9fi¡lie 05-5. non dubitacur, quìa Deiis bonus Filius. Hunc, A 7. Dént igitur Neptimo domihatum furori*,
*faU^
Mattk. 17,
Colojf. i . j .'
•Cor. 1.30
inquam, dilige. Iplèeft quem Pater genuitante
Luciferum , ut sEternum : ex utero generavit, ut
Pilium: ex corde eruclavit, ut Verbum. Ipiè eil
ili quo complacuit Pater : ìpfe eil Patris brachili
m , quìa creator eil omnium : Patris ià-
pientia, quia ex Dei ore proceffit : Patris virtus,
quia divinitatis in eo corporaliter habitat pleni-
tudó. Quem Pater ita cLLligit, ut in finu portet,
ad dexteram locetjut fapientìam difcas,virtutem
noveris, .
4. Si igitur virtus Dei Chriftus,numquid ali-
quando fine virtute Deus ? Numquid aliquando
fine Filio Pater ? Si femper utique Pater, utique
femper Sc Filius. Per fedi ergo patris perfedus
eil Filius. Nam qui virtuti derogat, ei derogar,
cujus eil virtus. Inacqualitatem non recipit perfetta
divinitas. Dilige igitur, quem Pater dili-
git : honorifica, quem honorificat Pater : Jfhti
enim non honorificat Filiumyion honorificat Patrem.
Et qui negai Filium,nec Patrem habet. Hsec quan- C
tum ad fiderai.
C A P Ü T I L
Virgìnis infiitutionem aggreditur, qua in potu &
cibo ratio fervanda, cr quo patto motus anima
cohibendi fin t , pracipiéns : qua occafione ubi
ftbulofam Hippolyti necem ac fufcitationem re-
tulit fuggillavìtque, pofiremo cal'tdiores efcas&
convivìa vitanda monet.
ut adftruant criinen incedi amoris. Dent Dia.
næ regnum in filvis quas incolebat', ut confirment
adulterium quod gerebat. Dent Æfcula-
pio quod mortuum reformaverit, dummodo
profiteanturquod fulminatus ipfenonevaferiti
Dent efiamjovi fulmina quæ non habuit, ut.teC
tificentur quæ habuit opprobria. Sed à fabulis
ad propofitum revertamur.
8. Efcis quoque omnibus quæ gignant ipem-
B bris calorem,parce utêndum puto 5 carnes enim
etiam aquilas volantes deponunt. In vobis quoque
ales interior illa, de qualegimus : Renova»
bitur ficut aquila juventus tua, fublime tenens, »
virgineo præpes volatu (uperfluæ carnis nefciat
appetentiam. Conviviorum devitandæ celebri-
tares, fugiendæ ialutationes.
C A P U T ì l i .
Hottatur ad fugiendas vifitationes, ad fervandum
pudorem, nec non ad filentium exemplo Maria
per myflerìorum celebrationem prabendum : ea
gratia ethnici adoleficentis fatto ¿ fi profani poeta
ditto memorati sì fantti cujufdam facer doits mi*
raculnm adjungit.
Pfas vifitationes injunioribuseflè parcio-
res volo, fi fortè deferendum fit parenti-
bus aut æqualibus. Teritur enim offiçiis pudor,
audacia emicat, rifus iubrepit, modeftia folviy.
C^Éd interdum etiam cùm fides tuta f i t , ju- D tur, dum afFedatur urbanitas : interroganti non
ventas fuipeda eli. Modico itaque vino utere
, ne infirmitatem corporis augeas, non ut vo-
luptatem excites j incendunt enim pariter duo,
vinum & adolefcentia.Infrxnent etiam teneram
setatem jejunia, Se parcimonia cibi retinaculis
quibufdam indomitas cohibeat cupiditates. Ratio
revocet,mitiget fpes, reilringatmetus.Nam
qui moderari neicit cupiditatibus,is ficut equis
raptatus indomitis, volvitur, obteritur,laniatur,
afflimtur.
