anfam. Videmus nunc, inquit ,fer*tm*ginem j
. tyranni aliquis imaginem habeat , nonne ob-
noxius eft damnatioiii ? Tu deponis imaginem
eterni imperatoris, Se erigís in te imaginem
mortis. Ejice magis de civitate anima: tua: imaginem
diaboli, Se adtolle imaginem Chrifti.
H^c in te fulgeat 3 in tua civitate, hoc e ft, anima
reiplendeat, qua: obliterai vitiorum imagines.
De quibus ait David : Domine, in civitate
bo'na, & tenemus imaginis bona. Vidimits Principesh facerdotum ad
nos venientem, vidimus & audivimus offerentem pro nobis fanguinem
fuum. Sequimur, ut polfumus. ■. ■ quia etfi nunc Chriftus non videtur
offerse, tarnen ipfe offertur in terris, quando C hrifti corpus offertur & c.
b. Mf. unus, in fe vindices amor negotiationis excitet.
c- Rom. edit. fola, §¡uid ergo tclam aranea texis ?
C o n f c r f i lubet, qua: h ìc dicuntur cum iis qua: tom. 1. lib. 4 ;
delnterpcll. num. 14- & Expof. in Pia i.38. num. 1 7 . Sed pmter
hos duòs locos ad quos hic rcfpexiffe Ambrofium ipía res loquitur ,
alibi quoque ndn femel ut puta lib. 6. Hexacm. cap. •>. num. 57. 8c
& Serm. 1 0 .Expof. in Pfal. 118. num. i j . meminit imaginumjm-
peratoriarum. Ñeque mirum id quidem; certumenim eft non alio
honoris genere Romanos principes ambitiofius coli (olitos- N am-
que ut omictamus imaguneulas illas, quas privatim nonnulli fecum
ferebant, & quibus depromtis, eos qui libi mali quidpiam minira-
rentur, abfterrebant, ur Cprn. Tadtuslib . 3. Annal, auftoreft ; i i t
dem imperatoribus maxime poftquam recens proclamati fuerant,
aut infignem ' aliquam viftoriam adepti, ftatuas aureas, argénteas,
aut ex alia precióla materia non modo in earum urbium ubi erat
imperii lèdes , privatis ac publids xdibus e rig i, verum etiam ad
remotiores provincias mitti confucffe ex multis veterum monu-
mentis colligcrc eft. Videlis Zofimi Hift. lib. 4. Libanii Epift. 841.«
ad Sevcr. & qu£ nos fuperiori tomo pag. 10 9 / . annotavimus.
enim depinxèrit Hierufalem Dominili ad ima*,
ginem fuam, tunc adverfariorum omnis imago
deletur.
C A P U T L.
uc abftinens iìc a vino miniiter Domini, ut celti,
monio bofio fùléiatjir non foluta fidelium , fed
etiam ab his^ui foris funt. Decer enim aauuni
operumqiie noitroWm teftem èffe pubiicarrt
exiitimationem v ne dèrogecur muneii ; nc qui
videt miniftrum.'alcarii congms òrna'tum vira*,
cibus, àuitorem p fediie t, & Dominuni velie*
rétur, qei calev iérvuio!. liabear. I.aus enim
D omini, ubi mundà poiTeflìO, & iiinòcefts fa*
Levitas a terrenis cupiditatibus maxime alíenos
effe de ber e. J>)ua fin t illorum vìrtutes ex Apof
tolo , quantave in ipfis cafiimonia requiratur :
item q‘juu.Ka du-isggnnintaass eeoorruumm aactqquuee oojfffìicciiuumm,, aadd qquuoodd udì ir
primaria virtutes funi neceffaria. Hàfce ignotas B mi^æ difciplina
./, . ~1 I J ----- ------ JJ --- J
n o n Vsí.t.ffp tt l. ì ì n C. v. L ; - 1 fXJ IL. J :__i s s . im
non fuiffe philofophis , fè d in ordine illos peccavi
ffe : nonnulla effe natura fecundum ojfìcium,
qua ob adjuntfa fa n t contra ojfìcium ; unde col-
lìgìtur quantas dotespoftulct dignitas levitarum :
qua fequitur verborum Moyfs tribui levitica
benedicentis expof fio.
