nunc in ovis, nunc in viculi ofterebacur. Hcedi, Aquibus adverfarii præftigiis fallerétur.
Jttiic.6.
&f‘P
■quod lácrificium pro delictis fie : ovis , qued
voluntaria hoítia: vituli, quod immaculata fit
vi¿tima.
y. Pnevidit ergo myfterium fan&us Gedeon,
Denique trecentos elegit ad prariium ■, ut often-
deret non in numero multitudinis , fed in fa-
cramento crucis mundum ab incurfu gravio^
rüm hoítium liberandum. Et tarnen licet fortis
Se fidus , pleniora adhuc de Domino futura
10. Non tarnen otiofe quod vellus non vel
in campo pofuit,vel in prato : fed pofuit in aröä,
ubi meffis eil tritici : MeJJis enim multa, operarli
autem fauci j eo quod per fidem Domini futura
eflet meflìs fcecunda virtutum.
11. N ec illud otiofe, quod exficcavit vellus
Judaicum-, 8e rorem ejiis mifit in pelvim ,ut re.
pleretur aqua, non tanlen iplè eo rore pedes
lavit. Alii debebatur tanti prerogativa myftevidtoriæ
documenta quærebat, dicens : si fai- B rii. Exipeclabatur ille qui fordes omnium iblus
fas-'j.
vas in manu me a Ifraely quemadmodum loquutus
es, Domine ; ecce ego pono Lana vell-us in area : dr
f i ros fatfus fuerit fiuper vellus, & fiuper omnem
terram f i c c i t a s ycognofcam quia in manumea fecun-
dum promijfa tuapopulum liberabis. E t ita fattura
efi. Sed adjecit poitea, ut rurfum ros proilueree
iuper totani terram, Se ficcitas eifet in veliere.
6. Qujerit fortaiTe aliquis utrumnam quali
incredulus effe videatur, qui frequentibus inpoflèt
abluere. Non erat tantus Gedeon, qui
hoc fibi b myfterium vindicaret. Non enim
Gedeon, ied Filius hominis venit non minifira-
ri., fe d miniftrare. Itaque cognofcamus in quo
ha:c myfteria videantur elle completa. Non in
iàn&o Hierobaal} adhuc enim erant illa principia.
Ideo gentes vieta:, quia ficcitas erat adhuc
in gentibus : ideo Ifrael v icit, quia ros tunc
manebat in veliere*
fermatus indiciis'adhuc plura pofcebat ? S e d ç iz.Veniamus ad Dei Evangelium.învenio Do«
quemadmodum poteft videri quafi ambiguus
incertufque tentaffe, qui myfteria loquebatur ?
Non ergo ille ambiguus, fed providus, ne nos
ambigeremus. Nam quomodoille ambiguus ,
cujus precario habebat effe&um ? Unde autem
fecurus adorfus eflet prelium, nifi intellexiflèt
oraculumsros enim in veliere fides erat injuda:aj
quia ficut ros, D ei verba defcendunt.
7. Ergo quando totus orbis infructuofo a:ftu
minum ipoliantem fe veftimenta, & precingen-
tem fe linteo ,mittentem aquam in pelvim ,1a-
vantem pedes difeipulorum. Ha:g erat aqua ros
ille carieftis, hoc prophetabatur c quod illo rore
caslefti difeipulorum fuorum dominus Jeius pedes
lavaret. Et nunc extendantur pedes ani-
morum noftroritm. Vult dominus Jeliis Seiiof-
tros lavare pedes j non enim Petro io li, led
unieuique dicit fideli : N ifi lavero tibi pedes,
genrilis iuperftitionis areb.at,tunc erat ros i lleD non habebismecum partem.
Matth. If.
* 4 -
Hier. t . i j .
Efa'u j . i .
Z fa U f .6 .
Pfal. 7 1 .6.
cæleftis vifitationis in veliere. Poftea vero quam
oves quæ perierunt domus Ifiael ( unde puto
figuram Judaici velleris adumbratam ) oves,
inquam, illæ fontem aquæ vivæ negarunt 5 ros
fidei humentis exaruit in peétoribusjudæorum,
meatufque fuos fons ille divinus in corda gentium
derivavit. Inde eft quod nunc fidei rore
totus orbis humefeit tat vero Judæi prophetas
fuos & confiliarios perdiderunt.