6. Quod aliquando * juveni ob amorem Dianse
contigiíle proditur. Sed poeticis mendaciis
coloratur fabula, ut Neptunus prelati rivalis
dolore incitatus, equis dicatur furorem immi-
fiflè, quo ejus magna potentia prsedicetur,quod
juvenem non virtute v icit, fed fraude decepit.
Unde etiam Ìàcrificium quotannis inftaurant
Diana:, ut equus ad ejus immoleturaras. Quam
virginem dicunt, qua: ( id quod etiam meretrices
erubefcere folent ) amare potuit non aman- F
tem. Sed habeant per me licer fabula fua: au-
doritatem j quia licet fceleilum utrumque, minus
tarnen fit’juvenem amore adultera: fic fla-
graflè ut periret , quam duos , ut ipfi dicunt,
deos de'adulterio certafle : Jovem autem dolo-
rem fcortantis filia: in medicum vindicalle adulteri
,'qùod ejus curarit vulnera, qui Dianam in
filvis adulteraverit^ venatricem lane optimam
non ferarum,(èd libidinùm,fedferarum etiam,
ut nuda venarètur.
* . Fabulam hancde Hippolytoab ccjuis effèratis difcerpto aliter
natrat. V ire 7- Jib- riìneid. Servius in cumdcm Iibrum, Ovid.Iib 1 j .
Mecamorpn.. Hyginus & alii.
a. ItamiT fere ad unum : nonnulli tamcn & omncs edic fu u t
aquila juventus tua.
i * , Ycifio Vulg. Se alia cuín textu Hcbrao, ofculatus eft tam j
refpondere, infantia: reipondere, fabula eft.
Deeftè igitur fermonem virgini, quam iupereftè
malim. Nam fi mulieres etiam de rebus divinis i . cor. 14?
ih Ecclefia jubentur tacere, domi viros iuos in- J4'
terrogare : de virginibus quid cautum putamus,
in quibus pudor ornat ietatem,taciturnitas commendai
pudorem ?
10. Ah vero mediocre pudoris exemplum eft, Gen<
quod Rebecca cùm veniret ad nuptias,& ipon-
E ium vidiflet, velamen accepit j ne prius videretur,
quam jungeretur ? Et utique pulcra virgo
non decori timuit, ièd pudori. Quid Rachel 5 Gen- xo-
quemadmodum * extorto ofculo, flevit& gè. 111 f i
muit : nec fiere defifièt, nifi proximum cogno-
viflèt ? Ita & pudoris fervavit officium, pieta-
tis non omifitaffe&um. Quod fi viro dicitur:
Virginem ne confiderei, ne quando fcandaliz.et te ; EccU.f.fi
quid dicendum eft (aerata: virgini,qua: fi amet,
animo peccat : fi amatur, & faélo ?
11. Maxima eil virtus tacendi, pràsièrtim in
^cclefia. Nulla tedivinarum fententia fugiet
leclionum, fi aurem admoveas, vocem premas.
Nullum ex ore verburn quod revocare velis
proferas : (èd parcior loquendi fiducia fit. Co-
pioium quippe in multiloquio peccatum. Ho-
micidie dictum eft : Pcccafii, quiefie, ne peccàret Prev. 10!
