.-in terra nea. Fe Ota mulkrts tua| dr beati pueri Al conrinentia ? Nec immerito mirabilis factus om.
S..1Cor. 4.
4ui qui adfifiunt r i t i , qui audìunt omnem prudent
i am tuam. Intellige convivium veri Salomonis,
Se qua: apponuntur in eo convivio , intellige
tfàpienter, Se confiderà in qua terra congregano
nationum audierit feniani fapientia: vera: atque
juftitke, & quibus enm viderit oculis, contem-
plantibus utique ea qua: non videntur, Quo-
niam qua videntur -, temporali a funt : qua autem
•non videntur, aterna.
<AB. i'g .
Lue- i j .
<Gen. 4I.
to.&feg.
Exoì. 18.
nibus , quando ( quod vehementer admirantur
homines) regalibus fultus amicitiis, aurum non
quierebat, nec delatum fibi honorem pluris fe*
ciebat quam fidem. Quin etiam periclitari ma*
lebat pro lege Domini-, quam pro gratia hominis
infle&n
59. Nam de fan&i Jofeph ( quem poope pra:-
terieram ) caftimonia Sc juftiria quid dicam j
qüarum altera illecebras heriles reipuit, refu-
53' Qüæ ^unt ^>eatæ mulleres, nifi illæ de qui- B ta vit præmia : altera mortem contemfít, metum
bus dicitur, a quia multæ verbum Dei audiunt
Sc pari un t ? Et alibi : ¿¡¡tuicumquc cnim verbum
Dei fecerit, ipfî meus frater dr fe r or dr mater efi.
■Qui etiam pueri tui beati qui adfiftunt, nifi
Paulus qui aicebat : ZJJque in hune diemfiopro-
teftans minori ac majori fi Symeon qui exipe&a-
bat in tempio ut videret confolationem Ifrael ?
Quomodo enim dimitti pofeeret, nifi quia ad-
fiftens Domino, difeedendi habere fecultatem
non poterat, nifi voluntatem Domini adeptus C
■eilet ì Exempli cauia propofitus eft nobis Salomon
, à quo certatim ut audiretur ejus iapien-
tia , poftulabatur.
54.'* Jofeph quoque nec in carcere feriatus
erat. quo minus de rebus incertis confuleretur.
Cujus confilium Ægypto univeriæ profuit 5 ut
non ièndret fepfem annorum fterilitatem, aliof
que populos miferæ faillis levaret jejunio,
jj. Daniel ex caprivis, regalium coniidtorum
repulit, carcerem praoptavit ? Quis hunc privata:
caufie ad confiilendum idoneum non judi-
caret, cujus ferax animus Si mens ferrilis, tem-
poris fteriUtatem quodam confiliorum Sc cordis
ubere fòecundavit. .
C A P U T X I I.
Neminem ab homine v ìtiis contaminato confilium
pofiere ; nec rurfiusà moro fio dr difficili : fed ab
eo cujufìnodi exemplar habemus in Scripturis.
60. A Dverdmus igitur quod in adquiren-
dis confiliis plurimum adjungat vita:
probitas, virtutum prerogativa, benevolenti^
ufus , b facilitatis gratia. Quis enim in coeno
fontem requirat ? Quis è turbida aqua potum
petat ? Itaque ubi * luxuria eft, ubi intemperan-
tia , ubi vitiorum confufio 5 quis inde fibi ali-
quid hauriendum exiftimet ? Quis non defpiciac
niorum colluvionem ? Quis utüem caule aliena:
Gtn. 35, X.
Ibidem 4.1.
*J- &feq.
arbiter feâus, confiliis fuis emendará præfen.Djudicet > 3uem videt inutUem vita: fuæ l Quis
tia , annuntiavit futura. Ex his enim que frequenter
interpretatus oftenderat veri le efle an-
nuntium , fides ei in omnibus deferebatur.
C A P U T X I .
Tertia conditio qua ad fidem alicui conciliandam
iterum * improbum , malevolum, contumelio-
ium non fugiat , &. ad nocendum paratum j
quis non eum omni ftudio declinet ?
61. Quis vero quamvis inftrudum ad confi-
lii opem, difficili tarnen acceflu, ambiat -y inquo
fit illud, tamquam fi quis aque fontem preclu-
dat ? Quid enim prodeft habere fapientiam, fi
confilium neges ? Si conliilendi intercludas co-
piam, claufifti fontem j ut nec aliis influât,nec
va let, in Moyfi, Daniele ac jofipho fulfijfe o f
tenditur.
