bitmìt ìn tu tis ì hoc eft-, illud V.erbiim quod A “ Dominica focrmuento piemqr,(ìcut I
cameni fufeepit, hoc habitavÌE.m.uabis, ho:c (afta digéftio eft. Nam cùm.||fd.q!ÌodaitDQ:.
eft in carnc habiravic humanay&ddeoEmnia- munii : Tnjhseftunimi mea ufijtte ad mortemi Se JJ'
nuéÉdfijtus eli ,hoc;eft,nobifcuuv.Deus. Hoc infra: Pater incus ,f!pèjfibile efi„ transfer à ma in
ergo tperbum caro faCtum efiffiro eo quod eft, caltcem butte :fed tamen mn ficut ego volo .fèdfi-
homo facies eft. Sicnt edam in Johel cìixic.:. cut tic vis i non ad Spiritus 'fancti compaffioa ■
Bfftm'iam-de Spiritu tneo fiper ornanti carnem i nem, fed ad rationabilis ad&nuionem anima: I -
■non enim liiper drratioliabilem camera , fed' & natura hnmana: refertur-afiòftum ,
■ HMMHfutura promittitur grada: fpirìtalis quens eft ut per adférdonem ‘Dominici- facràa
effufio . . . menti Se plemcudinem natura human» fiufle
60. Quod ftfecdhduihlitter'am vòS'tehebis,« adftruamus in Chrifto, & ab infemitatis pra.
■ a i M B quòclTcriptum eft, quod ver- judido'Spiritual fandurn^ feparemùs, N .o n
■ r - -- ■ x — - -rr- ESX enim obnoxius ìnfirmitaci, qui non eie
obnoxius pafiìoni;
64. Qu«ro igitur qua ratiorie * animam pu,
tent quidam à domino Jefu non eiTe fufceptam -,
m quiametus eft nè fenili Chriftus laberetur
fiumano? Dicunt quippe quia concupifcenpa
carnis legi mentis repugnet. Sed qui hoc aie, * «
tantum abeft ut Cfiriftum putaverit lege carnis
caro fatfum eft, Verbum Dei in carnem effe
converfum * nnmquid negatis. fcriptum eilè de
Domino,quia peccatum non fecit,fed peccatimi
factus eft. Ergo in peccatum converfuseftDo-
minus?Non itajfed quia peccata noftra fufeepit,
peccatum dièta? eft, N-1111 nialccU&um diétus
eft Dominus,non quia.in maledictum converfus
eft: Dominus : fed quia noftrum fufeepit ipiè. — —..... . . _ 1 jM M M
maledictum : M aledi Hus enim , inquit, qui pen Q !n Pe„ccatl vmcula | | g g | g ^ g g | g j | |
det in tigno. Miraris ergo quia ieriptum eft :
Verbum caro factum eft, cimi caro adfumta fit à
Dei Verbo ,- quando-de peccato quod non ha-
■ buit, fcriptum eft quia peccatum fadus eft ,
hoc eft , non natura operationeque peccati,
'ut potè in fimilitudinern carnis peccati fadus ì
•fed ut peccatum noftrum in Tua carne crucifi-
•o-erd't ,'lùfceptionem prò nobis infirmitatum ob-
noxii jarri ‘corporis peccati carnalis adfumftt.
in «ftu pofitus fragilitatis human«, per Chrif.
tum fibi fubveniri pofle crediderit dicens : in-
felix ego homo! quis me liberftbit de corpore mortis
hums ? Gratia Dei per Jefum Chriftum dominum
noftrum. Qui ergo alios a carnis lubrico
vindiCäbät , numquid for.midare poterat,. ne
etiam ipfe dominatu quodam carnis iftius vin-
ceretur? # •" '
65. Sed carnis iftius, ficut volunt, formida-
Ibidem i
& if-
A ll k t l l l v u i p u r w uwwvwi.. —-----— V , • . . . » /< «
61 Deftnarit ergo dicere naturam Verbi inDbatillecebras. Ergo &. carnis fufceptionem de-
clinare debuerat j ne ad tóbricum traheretur
-erroris. Sed quomodo -iubricum poterat timere
peccati, qui peccatum remiiTurus advenerat ?
E t ideo cùm fufeeperit carnem hominis , con-
fequens eft ut perfeètionem incarnationis ple-
nituditìemque fufeeperit j nihil enim in Chrifto
im perfect um. Sufcepit itaque carnem, ut re-
fufeitaret : adfumftt animam, ièd animam per-
feètam, ratiónabilem, humanam adfumftt atque :
E fufeepit.
