Sáñdi Ambròfii 4 7 4
cinthum ac purpùram cimi cocco fubjungit 8c A fed confidéremus quando dicàC ; cui dicat ; qua
byiTo. Rurftis alibi ex hyacintho 8c ceceris prius circumfpedione dicat.
fìofculos format , aurumque fubnedit
unus eft habitus facerdotis 5 ut iifdem colori-
bus micans -, grathe decorifque diverfitas or-
dinis diverfitate refplendeat.
12. Itaque ut etiam rationis typica: feries di-
geratur -, auro & argento probabili noli eft
I7i Dicit utique in honiinis forma D ei Filius;
8c dicit icribæ, ei fcilicet qui magiftrum bpnuni
Dei Filium nominaret, Definì ncgaret. Quod
ille non credit, Chriftus adjungit 5 ut D e iF i-
lium non ut bonum magiftrum, fed ut bonum
Deum credat. Nani ficubi unus Deus diçitur,
dubium eloquia Domini defignari, quibus fi- nequaquani tarnen Dei Filius c ab unitatis pledes
conftat. Scriptum eft enim : Eioquia Demi- nitüdine fe p a ra tü rquomodo ubi unus Deus
n i , eloquia cafta, argentimi igne examinar um, pro- B bònus nuncupatur, à plenitudine divina: bonit
o s terraI purgatura feptuplum. * Hyacinthus tatisjinigenitus excluditur ., purgatu. , ? Necefle^eft igitüf.
autem aeris habet fimllitudinem , quem fpira-
lii us -, & cujus carpimus fiatum : purpura quo-
que fpeciem aquarum exprimit : per coceum
ignis intelligitur : terra per byflum ; hæc enim
ex terra gignitun Ex his autem quatuor ele-
mentis corpus ilibfiftit humanum.
13. Sive ergo mentis fidei præcedenti cohci-
rientia corporis fada fubnedas : five fada præaut
Deum negent Dei Filium, aut Deum bonum
eile fateantur} -
18. Et ideo circumipediorie cadefti non dixit:
Nemo bonus , nifi unus Pater j fed : Nemó
bonus, nifi unus Deus. Pater enim proprium ge-
nerantis eft nomen , Deus autem unus nequáquam
deitatem Trinitatis excludit, 6c ideo na-
_____ r _______________ a tufa Iaudatur. Bonitas ergo in natura eft Dei j:
dant , 6c fides adftipuletur comes religiofeC 6c in natura D ei etiam Dei Filius j 6c ideo non
jfadorum ; hic religiofi ornatus antiftitis, hoc
quod fingularitatiSjd fed quod unitatis.eft, prie- <1
velamen eft facerdotis.
dicatur.:
1-4. Bona ergo fides j cùm pulcro operum re-
19.J Non igitur a Domino bonitas hegatur ;
nitet ornatu : de qua ; ut ad ilimmarii loquar,
.fed talis difcipulus refutatur. Nam cum fcriba
definitiones iihe funt ; qua: non queunt iolvi;
dixiflet : Magifter bone, refpondit Dominus • ibiAuo i t
Si ex nihilo eft, non eft Filius : fi creatura eiE;
Jfduid me dicis bonum ? id eft ; quern Deum non
non eft creator : fi fadura eft, non eft omnium
credis ; non eft fatis ut bonum dicas. Non
fador : fi difcens , non pttecognitor : fi acci.
tales egoqusero difcipulos.^qiii me magis iecun-
piens, non eft perfedus : fi proficiens, non eft
d&m hominem magiftrum bonum, quam iecun-
Deus : fi dilfimilis i non imago : fi per gratiam, D dum di.vinitatem Deum bonuiii credant;
non per naturam : b fi divinitatis expers ; audof
mali die : Nemo bonus, nifi unus De us.
C A P U T I.
C/irrianorum Dei Filio bonìtatem àbrogantìum bb-
jeciionem non fine horrore propofitam ut folvat,
Chrifii fententiam ex perfonis loquentium, nec
non ex ip fis-dittionibus explicat.
15. ^ Tupeo itaque ad reliqua i iande Impe- r
rator , 6c toto corpore animoque defi-
fcio, eifè aliquós homines , vel potius non ho-
iriines, fed humaria adopertos fpecie, intus autem
dementia: b eftialisqui poft tanta.Domini
6c tarn divina beneficia j bonum negent ipfum
aiidorem bonorum.
16. Scriptum e ft, inquiiiiit : Nemo bonus, nifi
unus Deus. Scriptum agnofcò i fed littera erro-
rem non habetjutinam arriana interpretatio
C A P U T ÏI.