56. jo ! Ed etiam * tertius locus de his qui ad-E dbi profit.
t j mirarione digni eftimarentur, Jofeph-, "
Salomonis & Danielis exemplo decurfus vide-
tur. Nam quid de Moyfe loquar, cujus omnis
Ilrael quotidie confilia præftolabatur, quorum
vita fidem faciebat prudentiæ, admirationem-
que ejus augebat ? Quis fe non comjnitteret
confilio Moyfi, cui feniores fi qua fupra fuum
intelledum & virtutem elfe arbitrarentur, di-
judicanda fervabant;
6z. Pulcre autem & de illo convenit, qui ha-
bens prudentiam, * commaculat earn vitiorum
lordibus, eo quod aque exitum contaminet.
* Degeneres animos vita arguit, Quomodo
enim eum potes judicare confiTio fupenorem ,
quem' videas inferiorem moribus ? S u p r a nie
debet eile, cui me committere paro. An vero
idoneum eum putabo, qui mihi det confilium,
quod non det fibi: & mihi eum vacare credam,
yj, Quis Danielis confilium refugeret, de F ^ fißi non vacet : cujus animum voluptates
quo Deus ipfe dixit : J¿uis Daniele fiapientior ?
Aut quomodo homines de eorum dubitare men«
tibus poflent, quibus Deus tantam conferebat
gratiam ? Moyfi confilio bella conficiebantur:
Moyfi meritis de celo adfluebat alimonia, po-
nis è petra.
58. Quam purus Danielis animus , ut mulce-
ret barbaros mores, mitigaret leones ? Que in
illo temperantia ? Quanta animi, & corporis
a. Rom. edit, f o la ,Beati que. verbumDei & c . Scd hie Scriptur
e íeníiim, porius quam verba cicari manifeftum eft.
* . In fuperioribus edic. hinc incipiebat cap. 11. fed male. Nam-
que hoc & (èquens exemplum ad cap. 1 o . (peñare confiar : portea
vero de certia illa parce a g i , qua: capitis 8. initio proposta eft.
* . Cic. lib- a- pag. 379. lin. j , Erat igitur ex tribus, qua ad glorian
» pertinent , hoc tertium & c.
b. Omnes edit, frugalitaùs grati». Elegantius mil. prppc ad
occupent, libido devincat, avaritia iubjuget,
cupiditas perturber, quatiat metus ? Quomodo
hìc confilii locus, ubi nùllus quieti ’?
63. Admirandus mihi & fuipiciendus confi- Sfai, y ^
liarius , quem propitius Dominus Patribus de-
dit, oflrenfus abftuiit. Hujus imitator debet elle
qui poteft confilium dare, & alienam à vitiis
cuftodire prudentiam, quoniam nihil inquina-
tum in illam,incurrit.
unum, facilitati! gratta ; nam frugalitas in vitæ probi tate fupra con*»
tinetur, de facilitate vero infra etiam a&urus eft fan&us Ambrofius.
* . Cic. lib- 2. Offic. pag. 379. lin. 8. Dejpiciunt autem eos q»
contemnunt, in quibus nihil •virtutis &c.
* . Ibidem lin. io - Nam quosimprobos, maledicos &C.
* . Ibidem lin. . Nam & voluptates, blandijftmt domina Se a
* . Tranflatum ex illo V irg. Æneid. 4.
Degeneres animos timor arguit.
Ibidem 7 .
b
jiidemS. 7.
Scrii. 3:
C A P U T X I I I.
De dar at a d ivini s tefiimoniis fiapientia pulcritudi-
ne, ad probandam ejus cum virtutibus aliis fe rie
tat em tran f i t orario.
64. f~ " \ Uis igitur a tamquam vultu ipeciem
V / pr£eferatpulcritudinis,& belluinispof.
terioribus ac ferinis unguibus fornxe fuperioris
dehoneftet gratiam ¿ cùm tam * admirabilis Se
priEclara forma virtutum fit, Se ipecialiter pul-
cri tudo fapientiie, ficut feries Scripturie indi- .
cat. Eft enim hcec ipeciofior iole, & fuper omnem
ftellarum difpofitionem luci comparata
invenitur prior. Lucem etenim hanc liifcipic
b o x , iàpientiam autem non vincit malitia.