°,ar. ■ ■ _ , - 1 J o k i . oMf - n p -3A r a S B n f r a n p r p r r i r corporis naturam effe mutatam j ne pari iriter-
tJretatione videàctir natura Verbi in contagiuni
mutata peccati. Aliùd eft enim quod adfumftt,
& aliud quod adfumtùm eft. Virtns venil ih
Virginem , ficut & Angelus ad eam dixit quia
fvirtùs Altìjfimi obunibrabit te. Sed natum eft
corpus ex Virginey&ideo Cièleftis quidem de-
feenfio, fedhumana conceptio eft. Non ergo
eadem carnis potùit efle, divinitatifque natura.
C A P U T V I I .
\guod libris ftipc rieri bus hunc addiderit -, excufti t :
deinde ubi rationes eorum, qui animam à Chrifto
negabant effe ftufteptam, ineptas demonßravit,
eamdem anima fufceptionem Scriptura adftruit
teftimoniis : tum expofìto cur animam a Domino
■ non prMermiJfam oportuerit, eofdem vano timo -
{ re agitati oftendit. ¿¡pupmodo metuere aut pro-
* fteere dicatur Chrìftm ; ncque tamen periculum
<36. Nam quis poteft negare quod fufeeperit
animam, cùm ipfè dicat : Animam meampòno
pro ovibus meis fE t iterum : Propterea me Pater ìbidem.
di ligi t , quia ego pono animam meam \ ut iterum
fUmam illam. Non per parabolani hoc dicitur, {
nec perfunètoria fignificatione, in qua aliud
dicitur, & aliud intelligitur, ficut illud : Neo-
meni as & fabbata veftra odit anima mea : licet
edam illud ad Chriiti animam poffit referri \
ft t , ne dividatur, vel tetras videatur induci : ^ qn^e ideo polita eft, ut aboleret Judaicæ fuperquod
ultimum in eos tpfos retorque tur*
Czi,.T "\ Oflem latius perfequi , led vereor ne
Jr^ hiec ipfa aliquibus aut fuperflua aut
prolixa videantur. portaflis enim dicat aliquisi
Nonne de Patris & Filii divinitate quinque
illis, quos feripfifti, libris condufurum te eile
promiieras i Sed quid fa'ciam , cum quotidie
¡noväs feminent quxftiones ? N on prsterit fpon-
fto, ied adftringit objedio. Nam quemadmo-
dum poteft finis eife refponfi, ft modus nullus'
objecti fit ?
63. Et tamen dePatris & Filii divinitate con-
fummaturum refponfionem in fuperioribus me
ipoponderam: hoc autem libro de incarnatio.
ftitionis errorem, S¿ unius facriricii inftitueret ,
veritatem.
6y* Sed de hoc dubitent propherico,evän--
gelicum hoc refutare non'poifunt de ânimæ
proprietate diètum j cùm de morte Domini &
rèfurredione fitdidum5 denique addit : Nemo f ,han-19*
to llit eam à me ,fed ego pono earn a me ip ft . Po- l8‘
teftatem habeopenendi animam meam, (jr.potefta-
tem habeo iterum fumendi eam. Eamdem igitur.
ponit, quam fufeepit. Sufcepit dico j non enim
Verbum ipftim Dei vivuminfua carne ad nof.
træ animæ vicem fadum eft: fed ftcut carnem
noftram, ita & animam noftram perfedam na-
turæ humanæ adfumtione fufeepit. Adfumftt A
Ariium in e a fcntciiria iuifle liucris prodidcrunt Auguft, d ( I itr e f .Q a ¡.} ¡. Tlicodoictus lib. 4 . H m tx la b u l. cap. 1. & c .
inquau
mquara, aniriiam vut. iiTcarnarionis fua; benedi. A as, Sc profeftus fipientiæ, fed humana: eft. Ideo
íPfíll-pm inrp nrami'fi- C-.___1 >__1 . ..
fb lm . 7»
Lite. 19, J o»
'Pfxl. ? ) . ? .
ceret facramento : fufeepit affectum meum, ut
emendaren
68. Quid autem opus fuìt carnem fufeiperé
fine anima j cùm utique inienftbilis caro, & ir-
rationabilis anima nec peccato fit obnoxia- nee
digna premio ? Illud ergo pro nobis fufeepit,
quod in nobis amplius periclitabatur. Quid autem
mihi prodeft, fi totum me non redèmit?
Sed totum me redemit,qui ait : Mihiindignaietatem
ante premifit, ut iècundùm hominem
crederes didum * artas enim non divinitatis-, il*d
corporis eft. Ergo fi proficiebat arcate-hominis,
proficiebat fapiencia hominis -: fapientia autem
fenili profi ci t , quia à fenfu lapientia. jefus autem
proficiebat arcate & fapiencia-. Quisfenfus
proficiebat ? Si humanus, ergo & ipfe fufeepeus
eft: fi divinus , ergo mutabilis per profeduni.