amplius : (èd virgini dicendum eft : Quiefce, ne 19 ‘
pecces. Conièrvabat enim Maria, ut legimus, Gen- 4- 7>
omnia in corde fuo qua: de Filio dicebantur : & Luc.i. ij»
tu cùm legitur aliquid quo Chriftus aut ven-
& elevata voceftevit, & indicavit et 8cc. c quibus verbis quod hic
de fletu pudicum illud ofculum conlècjuuto narratur, eleganterqui-
dem & appofite ad mareriam tribnitur Racheli ; cùqi tamcn ad
Jacob referri oporteat. Et certe ut effet aliqua in aliis idiomatis -
ambiguitas,aperte àpud L 'X X , legere e ft, %/j ß t im t ry <p»»f
duri, in\cun,
titrus ahnuntiatur, aut venifle oftenditur j noli A te minora exemplis} ita omnem difciplinam non
fabulando obftrepere, (èd mentem admove. An folum virtute ada:quafti, fed etiam a:mulatione
quidquam eft indignius, quam oracula divina vicifti. Namque jejunium in praxeptis habecircumftrepi,
ne audiantur,ne credantur,nere- mus, (èd fingulorum dierum ; tu autem multivelentur
: circumionare (àcramenta confufis vo- plicatis no eli bus ac diebus, innumera tempora
cibus,ut impediatur oratio pro iàlute a deprom- fine cibo tranfigisj & fiquando rogaris ut cibum
taomnium? fumas, paulifper deponas codicem , refpondes
iz. Gentiles idolis iuis reverentiam tacendo iilico : Non in pane f ilo v ìv it homo, fed in omni
deferunt. Unde illud exemplum proditur : Ale- verbo Dei. Ipiè epularum d ufiis cibis obviis ; ut
xandro facrificante Macedonum rege, pueru- edendi faftidio jejunium defideretur : potusè
lum barbarum qui ei lumen accenderet, exce- B fonte, fletusin prece, fomnusin codice,
pifle ignem brachio,atque aduftocorpore,man- 16. ìrixc junioribus convenere annis , donec
fifie immobilem,nec dolorem prodidiftè gemitu, mens sevi matura canefceret c aft ubi domiti tronec
tacito pcenam indicafle fletu. Tanta in pue- phseum corporis virgo fuftulerit, moderandum
ro barbaro fuit difciplina reverentise, ut natura labori, ut magiftra e iùbpari fervetur setati. Cito
vinceretur. Atque ille non deos, qui nulli erant, foecundis onerata palmitibus emerita setatis vifed
regem timebat. Quid enim timeret eos,quos tis crepat, nifi aliquando reprimatur. Eadem tafi
idem ienis contigiflèt, arfiflènt ? men donec adolelcit,exuberet, Se inveterata pu-
13. b Quanto melius quod quidam in convivio tetur y ne filvefeat farmentis, aut foetu nimio
patris adolefcens jubetur nemeretriciosamores exanimata moriatur. Bonus agricola optimam
indiciis infolentibus prodat? Et tu in myfterio ,C vitem Se fotu terrse cohibet, Se defendit à frì-
D e i virgo, gemitus, fcreatus,tuifis,rifus abitine, gore, Se ne meridiano fole uratur, ’esplorar.
Quod ifle in convivio poteft, tu in myfterio non
potesi Voce virginitas prima fignetur, claudat
ora pudor, debilitatela excludat religio , in-
ftituat confuetudo naturam. Virginem mihi
prius gravitas fua nuntiet, pudore obvio, gra-
<lu fobrio, vultu modello y Se prsEnuntia in-
cegritatis anteeant figna virtutis. N o n s a-
t i s probabilis virgo eft quse requiritur, cùm
videtur.
14. Frequens fermo eft,cùm plurima ranarum
murmura religiofe auribus plebis obftreperent,
faperdotem Dei pr*cepilTe ut conticeicereut,
ac reverentiam facra: deferrent orationi 5 tunc
fubito circumfufos ftrepitus quievifle. Silent igitur
paludes, homines non filebunt ?Et irrationa.
* Agrum quoque vìcibus exercet: vel fi non pati-
tur otiofum, diveda alternar (emina, mutatis
ut feetibus arva requiefeant. Tu quoque,
virgo veterana , pecloris tui colles diyerfis
(àltem (èminibus fere, nunc alimoniis medio-
cribus, nunc jejuniis parcioribus, leclione, oper
e , prece y ut mutatio laboris induci^ fint
quietis.
