
ili S M
11
i l l : i l i
il l li l i
i pi ! I||pm|||o
i l
i n
If J illll
11 mil
.ill
Hraill Ä 1 •:
139 M vìiim? In B s tavnen ipiìs rete ïequirenda eft ve-A pan pro am ie« a voso:po«ebafc
Titas teftimoniij ne amicus appetátur ai T,T
'fidia, cujus fide abfolvi debeat. Amici
ñeque noxio gratifican d e b e t ,neqúei:
131. Servate igitur, fìlii,initam cum fratribus T i t a s t e i t u n o m t ; n e a m i c u b u p p t t c t i . u i 7 ............. n ■ > EHEHHHG
fidia, cuius fide abfolvi debeat. Amicus itaque amicmam, qua nihil eft in rebus humams pul.
neoue noxio rratificari debet, neqiie innocenti crius. * Solatium quippe vit« hujus e ft, ut hai
n f id i a r i “ beas cui pe ¿tus aperias tuum, cum quo arcana
'117. Sane fi neceffe fit dicere teftimoniúm, fi participes, cui committas lecretum pedoris^tuij
tpiid in amico vitii cognoverit, * corripere occulte:
fi non audierit, corripere palam. Sunt
enim
ut colloces tibi fidelem virum , qui in profperis
eratuletur tibi.in triftibus compatiatur, in per- • 11 X1U1I c tU U itm * . . t u i i i y v i v k/u*.Mi... q ' ■ » ■ - x • TT
bona: correptiones , Se plemtìraue m e te ta r ion ibu s adhortetui;, Quam boni amici He- mK H
ics-qtiam tacita amicitia.Er fi lid i & putat a t e brsi pueri, qups d fm a^orejnec fornacis arcas,
tu taJnen corripe, & fi H H correo- 5 I B S U | H H H H H m B Ì * * * * *
tionis animum ejus vulneret, tu tamen corripe, Bette ait fontuis David ; s.uU & joaatbis jfcctofi
ne verearis 1a ToUrnbilia funt enim amici vulnera, & cnnjf.nti, infeprnbihs in •vita jua ,& tri morte ‘-5- ^
rjiinrn ndnlrintiimrofcttltt. Hrrentem igitur amicuin tanfatafipmtt. '
corrine innocentem amicum ne defcras.+ C on f 131. Hic eft_ amicitix f r a t e * ut non fides ■
tans enim debet effe amìcìtià, perlèverai-ein propeiramicitiaindeftruatur.-N^oiN t o t E s l \
H i . non puerili modo attiicos mutare vaga ènim hommi aimcus efle I qui Deo tuent ình-
quadani debemus fcntcntia. t e . Piotati* culto* amicitia cft, & icqualitatis
3x8 Aperi * pectus tuum amico, ut fidelis fit magiftra ; ut fupenor inferiori le exhibeat «qua-
tibi, ¡1 capiifs ex eo vita: tu« jiicunditatem. Fi- lem , inferior fuperiori. Inter * dtipares ernra *
lé lis enim, amicus BM W — eft vita:, & C mores non poteft effe amcma - & .ideo conve-
ìmmortalitatisgiatia. * Defer amico ut »quali, mre fibi umufque debet grana. Necauftoritas
■ ■ - ■ de fit inferiori, fi res popofeerit, nec humilitas
fnperiori. Audiat quafi parem, quali «qualem :
8c ille quafi amicus moneat, objurget, non jac-
tanri« ftudio, fed afFedu caritatis.
133. Ncque * monitio afpera fit, neque ob- *
jurgatio contumeliofa ; ficut enim adulationis
fugitans amicitia debet effe , ita etiam aliena
infoienti«. Quid eft enim amicus, nifi confers
nec te pudeat ut prceveñias amicum offiejo 3
amicitia enim nefcit fuperbiam. Ideo enim'Sapiens
dicit: Amicum falutare non erubefcas. *Ñ ep
deferas amicum in neceflitate, nec derelinquas
eum , neque deftituás 3 quoniam amicitia vit«
adjumentum eft. Ideo onera noftra portemus,
ficut Apoftolus docuit 3 dicit enim his quos ejufl
. dem corporis complexa eft caritas. Etenim fi
amici fecunda: res amicos adjuvant, cur non & D amoris> * adquem animum tuum adj ungas atin
adverfis amici rebus amicorum adjumentum
fuppetat ? Juvemus confilio, conferamusftudia,
compatiamur afFedu;
119. Si neceffe eft , toleremus propter amicum
etiam afpera. Plerumque inimiciti« fiib-
eund« iimt propter amici innocentiam , fiepe
obtredationes, fi reftiteris vel refpondèris, cùm
amicus arguitur 8l accufatur. Nec te pceniteat
que applices, & ita mifceas,ut unum vélis fieri
èx duobus, cui te tamquam alteri tibi committas,
à quo nihil timeas, nihil ipfe commodi tui
caufa inhoneftum petas ? * Non enim vectigalis
amicitia e ft, fed piena decoris, piena grati«.