Ébnum efife Dei F ili im nb operibus probat, niinU
rum ab ejus in ifraelitas fub T fiamento veteri\
dr in Chrißiän.os fub novo, beneficiis'. Tum ubi
fu b jïïit utile fibi effe ut bonùni dominum aC
judicem fuum qrbitretur ; paternum de Filió
tefiimònium adfert ; ìmmo etiam partis non exi»
gua fudaorum , quibus proinde pejores Arrianl
èffe dèclarantur. Jpru omnia verborum Sponfies
èamdem chrifti bonitatem defignantium ¿ cl audii■
èxpòfìtio.
Ed nolo prierògativà naturai fua: & pri-
vilegio poteftatis utatur. Non dicatuf
bonus, fi non meretur t à nobis. Si hoc noil
meretur òperibus j fi beneficiis noil meretur ^
abdicétur fu« jure natura, iiibdatur noftro ju-
dicio. Qui judicaturus de'nobis eft , non dedig-
iion habereti Apices fine crimine fiint, fenfus F natur judicari -, ut juftifieetiir in fermonibus -pfai^o.i-
in crimine. Didum Domini falvat•—oris a--g-n--o--f-e-o- .: ^lls . & vincat cùm judlcatur.
a. Thiian. unus j & ¡mas es &c. Infra vero ubinos cum Gill,
in fcarginc , Rom. edit, in corporc ac miT. quatuor , feries digera-
tur ; alii mlT.ac càit. feries defignatur, Eraf: & GUI. ferie defignatur.
*. De illa horum 4- colorum interpretatione adiiìs obfcrvatio-
nem noflram in Expof ì ’f a l .ù i . Serm.19.num.1i.
. b. Drnnes edit, ac plures mff. f i bonitatis expers : Audocn. tàmenl
Ebrul. Big. & Colb. unus, f i divinitatis. Apcius fane, utfubjcdlus
Scriptura: texrus dare oftendir. Porro cùm hoc eodem teftimonio
• harretici illi abuterentur, ut Chriftum fpoliarent divinitatc , illud
flrcnue Pacres contra ipfofmet retorquebant, adftruebantque non
pofle propter ilium locum Filio negari divinitatem, quin firoul bo-
nitas quoque ipi> negetur. Unde ultcrius promovcntes malum euin-
dem in eorum opinione, dicendum cvinccbant. Q u o genere argu-
inenti non folum h ic & fupra lib-i. cap. j . nec non Expo fit. in Ltic
lib S. num.fij. & icq;, utitur- Ambroiius, verum etiam prseter Hi-
larifftn Epiphaniumquc hujus Operislib. & cap. citatismemoratos,
Bahlius lib.4■ contraEiinom. Gregorius NyiT. Orat.ji.ineumdem
ii<-crCtiCum, & Cyrillus Alex, in Thefauro fimili ratione argumentat
i fune. Quod autem Petavius to r iio i. Theolog. Doghi, lib; 1 . de
Tr.nit. cap 4. fcribit quofdam vetcres elle, quos inter Grcgoriujn
Ny ff. & Ambrofium numerar, qui non fatis animadverfa re , ve-
hementius in h/trcticos illos inveiti fu n t , tamquam malum effe Dei
rilium ex eorum trattone confequens foret: non videtur vir mag-
nus rem fatis ipfe cxpendiflc. Nam fi. Filius non per fc & na-.
iurà fuà bonus c i t , ìèd tantum externa & adventitia bonitate ut
creatura: alia:, quod ex eorum oratiónc deduci ipfe Petavius fa -
tetur ; inde profedro rite fequitur eumdem Filium feclufa precaria
ilia bonitate ipeftatum hoc feiifu malum fore., quod ciTet impctfccf
tu s , & corruptioni, errori, peccato denique obnoxius. £t hoc plu£-
quam fatis erat Patribus, ut non aliter in Arrianos invehetentur ;
quam quo rriodO- invc£fos reperimus. His etiam acceditquod Am-
bioltus 1. 1 . Offie. c. 2.y. n. 117. Eunomium M arcionijungit, quail
cadem de duobus principiis fentieiitem. D e quo nos ibi.
• c. Ita Rom. edit, cuiii m(T. inulto pluribus ; quorum tamenduó
leeunt. . . . « plenitudine divina majeSatis & bonisatis vet. autcm
edit, ac pauci mi!, a divinitatis plenitudine feparatur. . . . à plenitudine
divina poteftatis See.
d. Vet. edit. & mil. nonnulli, fed quod Trinitatis; Rom. & rc-
liqui mff. fed quod unitatis j uno tamcn cxcepto ubi ¡fed quad Aivi*
mtatis. Eodem lenfu.
rftl. it- 6.