D 17- * N on totus meilèm generar ager, Hinc de
collibus vioeta confurgunt, illic purpuraicentes
cernas olivas, hìc olentes roias. Ssepe etiam re-
li<5lis aratris, ipiè validus agricola digito folum
fcalpit, ut florum deponat radices : Se afperis
manibus quibus lu&antes inter vineta fléclitju-
vencos, molliter ovium preflàt ubera. Eo quip-
bile animai per reverentiam recognofcit, quod pe raelior ager eft, quo numerofior fruclus. Erper
naturam ignorat : hominum tanta eft immo- go & tu boni agricola: exemplum,(èquuta, non
deftia, ut plerique deferre nefeiant mentium re- perennibus jejuniis tamquam depreffis vomeriligioni,
quod deferunt aurium voluptati? E bus humum tuam findas. Floreat in hortis tuis
C A P U T I V.
rofa pudoris, lilium mentis, Seirriguum (acri (àn-
guinis violaria bibant fontem.V ulgo hoc ferunt:
Q u o d v e l i s prolixe faeere, aliquando ne
Recitata Liberii exhortatìone, fororis virtutes lau- feceris. D ebet efiè aliquid, quod Quadragefimse
dat Ambrofius : maxime vero jejunium Mitts, diebusf addatur : (èd ita , utnihil oftentationis
•quod tamen ut tantifper remittat, alternifque caufà fiat , fed religionis.
exercitiis mentem colai , hortatur, adduttis in 18. Orario quoque nos Deo crebra comcam
rem exemplìs eiegantiffimis. Praterea ipfam mendet. Si enim thopheta dicit : Septies in die
ad preces frequentando^, orationem Dominic am laudem dixi tibi -, qui regni erat neceilftatibus oc-
& i f f almos nottu etiam repetendos, recitandum- F cupatus, quid nos facere oportet, qui legimus •
que antelucanis horis Jymbolum urget.
jj. 1 1 J£c tecum fancl^ memorise Liberi us:
J f j l qua: apud alios c majora veris ,apud
a. Omnes ciic. omnium, cùm gentiles. . . . deferant : miT, autem
magno confenfu nobifeum faciline. Porro fubj e£kam ephebi hu-
jufee barbari hiftoriam memorar. V . Maximus lib-j. cap. y. de Pa-
tientia. . . . . . .
b. Edit. Quid quod quidam■ Et infra, in minifterio. . . . tujfes, rifu
i abftine. . . .in minifterio Dei non fotes. Vocis Sec. mil. vero ut
in textu, nifi quodaliqui pro myfterio legunt cum edit, minifterio.
Ceterum h ìc indicatur ab Ambrofio Tcrcntian* fabula, qua in-
fcribitur Jieautontimorumenos, Aftus a. ubi fub finem ftena j .
admonetur Clitipho adolefcens, ut prafente patre modeftiam in
convivio retineat ; ex eodem enim loco ianélus Praiùl tranftulic
illa veilsa : Gemitus, fcredtus, tuffis, rifus abftine. %
c. Omnes edit, a c pauci miT- majora verbis, reliqui, majora
veris ; unoexccpto, ubi legitur, major baberis. Non fac congrue,
Vigilate & orate,ne intretis in tentationem ? Certe
folemnes orationes cum gratiarum adione funt
deferendx, cìun è fomno furgimus , cùm pro-
dimus, cùm cibum paramus furaere , cùm fumd.
Ita mlT. complures, nifi quod pro ut edendi faftidio. exhibenr,
utendi faftidio, quod non arridet: alii autem acque edic. ufus , cibus
obvius, ut edendi faftidio &c.
e. MIT. aliquo t, fuppart fervetur state : aptius a lii, & edit.. . H
stati, hoc eft, adolefcentioribus.
* . Ex virgilianis.illis lib.i. Georg.
Mutatis requìefcunt feetibus arva Scc.
* . Idem Virg. ibidem.
Non omnis fert omnia tellus Sccf
. MIT. non pauci, augeatur, & ita ut nìhil Scc- Si vero hoc p ra -
esptum conferas cum ea hymni vefperarum quadragefimaliuin
ftrophe, qua jubemur cibo & potu uti parcius ; haud injuria con-
ficeberis, quofpiriiu regicur Ecclefia. eodem afflatum fuill'c Am-
brofium.