Qtipd cr}im proficit, utique mutatur in melius*
mini, qui totum hominem fanum feci in fabbato? B feh quod divinum eft, non niutatur ; óùod ergo
Tocuni me redemit j quia in virum perf* ed~ um IWnhohni- REHR J J . ■ n V . .
fidelis non ex parte, ied totus refurgir.
69. Definant ergo ifti miièricordes cimere,tié
Chriftus carnem liiam, vel animam perfedam
lenfumque hominis non potueric gubernare
qui etiam illum afina: pullum , quem antenemo
iederat ,gubernavit. ¿¡)ui plantavit aurem, non
andiet? Qui alios regebat, fe regere ipfe non
poterat ? Qui peccata donabat, peccatum
1 nif* f iin p h if s Tlp(ìnòni- CO I : n :
mutatur, non utique divmutn. Senfus igitur
proficiebatihumanuss'fehfum ergo fufeepit hu.
nuiimra. 7 f<’ '
E t t f t ffiíamuí quílilécundum homineift
loquebatur. pramifitfupra diqens: puerautem iiu » 40.
‘crefcebutfir conforiaiatur Oritttpkbattr fipietitiii
dr gratia Dei erat cum illo. Ec puer, n o ltre no.
men arcaris e f t : nec confortan virtiis poterat
D e i^ nec Ci-éfpere D e u s .n e c aititudo fapienipfe.&
debat j Defimnt nimium folliciti ifti I C ti» D ei t nec plenitudô drVi£|atis impleri. Qua:
tamquam psda gog.i. .C...h..r..i.f..ti , vere.r.i. .n. e etiam in i^irur imnlpJhamr nm-, _
ipfo concupifcentia carnis legem mentis op-
preiTerit 'qua: nonoppreffit in Paulo, fed tan-
tummodo repugdavit. Athleta Chriffi viaoriai
mentis numerat litar.: hi trepidant ne earn titu-
baverit in Domino, qua: vicit in iervulo > .
70. Nonvultprofe timere nos. Chriiltis’j non
vult.pro ie Here nos Dominus. Denique dicit:
• Filit Hierufalcm , nolite me flcrc, vosiftfas flete.
igitur implebatijr, erat non D e i, fed noftrâiû-
pientia, Nam quomodo implebatur , qui ut
omniaa implefet, deicendit ?
74. Per quem autem fenfum Efiiàs dijcit
nefciebat àut matrem ; Scriptum
eft equa : Pntifqumt fir n puer ( arem nut matrem,
accipiet virmtem Damafci i f fpotia Samaria. Sa.
piçntiam enim Dei futura & occulta non fal-
lunt : expers autem agnitionis infantia , per huiehify.
u
Sfai t . f .
P fa l.u j .C ,
rM si- J
■c . a . j— , — »»«.in «•gnn.iuuii mrancia nu-
Et Utis djcit : Nohte mihi timere, vobis timete. D manam utiqueimprudentiam, quod adirne non
An non audiftis dicentem David : Dominiti illu- didicit, ignorati
7 J. Sed verendlim eftj ihquis^ ne li duos
principales fenfus aut geminam fapientiam
Chrifto tribuimus, Chriftum dividamus-. Numi
quid cùm & divinitatem ejus adoramqs!& car.
nem'j Chriftum dividimos ì Numquid cùm in eo
imaginem D e i, crucemque veneramur s dividi,
mus eum ì Apoftolus certe , qui de eo dixit i
.. ■ .j-j guonìam etfi crucifixtcs efi eie infirmitate noßrit ■-
lum homims, ìed non film fenfu carnrs inflatus. E viiiit tamen ex virtute D«’ ;ipfe-dixit quia non
Seniu hominis animam meam diri effe tu r b # f divifus eft Chriftus. Numquid etiam cùm di-
tam : fenfu hqginis^efurfvii^iifii hominis rqgá., cimus quia animam ratiónabilem & intelle&us
v i , qui rogantes exaudiré confuevi : * fenfu hq. noftri fufeepit capacem , 'dividimus eum j
minis profeci ficut fcriptum eHiEt'Jefas pro- j6 . Non enim ipfe De’us Verbum pro aùima
Jciebat atate & fapientia & gratia apud Deum & rationabili & ihtelleÄus capaci in carne fui
i n i r ihA / in ìm / im _______ .. » S M
minatio mea (jr falus mea, quem timebo>?Dominus
defenftor ’bita mea, d qtto trepidabo l & alibi: Non
- timebo quid faciatmihi homo-, 6c alibi :Non timebo
quid faciat mihi caro.