EW.I4-
ffh- m
Cor. JO. 4 -
belili. 4-
lohn B. 10.
ibid. ì j .
f r i t -
ihtth.to
W
b
i.Cor. i
yfal.iiy.î
Uidem j.
à
í/ní.44.1
toban, i . i
4 75
xi. Hiccine ergo non bonus, qui bona tri- A placeat Arriahis. Erubefcant aliquando.
30. Judæi dicebant : Bonus eft. Etfi alii dicé- tohan.7-xi-
bant : Non eft , alii dicebant tarnen : Bonus eft s
& vos omnes bonum negatis;
31; Bonus eft, dui peccatimi iiniùs d on a t• 8c
bonus non eft , qui peccatum mundi abftulit ?
D e ipfo enim didtum eft \EcCe agnus Dei , ecce iohah.i .ij.
qui tollit peccatum mundi.
32. Sed quid dubitamus ? Credidit jam Eccle-
fia bonum, 8c confeflaeft dicendo : dftuletur Cant.i.i.
humor rigefeeret, petra inundaret ? Quod ut B me ab ofculü or is fu i ; quoniam bona ubera tua
agnofeeres opus Chrifti, Apoftolus dixit : Petfa fuper vinum • & alibi : Et faux tua tamquam vi* Cantìc.-j.9.
autem erat Chriftus. num eft optimum. Bonus ergo ille nos Legis &
23. Hiccine non bonus , qui tam innumerâ gratiæ nutrit uberibus * cælefti curas hominum
populi millia ,ne qua iriceflèret fames, in de- prædicationê demulcens • 8c nos bónùm nega-
1 n ' r . r 1 1 mus j cum fît imago bonitatis • exprimens itterme
in le bonitatis effigiem > ficut & fupra ofteh-
dimus fcriptuni , quia ipfe eft Jpecttlum fine ma- sàp.q.iH
cula, & imago bonitatis illius i
buit mihi ? Hiccine non bonus, qui cùm fex-
centa millia populi Judæorum perfecutoribus
fiiis cederent, dehilcentem fubito Rubri.maris
æftum individua aquarum mole divifit 5 ut fidèles
circumfufe unda lnuniret j infidos refufe
demergerêt.
22. Hiccine non bonus, cujus imperio ma;
ria folidatà fugientibus, fexa humefacta fitien-
tibüs j ut optis veri agnofeeretur au&oris, cùm
C A P U T I I I .
Filium Dei Dcum bonum ac ‘Verutn effe, "curh
DcUs unus fit\
3- C ? Ed quid vobis videtur ; qui bönum te
v üV ¡ B B g j '
Àlias Cap'.
ièrto pavit pane cælefti, fine ufu laboris, cum
fruftu quietis j ita ut eôrum per quadraginta
annos nec veftimenta veterafeerent, nec cal-
ceaménta tererentur j a inftar fidelibus futuri
refurreftionis oftendens , quod nec factorum
décor fplendidorum , nec circumfuiæ virtutis G
nitor , nec vitæ curfus periret humanæ ?
24. Hiccine non bonus j qui nobis cælum fe-
tit eftè , quod terra eft3 ut fieut iri cælo, quafi
in fpeculo qubdam jftellar 11111 lùcentium refui- 33* . _
gerent globi * ita etiam apôftolorum 8c marty- veruni Deum Dei Filium denegatisi
rum & fecerdotum, vice ftellarum fulgentiunij cum fcriptum-fit quód nullus Deus i nifi unus?-
toto illucefcerent chori mundo? Nam etfi fuiit qui dicantur dii i an inter eos
25. Ergo non folum bònus j fed etiam paftof Chriftüm ânnumeratis j qui dicuntur ^ & non
bonus i hoc eft, lion ûbi tantum, fed etiam ovi- ? Cùm (pedale fit ejus j ut femper f it6 c
bus fuis bonus : Bonus enim pafior ànimam fuam D prêter ipfum bonus & verus .alius Deus non
ponit prò ovibus fuis. Pofuit plane animam iuam, ùt; quôniarri iri ipfô eft Deiis : fpeciale autem
,. ■ ... 1 — etiam Patris fitj ut poft ipfüm verus aliüsDeus
non fitjquiaunüs Deus;nec juxta Sabellianos
Patrem Filiiinique confuridens, nec juxta Ar-
xiarios Patrem Filiumque fecernens. Pater enini
6c Filius diftindionèrri habent ,ut Pater 6c Filius
* feparationem divinitatis non habeiit;
C A P U T ì V;
ut noftram levaret : fed pro divinitatis potefta-
te pofuit 6c fiimfit $ ficut (criptum eft Totefta-
tem habeo ponendi animam meam, & potefiatem
habeo fumtndi earn. Nullus earn tollit à me ,fe d
ego à memet ipfo pono earn.