V 1R t u s e s t enim amicitia, non qu«ftus 3
quia non pecunia petitur, fèd gratia: nec lici-
tatione pretiorum , fed .concertatipne benevo-
ejufìnodi offènfionis * jnfti enim vox eft : Etfi lenti«. . . . r
malti mihi evenerint t/ropter amicum fu,(lineo. In E I34- Denique meliores ami citi« flint ìnopum
adverfis enim amicus probatur 3 nàm in prof- plerumque quam * divitum : & frequenter diperis
amici omnes videntur. Sed ut in adverfis vites fine amicis funt, quibus abundant paupeamici
patientia & tolerantia neceflaria, fic in res. N o n e s t enim vera amicitia, ubi eft fal-
profperis auctoritas congrua eft 3 ut infolentiam lux adulatio. Divitibus itaque plerique adfenta-
extollentis fe amici reprimat & redarguat. torie gratificantur : erga pauperem nemo firau-
I3Q; Quam pulcre in adverfis pofitus Job di- lator eft. Verum eft quidquid defertur paupen,
cit : Mifercmini mei, amici, miferemini. Non hujus amicitia invidia vacat.
quafi abje&à vox ifta eft , fed quafi cenforia. 135. Quid amicitia pretiofius, qu« Angelis
Nam cùm injufte argueretur ab amicis , ref- communis & hominibns eft ? Unde & dominus
pondit: Miferemini mei, amici s hoc eft, miferi- F Jei'us dicit : Tacite vobis amicos de iniquo mam- L.lc, l6. >?,
cordiam debetis facere : opprimitis autem vos mona, qui recifiant vos in Aterna tabernacula jfua.
Ipfe nos Deus amicos ex iervulis facit, ficut ipfe
rcctitm ftatuerìmus vel concedere amicis Scc. Itcm lin. 17 . H s c igitur
' Cic. de Amie- pag. 4 15- lin. 43-. Qunmobrem hoc qtiidcm.. . .
òc impugnatis hominem , cnjus «rumnis com.
* . Cic. O/fie. lib'.-i. pag. 3/8. lin. 4 6 -Interdum etiam objurgatìo-
'ves in amicis vigent maxime. Item de Amie pag 4 1 / . lin. j . Confi-
lium vertim dare gaudeamus libere &c.
a. Roma; edit, fola : XJtiliòm fùht amici vulnera : Vet. autem
ac mlT. Tolerabilia, feu, tolerabiliora ; quidam tamen frobabiliora
funt amici vulnera. Scc.
* . Cic. de Amie. pag. 418- lin. 1. Non enim amicìtiarum effe
debent., ficut aliarum -return fatiérates Scc.
* . Ibidem pag. 4 16- lin. 1 j . Turn f it inter cos omniumrerum con-
filiorum & vóluntatum Scc.
* . Ibidem pag. 417- lin 38. Quid, hac ut omittam, quam graves,
quam drff.ciles flerifque videntur cr.lam.talum focietates Sc c.
* . Ibidem pag. 418. lin. t o . Sed maximum eft in amicitia,, fu-
periorem parem effe inferiori Sc c.
* . ibidem pag. 4 1 1 . lin; 39. Q u id dstlcius quam habere quictim
>omnia audeas ficloqui, ut tecum Scc.
* . Lib. 3.'Offic. pag 393. lin. 41. Nam f i omnia facienda fint
qua amici velini Scc. Item de Amie- pag. 414- lin, ij. Quod fi
confiât, ut opinor, bonis inter bonos Scc.