157. D e * caftimonià àiitem quid loquar *
quando una tantum , nec repetita permittitur
copula > Et in ipib ergo conjugio lex eft non
iterare conjugiuni , nec iècitriaa: conjugis lor-
tiri conjunftionem. Quód pleriique mirum vL
dètur 3 cur etiam antebaptiimum iterati con-
jugii a.d eleftionem muneris & ordinationis pr^a
rògativam impedimenta generentur 5 cùm etiam
r 1 r - - . UÌU1, WJt,u.iim- deli&a_obefle non foleant, il lavacri temifia
formaci., atque miticuciis eft j quanto taagisC foerinc.facramento. Sed intellìgeire débemus
H h B S terrems n“ 1 tenerl euPldi‘ quia baptiiino culpa dimitti p ote i I lex abolerì
■ Nam cum di- non poceft. In conjugio non cuipa fed lex eft.
JÒift. ì 6.
U n a tasim
QUód fi Evangelio Domini etiam po,
pulus ipfe ad deipicientiam opuminvideretur
a Moyfe poflefiio terrena populo pa-
riun, excepit levitas Dominus a a terrena: pof.
feffionis conibrtio, quod ipfe illis efiet funiculus
hereditatis. Unde ait David: Dominus pars here-
ditatis mea, dr calicis ¡’wLDenique fic appellatur
levita * ipfe meus,vel ipfe pro me. Magnum ero-o
munus ejus, ut de eo Dominus dicat: Ipfe meus
Quod culpa: eft igitur in baptiiinate relaxatur :
quód legis eft in conjugio non iólvitur. Quo-
modo autem póteft hoftator efle viduita.tis qui
ipfe conj ugia frequentaverit ^
258. Inoffenfum autem exhibendum Se im-
maculatum minifteriüm/necullo conjugali coi-
1 J i , 4 --------- , -----------------«-u vrutetiiuuui ttuo gvniooliacnidtiusm, q cuoi gìnntoefpcriit icso, rqnunir ii»ntegri corpore,
>7- pfta?reDerto0DT- “ t ^ ^ ^ ^ ^ ^ D ^ o r r u p t o pudore, alieni g— M i
B D c o n ju g a l i , facri minifterii gfatiimrece-
Apoftolus cum epfteopiim dixiflet debere effe piftisj Q u i f e o non preterii, qui! in pletifoue
fotmum s pudieum, ornatum, bofpitalèm, do- abditioriBiis locis cùm minifterium geritene vel
.1,8. f ‘bllem’ “ »“ avatum, non lingiofum, domm fine’ etiam ficerdotium, filios fufcepernnt : & id tàm.
bene prspofitum , addidit : vtutms fimilitcr quam uiii veteri dbfendunt, quando per intèropwtet
t p grwei, non bilwgiKs ,non multo vino valla dierum facrificiuin deferebatur ■ & tamen
diditos, non turpi lucrum feBames, hdbentes myf- caftificabatur etiàm populus per biduùm aut ni.'
Unum f io t t a cwfaema pura. Et lu autem prò- duum,.utad facrificiuin pùrus aceederet iicin
bentur ptimum, & fic mimftrent g u llum cri- veteri Teftamento legimus. & lavabant veftimenij
rPhia benSc ess menta fua. Si in figura tanta obfervancia, quanta. ttern* poffeffionis confortìo : fed mìmis commode.
* . Mane eamdem intcrpretacionem habes T omo I. col. n o .
num. 11. & fufius col. io / g . num. 4.
*• Cic-lib. 1. pag. 36S.IÌ11. 8. Maxime autem htc tías a libidinibus
& c. O b verba autem Ambrofiana Madeburgenfes Cent. 4. cap. 1 o .
Doftorcm noftrum infimularunt, quod fecundas nupcias videa tur
damnare. Sed ilJa vel de quibuilibet chriftianis difta pura verune, &
ficaùctoris mentem non pervidcre : vel de lòlis elei icis acceperunc,
utreveraaccipienda fune, acque ita non in unum Ambrofium, fed
in Ecclefiam univeriàm recidit ea criminado. Siquidem difamia: im-
pedimentum ad lacros ordincs antiquiffimum eft omnium° ut potc ih
ipfis Apoftoii ad Timothcum ac Titum praceptis ftabiíicum. At
enim mirum profetilo vidcatur illud ita inteiligi non tantum ab he-
tcrodoxis , fed quibufdam etiam cacholicis, quafi nihil aliud iàcris
minìftris interdica mr , nifi plurimarum eodem tempore uxorum uius.