13. Veni ergo, domine Jefii, exue te veftimenta
, qua: propter me induifti: efto nudus, ut
nos milericordia tua veftias. Precinge te propter
nos linteo, ut nos tui muneris imniortalita-
te precingas. Mitte aquam in pelvim; lava non
iolum pedes, fed etiam d caput: nec folum corporis
noftri, fed etiam mentis veftigia. Volo
exuere omnes noftre fordes fragilitatis j ut 6c
ego dicam : Notte exui tunic am me am, quomodo
8. Nec mirum fi perfidiar fùbeant fíccitatem, £ induam earn ? Lavi pedes meos, quomodo inquinabo
quos dominus Deus prophetici imbris ubertate illos ?
privavit, dicens : Mandabo nubibus meis nepluant
fuper vineam ifiarn. Eft enim propherica: nubis
pluvia iäiutaris, ficut 8c David dixit -.Deficendit
ficut pluvia in vellus, & ficut fiillicidia ftillantia
fuper terram. Hane nobis feripture divina: to-
tius mundi pluviam pollicebantur ,qiue rigaret
orbem fub domini Salvatoris adventu » Spiritus
rore divini. Venit ergo jam Dominus, venit 6c
pluvia, venit Dominus ftillicidiafecum cadeftia F
deferens; 6c ideo jam nos bibimus, qui ante fi-
tiebamus, 8c divinum illum Spiritum hauilu inferiore
potamus.
9. Hocergö previdit iandtus Gedeon, quia
verum 8c ipiritalem rorem etiam gentium na-
tiones erant fidei perceptione bibiture, 8c ideo
diligentius exploravit j eft enim neceflaria cau-
tela fan&orum. Siquidem etiam Jefus Nave
cum vidiflet ducem militiae carieftis , interro-
gavit: Nöfter e s , an adverfariorum ? ne forte ali.
a. N onnulli mit. Spiritus ore divino.
b. Ita edit, omnes, acplures mil*, at non male aliquot alii, mi-
nifierium vindicuret.
c. Mit. nonnulli, quod illo opere ctlefii & c .
d. O mnes edit, ac mit non pauci, caput. Nec folum. . . . veftigia
volo exuere, omnes: fed alii miT. commodius verba diftinguunt,
I4 i Quanta ifta majeftas eft i Quafi minifter
pedes famulorum tuorum lavas,quafiDeus rorem
mittis b cx\o. N ec folum pedes lavas, feci
etiam ut tecum recumbamus invitas, 6c exem-
plo nos tua: dignationis hortaris dicens: Voca-
tis me dominum dr magiftrumy dr bene facitis; fium
etenim. Si ergo ego lavi pedes veftros dominus dr
magtfler, dr vos invicem lavate pedes veftros.
iy. Volo ergo & ego pedes lavare fratrum
meorum , volo Domini implere mandatum ,
e volo in me non verecundari ,non dedignari
quod ipfe prius fecit. Bonum myfterium hu-
militatis 5 quia dum alienas iordes la vo , meas
abluo. Sed non hoc omnes f haurire poterant
myfterium* Lavare voluit quidem 8c Abraham
pedes, fed hoipitalitatis afFe&u. Volebat 8c
Gedeon lavare pedes Angelo Domini, qui ap-
paruit fibi: fed volebat u n i, volebat quafi is qui
deferret obfequium, non qui donare coniorc.
M il. aliquot, voluit me non verecundari. Item port tfia verba
nonnulli a lii, Bonum minifterium humilitatis. Utrobiquc reliqui, &
omnes edit, nohiicum faciunt.
f. Quidam miT, atidire poterant See. Quod autem iubjicitur
Gedeoncm voluiiTc Angelo pedes abluere, hoc undenam fumtum
fuerit,nobis non liquet. Etenim ca de re in Bibliis, quae exftant,
nulla fit mcmio,
Judic-6. 55
0»40-
b
Matth.io,
18 .
Johan 15.4,
&Mibidem
8.
Ibidem 7,
d
Cant, j- 3.
f
Gen. 18. +■
pfal.71.6.
j 17 .9
4.Reg.¡ .14'
tium. Hoc myfterium magnùm eft 4 quod ne-À
mo cognovit. Denique Petro dixit : Jguod ego
facio tu neficis, cognofies poftea. H o c , inquam j
divinum myfterium e ft, quod etiam qui lave-
rint, requirent, a Non eft ergo fimplex aqua
cæleftis myfterii per quam cònfequimur , ut
partem cum Chrifto habere niereamur.
16. Eft 8c quædam aqua quam mittanius in
pelvim anima: noftræ, aqua-de veliere 8c libro
Judicum, aqua de libro Pfalmorum. Aqua eft
ros cæleftis oraculi. Veniat igitur 3domine Jefu, E
hæc aqua in meam animam , in meam cariiem •
Ut liujus hiimore pluviæ lioftrarum convalles
menrium atque intimi cordis arva viridefcant.