26. Vides bonitàtem $ quia (porite .pofuit :
vides poteftatem ; quia fumfit • 6c tu bonum
hegas , cùm ipfe de fe in Evangelid dixerit:
■ Si ego bonus, quare 0 cul us tiens ne quam ? Ingrate, £
b quid agis ? Bonum negas , per quem boria
fperas ; fi tarnen credas ; Bonum negas ; qui de-
' dit nobis quæ oculus non vidit i nec auris au-
divit ?
2-j. Mihi expedit ut bonuift credarn : Bonum
eft eriim confidere Domino. Mihi expedit rit Dominum
confitear ; lcriptum eft enim : Confitemi-
ni Domino ; quoniam bonus.
28.cMihi expedit; ut judiceni merini bonrini
Omnipotentem effe Dei filium prìfei nòvi qué
fíe den s auffòritate demonfiratur.
34.TT^que cûnl verus 6c bonus Dei Filius
\ I utiqüe òmnipotens Deiis Dei Filius : num
Aiia^Cab;
I 1 1 .
hincTquoqiie diibitari poteft ? Supra diximus SuP-l,b-
leclum quia.dominils oninipotens noineii eft ei. ‘
Ergo quia Filiiis ddminiis, dominus autem om-
nipotensj dmiiipoteris eft Dei Filiiis.
33: Sed accipe etiani earn de qiia dubitare
hequeas ; ledioriem : Eccevenit ; iriquit, cum mi- Apoc. 1; 7:
ärbitrer j Dominus enim judex bonus dòmui F bibus ; dr videbit eum omnis oculus ; dr qui eum & s-
ifirael. Ero-o^fi judex Dei Filius ; utiqite .quo- compunxcrunt : dr plangent fe fuper eum omnes
iiiam judex Deus bonus;judex autem Dei Filius iribus terra. Etiam, amen. Egó fum A dr Q.
■eft ; Deus bonus judex 6c Dei Filius eft. dicit dominus Deus ; qui eft^dt qui erat, dr
25». Sed fortaflenon credàs aliis, nori credas ; qui venturUsefi òmnipotens. Quem igitur -còrii-
Filio j audi Patrem dicentem : EruUavit cor punxerunt ; 6c quem fperamus eile venturum ;
meUm Verbum bonum. Bonum ergo Verbum eft,. nifi Filirim ? Ergo dmnipdteris ddntinus 8c Deus
Verbum hoc de quo fcriptuni eft : Et Verbum Chriftus eft;
erat apud Deum, & Deus erat Verbum-. Ergo fi f£>; Accipe aliud;fende Imperator, 8c acci-
Verbum bonum ; Filius autem Dei Verbum eft: pe Chriftum Idquentem : ffac di cit Dominus ombonus
UtiqUe Deus eft Dei Filius 5 etiamfi non nipoiens ; Voft honòrem mißt nie fuper gentesfqua
a. Amerb. & Eraf. cum foajori numero mff. inftar infidelibus: J Mihi expedit ut Dórditlum confitear. . . . Mihi expedii tit bonum
ÒÌ11. & feoffl.cum.cod. fex maim exaraiis, inftar fidelibus. Me- 1 Optime vero ceteri mff. ut nos in tcxtu; mfiquod pro confidere,
liu s } naiii fiiptadeiififem Ifrielitis £citur, edfidtles tircuhifiif* & c . I in quibilfdam fegitilr confiteri. .
t Rom edit fola quid ais! d. Omnes edit, ac mff nonnulli ; f i ju d e x , Det Tdtus utique ;
c.’ Vet. edit. Nec mbonnm credami Bonum eft m m confiteri Do. . quoniamjudcxDomintis, & Deus bonus eft. index autem Dei F,1,m
-mine..Mihi expedit ut Dominum confitear. Quin his etiam fäciunt mff. I eft , & Deus &c. Rom- edit.. . . .& D e t i s bonus , judex autem Del
nonnulli, nifi quod omittunt, nec in bonum credam. Rom- edit; fola; j Filius eft Deiu &c. Rcllqui mff. mélius > ut in con cxcii.
Znch i
& 9.
1ulti
Si I
’i t.iilll iî Ij
I .¡I
Idm IH
|I|