<>5. Diximus de ejus pulcritudine , & Scripture
teftimonio comprobavimus : fupereft ut
doceamus Scripture auft ori tate nullum ei con-
tubernium cum vitiis elle, fed individuam cum
ceteris virtutibus conjunftionem : cujus Ipiri-
tus eft difertus, fine inquinamento, certus,ianc-<
tus , amans bonum, acutus, qui nihil vetet be-
nefacere ^ benignus, ftabilis, fecurus , omnem
habens virtutem, omnia urolpiciens. b Et infra:
Sobrietatem d o c e t ,& j ulti tiara & virtutem.
C A P U T X I V ;
Tradenti am cum omnibus virtutibus conjunUam
effe , maxime vero cum opum de [pie lentia.
66. Mnia * igitur operatur prudentia,
cum omnibus bonis habet conlortium. 1
Nam quomodo poteft utile confilium dare, nifi
habeat juftitiam, ut induat conftantiam, * mor«
tem non formidet, nullo terrore, nullo revo-
^etur metu, nulla adulatione à vero deflecten-
dum putet: exfilium non refugiar, que novene
fapienti patriara mundum elfe : egeftatem non
timeat, que nihil deefle lapienti feiat, cui to-
tus munaus divitiarum eft ? Quid enim precel-
fius illo viro , qui auro moveri nefeiat, con-
temtum habeat pecuniarum, Se velut ex arce 1
quadam delpiciat hominum cupiditates? Quod
qui fecerit, hunc homines fupra hominem efle
arbitrantur : £fuis e f i , inquit, bic, dr laudati-
mus eumì Ferit enim mirabilia in vita feua. Quo-
modo enim non admirandus, qui divitias fpera.
Era. & fsq. edit tantam vultu fyeciem, Amcrb.autem cum mfT 1
fe re omnibus ¡tamquam vultu Beciem. Non incommode. Confer
hunc locum cum initio T rañ. Horatiani de Arte Poet.
* . Cic. lib. 4 - Offic. pag. 379• lin. s¡>. Quis non admiretur Jplende-
tem pulcritudinemquevirtutis See.
b- Ita Amerb- & m(T. excepto quod nonnulli, veritatem legunt,
non virtutem. Cùm autem cam (ententiam Era. & Gill, refècuiflènt,
illam edic. Rom- rertituerat fie immutatam : E t alibi: Sobrietatem
tnim prudentiam edocet, juftitiam ¿ r fortitudinem.
* . Cic. lib- t . Offic. pag. 379. lin. % J- Hoque illa tria omnia juf-
tìtia copficit Sec.
* . Ibidem lin. a i Nemo enim jufius ejfepotefi, qui mortem & c.
C. Parif. aliquot edit Docet igitur omnt s Et infra,lllud magis docet Sec.
d. Omnes edic- calculad compendio : conerà yeto mfT. calculad
compendia. Multo commodius
* . Cic lib i Offic. pag. 378. lin. 1 6- Qua quidem, benevolenti
» beneficiis capitur maxime. Item pag 381. lin. 1 . Nonnumquam
tarnen eß largiendum & c.
* . Ibidem pag. 383- lin. x i . In illo autem genere largiendi Sec.
Multa funt in Ambrofiano textu qua: non petfunilorie fed atten-
tius videntur obfervanda -, primo enim hinc cognofeitur antiquis
illis epifcopis haud mediocri eure fuifle, ne quis vel maniferto vel
danculum ac fecreto indigentium neceflario ad (iirtentandam vitam
fubfidio dertitucretut : deinde conrtieui fblitos quibus ea demandare-
tu r provincia , five i1 li è fàccrdotum numero cligerentur , quod etfi
frequentius erat in Ecclc fìa orientali, tarnen in occidentali quoque .
nonnumquam ufu venirte ex hoc Si fcquenti capite intelligimus ;
fcvc adffimerentur ex ordine diaconorum, quod fere obimuiflc pei
S. Ambr. Tom. I I .
s hit, quiis -plerique làluti proprie prætulerunt ?