Qu afi vero in Ecclefia umquam vel ipfis laicis permiffa fuerit hu-
juunodiipolygamia ? Sed non eft immorandum in eo errore refutando
, qui tota Ecclefiafticx traditionis ferie inviftiftime proftigatur.
Eft autem aliud quod do¿lorcs antiquos in opiniones diverfàs icidit,
nimirum utrum qui aliam conjugem ante baptifmum, aliam jam
baptifatus accepiffet, digamia legè ccneretur. Affirmac h ìc & epift.
ad Vercell. Ambrofius, Hieronymus vero lib. i- in Jovin. epift. 83.
ad Ocean. & in cap. 1. ad Titum negar. Primum icquutifiint fide-
lilfimus ejus difcipulus Auguftinus lib. De Bono conjug. cap. 18.
num- z i . Innoc-1. epift. ad Maccd. qua in codice canonum Q u c -
rellii cura edito exhibetur : & Leo etiam I. duabus epift. quarum altera
eft ad Anaft. Theffal. Epifc. altera ad Epifc. Mctropol- per Illyr.
Q u j: qiudem horum fiimmorum Pontificum definido in Ecclefia occidentali
apud omnes ( fi unum ant 'aitcrum excipias ) deinceps obti-
nuit. Suntautem viri eruditi qui apud orientalem Hieronymi valuiffe
Icntcndam autumenc, dudti poulfimum adnotadonibus Zonara ac
Baliàmonis in can. i 7 .apoftolorum,qucm ipiùmaperte Hieronymo
tavere exiftimant. Verumtamen idem ille canon nullam conjugii
ante luiceptum bapdfina initi facit mentionem. Et ut demus eorum-
dem auctorum, qui edam non de conjugio, fed de peccaris regenctxod.
19.
.tioms làcramentum antccedencibus loquuntur/eam qua ipfis tri—
I buitur, mentem effej tamen quid ipfi fenriant, non quid univerfa
| oncntis Ecclefia, eos teftari contendemus. Quis enim credat me-
I ™° ;at“mDo£lorem fi tot auxiliaribus copiisfuiffet fuccinftus, adeo
timide m priore adverfus Rufinum Apologia refponfurum, ut cùiri
| ad Oceanum adveriam fenrendam Cainitarum narefi tantum noi!
I accenferet, in allegato opere animos demicrens ita fcriberet : Sed
interrogati àfratnbus quid nobis videretur, refpondimus, nulli preju-
| dicantes [equi quod velit, nec alterius decretum noftra fententia iubl
vertentes. Ncque vero cùm omnemmundum plenum efle hujufmòdi
ordmationibus prius adfeveraffct, h ìc veiba fua ad facerdoces non-
nullos reftringeret. Nihil autem asic Francifcus à Meffana,dum
' i'I Ì .Anm b , U t 5ue Hieronymi diflidium meraphyficis quibufdam
d'ftinótionibus nititur conciliare ; non enim arguciis tam manifcfta
tollitui difcrcpantia. Cetcrum haud facile alium in Patribus Ambro-*
no vetuftiorem qui de hac digamia fcripftric, invenimus. N am quo
juread Tcrcullianum revocaverit Spencaus hanc quaftionem, non
iàds conftat * cùm è contrario digamiam ex marito ante baptiiìnum
contraaam(viduis obeffe noluerit idem ille Pater Lib. de Monogamia
*• Ambrofianus hic locus prò clericali contincntia tam clarus tam- •
que apertuseft, ut Centuriatores iildcm Cent. & cap. fupracit. ad
folitasartcs confugcre coatti fucrint, id e ft , auttorem ipfum in falfi '
dogmads crimcn vocarc. Acqui hoc loconon Icgiflatorem a<dc fanc-
tus Praiul , qui novum clericorum cervicibusjugumimponat : led
recepta atque inolita confuetudini prabet teftimonium. Enim vero
quam umverfalis illa fuerit quamque firma vel hocfads indicar,quod
non nifi in abditioribus locis, quò folcnt vida quarcre perfugium, m-
vcnircntur, qui inftitutum illud violare adtcntarent. Acccdic prare-
rea quod ifti non ullam novi fasderis auttoritatem, non cujuiquam
Concilii canonem, non ufiim quarumdam Ecclefiarum in defenfio— ■
nem afferebant fuam : fed tantum vetéris Tcftamend morem. H o c
autem inconrinenrium clericorum integumentum egregie difeutit
tenttus Dottor. Confcr etiam qua idem fupcr hoc ipfoarsumento
dilputat epift, ad Verceilenfcs.
I l