Veniant iii me ftillicidia tua, gratiam immor-
talitatemque rorantia. Dilue grelfus mentis
meæ, ne iterimi pecceni; Ablue b animi mei
calcaueiim, ut poflìm abolere maledictum j rie
inorfum ferpentis interiore pede fentiam , fed
ficut ipfe jufliili fequentibus te, ut ferpentes 8c
feorpiories illæfo poifim calcare veftigio. Rede- G
mifti mundrim, redime unius animam pecca-
toris.
17. Hæc eft fpecialis tuæ prærôgativa pieta-
tis , qua totum mnndum in fingulis redemifti;
Elias ad unam miilus eft viduam, Elifæus mun-
davit unum: tu nobis, domine Jefu j hos hodie
mille mundafti. Quantos in urbe Roma,quam
tos Alexandriæ, quantos Antiochiæ, quantos
etiam Conilantinopoli i Nam etiam Conftan-
tinopolis jam Dei verbum recepit, 8c evidentia D
•meruit tui documenta judicii* Etenim quamdiu
venena Arrianorum fuis fovebat inclufa vifce-
ribus, bellis finitimis inquieta , c muros armis
circumfonabat hoftilibus. Poftea vero quam
fidei exfiiles abdicavit ,d hoftem ipfum judicem
regum, quem fern per timere coniueverat, de-
ditum vidit jjupplicem recepit, morientem
obruit, fepultlim poifidet. Quantos ergo 8c
Conftantinopoli, quantos poliremo toto hodie
in orbe mundafti ? £
18.c Non mundavit Damaiiis*.non mririda-
vit Petrus, non mundavit Ambrofius^ non mum
davit Gregorius • noftra enim fervitia, fed tua
a* Ita ver. edit. & cimeli m(T. cxceptis paucis ■, ubi pro cdeftis
myfterii, liabetur calefte myfterium. At Rom. edit, fie locum éfïèrt,
Hoc eft enim fimplex aqua ,fed cdefte myfterium.
b. Mff. Theod. inimici mei calcaneum. N o n latis rcile. Quid
.porro per animi calcaneum cjufqueablutionem deiigneturab Am-
brofio, non perfunAoric ad cap. 6. lib. de Myfteriis num. 3 2.. expli-
catum reperies.
C. Omnes edit, ac pauci miT. murus circumfihabat armis , alii
nonnulli miT. muros armis circumdab'at : fed concinnius ccteri
circumfonabat ; codcm enim modo dici poteft urbs muros armis
circumfonat, quo dìcitur homo (agittâ percuilus caput, & Umilia.
"Videtur autem hie indicari Conftantinopolini antequam Arrianos
ejiceret, perpetuo mctu propter Gothorum etiam vicina loca po-
pulantium inturfiones trepidarti:. Has autem calanîitates Ambro-
iius lucre fi Ariiana: exceptas rcfert. Siquidem poftquam in Pauli pa-
atriarcha; per i’urnmam injuriam dignicate fua exuti fedem intruius
îu it Eufebius Nicomedicniis,carndem Ecclcfiam fere per annos 4 o .
occuparunt pcrditiflrmi ha^retici ac hxrefiarchn : quoad extinfto
Valente imperatore, ad pàlcendum curandumquc affli£tuin illum
gregem vocatus eft ab orthodoxis Greg.Nazian.quem quantum continuo
auxcriryiplêmetexponit Cams. deVitafua, & Or at. 31..&48.
d. Rom. edit, hoftem ipfum , quem regnum femper See. Quam
kftiònèm ita exponit Valefius in Notisad Ammiani Marceli; lib.
3.7 hoftem ipfum (id eft Athanaricum regem cum fuis ) quem regnum
( id eft imperium Rom. in dfrietnte ■) Jemper See. Verum doftiilimo
viro editio Rom. non impoiniiTet, il quam ex vet- edit, aut mff.
ullum confuluiflec* Etenim ipiemet paulo fuperius ad ha:c Marcelli
» i verbâ 'ex èodem cap. Athanaricum ea iempeftate judicem po-
tentifftmum illam adfcripferat obfervationem.- Sic Gothorum rcges,
fpreta regis appellatione,judices dici male bant. De Athanarico id tefta-
tur Themiftius in Orat. 10. adValentem Si c. Hie porro Athanarifuiit
facramenta.'. Nequé enim humana: opis
eft divina conferre: fed tuuni, Domine,munus
8c Patris eft, qui loquutus eft per prophetas, di-
cens : Ejfundam de Spiritu meo fuper omnern cdr-
nemì & prophetabuntfilii dr f t li a corum. Hie eft
in typo ros ille aeleftis : Ikcc pluvia voluntaria,
ficut legimus : Pluviam voluntariam fegregans
Deus banditati fua. Non enim Spiritus fanctus
aut poteftati aliena: eft fubje<ftus aut juri 5 fed
fiia: libertatis arbiter , omnia pro aucloritate
propria: voluntatis dividens, ficut legimust fin- 5
gulis prout vult.