Par eft autem primum effe vimm bonum,
Scc.
n pag. 4Z9. Jan. 49.
» altera/» fimilem fu i
Offic. pag 370. lin. 9,, Magna autem ex parte clementi
caftigatione licet uti Scc. lcem de Amie. pag. 430. lin... 48. Nam
(ffmonendi amici fspe funt & objurgandi Scc.
. *. Cic. de Amie pag, 419. lin. 41. Eft enim is amicus quidem,
qui eft tamquam alter idem Et alterum adquirit cujus animum
* . Ibidem pag. 4 1 / . lin. j o - Atque etiam mihi quidem videtur,
qui utilitàtis caufa fingunt amicitias Scc.
*. Ibidem pag. 4 x6. lin. ï i . H te enim eft tyrannorum vita, \nimi-
rum in qua nuuafides, nulla taritas.. . Coluntur tamen fimulatione
amicitU é 'C . . , Multorum opes prupotentium excludunt fidèles ami[:
citiat Scc.
[jthcn.if.
h!
m J+-
¡14-
ait : Jam vos amici mei efiis 3 f i fecetitìs qua ego
pracipio vobis. Dédit formam amicitiæ quam fe-
quamur, ut faciamus amfci vol Untätern , ut
aperiamus fecreta noftra amico quæcumque in
pedore habemus , 8c illius arcana non ignore-
mus. Oftendamus illi nos pectus noftrum, 8c
ille nobis aperiatfûum. ideo, inquit , vos dixi
amicos, quia omnta qu.ecumque audivi à Pâtre
meot nota feci vobis. Nihil ergo occultât amicus,
fi verus eft : efFundit animum fiium, ficut
efFundebat myfteria patris dominusJefiis.
136. Ergo qui facit mandata Dei, amicus eft 3
8c hoc honoratur nomine. Qui eft unanimis,
ipfe amicus eft 3 quod unitas animorum in ami-
cis fit : neque quifquam deteftabilior, quam qui
amicitiam læferit. Unde in proditore Dominus
hpc graviffimum invenit , quod ejus condem-
naret perfidiam, quod grati« vicem non repræ-
fentaverit, 8c conviviis amicitiæ venenum mali-
tiæ mifeuerit. Itaque fic ait : Tu vero homo unanimi
s , dux meus dr notas meus , qui femper me-
cum dulces capiebas cibos ! Hoc eft , non poteft
iliftineri iftua, quia unanimis appettili eum, qui
tibi donaverat gratiam : Nam f i inimicus meus
maie dixiffet m ih i, fiufiinuijfem utique 3 ôc ab eo
A qui me ôderat, abfcoüderem hîd: I n i m i c ü î
VITAR.1 poteft, amicus non poteft 3 fi infidiari
velit. Ilium cavemus cui non committimus con-
filia noftra : hune cavere non poiTumus ,• cui
commifimus. Itaque ad acervanaam peccati im
vidiam non.dixit : T u vero fervus meus, apollo-*
lus meus , fed, unanimis meiis 3 hoc eft non
meus, fed, etiam tuus proditor es , qui unani«
mem prodidifti.
137. Dominus ipfe ciim à tribus regibus o£*
ß fenilis effet, qui fendo Job non detuliffent, ig-* ‘
nofeere his per amicum maluit, ut amicitiæ fuf-
fragium remiffio fieret peccatorum. Itaque ro-
gavit Job, 8c Dominus ignovit. Profuit illis ami- nb. 41.
citia, quibus obfuerat infolentia. 1-&M.
138. T T Æc apud vos depofui, filii, quæ cuf. Opcriscoa-
J r l todiatis in animis vqftris : quæ utrum clufio‘
aliquid profedus habeant, vos probabitis 3 interim
cppiam multam exemplprum ofFerunt t
nam prope pmnia Majprum exempla, plurima
qupque dida his tribus inclufe libris tenentur,
ut etfi fermp niliil déférât grati«, feries tamen
vetuftatis qupdam compendio expreffe pluri-
mum inftrudionis conférât.
A D M O N I T I O I N L I B R O S SE QJJ E N T E S ,
UBI ET DE VIRGINUM SACRARUM ORIGINE DISSERITUR.