71. Dicit e rg oE g o Iapfiim nature human«
timere potui , quem homo iple non timuit :
Deus igitur ante carnem ,Deus in carne, per^
fedionem nature adfumfi human«: fufeepi feni.
éw.ïj.V.
i . Cór,i. i j i
homines.
7i. Quomodo proficiebat Sapientia Dei >
Doceat te ordo verborum. Profedus eft «ta-
*■ H x c Ambrofii dodtrina de Chrifti in lapientia profedtu tarn
incommoda vifii eft Petro Lombardo, ut cam ab aliorum Patrum
atque adco ab Ecclefi* fenfu älicnam efle pronuntict j nifi tamen
accipiatur de profedhi externo , & iecundum aliorum hominum
opinionem : 6£ttia ita fe habebat, inquit, gerebat, ac f i agni-
tionis expers cjfct. Verum iftharc refponfio non injuria Eftio aliip-
*lu* thcölogts non fatisfacic; quippe ejux caufam adjudicarct ad-
vcilariis. Quid enim illis expeditius, quam ut fpeciem illam pto-
fecriis tantummodo externajn divinitati , qua in Chrifto animx
vicemfupplerididlitabant,aüfciiberent ? Petaviusüb. 11 -deIncarn.
ca p.i. non eamdem hac de re Patrum omnium feribit efle lentcn-
tiam j cümalii profedtum hominis in Chrifto admitterent, aiii ne-
garent. De landto autem noftro ita loquitur : Ambrofius wro re
ipfa Chriftum profecijfe, & incrementum cepitfe ut et at i s , ita & fa -
pjentU , gratUque pracipue magis quam ceteri omnes affirmarc v i-
detur. H x c illc , in cujus lu x opinionis confirmationein citat ie-
quentis num. verba , Qifomodo proficiebat & c. Yerumcaiiicn quo- |
minus m a p o viro hic adfentiamur, prohibet ipfemet Ambrofius.
Etenim cum Jib. j . de Fide, cap 18. num. 12 r. retuliflet non paucos 1
clle,qui Dominum quidem iecundum divinitatem omnia cognovifle, I
at fecundum humanitärem yerc ignorafle nonnulla profitebantut; !
iequenti num. fibi non probari hanc opinionem non diflimulat N e c 1
tarnen propierea cos ullo modo habet pro hxrcticis, quin immo ca-
Stolicos fuifle haud immerito ex iplis verbis, quibus uticur, gofli- I
fuit, fed Animara rationabjiem & intelleclús ca.
pàcerq;. Sc ipfam humañam, Sc ejufdem fübftan.
tia:,ciijsS noftrafunt a n i m æ carnem noft
gimus. Undc facile pateremur nos perfuaderi làndhim Doclorcm
cùm videret eamdem opinionem , qux & multorum & cathohcoruiiî
era tj rctellendis Apollinariftarum commentis commodam efle in
ea híc argumentan, non in propria : quod & nönhiimquam ipfi Lili
venire à nobis jara non femei óbfervaoum eft. Cererum nihilomii
nns verifimile nobis videtur , qaidquid hoc loco difpùtandum de
Chrifti profedlu , accominodandtun adrribuendumque tertix illi
feientix , quam in eo prxter beatam atqùe infu fa m fub nomine
adquifitx five expcrimentalis admittunt theologi. Hanc efleaiunc
qua Sandtus nofter dicit fenfu humano Chriftum profcciflc, nimi-
rum per notitiam rerum àicniibusacccptam : noiiquod cam no-
titiam ignorantia prxcederct, fed quoniam qux antea feiret, id novo
cognofcendii modo, id eft, experiendo per xtacis accclfum d if-
cerct. Quale aliquidin Adamo fadtum agnofcit Aü^uft. üb. 8. dé
Ge», ad litt. cap. 8. Sed ne mentem cum Ambrofiftum aliorum
quorumdam Patrum ca in re liquido pcrfpedhm habcamus, hoè
in caufa eft, nempc quod àd adfereiidam Chrifto domino hunia-
nam animam videbant fufficcrc, fi profedtum áliquem, quaiifeum-
que demum is effet., c Scriptum in ipfo dcmonftrarent}proindequè
non multum de inquirenda ejufmodi profedtiis natura làtage'banc.
Nec difficulrer illud advertas apud Epiphaùium Hxrefi^ ^. n. z '0\
Theodoretum lib .j. Her et. Fabul. cap. 15. atquealios.
a. Duo mlT impleret, adfeendit; abfono & contrario fenfu.