C A P U T I.
Argumentum fuum aggrejfus Ambrofius , insperati)-
rem cum propter ftdem, mm propter Baftlicarh
Ecclefu rcftitutam Laudat : hinc ubi dixit adver-
farios, f t Spiritum fan ft um fiervirc ncgdverint3
quinfit fuper omnia, dipteri non pojfej add it
Spit.turn eumdem\cum dixit : Univeria ferviunt
tibi, fatis innuifie a creaturis fe feparari ; quod
aliis quoque tefiimoniis adftruitur.
| \ | On ergo inter omnia, fed fuper om-
I \ J nia Spiritus fandus eft. Jam enim dé
eo ( gqrioniam ita piene de D ei Filio, clemen-
tiflìme Imperator,inftructus es,ut ipfejamdo-
ceas ) cupientem te Seexigentem audire aliquid
expreflìus nori niorabor i pra:fertim cum ita té
adfertioneiftiufmodi teftificatus fis proxime de-
ledatum,ut Bafilicam Ecclefi^ fine ullo mcu
nitore prxceperis reformari;
20-. Fidei itaque tu^ gratiam, 6c noftra: premium
jam tenemus } neqrie enim aliud poflìii
mus diceire, tìifi fandi Spiritiis hanc fuifie crra-
tiam quod ignorancibus omnibus j fubito Bafilicam
reddidifti. Spiritus , inquam , fandi hòc
munus^ hoc opus eft 3 qui à nobis quidem b tunc
pra:dicabatur , fed in te operabatur.
21. Nec fuperioris temporis dàmna deploro*
quandoquidem fequeftratio illa Bafilica; cujuil
dàm foenoris traxit ufuras. Etenim Bafilicarri
fequeftrafti, ut fidem probàres. Implevit igitur
propofitum fuum pietas tua, qua: fic fequeltra;
veràt 3 ut probarec : fic probavit 4 ut redderet;
fuorum fazione pulfus, magnificentiflxmc à Thcodofio lóngiui
procedente Conftancinopoiim cxceptus fuic:quem brevi
Fato defunftum idem imperator more piane regio fe-.
lianus loco cita to , Zozymus hb. 4.
: ’ epàplufcfquc alii icriptis man-.
Johel %
P fal.C j. 18.
Alias cap. I.
poft ibidcri
pelicndum curavit
Chronica Idatii ac Marceiiini
darunt
e Non mundavit Dama fu s', non mundavit Petrus; in miT.honnu'lis
pirctcrmittitui-. Attamcn in ceteris i nec non in edic. omnibus i!lu4
habetur ; & quidem rc£lc,cùm non modo fcribis frequentius fit ornici
ter e; quam adj icere 3 maxime vero ubi ab eadem voce plurima mera—
bra incipiunc , ut fit hoc-loco ; verum etiam curii in u(u pofi—
tum rcperiamus, ut majorum fèdium fimul nominarenturcpifcopi.
Sic Hieronymus cpift; ad Mar cam prefiyt. fic T hcodofius 1. i l . do
Fide cathol. Damalo Rom. pone. Pctrum patrìarcham Alex, con-
junxerunr; Quidni etiam idem h jc fecilTc Ambrofium noftrum ar -
bitrabimur J Certe utriuique fedem àque memoravit i acque G r c -
gorii. N e c obftàt quod diem fuum jam turn obierat Petrus j qui
tarnen noininatuf inter fupcrftites j poccrat enim ipfius obitum nec-
dum refcifTe Ambrofius,ut diftum eft in Admonitione. Q uod auteiri
Antiochia: cujus quoque mencionem fe c it , epiicopum tamen reti-
cuit, hoc icafadtum ob divifionem Paulini acque Meietiinon incon»
fulto ctediderimus.
f. Rom. edit: fol&,fi!ii veftri & fili a.
g. Ita Gill-ac Roin. edit, cum pluribus riielioribufquc ni IT vet.
autem edit. & mff. reliqui ab eis hoc fólo diflentiunt, quod pro’
quoniam ilia: cxhibeant ; quia non ; & pro, ut ipfe jam diceXs, legi-
tur in iifdem mlf; ut ipfi jam inftructionem audimus ; quibus verbid
addit cod. Big. ut lector doceat cupientem & exigonsem- Sed ifta:«i
mera commenta.
i. Rom. edit, tùnc precabatur. Forfican erro, typo g raph ic^ ì^j
multas tarnen edit, pofteriores propagata.
1
i l l ||i|