V Irginitatis infiìtutum cum in iffis chrifii domini verbis , Dofforifque gentium eonfiliisfiabilitum
f i t , atque in Ecclefia maximo femper fuerit in pretio ; non immorabimur in refellendis illis hereticis
qui contra manifefiam Scriptura ac univerfe traditionis aucforitatem , vel ccelibatum pofipofaere matrimonio
, vel continenti a vota tamquam temeraria , impia atque illicita proferipfere. Sed quoniam inter ca-
tholicos alti jam ab ipfis Ecclefia incunabulis affirmant exfiitjjfe virgines , qua tum folemnta continenti a
vota nuncuparent, tum etiam communem vitam in monafieriis umpletferentur : alii autem ipfis fola
privata vota, é 4 vitam aut in multarum faculari contubernio , autfingulatim in paternis domibus a cium
concedunt : alii demum in ipfs fimplex propofitum quod illa velo dr vefiium fuarum mode f i a tefiabantur
agnofeunt, Ambrofio nofiro primam parthenonum infiitutionem adtribuentes ; non ingratum duximus fore,
f i paulo uberius de eodem argumento proloqueremur.
Primam opinionem confiat fufeeptam efie a pluribus , qui e am dijjèrtationibus dr ingentibus etiam vo-
luminibus propugnare conati , Patrum dr Conciliorum quorumdam tefiimonia, multorumque martyrum
Afta congejferunt. Nihilominus tamen magnai ipfa difficultates pati vtdetur. Romana leges ccelibatum
fevere prohibebant ac puniebant : chrifiianorum vel minimos cogi conventus nequaquam finebant idolo-
latra 5 qui etiam prò fua libidinis impotentìa maxime in virgines debacchabantur. Hac tamen difficul-
tu tum repagula eorttm qua in martyrum bene multorum Aftis leguntur , auftoritate removerentur, nifi
illam elevarci vehemens fufiicio, ne dicamus indici a prope manifefia, corrup tionis. guod autem ad alla-
tos .Patrum aut Conciliorum locos, facile illos ita exponunt a lt i, ut in fuas etiam partes traducimi.
Proinde lubentes cum Innocentio I. agnofeimus duo facrarum virginum genera ; nim 'trum a alias qu« a Epìft. ad
Chrifto fpecialiter nupferunt, 8c velari à facerdote meruerimt : 8c alias qu« needum fecro v.ela_ v u m c . nomine
ted« , tamen in propofito virginali femper fe manere promiferunt. A t vero utrafque per- tomag'
petuo virginitatis voto adfirìftas fuifiè contendimi. Et certe ìllud Patribus , maxime autem Augufiino
familiare videmus effe , ut voces propofitum ac votum eodem ufurpent fignificatu. Neque votum apud
ipfos quoque fcholafiicos aliud fonai quam propofitum voce firmatum. ¿>uod utique facra illa virgines fa fti-
tabant, ehm illud vefiium mutatione, ac loci in Ecclefia feparati pccupatione palam facerent.
Slgod fi obtendantCypriani locurn, ubi pracipit: b Qua: perfeverare nolunt aut non poflùnt, melius b Epìft. ad
eft nubant, quam in ignem delidis fuis cadant j id earatione fiatutum effe refpondeturob lapfum qua- Pomton-
rumdam virginum, qua ojfcnfionem Ecclefia etiamnum crudclitate tyrannorum vexata pariebant. Quocirca
licei ifiiufmodi conjugia majorem in modum condemnaret, ea tamen tamquam minora mala vitandis majo-
ribus toleranda cenfuit venus, quam probavit. £ u in etiam fanftusc Epiphanius ac pofi eum& Augufiinus
quorum temporibus virginum illarum vota ufitata fuiffe non diffitentur adverfarii , matrimonium pofi
emiffavota contra ftum vetant diffolvi propter maritos , qui qui de m f i alias uxores duxiffent domum, ma-
jorifielere fe obligajfent. lidem vero maximum adferunt ipfarum efiecrimen, aepeenis Ecdefiafiicis dignum.
£u&nam, obfecramus, alia mensfutt Cypriano ? Numquid enim non dicit corruptas & pollutas illas virgines
firmiter continere decrevifle, atque Chrifto fe devoviffe 3 quove pafto votum in his pofitum effe
cH&rcf. S i.
d Lìb de
BonoVidxrt.
cap. 10 .