:. ^7' c Dccet igitur omiies ceniura frugalità- c
tis , continentiæ auctoritas, Se maxime eum qui
honore præftet, ne præeminentem virum che-
fauri poffideant fu i, Sc pecumis ferviat , qui
præeft liberis. Illud magis decet, ut fupra* the-
iàurum fit animo , & infra arnicum pbfequio,
Humilitas enim gratiam auget. Hæc plena lau-
dis Sc digna primario viro, non communemeum
Tyriis negotiatoribus, Se Galaaditis mercatori-
bus habere turpis lucri cupidinem , nec omne
bonum locare in pecunia, Sc tamquam mercenario
miniere quotidianos numerare quæftus,
4 c.alculari compendia. * ¿
C A P U T X V .
De liberalitate, ¿ptùbufnam poriffimum imparli en-
da : dr qua rarione illam tenuioris cenfius homines
opera dr confiliis exerceant.
68. /^ \U o d fi ab his lòbriuffi gerere animum
V^ t^ u d ab ile eft , quanto Jllud præftan-
tius fi * dileftionem multitudinis liberalitate *
adquiras , neque fuperflua circa importunos
ñeque reftricta circa indigentes \
79. Plurima autem * genera liberalitatis funt, *
non folum quotidiano iumtu eeentibus , quo
vitam fuftinere fuam poffint, diiponere aç dif-
penfare alimoniam ; veruni etiam his qui publice
egere verecundantur, confuìere aç fubvenL
re, quatenus communis egenorum alimonia non
exhauriatur. De eo enim loquor qui præeft alicui
muneri, ut fi officium iacerdotis gerat, auc
diipeniàtoris j ut de his fuggerat epiícopo, nec
reprimat fi quem pofítum in neceífitate aliqua
cognoverit, aut dejeftum opibus adinopiæ ne-
ceffitatem redaftum : * maxime fi non eftufione *
adolefcentiæ, fed direptionè alicujus Sc amilfio-
ne patrimonii in earn reciderit injuriam, ut
fumtum exercere diurnum non queat.
70. Summa etiam liberalitas, * captos redi- *
mere, eripere ex hoftium maiiibus, fubtrahere
neci homines, Sc maxime feminas turpitudini,
reddere parentibus liberos, parentes liberis, cu
ves patria: reftituere, N ota funt hæc nimis * 1 1 - *
lyrici vaftitate Sc Thraciæ : quanti ubique veoccidentem
non modo quæ (ân¿lus Præful frequenter hoc in Opere
de beato Laurentio ¡ nec non & Prudcntius in Hymno de eodem
martyre tradunt, palam faciunt j verum etiam quod -Sulp. Severus
in vita fan£li Martini ab co atchidiaconum fuum ci muneri prsefcC-
tum fuifTe commemorar. Poftremum autem illud eft quod hinc ad-
vcitas, difpenfàtores ilios non prò libico, fèd ex epifeòpi, ad quem
omnia referrc confueverant, nutu & volúntate cundía gcffilfc ; ita
ut nihil in ejus poteflate non effet port tum Et hoc fane oppi do
quadrat cumapoftolorum can. 3j 4.0. & 41 Sy -.odi Laodic.can.
J7 - & fcqucntium Conc definitionibus propeinnumeris-
* . Ibidem lii). 14. Fropenfior benignities. .. . nififorte erunt digni Scc.
I * . Ibidem fin. i j . Atque hsc benignitàs etiam reip. utilis efi, redimì
è fervi tut e c aptos Scc.
* Hanc-Illyrici Thraciæque populationem Baronius auclor eft
anno reparata: falutis 387. còntigiffe. Vcrum hoc loco non fatis
cohxrentia loquitur Cardinalis cruditiflìmus. Ecenim fi hoc eodem
anno confitta & venumdata fuerintab Ambrofio vaia facra, necef-
fario hinc eruitut non nifi port memoratum annum hofee libros
Officiorum editos e ffe . cùm tarnen ipfòs roto decennio prius in lucem
prodiiffe ad annum 3 7 7 . affitmaverit. Ccterum multo proba-
bilius videtur cladem hanc, cujus hoc loco meminic íanñus Am-
btofius , atrocem Valentis imperatoris exitum (equutam effe; cùm
ipfius ducibus Trajano & òebaftiano cxfiS, omnique adeo cxercitu
internccione dcleto, G ° th i aliique barbari vallato Illyrico ufqucad
Alpes Julianas ac Venetorum regionem omnia igne ferroque popu-
lati funt, ut port Ammianum Marc. Socratem 5 Soxomenumatque
Thcodoretum Baronius ipfe fcripto prodidit. Adi etiam CL Y . H e r -
m ana um in Ambrofii v ita, lib. 4. cap. i r .
m